احادیث امام هادی علیه السلام: تقدیر انسان

امام هادی علیه السلام فرمودند:

اَلمَقادیرُ تُریکَ مَا لَمْ یَخطُرْ بِبالِکَ؛
تقدیرها،آنچه را که بر دلت خطور نمی کرد، نشانت می دهد.
بحارالانوار، ج75، ص 369

شرح حدیث:

• عالمی در زیر دارد، ‌آنچه در بالاستی...
• آگاهی ما از جهان و اسرار پشت پرده آن و مقدّرات عالم اندک است. ما بر اساس علم محدود خویش، مسائل و حوادث را ارزیابی و پیش بینی می کنیم، ولی گاهی آنچه مقدّر شده، از دایره تصوّرات و پندارهای ما بیرون است.
• یک دیکتاتور حاکم و جبّار، در اوج قدرت و سیطره ی بر مردم، هیچ می پندارد که ممکن است روزی سرنگون گردد و به خاک سیاه بنشیند؟
• یک ثروتمند میلیاردر، فکر می کند که روزی ممکن است همه ی دارایی اش از دست برود و محتاج دیگران شود؟
• در تقدیر الهی این است که ظلم و خیانت، دامن ستمگر را می گیرد و اسراف و ناسپاسی، سبب زوال نعمت می شود. ولی افراد غافل از برنامه ها و سنتهای خدا در هستی، به فکرشان نمی رسد که روزی مقام و قدرت و ثروت را از دست بدهند.
• شاعر گوید:دیدی که خون ناحق پروانه، شمع را                چندان امان نداد که شب را سحر کند؟
• حکمتی که از امام هادی علیه السلام خواندیم، هشدار می دهد که خود را و وضع کنونی خویش را همیشگی و پایدار ندانیم. چه بسا تقدیر، چیزهایی نشانمان دهد که به فکرمان هم نمی رسیده است.
• گفتم که خطا کردی و تدبیر نه این بود
• گفتا چه توان کرد که تقدیر چنین بود(سلمان ساوجی، دیوان، ص 98)
• این است که گاهی ما «تدبیر» می کنیم.
• ولی... «تقدیر» چیز دیگری است!

منبع: حکمت های نقوی(ترجمه و توضیح چهل حدیث از امام هادی علیه السلام)، جواد محدثی