آسایش در احادیث

موجبات آسايش

امام على عليه السلام :

مَن وَثِقَ بأنَّ ما قَدَّرَ اللّه ُ لَهُ لَن يَفُوتَهُ اسْتَراحَ قَلبُهُ .
هركه اطمينان داشته باشد كه آنچه خدا برايش مقدّر كرده است به او مى رسد ، دلش آرام گيرد .

امام على عليه السلام :

حُسنُ السَّراحِ أحَدُ الراحَتَينِ .
جواب كردن [نيازمند] با زبان خوش، يكى از دو آسايش است .

امام على عليه السلام :

الزَّوجةُ المُوافِقَةُ إحدَى الراحَتَينِ .
زن سازگار نيمى از آسايش است .

تحف العقول : امام على عليه السلام فرمود :

مَنِ استَطاعَ أن يَمنَعَ نفسَهُ مِن أربعَةِ أشياءَ فهُو خَلِيقٌ بأن لا يَنزِلَ بهِ مَكروهٌ أبدا ، قيلَ : و ما هُنَّ يا أميرَ المؤمنينَ ؟ قالَ : العَجَلَةُ ، و اللَّجاجَةُ ، و العُجْبُ ، و التَّوانِي .
هر كه بتواند خود را از چهار چيز نگه دارد، شايسته آن است كه هرگز ناراحتى نبيند . عرض شد : آنها چيستند اى امير مؤمنان؟ فرمود : شتابزدگى ، خيره سرى ، خودپسندى، و سستى .

امام على عليه السلام :

أفلَحَ مَن نَهَضَ بجَناحٍ ، أو استَسلَمَ فَأراحَ .
آن كس رستگار شد كه يا قدرت داشت و به پا خاست يا با نداشتن قدرت ، تسليم شد و راحت گشت .

امام على عليه السلام ـ در توصيف رهرو راه خدا ـ فرمود:

تَدافَعَتهُ الأبوابُ إلى بابِ السلامَةِ ، و دارِ الإقامَةِ ، و ثَبَتَتْ رِجلاهُ بِطُمَأنِينَةِ بَدَنِهِ في قَرارِ الأمنِ و الرّاحَةِ ، بما استَعمَلَ قلبَهُ ، و أرضى رَبَّهُ .
درها او را يكى پس از ديگرى به جلو راندند، تا آن كه به درِ سلامت و سراى اقامت رسيد و هر دو پاى او در جايگاه امنيت و آسايش استوار شد ؛ زيرا كه دلش را به كار وا داشت و پروردگارش را خشنود ساخت .

امام على عليه السلام:

مَنِ اقتَصَرَ على بُلغَةِ الكَفافِ فَقَدِ انتَظَمَ الراحَةَ ، و تَبَوَّأ خَفضَ الدَّعَةِ .
هركه به اندازه كفاف بسنده كند ، آسايش يابد و در منزلگاه آسودگى فرود آيد .

امام باقر عليه السلام :

مَن تَيَسَّرَ مِمّا فاتَهُ أراحَ بَدَنَهُ .
هركه براى آنچه از دست داده است بر خود سخت نگيرد ، تنِ خويش را در آسايش قرار داده است .

امام صادق عليه السلام :

الرَّوْحُ و الرّاحَةُ في الرِّضا و اليَقينِ ، و الهَمُّ و الحَزَنُ في الشَكِّ و السَّخَطِ .
خوشى و آسايش در خشنودى و يقين است و غم و اندوه در شك و ناخشنودى .

امام صادق عليه السلام :

أروَحُ الرَّوْحِ اليَأسُ عنِ الناسِ .
بالاترين آسايش ، چشم اميد بركندن از مردم است .

صباح الشريعة ـ در آنچه به امام صادق عليه السلام نسبت داده است ـ :

لا راحَةَ لِمؤمنٍ على الحَقيقَةِ إلاّ عِندَ لِقاءِ اللّه ِ ، و ما سِوى ذلكَ ففي أربعَةِ أشياءَ : صَمتٌ تَعرِفُ بهِ حالَ قَلبِكَ و نَفْسِكَ فيما يكونُ بينَكَ و بينَ بارِيكَ ، و خَلوَةٌ تَنجُو بها .حديث مِن آفاتِ الزمانِ ظاهِرا و باطِنا ، و جُوعٌ تُمِيتُ به الشَّهَواتِ و الوَسْواسَ و الوَساوِسَ ، و سَهَرٌ تُنَوِّرُ بهِ قلبَكَ و تُنَقّي به طَبعَكَ و تُزَكِّي بهِ رُوحَكَ .
ممؤمن را آسايش حقيقى نباشد، مگر آن گاه كه خدا را ديدار كند . سواى اين ، آسايش در چهار چيز است : سكوتى كه به وسيله آن به احوالِ دل و نفْس خود با آفريدگارت پى برى ، و خلوتى كه به سبب آن از گزندهاى پيدا و نا پيداى زمانه نجات يابى، و گرسنگى اى كه با آن شهوتها و وسوسه هاى شيطانى را بميرانى، و شب زنده دارى كه بدان سبب، دلت را روشن و نهادت را تصفيه و روح و روانت را پاكيزه كنى .

