بدی در احادیث

معيار خوب و بد

امام على عليه السلام :

ما خَيرٌ بِخَيرٍ بَعدَهُ النارُ ، و ما شَرٌّ بِشَرٍّ بَعدَهُ الجَنَّةُ ، و كُلُّ نَعيمٍ دُونَ الجَنَّةِ فهُو مَحقورٌ ، و كُلُّ بَلاءٍ دُونَ النارِ عافِيَةٌ
آن خوبى كه در پى آن آتش باشد ، خوب نيست و آن بدى كه به دنبالش بهشت باشد ، بد نيست . هر نعمتى در قياس با بهشت ناچيز است و هر رنج و بلايى در مقابل دوزخ عافيت است .

امام على عليه السلام :

ما خَيرُ خَيرٍ لا يُنالُ إلاّ بِشَرٍّ ، و يُسرٍ لا يُنالُ إلاّ بِعُسرٍ؟! .
 خيرى كه جز با شرّ به دست نيايد ، چه خيرى است!؟ و آسايشى كه جز با سختى حاصل نشود چه آسايشى؟!

امام على عليه السلام :

إنّ اللّه َ سبحانَهُ أنزَلَ كِتابا هادِيَا بَيَّنَ فيه الخَيرَ و الشَّرَّ ، فَخُذُوا نَهجَ الخَيرِ تَهتَدُوا ، و اصدِفُوا عَن سَمْتِ الشَّرِّ تَقصِدُوا .
خداوند سبحان كتابى راهنما فرستاد و در آن خوب و بد را روشن ساخت . پس راه خوبى را پيش گيريد تا هدايت شويد و از راه بدى دورى جوييد تا به مقصد برسيد .

بدترين مردم

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

شَرُّ الناسِ مَن باعَ آخِرَتَهُ بِدُنياهُ،و شَرٌّ مِن ذلك مَن باعَ آخِرَتَهُ بدنيا غَيرِهِ .
 بدترين مردم كسى است كه آخرتش را به دنيايش بفروشد و بدتر از او كسى است كه آخرت خود را براى دنياى ديگران بفروشد .

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

شَرُّ الناسِ عندَ اللّه ِ يَومَ القِيامَةِ الذين يُكرَمُونَ اتِّقاءَ شَرِّهِم .
روز قيامت ، بدترين مردم در پيشگاه خدا ، كسانى هستند كه مردم از ترس گزندشان به آنها احترام بگذارند .

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

 شَرُّ الناسِ فاسِقٌ قَرَأ كتابَ اللّه ِ و تَفَقَّهَ في دِينِ اللّه ِ ، ثُمّ بَذَلَ نَفسَهُ لِفاجِرٍ إذا نَشِطَ تَفَكَّهَ بِقِراءَتِهِ و مُحادَثَتِهِ ، فَيَطبَعُ اللّه ُ على قلبِ القائلِ و المُستَمِعِ .
بدترين مردم ، فاسقى است كه كتاب خدا را خوانده و در دين خدا عالم و فقيه شده سپس خود را در اختيار فردى فاجر مى گذارد كه چون سرخوش مى شود قرآن خواندن و گفت و گوى با او را وسيله شوخى و سرگرمى خويش قرار مى دهد . پس ، خداوند بر دل گوينده و شنونده مُهر مى زند .

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

 إنَّ شَرَّ الناسِ عِندَ اللّه ِ عَزَّ و جلَّ يَومَ القِيامَةِ عالِمٌ لا يُنتَفَعُ بِعِلمِهِ .
 روز قيامت بدترين مردم در پيشگاه خداوند عزّ و جلّ عالمى است كه از علمش سودى نبرد .

