دعای بعد از نماز وتر در شب اول رجب (اقبال الاعمال)
۱۷ فروردین ۱۳۹۵ 0 ادعیه و زیاراتالجزء الثانی؛ الباب الثامن فيما نذكره مما يختص بشهر رجب و بركاته و ما نختاره من عباداته و خيراته و فيه فصول، فصل فيما نذكره مما يعمل بعد ركعة الوتر من نافلة الليل من رجب
جلد دوم؛ باب هشتم: اعمال مخصوص ماه رجب و برکات و خیرات آن، فصل سیزدهم، دعای بعد از نماز وِتر نماز شبِ شب اول ماه رجب:
رَوَيْنَاهُ بِإِسْنَادِنَا إِلَى جَدِّي أَبِي جَعْفَرٍ الطُّوسِيِّ رَحْمَةُ اللَّهِ عَلَيْهِ فِي عَمَلِ أَوَّلِ لَيْلَةٍ مِنْ رَجَبٍ أَيْضاً فِيمَا رَوَاهُ عَنِ ابْنِ أَشْيَمَ قَالَ
نيز جدّم «ابو جعفر طوسى» -رحمة اللّه عليه-در ضمن اعمال شب اول ماه رجب به نقل از «ابن اشيم» آورده است:
فَصَلِّ [تصل] الْوَتْرَ ثَلَاثَ رَكَعَاتٍ فَإِذَا سَلَّمْتَ قُلْتَ وَ أَنْتَ جَالِسٌ
بعد از نماز وتر، سه ركعت نماز بخوان و بعد از سلام نماز در حال نشسته بگو:
الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي لَا تَنْفَدُ خَزَائِنُهُ وَ لَا يَخَافُ آمِنُهُ رَبِّ ارْتَكَبْتُ الْمَعَاصِيَ فَذَلِكَ ثِقَةٌ بِكَرَمِكَ
ستايش خدايى را كه گنجينه‌هايش پايان نمى‌پذيرد و هركس را او ايمنى بخشيده باشد، بيمناك نمى‌گردد. پروردگارا، با اعتماد بر بزرگوارى‌ات، گناهانى را مرتكب شدم.
إِنَّكَ تَقْبَلُ التَّوْبَةَ عَنْ عِبَادِكَ وَ تَعْفُو عَنْ سَيِّئَاتِهِمْ وَ تَغْفِرُ الزَّلَلَ فَإِنَّكَ مُجِيبٌ لِدَاعِيكَ وَ مِنْهُ قَرِيبٌ
به راستى كه تو توبه‌ى بندگانت را مى‌پذيرى و از بدى‌هاى آنان درمى‌گذرى و لغزش‌ها را مى‌آمرزى؛ زيرا تو دعاى دعاكنندگان به درگاهت را اجابت مى‌كنى و به آنان نزديكى
فَأَنَا تَائِبٌ إِلَيْكَ مِنَ الْخَطَايَا وَ رَاغِبٌ إِلَيْكَ فِي تَوْفِيرِ حَظِّي مِنَ الْعَطَايَا
و من اكنون از خطاهايم به درگاه تو توبه مى‌كنم و در فراوانى بهره‌ام از عطاهاى تو به درگاه تو گراييده‌ام.
يَا خَالِقَ الْبَرَايَا يَا مُنْقِذِي مِنْ كُلِّ شَدِيدٍ يَا مُجِيرِي مِنْ كُلِّ مَحْذُورٍ وَفِّرْ عَلَيَّ السُّرُورَ
اى آفريننده‌ى آفريده‌ها، اى نجات‌دهنده‌ى من از هر سختى، اى پناه‌دهنده‌ى من از هر چيز كه از آن مى‌پرهيزم، مرا بسيار شادمان كن
وَ اكْفِنِي شَرَّ عَوَاقِبِ الْأُمُورِ فَإِنَّكَ اللَّهُ عَلَى نَعْمَائِكَ وَ جَزِيلِ عَطَائِكَ مَشْكُورٌ وَ لِكُلِّ خَيْرٍ مَدْخُورٌ
و از عاقبت بد كارها كفايت فرما؛ به راستى كه تو خدايى هستى كه در برابر نعمت‌ها و عطاهاى فراوان مورد سپاس و اندوخته‌ى براى هر خير هستى.
