نماز روز عرفه (اقبال الاعمال)

 

فصل فيما نذكره من الاستعداد لدعاء يوم عرفة أين كان من البلاد

آمادگی برای دعا در روز عرفه در هر مکان

أقول قد قدمنا في الجزء الأول من كتاب المهمات و التتمات شروطا للدعوات المقبولات و عيوبا في الدعاء تمنع من الإجابات فإن قدرت على نظر ما هناك من التفصيل فاعمل عليه فإنه واضح البرهان و الدليل و إن تعذر عليك حضور ذلك الكتاب وقت هذه الدعوات و لم تكن ممن يعرف شروط الإجابة و لا عيوب العبادة فاعلم أنه ينبغي أن تلقى الله جل جلاله وقت الحضور لمناجاته و أنت طاهر من كل ما يقتضي استحقاقك لعقوباته أو معاتباته كما أن العقل يشهد أنك إذا أردت دخول حضرت ملك من ملوك الزمان أو لقاء النبي ص أو أحد أئمتك العظمى الشأن فإنك تستعد للدخول عليهم بكل ما يقربك إليهم و مهما عرفت أنهم يؤثرون أن يكون عليك من الكسوات أو تكون عليه من الصفات أو يرتضونه من ألفاظ التسليم عليهم‏ أو القيام أو الجلوس بين يديهم فإنك تجتهد في العمل على مرادهم بغاية اجتهادك مع علمك بأنهم لا يطلعون على ضميرك و فؤادك فكيف يجوز ألا تكون مع سلطان دنياك و معادك على هذه الصفات و هو مطلع على الخفيات و حاجتك إليه أعظم من حاجتك إلى كل من تحضر بين يديه فإذا تطهرت و غسلت عقلك بماء سحائب الإقبال على مولاك و غسلت قلبك بدموع الخشوع و الخضوع لمالك دنياك و أخراك فاغتسل الغسل المأمور به في عرفة فإنه من المهمات و لتكن نيتك في ذلك الغسل الموصوف و لكل غسل تحتاج إليه في ذلك اليوم المعروف فتغتسل غسل التوبة عسى أن يكون قد بقي عليك شي‏ء من عيوب القلوب و أدواء الذنوب و غسل يوم عرفة و غسل الحاجة و غسل قبول الدعوات فإننا وجدناه في الروايات و غسل الاستخارات عسى تحتاج إلى شي‏ء من المشاورات و كل غسل يمكن في ذلك النهار و اقتد بأهل الاحتياط و الاستظهار و ليكن غسلك قبل الظهرين بقليل لعلك تصلي و تدعو و أنت على ذلك الحال الجميل ثم تصلي الظهرين بنوافلهما على التمام في المراقبات و الدعوات‏

در جلد نخست از كتاب «المهمات و التتمات».^[1] شرايط قبولى دعا و موانع و كاستى‌هايى را كه موجب عدم استجابت دعا مى‌شود، يادآور شديم.^[2] اگر توانستى به مباحث مفصلى كه در آنجا ذكر كرده‌ايم نگاه كنى، براساس همان عمل كن، كه سخن ما در آنجا مبرهن و مستدلّ است، ولى اگر هنگام خواندن دعاهاى روز عرفه، آن كتاب را در اختيار نداشتى و از شرايط اجابت دعا و موانع عبادات آگاه نبودى، بدان كه شايسته است هنگام حضور در محضر حضرت حق براى مناجات با او، از تمام چيزهايى كه تو را مستحق عقوبت يا سرزنش او مى‌كند، پاكيزه باشى؛ زيرا عقل گواهى مى‌دهد كه هرگاه انسان خواست در نزد پادشاهى حضور يابد، يا به محضر پيامبر اكرم-صلوات اللّه عليه و آله-يا يكى از امامان عظيم الشأن برسد، با تمام آنچه موجب قرب انسان در نزد او مى‌شود، خود را آماده‌ى ورود به محضرشان مى‌كند و با تمام توان مى‌كوشد كه در نوع لباس، صفات اخلاقى، نحوه‌ى سلام گفتن، ايستادن و نشستن در حضورشان، براساس خواسته‌ى آنان و آنچه مى‌پسندند، عمل كند. با وجود اين‌كه پادشاهان از دل و ضمير تو آگاهى ندارند. از اينجا معلوم مى‌شود كه تو با وجود اتصاف به صفات نكوهيده، با پادشاه دنيا و آخرت چگونه بايد رفتار كنى، در حالى كه او بر تمام نهانى‌ها آگاه است و نياز تو به او، از نياز تو به تمام كسانى كه به پيشگاهشان مى‌روى، بيشتر است. بر اين پايه، هرگاه عقل خود را با آب ابرهاى اقبال بر مولايت پاكيزه نموده و شست‌وشو دادى و دلت را با اشك خشوع و فروتنى در برابر مالك دنيا و آخرتت شستى، غسلى را كه در روز عرفه به انجام آن مأمور هستى به‌جا آور، زيرا انجام غسل از اعمال مهم اين روز است و هنگام به‌جا آوردن آن، تمام غسل‌هايى را كه بدان نياز پيدا مى‌كنى، نيت كن. مانند غسل توبه-زيرا ممكن است برخى از عيب‌هاى قلبى و بيمارى‌هاى گناهان هنوز در تو وجود داشته باشد-و غسل روز عرفه، و غسل براى درخواست حاجت، و غسل براى قبولى دعاها-چنان‌كه در برخى روايات آمده است -و غسل استخاره-زيرا ممكن است در بعضى از امور به مشورت با خدا نياز پيدا كنى -و ديگر غسل‌هايى كه ممكن است در نظر گرفته شود و در هر حال، از كسانى كه در انجام عبادات، احتياط را رعايت مى‌كنند، پيروى كن و اندكى پيش از انجام نماز ظهر و عصر، غسل كن تا با اين حال نيك، به نماز و دعا بپردازى، سپس نماز ظهر و عصر و نافله‌هاى آن دو را به همراه دعاهاى آن‌ها، با مراقبه‌ى تامّ به‌جا آور.

---

[1]) مقصود از جلد اول دوره كتاب‌هاى «المهمات و التتمات» ، «فلاح السائل» است. براى توضيح بيشتر به مقدمه‌ى جلد اول كتاب حاضر رجوع شود.

[2]) ر. ك: فلاح السائل، ص  31-39.