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله ـ به معاذ ـ فرمود :

 أ لا اُنَبِّئُكَ بِشَرِّ الناسِ ؟! : مَن أكَلَ وَحدَهُ ، و مَنَعَ رِفدَهُ ، و سافَرَ وَحدَهُ ، و ضَرَبَ عَبدَهُ ، أ لا اُنَبِّئُكَ بِشَرٍّ مِن هذا ؟! : مَن يُبغِضُ الناسَ و يُبغِضُونَهُ ، أ لا اُنَبِّئُكَ بِشَرٍّ مِن هذا ؟! : مَن يُخشى شَرُّهُ و لا يُرجى خَيرُهُ ، أ لا اُنَبِّئُكَ بِشَرٍّ مِن هذا ؟! : مَن باعَ آخِرَتَهُ بدُنيا غَيرِهِ ، أ لا اُنَبِّئُكَ بِشَرٍّ مِن هذا؟! : مَن أكَلَ الدُّنيا بالدِّينِ .
 آيا تو را از بدترين فرد مردم خبر ندهم؟ كسى كه تنها بخورد ، داد و دَهِش نكند ، تنها سفر كند، و بنده اش را بزند . آيا بدتر از اين را به تو نشناسانم؟ كسى كه مردم را دشمن دارد و مردم نيز او را دشمن دارند . آيا بدتر از اين را به تو معرفى نكنم؟ كسى كه بيم شرّش برود و به خيرش اميدى نرود . آيا تو را به بدتر از اين آگاه نكنم؟ كسى كه آخرت خود را براى دنياى ديگرى بفروشد . آيا بدتر از اين را به تو معرفى نكنم؟ كسى كه از راه دين، دنياطلبى كند .

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

مِن شَرِّ الناسِ عِندَ اللّه ِ عَزَّ و جلَّ يَومَ القيامَةِ ذُو الوَجهَينِ .
در روز قيامت يكى از بدترين مردمان نزد خداوند عزّ و جلّ آدم دو روست .

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله ـ در پاسخ به اين سؤال كه بدترينْ مردم چه كسانى هستند ـ فرمود :

العُلَماءُ إذا فَسَدُوا .
علما ، هر گاه كه فاسد شوند .

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

إنَّ مِن أشَرِّ الناسِ مَنزِلَةً عِندَ اللّه ِ يَومَ القِيامَةِ عَبدا أذهَبَ آخِرَتَهُ بِدُنيا غَيرِهِ .
 روز قيامت يكى از كسانى كه بدترين منزلت را در پيشگاه خداوند دارد، بنده اى است كه آخرت خود را براى دنياى ديگران از دست دهد .

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

إنَّ مِن شَرِّ عِبادِ اللّه ِ مَن تَكرَهُ مُجالَسَتَهُ لِفُحشِهِ .
يكى از بدترين بندگان خدا كسى است كه بر اثر بد زبانى، كسى رغبت به همنشينى با او نمى كند .

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

 شَرُّ الرِّجالِ مَن كانَ سَريعَ الغَضَبِ بَطِيءَ الرِّضاء .
 بدترين مردان كسى است كه زود به خشم مى آيد و دير خشنود مى شود .

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : 

إنَّ مِن شِرارِ الناسِ رَجُلٌ فاجِرٌ جَرِيءٌ ، يَقرَأُ كتابَ اللّه ِ تعالى لا يَرعَوِي إلى شَيْءٍ مِنهُ .
يكى از بدترين مردمان ، مردِ فاجر و گستاخى است كه كتاب خداوند متعال را مى خواند و از هيچ چيز آن پند نمى گيرد .

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

شِرارُ الناسِ الذين يَشتَرُونَ الناسَ و يَبِيعُونَهُم .
بدترين مردمان كسانى هستند كه در كار خريد و فروش انسانند .

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : 

شِرارُ اُمَّتي الذين غُذُوا بِالنَّعيمِ و نَبَتَتْ علَيهِ أجسامُهُم .
بدترين افراد امّت من ناز پروردگانِ نعمت اند كه تنهايشان بر اثر [بهره مند دائم از] نعمت، فَربه شده است .

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

شِرارُ الناسِ شِرارُ العُلَماءِ في الناسِ .
بدترين مردم ، بدترين عالمان در ميان مردمند .

امام على عليه السلام :

إنّ شَرَّ الناسِ عندَ اللّه ِ إمامٌ جائرٌ ضَلَّ و ضُلَّ بِهِ .
 بدترين مردم نزد خدا ، پيشواى ستمگرى است كه گمراه و گمراه كننده باشد .

امام على عليه السلام :

شَرُّ الناسِ مَن يَتَّقِيهِ الناسُ مَخافَةَ شَرِّهِ
بدترين مردم كسى است كه مردم از ترس شرارت او ، از وى پرهيز كنند .

امام على عليه السلام :

شَرُّ الناسِ مَن يَظلِمُ الناسَ .
 بدترين مردم كسى است كه به مردم ستم كند .