قَالَ جَدِّي أَبُو جَعْفَرٍ الطُّوسِيُّ ره وَ رَوَى ابْنُ عَيَّاشٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَحْمَدَ الْهَاشِمِيِّ الْمَنْصُورِيِّ عَنْ أَبِيهِ عَنْ أَبِي مُوسَى عَنْ سَيِّدِنَا أَبِي الْحَسَنِ عَلِيِّ بْنِ مُحَمَّدٍ ع
جدّم «ابو جعفر طوسى» -رحمه اللّه-به نقل از «ابو موسى» آورده است از سرور ما، ابو الحسن على بن محمد امام هادى-عليه السّلام-
أَنَّهُ كَانَ يَدْعُو فِي هَذِهِ السَّاعَةِ بِهِ فَادْعُ بِهَذَا فَإِنَّهُ خَرَجَ عَنِ الْعَسْكَرِيِّ فِي قَوْلِ ابْنِ عَيَّاشٍ
که ایشان در اين زمان اين دعا را مى‌خواند، تو نيز اين دعا را بخوان كه از سوى صاحب العسكر [امام هادى]-عليه السّلام-صادر شده است:
يَا نُورَ النُّورِ يَا مُدَبِّرَ الْأُمُورِ يَا مُجْرِيَ الْبُحُورِ يَا بَاعِثَ مَنْ فِي الْقُبُورِ يَا كَهْفِي حِينَ تُعْيِينِي الْمَذَاهِبُ
اى نور نور، اى تدبيركننده‌ى امور، اى جريان‌دهنده‌ى درياها، اى برانگيزاننده‌ى اهل قبور، اى پناهگاه من آن‌گاه كه راه و روش‌هاى گوناگون خسته‌ام مى‌كنند
وَ كَنْزِي حِينَ تُعْجِزُنِي الْمَكَاسِبُ وَ مُونِسِي حِينَ تَجْفُونِي الْأَبَاعِدُ وَ تُمِلُّنِي [تملقني] الْأَقَارِبُ
و اى گنج من آن‌گاه كه شيوه‌هاى كسب روزى ناتوانم مى‌سازند و اى مونس من آن‌گاه كه فراد دور بر من ستم مى‌كنند و نزديكان خسته و رنجورم مى‌سازند [چاپلوسى مى‌كنند]
وَ مُنَزِّهِي بِمُجَالَسَةِ أَوْلِيَائِهِ وَ مُرَافَقَةِ أَحِبَّائِهِ فِي رِيَاضِهِ وَ سَاقِيَّ بِمُؤَانَسَتِهِ مِنْ نَمِيرِ حِيَاضِهِ
و اى خدايى كه به واسطه‌ى هم‌نشينى اوليا و هم‌دمى من با دوستانش مرا در بوستان‌هاى خود به گردش درمى‌آورد و به وسيله‌ى انس با خود از آب‌هاى بى‌آلايش حوض‌هاى [توحيد]خود سيراب مى‌سازد
وَ رَافِعِي بِمُجَاوَرَتِهِ مِنْ وَرْطَةِ الذُّنُوبِ إِلَى رَبْوَةِ التَّقْرِيبِ وَ مُبَدِّلِي بِوَلَايَتِهِ عِزَّةَ الْعَطَايَا مِنْ ذِلَّةِ الْخَطَايَا
و به واسطه‌ى گفت‌وگو با خود از باتلاق گناهان بيرون كشيده و به سوى تپه‌هاى قرب خود مى‌برد و با عهده‌دار شدن سرپرستى من، خوارى خطاهاى مرا به سربلندى عطاهايش تبديل مى‌كند.
