زن در کلام امیرمومنان علی علیه السلام

زن در کلام امیرمومنان علی علیه السلام

۱۱ مرداد ۱۳۹۴ 0 اهل بیت علیهم السلام

 این مقاله چند جمله منتخب از نهج البلاغه در موضوع شناخت زنان و چگونگی رفتار با آنهاست:

اهمیت و جایگاه شوهر داری برای زن: 

 جهاد زن، نیکو شوهرداری است (حکمت 136، ص 658).

در مورد اینکه چرا حضرت خوب شوهر داری را به جهاد تعبیر نموده اند برخی از شارحین نهج البلاغه گفته اند :

اطاعت از شوهر در حقیقت به اطاعت از خدا بازگشت می کند و در این کار برای زن شکستن نفس اماره و او را به فرمان خدا در آوردن است  (آنچنان که مبارزه با نفس نیز جهاد اکبر خوانده شده است) (شرح‏ نهج،ابن ‏ميثم، ج 5 ، ص 318)

مذمت غیرت زنان:

غیرت زن کفر او و غیرت مرد نشانه ی ایمان اوست (حکمت 124، ص 652).

ابن میثم بحرانی درباره ی این حکمت می نویسد: «غیرت مرد، مستلزم خشم بر آن چیزی است که خداوند بر آن خشم دارد و چون خداوند دو مرد را بر یک زن دشمن دارد و خشم بر آن می گیرد، موافق رضای خداوند و مؤید نهی خداوند است و این ایمان است؛ اما غیرت زن در تحریم آن چه خداوند حلال کرده است، یعنی اشتراک دو زن یا بیش تر است برای یک مرد و مقابله با این مسئله در رد آن چه که خداوند حلال کرده است و این مستلزم کفر است.»

آنچه برای زنان حسن و برای مردان عیب است:

برخی از نیکوترین خلق و خوی زنان، زشت ترین اخلاق مردان است، مانند تکبر، ترس، بخل. هرگاه زنی متکبر باشد، بیگانه را به حریم خود راه نمی دهد و اگر بخیل باشد، اموال خود و شوهرش را حفظ می کند، و چون ترسان باشد از هر چیزی که به آبروی او زیان رساند، فاصله می گیرد (خطبه ی 234، ص256)

این حکمت، وظایف زن مسلمان را بیان می کند؛ به گونه ای که هم خود و هم خانواده اش را محافظت کند. بخل زن، صفتی نیک برای اوست که از صرف اموال شوهرش، بی نظارت او اجتناب کند و غرور او سبب می شود مردان هوس باز به خود اجازه ی ابراز علاقه به زن ندهند و در رفتار با او حدود را رعایت کنند. منظور از ترس، معنای مذموم آن نیست. این ترس سبب می شود که وجود لطیف خود را در معرض تباهی قرار ندهد و این صفت برای زن، انسانی می سازد که محترم و بزرگوار است و سبب می شود که امنیت خود و جامعه را حفظ کند.

برحذر داشتن از آزار زن:

زنان را با آزار، تحریک نکنید، هرچند آبروی شما را بریزند، یا امیران شما را دشنام دهند، که آنان در نیروی بدنی و روان و اندیشه، کم توان اند (نامه ی 14، ص 494).
 
 آزار رساندن به انسان ها، چه زن و چه مرد، امری ناپسند است. زنان قوای جسمانی ضعیف تری از مردان دارند و به دلیل لطافت روحی، توقع حمایت عاطفی دارند. اگر این حس اقناع نشود و با آزار تحریک شود، زنان را به ناسزاگویی سوق می دهد و ممکن است به دلیل غلبه ی احساس زنانه، نتوانند از خود شکیبایی نشان دهند.
 

دستوری جامع به امام حسن علیه السلام برای برخورد با همسر:

 
از مشورت با زنان اجتناب كن، زيرا رأيشان ضعيف، و عزمشان سست است.
با پوششى كه بر آنان قرار مى‏دهى ديده آنان را از ديدن مردمان باز دار، زيرا سختى حجاب آنان را پاك‏تر نگاه مى‏دارد، و بيرون رفتن زنان از خانه بدتر از اين نيست كه افراد غير مطمئن را بر آنان در آورى، و اگر بتوانى چنان كن كه غير تو را نشناسند.
امورى كه در خور توان زنان نيست به دستشان مسپار، زيرا زن گلى است ظريف نه خادم و كار پرداز.
احترامش را در حدّ خودش مراعات كن، و او را به طمع ميانجى‏گرى در حق غير مينداز.(نهج البلاغه، نامه ی 31).
 

رفتار امیرالمؤمنین (ع) با زنان:

رفتار امام با همسر بزرگوارشان و سخنانی که درباره ی مادر خود می فرمایند، بیان کننده ی این حقیقت است که زنان رشدیافته در شریعت و آنان که رفتار عاقلانه دارند، مورد احترام حضرت امیر هستند. امام درباره ی محبت کردن به زنان می فرمایند: «محبت به زنان، از اخلاق پیامبران است»
 
در روایت دیگر آمده است که حضرت وقتی می دیدند انجام امور منزل دشوار است، خود نیز در این کار مشارکت می کردند. امام صادق علیه السلام می فرمایند: «امیر مؤمنان هیزم تهیه می کرد، آب می آورد، جاروب می کرد و فاطمه آرد می کرد، خمیر می کرد و نان می پخت.»
منابع:
زن در کلام امیرالمؤمنین(ع)، طاهره -افتخاری، مجله پیام زن - اردیبهشت ماه سال 1394 ، شماره 278

شرح نهج البلاغه ابن میثم

ترجمه نهج البلاغه انصاریان

ترجمه ی نهج البلاغه دشتی

کانال قرآن و حدیث را درشبکه های اجتماعی دنبال کنید.
آپارات موسسه اهل البیت علیهم السلام
کانال عکس نوشته قرآن و حدیث در اینستاگرام
تلگرام قرآن و حدیث
کانال قرآن و حدیث در ایتا
کانال قرآن و حدیث در گپ
پیام رسان سروش _ کانال قرآن و حدیث