اعمال مشترک ماه شعبان
۱۰ بهمن ۱۳۹۴ 0 ادعیه و زیارات[1 -] از اعمال مهم در اين ماه روزه است، باندازه اى كه با حالش مناسب باشد. و بهتر است اگر مانعى نبود - گرچه اين مانع رجحان روزه نگرفتن باشد - تمام ماه را بجز يك يا دو روز آخر آن را روزه بگيرد، و با اين يك يا دو روز بين روزه اين ماه و روزه رمضان فاصله بيندازد. و اگر اين مقدار را نمى تواند، بمقدار زيادى روزه بگيرد تا وارد دعوت مقدس رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله و سلّم شده و از كسانى باشد كه حضرتش صلّى اللّه عليه و آله و سلّم را يارى مى كنند، و گمان نمى كنم با يك يا دو روز روزه گرفتن وارد اين دعوت شود و از كسانى باشد كه بتوان گفت: به رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله و سلّم كمك كرده است.
درباره روزه هر كدام از روزهاى اين ماه اخبار مفصلى وارد شده است. و من فقط روايتى را كه در كتاب «من لا يحضره الفقيه» آمده است، نقل مى كنم. امام صادق عليه السّلام فرمود: «كسى كه روز اول ماه را روزه بگيرد، حتما وارد بهشت مى شود. و كسى كه دو روز را روزه بگيرد، خداوند در هر شب و روزى (به چشم رحمت) به او مى نگرد و در بهشت هم به اين نگاه ادامه مى دهد. و كسى كه سه روز روزه بگيرد، با خداوند در عرش و بهشت او ديدار مى كند».
سيد بن طاووس قدّس سرّه جهت توضيح ديدن خداى متعال، در كتاب اقبال مى گويد: «شايد منظور از ديدار خدا در عرش اين باشد كه عده اى از بهشتيان در جايى از عرش باشند كه هر كس به آنجا برسد به او مى گويند: خدا را ديده است، چنانچه خداوند كعبه مشرّفه را منزل خود قرار داده و هر كس به ديدن آن برود، مى گويند: به ديدن خدا رفته است».
معلوم نيست سيد بن طاووس قدّس سرّه مى خواهد ديدار با خدا يا ديدار با خدا در عرش را توضيح بدهد. گرچه ظاهر كلامش اين است كه در صدد توضيح چگونگى اصل ديدن خداست ولى در كتاب «فلاح السائل» در ذيل فرمايش امام صادق عليه السّلام كه مى فرمايد: «آنقدر آن (آيه) را تكرار كردم تا آن را از گوينده اش شنيدم...»، كلامى دارد كه در آن به ديدن و ملاقات معنوى خداوند تصريح مى كند، بگونه اى كه منافاتى با منزه دانستن خدا از جسم بودن ندارد. بهر حال اين توجيهات لازم نيست و واقعا خدا را مى بيند، چنانچه در مناجات شعبانيه نيز از اين مطلب با عبارات ذيل تعبير شده است: «حتى تخرق ابصار القلوب حجب النور، فتصل إلى معدن العظمة، و تصير ارواحنا معلّقة بعز قدسك، تا ديدگان قلب موانع نورى را پاره كرده و آنگاه به معدن بزرگى برسد، و روحهاى ما به عزت پاكيت وصل شود.» و ديدن باين شكل هيچ منافاتى با اعتقاد ما مبنى بر جسم نداشتن خداوند ندارد، تا احتياج به تفسير آن باشد. و شايد سيد بن طاووس قدّس سرّه با اين كلام مىخواسته ديدار عرش را توضيح بدهد، نه اصل ديدار را.
[2 -] از اعمال مهم در اين ماه صلواتى است كه در نيمروز هر روز اين ماه فرستاده مى شود، و اول آن چنين است. «اللّهم صل على محمّد و آل محمد، شجرة النبوة...».
[3 -] يكى ديگر از اعمال اين ماه، همانگونه كه در كتاب اقبال است بجا آوردن نماز و خواندن دعاهاى اين شب هاست. سالك بايد در رابطه با اين اعمال جدّى بوده، و به هر كدام از ذكر و فكر و اين اعمال كه نشاط دارد، با در نظر گرفتن اولويتها اقدام كند. و اين مطلب را نيز در نظر داشته باشد كه عمل به روايتى كه متضمّن اين اعمال است، بخاطر تسامح در مدرك اعمال مستحبى است. و معمولا بهتر است هم به اعمال راحت و آسانى كه مى توان با نشاط آن را انجام داد و هم به عبادات روزمره، با در نظر گرفتن حال خود، بپردازد.
[4 -] يكى ديگر از كارهاى مهم در اين ماه عمل به اين روايت است. امير المؤمنين عليه السّلام فرمودند: «در هر پنجشنبه شعبان آسمانها زينت شده و آنگاه فرشتگان عرض مى كنند: خداى ما روزه داران شعبان را ببخش و بيامرز و دعايشان را اجابت فرما. بنابراين كسى كه دو ركعت نماز بجا آورد كه در هر ركعت سوره «فاتحه»[1] را يك بار و«قل هو اللّه احد»[2] را صد بار بخواند و بعد از سلام دادن صد بار بر پيامبر صلّى اللّه عليه و آله و سلّم درود فرستد، خداوند تمام خواسته هاى دينى و دنيايى او را بر آورده مى فرمايد. و كسى كه يك روز آن را روزه بگيرد، خداوند بدن او را بر آتش حرام مى كند.
کانال قرآن و حدیث را درشبکه های اجتماعی دنبال کنید.