أَسْأَلُكَ يَا مَوْلَايَ بِالْفَجْرِ وَ اللَّيَالِي الْعَشْرِ (وَ الشَّفْعِ وَ الْوَتْرِ وَ اللَّيْلِ إِذا يَسْرِ)[1] وَ بِمَا جَرَى بِهِ قَلَمُ الْأَقْلَامِ بِغَيْرِ كَفٍّ وَ لَا إِبْهَامٍ
اى مولاى من، به حق سپيده‌دم و شب‌هاى [آغاز ذى حجه]ده‌گانه و روز زوج و فرد [دهم و نهم ذى حجه]و به شب آن‌گاه كه سپرى مى‌شود و به حق آنچه قلم همه‌ى قلم‌ها روان گرديد بدون اين‌كه دست و انگشتى با آن بنويسد
وَ بِأَسْمَائِكَ الْعِظَامِ وَ بِحُجَجِكَ عَلَى جَمِيعِ الْأَنَامِ عَلَيْهِمْ مِنْكَ أَفْضَلُ السَّلَامِ
و به حق اسم‌هاى بزرگ تو و به حق حجت‌هاى تو بر همه‌ى مردم-بهترين سلام تو بر آنان-
وَ بِمَا اسْتَحْفَظْتَهُمْ مِنْ أَسْمَائِكَ الْكِرَامِ أَنْ تُصَلِّيَ عَلَيْهِمْ وَ تَرْحَمَنَا فِي شَهْرِنَا هَذَا
و به اسم‌هاى گرامى تو كه به آنان سپرده‌اى، از تو مى‌خواهم كه بر آنان درود فرستى و در اين ماه
وَ مَا بَعْدَهُ مِنَ الشُّهُورِ وَ الْأَيَّامِ وَ أَنْ تُبَلِّغَنَا شَهْرَ الصِّيَامِ فِي عَامِنَا هَذَا وَ فِي كُلِّ عَامٍ
و ماه‌ها و روزهاى بعد از آن بر ما رحم آرى و در اين سال و همه‌ى سال‌ها ما را به ماه رمضان برسانى،
يَا ذَا الْجَلَالِ وَ الْإِكْرَامِ وَ الْمِنَنِ الْجِسَامِ وَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ مِنَّا أَفْضَلُ السَّلَام
اى صاحب بزرگى و بزرگوارى و بخشش‌هاى بزرگ. بهترين سلام بر حضرت محمد و خاندان او.
فصل فيما نذكره مما ينبغي أن يكون العارف عليه من المراقبات في أول ليلة من شهر رجب إذا تفرغ من العبادات و المرويات و المكرمات
فصل چهاردهم؛ مراقبه شب اول ماه رجب بعد از انجام عبادات با ارزش منقول در این شب
اعلم أن هذه الليلة موسم جليل المقام جزيل الإنعام أراد الله جل جلاله من عباده أن يطيعوه في [من] مراده بإحيائها بعباداته فطلب [و طلب] إسعاده و إنجاده و إرفاده و هباته فاذكر لو أن ملك زمانك أحضرك و أطلق عنان إمكانك في أن تكون ليلة من عدة شهور حاضرا فيها بين يديه لتطلب منه ما تحتاج إليه و تكون أنت فقيرا في كل أمورك إليه كيف كنت تكون مع ذلك السلطان فاجعل حالك مع الله جل جلاله في هذه الليلة على نحو ذلك الاجتهاد بغاية الإمكان و لا تكن حرمة الله جل جلاله و هيبة حضرته و ما دعاك إليه من خدمته و عرض عليك من نعمته دون عبد من عباده و ارحم نفسك أن يراك فيها مهونا باتباع مراده فكأنك قد أخرجت نفسك من حمى أمان هذا الشهر العظيم الشأن و عرضت نفسك للهوان أو الخذلان و قد نبهنا فيما ذكرناه في أمثال هذه الليلة التي تحيا بالعبادة على ما يستغنى به عن الزيادة فإن لم تظفر بمعناه فاعلم أن المراد من إحيائها الذي ذكرنا أن تكون حركاتك و سكناتك و إراداتك و كراهاتك في هذه الليلة السعيدة على نية أنها عبادات الله جل جلاله خالصة لأبوابه المقدسة المجيدة كما أنك إذا جالست فيها أعظم سلطان في الوجود فإن نفسك مراغبة لرضاه كيف كنت من قيام و قعود و مأكول و مشروب و مطلوب و محبوب و لا يكلفك الله ما لا تقدر عليه بل ما يصح منك لسلطان هو مملوكه و من أفقر الفقراء إليه و إن غلبك نوم فيكون نوم المتأدبين بين يدي رب العالمين الذين يقصدون بالرقاد القوة على طاعته و زيادة الاجتهاد و تسلم أعمالك فيها بلسان الحال و المقال إلى من يكون حديث تلك الليلة إليه من الحماة و الخفراء في الأيام و الأعمال ليتم ما نقص عليك و يكون فيما تحتاج إليه من الله جل جلاله شفيعا لك و بين يديك