امام على عليه السلام :

شَرُّ الناسِ مَن يَغُشُّ الناسَ .
بدترين مردم كسى است كه با مردم دغلكارى كند .

امام على عليه السلام :

شَرُّ الناسِ مَن لا يَقبَلُ العُذرَ و لا يُقِيلُ الذَّنبَ
بدترين مردم كسى است كه عذر نپذيرد ، و از خطا نگذرد .

امام على عليه السلام :

شَرُّ الناسِ مَن لا يُبالي أن يَراهُ الناسُ مُسِيئا .
بدترين مردم كسى است كه برايش مهم نباشد مردم او را بدكار بدانند .

امام على عليه السلام :

شَرُّ الناسِ مَن لا يَشكُرُ النِّعمَةَ ، و لا يَرعى الحُرمَةَ .
بدترين مردم كسى است كه شكر نعمت نگزارد و حرمت ديگران را پاس ندارد .

امام على عليه السلام : 

شَرُّ الناسِ مَن سَعى بالإخوانِ ، و نَسِيَ الإحسانَ .
بدترين مردمان كسى است كه از برادران [خود ]بدگويى كند و احسان (خوبى) را از ياد برد .

امام على عليه السلام :

شَرُّ الناسِ مَن لا يُرجى خَيرُهُ ، و لا يُؤمَنُ شَرُّهُ .
 بدترين مردم كسى است كه به خيرش اميدى نرود و از شرّش ايمنى نباشد .

امام على عليه السلام :

شَرُّ الناسِ مَن لا يَعتَقِدُ الأمانَةَ ، و لا يَجتَنِبُ الخِيانَةَ .
بدترين مردمان كسى است كه به امانتدارى پايبند نباشد و از خيانت پرهيز نكند .

امام على عليه السلام :

 شَرُّ الناسِ مَن لا يَعفُو عَنِ الزَّلَّةِ ، و لا يَستُرُ العَورَةَ .
بدترين مردم كسى است كه لغزش را نمى بخشد و عيب پوشى نمى كند .

امام على عليه السلام :

شَرُّ الناسِ مَن يُعِينُ على المَظلومِ .
 بدترين مردم كسى است كه عليه مظلوم كمك مى كند .

امام على عليه السلام :

شَرُّ الناسِ مَنِ ادَّرَعَ اللُّؤمَ و نَصَرَ الظَّلومَ .
 بدترين مردم كسى است كه زره پستى پوشد و ستمكار را يارى رساند .

امام على عليه السلام :

شَرُّ الناسِ مَن كانَ مُتَتَبِّعا لِعُيوبِ الناسِ عَمِيّا لِمَعايِبهِ .
بدترين مردمان كسى است كه عيب جوى مردم باشد و عيبهاى خويش را نبيند .

امام على عليه السلام :

شَرُّ الناسِ مَن يَبتَغِي الغَوائلَ للناسِ .
 بدترين مردم كسى است كه بدخواه مردم باشد .

امام على عليه السلام :

 شَرُّ الناسِ مَن يَخشَى الناسَ في رَبِّهِ ، و لا يَخشَى رَبَّهُ في الناسِ .
 بدترين مردم كسى است كه در كار پروردگارش، از مردم بترسد و در كار مردم، از پروردگارش نترسد .

امام على عليه السلام :

شَرُّ الناسِ مَن لا يَثِقُ بِأحَدٍ لِسُوءِ ظَنِّهِ، و لا يَثِقُ بهِ أحَدٌ لِسُوءِ فِعلِهِ .
بدترين مردم كسى است كه به سبب بدبينى، به هيچ كس اعتماد نكند و به سبب بد كرداريش، كسى به او اعتماد نورزد .

امام على عليه السلام :

شَرُّ الناسِ مَن يَرى أنّهُ خَيرُهُم .
 بدترين مردم كسى است كه خود را بهترين مردم پندارد .

امام على عليه السلام :

 شَرُّ الناسِ الطَّويلُ الأمَلِ السَّيِّءُ العَمَلِ .
 بدترين مردم كسى است كه آرزويش دراز و كردارش بد باشد .

امام على عليه السلام :

شَرُّ الناسِ مَن كافى على الجَميلِ بالقَبيحِ .
 بدترين مردم كسى است كه پاداش خوبى را به بدى دهد .

