واکنش صحیح به خیالبافی کودکان

قالیچه می شود کشتی و کودک می شود ناخدا. ناگهان عروسکی را می بیند که در آب  افتاده و کمک می خواهد. طنابی را  به سویش پرتاب می کند و او را نجات می دهد و... چقدر دنیای خیالی بچه ها زیباست.

احتمالاً شما هم گاهی با دنیای خیالی فرزندتان همراه شده اید. شاید هم نگران شده باشید که نکند بچه من مشکلی دارد. دوست من, جای هیچ نگرانی نیست. بچه شما نه تنها دچار اختلال روانی نیست بلکه احتمالاً خیلی باهوش و خلاق هم هست. خیال پردازی بخشی از فرایند طبیعی رشد در بچه ها است. تا چند سالی هم مهمان خانه ذهن آنهاست و حدود 8 سالگی هم از پنجره پر می کشد و می رود. 

بچه در دنیای خیالی خود شادی, هیجان, آرامش , قدرت و خیلی دیگر از احساسات دوست داشتنی را تجربه می کند. نقش های مختلفی را بازی می کند. و در هر نقشی قرار می گیرد تجربه های ارزشمندی به دست می آورد. او تلاش می کند اطلاعات بیشتری از آن نقشها به دست بیاورد و کلمات بیشتری را درباره آن نقشها یاد بگیرد.  بابا می شود,  مامان می شود و رفتارهای آنها را تقلید می کند. این کار او باعث می شود احساس همدلی بیشتری با پدر و مادر خودش پیدا کند. خلاصه اینکه گاهی دنیای خیالی برای بچه ها از دنیای واقعی آموزنده تر است.

راست میگم به خدا...

بچه وقتی با زبان شیرین و دوست داشتنی خودش ماجرایی خیالی را تعریف می کند, دروغ نمی گوید, او واقعاً احساس می کند آن اتفاق افتاده است. در خیال کودک خرس عروسکی سفید کنار اتاق راه می رود و حرف می زند. دروغگو خطاب کردن و انکار بافته های خیالی بچه ها  اصلاً درست نیست.

چه وقت باید نگران خیال پردازی های کودک شد؟

خیال پردازی خوب است  اما حد و اندازه ای دارد. در  دو حالت باید با یک روانشناس مشورت نمایید:

1. وقتی که شدت و دفعات خیال پردازی کودک زیاد بشود به طوری که در خانه, در مهمانی, هنگام بازی با همسالان یا هر جای دیگر دائم هذیان گویی کند.  

2. وقتی در سنین مدرسه همچنان در دنیای خیالی خودش سیر کند طوری که مرز واقعیت و خیال را متوجه نباشد. مثل اینکه  همبازی خیالی اش را با خود به مدرسه ببرد و هنگام درس با او حرف بزند و متوجه نباشد که در اطرافش چه می گذرد.

دلیل این گونه خیال بافی ها می تواند مشکلات خانوادگی, کمبودهای عاطفی, حقارت,  اضطراب و...باشد. این مسائل کودک را از دنیای واقعی بیزار و به صورتی افراطی به دنیای خیالی و عاری از نامهربانی ها می کشاند.  برطرف کردن این مشکلات می تواند از بروز خیال بافی افراطی در کودکان پیشگیری نماید.

خوش باشید

نویسنده: سید مهدی خدایی