بخشهای عهدنامه مالک اشتر (2) (+ عکس نوشته و پوستر)

ای مالک ! در هر چه از ديگران برايت ثابت نشده خود را به غفلت بزن و در باور كردن گفتار سخن چينان شتاب مكن، زيرا سخن چين خائن است گرچه خود را شبيه خير خواهان نشان دهد 

nbsp;   ای مالک ! در امور خود بخيل را وارد مشورت مكن كه تو را از بخشش مانع گردد، و از تهيدستى مى‏ ترساند، و همچنين با بزدل و ترسو كه تو را در اجراى برنامه‏ هايت سست مى ‏نمايد، و نه با طمع كار كه حرص بر اندوختن و ستمگرى را در نظرت مى ‏آرايد، همانا بخل و ترس و حرص سرشت‏هايى جداى از هم‏اند كه جمع كننده آنها در انسان سوء ظن به خداوند است‏

    ای مالک ! وزرايت برگزيده‏ ترينشان نزد تو وزيرى باشد كه سخن تلخ حق را به تو بيشتر بگويد، و نسبت به آنچه كه خداوند براى اوليائش خوش ندارد كمتر تو را يارى دهد، گرچه اين برنامه عليه ميل تو به هر جا كه خواهد برسد 

;ای مالک ! به اهل پاكدامنى و صدق بپيوند، و آنان را آنچنان تعليم ده كه تو را زياد تعريف نكنند، و بيهوده به كارى كه انجام نداده‏اى تو را شاد ننمايند، كه تمجيد فراوان ايجاد كبر و نخوت كند، و به گردنكشى نزديك نمايد 

ای مالک ! نيكوكار و بدكار در برابرت يكسان نباشند، كه اين كار نيكوكار را در انجام كار نيك بى‏ رغبت، و بدكار را در بدى ترغيب مى ‏كند، هر كدام را نسبت به كارشان پاداش بخش. 

ای مالک ! آگاه باش كه چيزى براى جلب خوشبينى حاكم بر رعيت بهتر از نيكى به آنان، و سبك كردن هزينه بر دوش ايشان، و اجبار نكردنشان به حقّى كه حاكم بر آنان ندارد نيست 

ای مالک ! به صورتى بايد رفتار كنى كه خوش گمانى بر رعيتت را در كمك همه جانبه به حاكم فراهم آرى، كه اين خوش گمانى رنجى طولانى را از تو بر مى ‏دارد، و به خوش گمانى تو كسى شايسته ‏تر است كه از تو احسان ديده، و به بد گمانيت كسى سزاوارتر است كه از جانب تو به او ناراحتى رسيده‏ . 

ای مالک ! روشى را كه بزرگان امت بر اساس آن رفتار كرده ‏اند، و به سبب آن در ميان مردم الفت برقرار شده، و اصلاح جامعه بر پايه آن بوده از بين مبر، و روشى را كه به روش هاى گذشته ضرر مى‏ زند به وجود نياور، كه پاداش و اجر براى كسى است كه روش هاى درست را بر پا كرده، و گناه از بين بردن آن روش ها بر گردن توست

ای مالک ! در استوار ساختن آنچه صلاح كار شهرهايت بر آن است، و برپا داشتن آنچه مردم پيش از اين به آن مستقيم شده ‏اند با دانشمندان و انديشمندان زياد گفتگو كن 

ای مالک ! آگاه باش كه مردم مملكت گروه هاى مختلفند كه هر گروه جز به گروه ديگر اصلاح نمى ‏شود، و با داشتن گروهى از گروه ديگر بى ‏نيازى نيست. اينان عبارتند از ارتش حق، و نويسندگان عمومى و خصوصى، و قاضيان عدل، و مأموران انصاف و مدارا، و اهل جزيه و ماليات از غير مسلمان و مسلمان، و تاجران و صنعتگران، و طبقه پايين از نيازمندان و افتادگان. خداوند سهم هر يك از اين طبقات را مقرر فرموده، و در كتابش‏ يا سنّت پيامبرش صلّى اللّه عليه و آله عهدى محفوظ را بر حدّ و اندازه واجب آن نزد ما قرار داده است

;ای مالک ! ارتش به اذن خداوند دژ مردم، و زينت حاكمان، و ارجمندى دين، و راه هاى امنيت ‏اند، كه مردم بدون آنان برپاى نمانند