وقایع روز اول محرم

۱- وفات جناب محمد بن حنفيّه (ره)

به قبيله مالك بن نويره به  اتهام ارتداد به فرمان ابوبكر به سرپرستى خالدبن وليد لشكر كشى شد خالد مردان آنها را به ناحق قتل عامّ كرد و زنان آنها را اسير نمود در ميان اسراء خوله حنفيّه دختر جعفربن قيس مشهور به حنفيّه اسير گرديد در مسجد پيغمبرصلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم با مناظراتى به عمل آورده و بالاخره على علیه السلا م  او را به همسرى انتخاب و بعد از ازدواج در سال ۱۶ هجرى محمد بن حنفيّه متولد شد و او مردى شجاع و دلاور و در صحنه هاى جنگ جمل و صفّين شركت داشت با ناكثين و قاسطين جنگ مى كرد.    

در سال ۸۱ هجرى قمرى روز اول محرم به سنّ ۶۵ سالگى در مدينه منوّره از دنيا رفت و در بقيع مدفون رديد و بعضى گويند در طائف وفات كرد و در آنجا به خاك سپرده شد رحمة اللّه عليه.

علت اينكه با امام حسين به كربلا نرفت مرحوم نقدى مى نويسد دستش ‍ فلج شده بود زيرا چشم زخم زده بودند.

مرحوم شيخ عباس قمى در منتهى الآمال نقل مى كند چند زرهى به خدمت اميرالمؤمنين آوردند يكى از آنها از اندازه قامت بلندتر بود حضرت فرمود تا مقدارى از دامن آن زره را قطع كند . محمد دامن زره را جمع كرد و از آنجا كه اميرالمؤمنين علامت گذاشته بود به يك قبضه بگرفت مثل آنكه بافته حرير را قطع مى كند . كبود چشمى در آنجا بود گفت : اگر اين مرد مسلمان است واى بر كفار از شجاعت او و اگر از كفار است خدا مسلمانان را از او حفظ كند. در اين موقع بود زخمى در دست محمد پيدا شد و بعد از آن نتوانست با شمشير جنگ كند.

۲- وفات شيخ حسن صاحب معالم

عالم عامل فقيه نبيل اديب و شاعر و محدث و رجالى شيخ جمال الدين ابومنصور حسن بن زين الدين (شهيد ثانى) بن على بن احمد عاملى از اكابر علماء دين و از فحول و اركان و ثقات علماى شيعه اماميه است.

مرحوم در سال ۱۰۱۱ قمرى در اول محرم در بلده جُبَع از قريه هاى جبل عامل وفات كرد و نزد صاحب مدارك به خاك سپرده شد مدت عمر با بركتش ‍ ۵۲ سال و كسرى بود.

تاليفات آن بزرگوار: منتقى الجمان فى الاحاديث الصحاح و الحسان معالم الدين - حاشيه بر مختلف الشيعه - مشكوة القول السديد - اجازات تحرير طاوسى در رجال - رساله اثنى عشريّه در طهارت و صلوة - مناسك حجّ - جواب المسائل المدنيات الاولى - الثانيه - الثالثه.

۳- وصول اصحاب فيل به مكه

اَبرهه يكى از سرداران لشكر نجاشى در صنعا كليسائى زير نظر معماران با تجربه بنا كرد و قليس نام نهاد و مردم را از زيارت كعبه منع و به زيارت كليسا دعوت مى كرد عربى از قبيله مصر شب در آن خانه اجازه گرفت و ماند در و ديوار خانه را به نجاست آلوده كرد و بوى كثافت در فضاى خانه استشمام مى شد.

بعض مورّخين نوشته اند: جماعتى از اهل مكه به حبشه براى تجارت رسيدند و به كليسائى كه مال عيسويان بود داخل شدند و آتشى روشن كردند براى گرم شدن و غذا پختن و موقع رفتن آتش را خاموش نكردند باد وزيد آتش به كليسا سرايت نمود و آنچه در آنجا بود سوخت.

به ابرهه گزارش دادند ابرهه تصميم گرفت در عوض خانه كعبه را ويران كند لشكر جمع كرد و از نجاشى كمك خواست و آن هم لشكر با چند فيل جنگى و يك فيل عظيم الجثه فرستاد.

ابرهه با لشكر حركت كرد و روز اول محرم به مكه وارد شدند دستور داد تمام احشام اهل مكه را كه در چراگاه جمع نموده به لشكرگاه ابرهه آوردند و بقيّه موضوع در روز ۱۷ محرم خواهد آمد.

۴- عزالدين حسين بن عبدالصمد بن محمد عاملى حارثى در سال ۹۱۸ در اين روز به دنيا آمد

اين عالم جليل القدر والد معظم شيخ بهائى ره و از علماى شيعه و شاگرد شهيد ثانى مى باشد و در هشتم ربيع الاول سال ۹۸۴ قمرى وفات يافت معظم له عالمى ماهر و محققى مدقق صاحب مصنفات كثيره از جمله كتاب اربعين و شرح قواعد و حاشيه ارشاد و صاحب تعليقات كثيره از جمله بر صحيفه كامله و خلاصه علامّه و مزار شريفش در بحرين مى باشد.