در اين بخش مراقبات و توجهاتى را كه شايسته است عارف به خدا در شب اول ماه رجب پس از فراغت از عبادت‌هاى باارزش منقول در اين شب رعايت كند، يادآور مى‌شويم. ازاين‌رو، مى‌گوييم: اين شب، وعده‌گاه بزرگ و پرنعمتى است كه خداوند -جلّ جلاله-اراده كرده است بندگانش با احياى آن به وسيله‌ى انجام عبادات و درخواست نيكبختى و يارى‌ها و بخشش‌ها و هداياى الهى در آن، از خواسته‌هاى خداوند اطاعت كنند. تصور كن اگر پادشاه زمان تو، تو را به حضور خويش بطلبد و تو را آزاد بگذارد كه در شبى در پيشگاه او حاضر گردى و حوايج خويش را از او بخواهى، تويى كه در همه‌ى امور به او نيازمندى، در اين حال با آن پادشاه چگونه رفتار خواهى كرد؟ بنابراين، در اين شب نيز با تمام توان براى خداوند-جلّ جلاله-چنين بكوش و حرمت خداوند-جلّ جلاله-و هيبت محضر او و خدمت و بندگى خداوند -جلّ جلاله-كه تو را بدان فراخوانده و نعمت خويش را بر تو عرضه كرده است، كمتر از حرمت بنده‌اى از بندگان نباشد و بر خود رحم كن كه مبادا خداوند تو را مقصر و مشغول به پيروى از خواسته‌هاى خويش ببيند؛ زيرا در اين صورت، گويى كه نفس خويش را از حمايت اين ماه عظيم الشأن خارج ساخته و خود را در معرض خوارى و بى‌ياورى قرار داده‌اى. ما پيش از اين در امثال اين شب كه با انجام عبادات احيا مى‌شود، نكاتى را كه با وجود آن، انسان بى‌نياز از توضيح اضافى است، يادآور شده‌ايم. بااين‌حال، اگر به مضمون آن‌ها دست نيافتى، بدان كه مراد از احياى شب‌هاى يادشده آن است كه تمامى حركات و سكنات و خواسته‌ها و ناخوشايندى‌هايت در اين شب‌هاى فرخنده با نيت يادشده كه عبادت خالص براى درگاه مقدس و بلند الهى است، انجام شود؛ همان گونه كه اگر در حضور بزرگ‌ترين پادشاه هستى حضور بيابى، در همه‌ى احوال خود اعم از ايستادن و نشستن و خوردن و آشاميدن و خواستن و دوست داشتن، به خشنودى او ميل و رغبت نشان مى‌دهى. خداوند نيز تو را به چيزى كه توان آن را ندارى مكلف نساخته است، بلكه از تو به انجام آنچه در برابر پادشاهانى كه مملوك او و از نيازمندترين نيازمندان به او هستند، به‌جا آورده مى‌شود، راضى است و اگر خواب بر تو غلبه كرد، خواب تو همانند انسان‌هاى مؤدب در پيشگاه پروردگار جهانيان باشد، هم آنان كه نيت ايشان از خوابيدن، نيرو گرفتن بر انجام طاعت و كوشش بيشتر است و اعمال خويش را با زبان حال و قال، به حامى و محافظ خود در طول شبانه‌روز و در زمينه‌ى اعمال، بسپار تا اعمال ناقص تو را كامل گرداند و شفاعت‌گر تو در برآوردن حاجاتت از خداوند-جلّ جلاله-و در درگاه او باشد.
کانال قرآن و حدیث را درشبکه های اجتماعی دنبال کنید.