امام صادق عليه السلام ـ به نقل از از پدرانش عليهم السلام ـ : پيامبر خدا صلى الله عليه و آله فرمود :

 شَرُّ الناسِ المُثَلِّثُ ، قيلَ : يا رسولَ اللّه ِ، و ما المُثلِّثُ ؟ قالَ : الذي يَسعى بأخِيهِ إلى السُّلطانِ ، فَيُهلِكُ نَفسَهُ ، و يُهلِكُ أخاهُ ، و يُهلِكُ السلطانَ
بدترين مردم «مثلِّث» است . عرض شد : اى رسول خدا! «مثلِّث» كيست ؟ حضرت فرمود : كسى كه از برادر خود نزد حاكم سعايت مى كند و در نتيجه ، هم خودش، هم برادرش و هم حاكم را به ورطه هلاكت اندازد.

امام صادق عليه السلام به نقل از نياكان خود عليهم السلام : پيامبر خدا صلى الله عليه و آله فرمود :

أ لا اُنَبِّئُكُم بِشَرِّ الناسِ ؟ قالوا : بَلى يا رسولَ اللّه ِ . قالَ : مَن أبغضَ الناسَ و أبغَضَهُ الناسُ ، ثُمّ قالَ : أ لا اُنَبِّئُكُم بِشَرٍّ مِن هذا ؟ قالوا: بلى يا رسولَ اللّه ِ. قالَ: الذي لا يُقِيلُ عَثرَةً، و لا يَقبَلُ مَعذِرَةٍ ، و لا يَغفِرُ ذَنبا . ثُمّ قالَ : أ لا اُنَبِّئُكُم بِشَرٍّ مِن هذا ؟ قالوا : بلى يا رسولَ اللّه ِ . قالَ : مَن لا يُؤمَنُ شَرُّهُ و لا يُرجى خَيرُهُ .
آيا شما را از بدترين افراد مردم خبر ندهم؟ عرض كردند : چرا ، اى رسول خدا . فرمود : كسى كه مردم را دشمن بدارد و مردم نيز او را دشمن بدارند . سپس فرمود : آيا بدتر از اين را به شما معرفى نكنم؟ عرض كردند : چرا ، اى رسول خدا ، فرمود : كسى كه از لغزشى در نمى گذرد و پوزشى را نمى پذيرد و گناهى را نمى بخشد . سپس فرمود : آيا شما را به بدتر از اين فرد آگاه نسازم؟ عرض كردند : چرا، اى رسول خدا . فرمود : كسى كه نه از شرّش ايمنى هست و نه به خيرش اميدى .

امام صادق عليه السلام :

شَرُّ الرِّجالِ التُّجّارُ الخَوَنَةُ .
 بدترين مردم، بازرگانان خيانت كارند .

بدترين خلايق

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

ألا إنّ بعدَ زمانِكُم هذا زَمانا عَضُوضا ، يَعَضُّ المُوسِرُ على ما في يَدِهِ حِذارَ الإنفاقِ ، و قد قالَ اللّه ُ تعالى : «وَ ما أَنْفَقْتُمْ مِنْ شَيْءٍ فَهُوَ يُخْلِفُهُ» (سبا،19). و سَيِّدُ شِرارِ الخَلقِ يُبايِعُونَ كُلَّ مُضطَرٍّ ، ألا إنَّ بَيعَ المُضطَرِّينَ حَرامٌ .
بدانيد كه بعد از اين روزگار شما ، روزگارى بس سخت فرا مى رسد ؛ توانگر آنچه دارد ، از ترس انفاق ، با چنگ و دندان نگه مى دارد ، حال آن كه خداوند متعال فرموده است : «اگر چيزى انفاق كنيد عوضش را مى دهد» . سرآمد بدترين خلايق كسانى هستند كه با افراد مضطرّ معامله مى كنند . بدانيد كه معامله با افراد مضطرّ ناروا است .