بزرگترين آسايش

امام على عليه السلام :

مَن أحَبَّ الراحَةَ فليُؤثِرِ الزُّهدَ فِي الدنيا .
هر كه دوستدار آسايش است ، بايد كه بى اعتنايى به دنيا را برگزيند .

امام على عليه السلام :

الزُّهدُ في الدنيا الراحَةُ العُظمى .
دل بركندن از دنيا، بزرگترين آسايش است .

امام على عليه السلام :

الزُّهدُ أفضَلُ الراحتَينِ .
 زهد ، برترينِ دو آسايش است .

امام على عليه السلام :

السلامةُ في التَّفَرُّدِ ، الراحَةُ في الزُّهدِ .
سلامت در تنهايى است، و آسايش در زهد .

امام على عليه السلام :

ثَمَرةُ الزُّهدِ الرّاحَةُ .
ميوه زهد ، آسايش است .

آسايش طلبى در دنيا

بحار الأنوار : خداوند متعال به داوود عليه السلام وحى فرمود :

يا داوود ، إنّي وَضَعتُ خَمسَةً في خَمسَةٍ و الناسُ يَطلُبُونَها في خَمسَةٍ غَيرِها فلا يَجِدُونَها··· وَضَعتُ الراحَةَ في الجَنَّةِ وهم يَطلُبُونَها في الدنيا فلا يَجِدُونَها .
اى داوود! من پنج چيز را در پنج چيز قرار دادم، اما مردم آنها را در پنج چيز ديگر مى جويند ؛ از اين رو آنها را نمى يابند . . . آسايش را در بهشت قرار دادم، اما آنها آسودگى را در دنيا مى جويند از اين رو آن را نمى يابند

الخصال ـ به نقل از زهرى ـ : امام زين العابدين عليه السلام به يكى از همنشينان خود فرمود :

اِتَّقِ اللّه َ و أجمِلْ في الطَّلَبِ ، و لا تَطلُبْ ما لَم يُخلَقْ ··· فقالَ الرَّجلُ : و كيف يُطلَبُ ما لم يُخلَقْ ؟ ! فقال : مَن طَلَبَ الغِنى و الأموالَ و السَّعَةَ في الدنيا فإنّما يَطلُبُ ذلكَ لِلرّاحَةِ ، و الراحَةُ لَم تُخلَقْ في الدنيا و لا لِأهلِ الدنيا ، إنّما خُلِقَتِ الراحةُ في الجَنَّةِ و لِأهلِ الجَنَّةِ .
از خدا بترس و در طلب [دنيا ]جانب اعتدال نگه دار و چيزى را كه آفريده نشده است، طلب مكن . . . آن مرد عرض كرد : چگونه ممكن است كسى در طلب چيزى بر آيد كه هنوز آفريده نشده است؟ حضرت فرمود : كسى كه خواهان توانگرى و دارايى و رفاه در دنيا باشد ، در حقيقت آنها را براى آسايش مى خواهد و آسايش، در دنيا و براى اهل دنيا خلق نشده ، بلكه در بهشت و براى بهشتيان آفريده شده است .

تحف العقول : امم صادق علیه السلام-

ـ لَمّا سُئلَ عن طريقِ الراحَةِ ـ : في خِلافِ الهَوى . قيل : فَمَتى يَجِدُ عَبدٌ الراحَةَ ؟ فقالَ عليه السلام : عِندَ أوّلِ يَومٍ يَصِيرُ في الجَنَّةِ .
از امام صادق عليه السلام سؤال شد : راه آسايش چيست؟ فرمود : در مخالفت كردن با هواى نفس . عرض شد : پس ، چه وقت بنده طعم آسايش را مى چشد؟ فرمود : در نخستين روزى كه به بهشت وارد مى شود .

بحار الأنوار : امام صادق عليه السلام به اصحاب خود فرمود :

لا تَتَمَنَّوا المُستَحِيلَ ، قالوا : و مَن يَتَمَنَّى المُستَحيلَ ؟ ! فقالَ : أنتُم ، أ لَستُم تَمَنَّونَ الراحَةَ في الدنيا ؟! قالوا : بَلى ، فقالَ : الراحَةُ للمُؤمِنِ في الدنيا مُستَحيلَةٌ .
 آرزوى محال نكنيد! عرض كردند : مگر چه كسى آرزوى محال مى كند؟ فرمود : شما ؛ مگر نه اين كه آرزومند آسايش در دنيا هستيد؟ عرض كردند : چرا . فرمود : آسايش براى مؤمن در دنيا محال است .

میزان الحکمه،جلد چهارم