۵- جنگ ذات الرِقاع

درسال ششم هجرت (يا چهارم) قبائلى از عرب بنام غَطَفان و بنى محارب و انَمار و ثعلبه در چند فرسخى مدينه سكونت داشتند تصميم گرفتند مدينه را محاصره كنند پيغمبر اسلام با خبر شد و از مدينه حركت كرد لشكر اسلام چهارصد يا هفتصد نفر بودند دشمن ناگهان خود را با قواى اسلام مواجه ديد ناگزير فرار كرده و به كوههاى اطراف پناهنده شدند زنان ايشان دستگير شد لشكر اسلام سه روز در آنجا ماندند فقط يكنفر از مسلمانان انصار غافل از دشمن بود به نماز ايستاد كه كافرى سه تير پى در پى بر او زد و مجروح نمود چون پيغمبر آنها را فرارى و از هم پاشيده ديد مراجعت فرمود.

۶- دعاى زكريای پيغمبر مستجاب شد 

زكريّا پيغمبر بنى اسرائيل فرزند نداشت از خداوند طلب اولاد مى كرد و عرض مى نمود پروردگارا استخوانم سست و موهايم سفيد شد فرزندى بمن عنايت فرما تا وارث من و آل يعقوب باشد دعاى آن حضرت در اين روز به هدف رسيد خطاب شد اى زكريّا تو  را به پسرى كه اسمش يحيى است بشارت مى دهيم ولى زكريّا با تعجب عرض كرد من پيرم و عيالم عقيم شده بواسطه ملكى جواب رسيد اين بر من آسان است و يحيى از مادرى به نام ايشاع خاله مريم روز نهم رمضان متولد شد. و يحيى خاله زاده مريم بنت عمران بود.

بعد از حضرت زكريّا پسرش حضرت يحيى كتاب و حكمت را از او به ارث برد در حاليكه بچه بود چنانكه خداوند مى فرمايد يا يحيى خذالكتاب بقوّة و آتيناه الحكم صَبيّا يعنى بگير كتاب را به قوّتي كه به توداديم و به   او حكم نبوت را در زمان كودكى داديم و سلام خداوند بر او باد روزي  كه زاده شد و روزي كه خواهد مرد و روزي كه زنده مبعوث خواهد گشت.

۷- امام حسين  عليه‌السلام امروز به قصر بنى مقاتل رسيد...

كه به كربلا نزديك مى شدند ۶۱ هجرى و در آنجا نزول فرمود پس ناگاه حضرت نظرش به خيمه اى افتاد گفتند خيمه عبيداللّه بن حرّ جُعْفى مى باشد فرمود او را به سوى من بطلبيد گفت من از كوفه بيرون نيامدم مگر به سبب آنكه مبادا حسين داخل كوفه شود و من در آنجا باشم بخدا سوگند من مى خواهم او را نه بينم و او هم مرا نه بيند رسول برگشت و سخنان آنرا نقل كرد حضرت خودش تشريف بردند همان كلمات را به حضرت عرض كرد حضرت فرمود اگر يارى مرا نمى كنى در صدد قتال من برميا به خدا قسم هر كس استغاثه مرا بشنود و يارى نكند هلاك خواهد شد گفت انشاءاللّه چنين نخواهد شد و از سعادت هميشگى محروم ماند.

۸- انقلاب مدينه عليه يزيد

سال ۶۳ هجرى اول محرم جمعى از اهالى مدينه به رهبرى عبدالله بن حنظله به شام رفتند و دستگاه كثيف يزيد را مشاهده نمودند بمدينه مراجعت كرده مردم را از دربار يزيد آگاه ساختند همگى يزيد را خلع و به سرپرستى عبدالله بن حنظله بر يزيد قيام نمودند يزيد با خبر شد مسلم بن عقبه را با بيست هزار سرباز به  مدينه فرستاد كه سه بار يا سه روز به اطاعت من دعوت كن اگر قبول نكردند سه روز جان و مال و ناموس آنان را بر لشكر حلال كن و هرچه توانى غارت و قتل به عمل آور، بقيّه موضوع در ۲۸ ذى الحجة الحرام خواهد آمد.

اما حنظله كسى است كه شب عروسى او مصادف با فرمان بسيج مسلمانان بميدان اُحُد از طرف پيغمبر اسلام بود حنظله حضور پيغمبر اسلام مشرف عرض كرد اگر اجازه دهيد شب زفاف من است صبح به ميدان جنگ بروم وگرنه همين حالا رهسپار ميدان مى شوم حضرت اجازه دادند كه شب بماند حنظله بعد از شب زفاف براى فرزند آينده خود شهود گرفت و در جنگ اُحُد افتخار شهادت يافت بعد از پايان جنگ بدن او را تميز و تازه يافتند از پيغمبر سئوال نمودند حضرت فرمود ملائكه او را غسل داده اند از اين جهت او را غسيل الملائكه گويند و عبدالله پسر چنين مرد فداكار بود.

۹- دستور گرفتن زكات صادر شد

روز اول محرم پيامبر اسلام مأمورانى براى جمع آورى زكات و صدقات به اطراف مدينه فرستاد و بعضى مى نويسد حكم زكات در ماه رمضان مبارك نازل گرديد.