امام على عليه السلام :

 قلتُ : اللّهُمّ لا تُحوِجْني إلى أحَدٍ مِن خَلقِكَ ، فقالَ رسولُ اللّه صلى الله عليه و آله : يا عليُّ ، لا تَقولَنَّ هكذا ··· قُل : اللَّهُمَّ لا تُحْوِجْني إلى شِرارِ خَلقِكَ ، قلتُ : يا رسولَ اللّه ِ، و مَن شِرارُ خَلقِهِ ؟ قالَ : الذينَ إذا اُعطُوا مَنَعُوا ، و إذا مُنِعُوا عابُوا .
 گفتم خدا مرا محتاج هيچكس از مخلوقينت مگردان پيامبر صلى الله عليه و آله فرمود اى على! اينگونه نگو بلكه بگو : خدايا! مرا به بدترين افراد خلق خود نيازمند مگردان . عرض كردم اى رسول خدا! بدترين خلق او چه كسانى هستند؟ فرمود : كسانى كه چون به آنان عطا شود ، [از عطاى به ديگران] دريغ ورزند و هرگاه عطا نشوند ، عيبجويى و انتقاد كنند .

بدترين مسلمانان

بحار الأنوار به نقل از جابر بن عبد اللّه : پيامبر خدا صلى الله عليه و آله فرمود :

أ لا اُخبِرُكم بِشِرارِ رِجالِكُم ؟ قُلنا : بَلى يا رسولَ اللّه ِ ، قالَ : إنَّ مِن شِرارِ رِجالِكُمُ البَهّاتُ الجَرِيءُ الفَحّاشُ ، الآكِلُ وَحدَهُ ، و المانِعُ رِفدَهُ ، و الضّارِبُ عَبدَهُ ، و المُلجِئُ عِيالَهُ إلى غَيرِهِ .
آيا شما را از بدترين مردانتان خبر ندهم؟ عرض كرديم : چرا ، اى رسول خدا. فرمود : از بدترين مردان شما كسانى هستند كه به مردم پيوسته تهمت مى زنند ، گستاخند ، بد زبانند ، تنها خورند ، دستِ دهنده ندارند ، بنده خود را مى زنند ، و عائله شان را [براى تأمين مخارج خود ]محتاج ديگران مى سازند .

امام صادق از پدرش از جدش از امام على عليهم السلام : پيامبر خدا صلى الله عليه و آله به اصحابش فرمود :

أ لا اُخبِرُكم بِشِرارِك؟قالوا:بَلى يا رسولَ اللّه ِ، قالَ : المَشّاؤونَ بِالنَّمِيمَةِ ، المُفَرِّقُونَ بينَ الأحِبَّةِ ، الباغُونَ لِلبُرآءِ العَيبَ .
 آيا شما را از بدترين افرادتان خبر ندهم؟ عرض كردند : چرا ، اى رسول خدا . فرمود : آنان كه سخن چينى مى كنند ، ميان دوستان جدايى مى افكنند، و براى بى گناه عيب مى تراشند .

بدتر از بد

امام على عليه السلام :

إنّهُ ليسَ شَيءٌ بِشرٍّ مِنَ الشَّرِّ إلاّ عِقابَهُ ، و لَيسَ شَيءٌ بِخَيرٍ مِنَ الخَيرِ إلاّ ثَوابَهُ .
بدتر از بد، كيفر آن است و خوبتر از خوب، پاداش آن .

امام على عليه السلام :

فاعِلُ الشَّرِّ شَرٌّ مِنهُ .
كننده بدى بدتر از خود بدى است .

بالاتر از هر بدى

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

 خَصلَتانِ ليسَ فَوقَهُما مِنَ البِرِّ شَيءٌ : الإيمانُ بِاللّه و النَّفعُ لِعبادِ اللّه ِ ، و خَصلَتانِ لَيسَ فَوقَهُما مِنَ الشَّرِّ شَيءٌ : الشِّركُ بِاللّه ِ و الضُّرُّ لِعِبادِ اللّه ِ .
 دو كار است كه هيچ كار خوبى بالاتر از آن دو نيست : ايمان به خدا و سود رساندن به بندگان خدا؛ و دو كار است كه بالاتر از آن دو بدى وجود ندارد : شرك ورزيدن به خدا و زيان رساندن به بندگان خدا .

بدترين خويها

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

شَرُّ ما في رجُلٍ : شُحٌّ هالِعٌ ، و جُبنٌ خالِعٌ .
 بدترين خصلت مرد ، حرصى است كه او را بى تاب سازد و ترسى كه بند دلش را پاره كند .

