پیمان حلف الفضول

پيمانى است كه پيامبر بيست سال پيشاز بعثت، با عدّه اى از جوانان هم قسم شدند از حقوق افتادگان و مظلومين دفاع كنند.

پيامبر بعد از رسالت درباره عظمت اين پيمان فرموده اند: «در خانه عبداللّه جدعان شاهد پيمانى شدم كه اگر حالا نيز (پس از بعثت) مرا به آن پيمان بخواهند اجابت مى كنم».

حلف الفضول يعنى «پيمان جوانمردان»، اين پيمان از يكى شريف ترين پيمان هايى است كه پيش از اسلام بسته شد.

علت اين پيمان اين است كه:

مردى زبيدى از اهل يمن كالائى به عاص بن وائل سهمى فروخت، عاص در پرداخت بها مماطله نمود و به فروشنده ستم كرد تا مأيوس شد. آن مرد اشعارى گفت و از قريش دادخواهى كرد. دادخواهى آن مرد ستم ديده غريب، در دل بنى هاشم اثر كرد. زبير بن عبدالمطلب كه شجاع، آزادمنش، آقا، بخشنده، شاعر و خطيب بود وقتى اشعار آن مرد را شنيد، سوگند ياد كرد، پيمانى با قبايل قريش ببندد كه اقويا را از ظلم به ضعيف منع كنند و اهل مكه را از ستم به غريب باز دارند و در اين موضوع اشعارى گفت و آن حلف را حلف الفضول ناميد. آنگاه پنج قبيله از قبايل قريش از جمله بنى هاشم و بنى زهره در دارالندوه اجتماع كردند و اتفاق نمودند كه دارد مظلوم را از ظالم بگيرند و هر ستمديده اى را خواه از اهل مكه باشد و يا از كسانى كه به مكه مى آيند، يارى كنند و با ستمگر مبارزه كنند تا حق مظلوم را از او بستانند و به منزل عبدالله بن جزعان رفتند و در آنجا سوگند ياد كردند و بهاى كالاى مرد زبيدى را از عاص گرفتند و به او دادند. لازم به تذكر است كه بنى اميّه از شركت در اين پيمان خوددارى كردند.