امام على عليه السلام :

 

 شَرُّ أخلاقِ النُّفوسِ الجَورُ .
 بدترين خويهاى نفْس ، ستمكارى است

كليد بديها

امام على عليه السلام :

الخِلالُ المُنتِجَةُ لِلشَّرِّ : الكَذِبُ، و البُخلُ ، و الجَورُ ، و الجَهلُ .
خصلتهايى كه بدى زا هستند عبارتند از : دروغ ، بخل ، ستم و نابخردى .

امام باقر عليه السلام :

إنَّ اللّه َ عَزَّ و جلَّ جَعَلَ لِلشَّرِّ أقفالاً و جَعَلَ مَفاتِيحَ تِلكَ الأقفالِ الشَّرابَ ، و الكَذِبُ شَرٌّ مِنَ الشَّرابِ .
خداوند عزّ و جلّ براى بدى قفلهايى نهاده و كليد همه اين قفلها را شراب قرار داده است ، و دروغ بدتر از شراب است .

امام صادق عليه السلام :

الغَضَبُ مِفتاحُ كُلِّ شَرٍّ .
خشم ، كليد همه بديهاست .

بدترين امور

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

 شَرُّ الرِّوايَةِ رِوايَةُ الكَذِبِ ، و شَرُّ الاُمورِ مُحدَثاتُها ، و شَرُّ العَمى عَمَى القَلبِ ، و شَرُّ النَدامَةِ نَدامَةُ يَومِ القِيامَةِ ··· و شَرُّ الكَسبِ كَسبُ الرِّبا ، و شَرُّ المَأكَلِ أكلُ مالِ اليَتيمِ ظُلما .
بدترين روايت، روايت دروغ است و بدترين امور ، بدعتها و بدترين كورى ، كورى دل و بدترين پشيمانى ، پشيمانى روز رستاخيز . . . و بدترين در آمد ، ربا و بدترين خوراك ، به ناحق خوردن مال يتيم است .

مجمع بديها

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

إنَّ إبليسَ يَخطُبُ شَياطينَهُ و يقولُ: علَيكُم باللَّحمِ و المُسكِرِ و النِّساءِ، فَإنّي لا أجِدُ جِماعَ الشَّرِّ إلاّ فيها .
 ابليس براى شيطانهاى خود سخنرانى مى كند و مى گويد : بر شما باد گوشت و مُسكر و زنان ؛ .حديث زيرا من چيزى جز اين سه را مجمع بديها نمى يابم .

امام على عليه السلام :

جِماعُ الشَّرِّ في مُقارَنَةِ قَرِينِ السَّوءِ .
 همنشينى با دوستِ بد ، مجمع بديهاست .

امام على عليه السلام :

جِماعُ الشَّرِّ في الاغتِرارِ بالمَهَلِ ، و الاتِّكالِ على العَمَلِ .
 فريب مهلتها را خوردن و تكيه كردن به آرزو ، مجمع بديهاست .

امام على عليه السلام :

جِماعُ الشَّرِّ اللَّجاجُ و كَثرَةُ المُماراةِ .
 لجاجت و بحث و جدل زياد مجمع بديهاست .

بدى در نهاد انسان است

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

تَكَلَّفُوا فِعلَ الخَيرِ و جاهِدُوا نفوسَكُم علَيهِ ؛ فإنَّ الشَّرَّ مَطبوعٌ علَيهِ الإنسانُ .
براى انجام كار خوب، خود را به رنج افكنيد و در اين راه با نفسهايتان بستيزيد ؛ زيرا انسان بر بدى سرشته شده . است .

امام على عليه السلام : 

أكرِهْ نفسَكَ على الفَضائلِ ، فإنَّ الرذائلَ أنتَ مَطبوعٌ علَيها
نفس خود را به پذيرش فضايل مجبور كن؛ زيرا رذيلت ها در نهاد تو سرشته شده است .

امام على عليه السلام :

الشَّرُّ كامِنٌ في طَبيعَةِ كُلِّ أحَدٍ، فإن غَلَبَهُ صاحِبُهُ بَطَنَ، و إن لم يَغلِبْهُ ظَهَرَ .
 بدى در نهاد هر فردى نهفته است . اگر انسان بر آن چيره شد ، همچنان در نهان مى ماند و اگر چيره نشد ، آشكار مى شود .

امام على عليه السلام :

النفسُ مَجبولَةٌ على سُوءِ الأدَبِ ، و العَبدُ مَأمورٌ بِمُلازَمَةِ حُسنِ الأدَبِ ، و النفسُ تَجرِي بطَبعِها في مَيدانِ المُخالَفَةِ ، و العَبدُ يَجهَدُ بِرَدِّها عن سُوءِ المُطالَبَةِ ، فمتى أطلَقَ عِنانَها فهُو شَريكٌ في فَسادِها ، و مَن أعانَ نفسَهُ في هَوى نفسِهِ فقد أشرَكَ نفسَهُ في قَتلِ نَفسِهِ
 نفْس آدمى بر بى ادبى سرشته شده و بنده مأمور است كه آداب خوب را كسب كند . نفْس به طور طبيعى در ميدانِ مخالفت مى تازد و بنده مى كوشد خواهشهاى بد او را دفع كند . پس هرگاه زمام نفْس را رها سازد ، در فساد آن شريك است و هركه نفْس خويش را در خواهشهايش مدد رساند ، در قتل خود ، شريك نفْسِ خويش شده است .

گوناگون

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

مَن وُقِيَ شَرَّ ثلاثٍ فقد وُقِيَ الشَّرَّ كُلَّهُ : لَقلَقَهُ ، و قَبقَبَهُ ، و ذَبذَبَهُ ؛ فَلَقلَقُهُ لِسانُهُ ، و قَبقَبُهُ بَطنُهُ ، و ذَبذَبُهُ فَرجُهُ .
 هركه خود را از شرّ سه چيز حفظ كند ، خويشتن را از هر شرّى حفظ كرده است : زبان و شكم و شهوت .

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

 إن كانَ الشرُّ في شيءٍ ففي اللِّسانِ .
 اگر در چيزى بدى وجود داشته باشد ، در زبان است .

امام على عليه السلام :

أخِّرِ الشَّرَّ ؛ فإنّكَ إذا شِئتَ تَعَجَّلتَهُ .
 بدى را به تأخير انداز ؛ زيرا هرگاه بخواهى مى توانى آن را جلو اندازى .

امام على عليه السلام :

مَن أضمَرَ الشَّرَّ لِغَيرِهِ فقد بَدَأ بهِ نَفسَهُ .
هركه براى ديگران بدى در دل بپروراند ، آن بدى را از خودش آغاز كرده است .

امام على عليه السلام :

 إيّاكَ و مُلابَسَةَ الشَّرِّ ؛ فإنّكَ تُنِيلُهُ نفسَكَ قَبلَ عَدُوِّكَ، و تُهْلِكُ بهِ دِينَكَ قَبلَ إيصالِهِ إلى غَيرِكَ .
از بدى كردن بپرهيز ؛ زيرا پيش از آن كه به دشمنت بدى رسانى ، به خودت مى رسانى و پيش از رسانيدن آن به ديگرى ، دينت را با آن به تباهى مى كشانى .

امام على عليه السلام :

 مُتَّقِي الشَّرِّ كفاعِلِ الخَيرِ .
دورى كننده از بدى ، همانند كننده كار خوب است .

امام على عليه السلام :

رُدُّوا الحَجَرَ مِن حَيثُ جاءَ ؛ فإنَّ الشَّرَّ لا يَدفَعُهُ إلاّ الشَّرُّ .
سنگ را با سنگ پاسخ دهيد؛ زيرا بدى را جز بدى دفع نكند .

امام على عليه السلام :

الشَّرُّ مَنطِقٌ وَبِيٌّ .
بدى، گويشى بيمار گونه است
 

امام حسين عليه السلام :

 مُجالَسَةُ أهلِ الدَّناءَةِ شَرٌّ .
همنشينى با فرومايگان بدى است .

امام باقر عليه السلام :

 كُن خَيرا لا شَرَّ مَعَهُ ، كُن وَرَقا لا شَوكَ مَعهُ ، و لا تَكُن شَوكا لا وَرَقَ مَعهُ و شَرّا لا خَيرَ مَعهُ .
خيرِ محض باش و برگ بى خار ؛ خار بى برگ و شرّ بى خير مباش .
 

میزان الحکمه،جلد پنجم.