اذان در احادیث
۱۳ بهمن ۱۳۹۳ 0 اهل بیت علیهم السلاماذان :
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :
قُمْ يا بِلالُ فأرِحْنا بالصَّلاةِ .
بلال! برخيز و ما را با نماز آسايش بخش .
( كنز العمّال : ۲۰۹۵۴ )
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :
إنّ الشَّيطانَ إذا سَمِعَ النِّداءَ بالصَّلاةِ هَرَبَ .
شيطان چون بانگ دعوت به نماز را بشنود، بگريزد.
( كنز العمّال : ۲۰۹۵۱ )
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :
إنّ أهلَ السَّماءِ لا يَسْمَعُونَ مِن أهلِ الأرضِ شَيئا إلاّ الأذانَ .
اهل آسمان از ساكنان زمين چيزى جز اذان نمى شنوند.
( كنز العمّال : ۲۰۹۳۴ )
اذان گو:
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :
يُغْفَرُ للمؤذّنِ مَدُّ صَوتِهِ و بَصَرِهِ
و يُصدِّقُهُ كلُّ رطْبٍ و يابِسٍ
و له مِن كُلِّ مَن يُصلّي بأذانِه حَسَنةٌ .
مؤذّن تا جايى كه صدايش مى رسد و نگاهش كار مى كند ، به همان اندازه آمرزيده مى شود
و هر خشك و ترى [ گفته ] او را تصديق مى كند
و به تعداد هر نفرى كه با اذان او نماز بگزارد ، حسنه اى برايش منظور مى شود.
( بحار الأنوار : ۸۴/۱۰۴/۲ )
كنز العمّال :پيامبر خدا صلى الله عليه و آله فرمود :
ما مِن رَجُلٍ يكونُ بأرضٍ قِيٍّ فيؤذّنُ بِحضـرةِ الصَّلاةِ و يُقِـمُ الصَّلاةَ ،
إلاّ صلّى خَلفَهُ مِنَ الملائكةِ ما لا يُرى طَرَفاهُ .
كسى نيست كه در دشتى باشد و به هنگام نماز اذان بگويد و نماز بر پاى دارد،
مگر آن كه پشت سر او صفى از فرشتگان كه دو سوى آن ناپيداست، به نماز مى ايستند.
( كنز العمّال : ۲۰۹۳۰ )
لِيؤذّنْ لَكُم أفصحُكُمْ وَ لْيؤمّكُمْ أفقهُكُم .
بايد فصيح ترين فرد شما اذان بگويد و آگاهترينِ شما به مسائل دينى امامت [ نمازتان ] را به عهده گيرد.
( دعائم الإسلام : ۱/۱۴۷ )
امام زين العابدين عليه السلام
حَقُّ المؤذّنِ أن تَعلمَ أنّه مُذكِّرٌ لكَ ربَّكَ عزّ و جلّ و داعٍ لكَ إلى حَظِّكَ و عونُكَ على قضاءِ فَرْضِ اللّه عليكَ .
فاشْكُرْهُ على ذلكَ شُكْرَكَ للمُحْسِنِ إليكَ .
حقّ مؤذّن اين است كه بدانى او پروردگار عزّ و جلّ تو را به يادت مى آورد و تو را به بهره ات فرا مى خواند و يارى ات مى رساند تا واجب الهى را بگزارى .
پس براى اين كارها از او سپاسگزارى كن ، همچنان كه اگر كسى به تو خوبى كند تشكّر مى كنى .
( بحار الأنوار : ۷۴/۷/۱ )
تفسير اذان :
امام حسين عليه السلام :
كنّا جُلُوسا في المسجدِ إذ صَعِدَ المؤذّنُ المَنارةَ، فقالَ : « اللّه أكبر ، اللّه أكبر» .
فَبكى أميرُ المؤمنينَ عليُّ بنُ أبي طالبٍ عليه السلام و بَكينا بِبُكائِه .
فلمّا فـرغَ المـؤذّنُ قال : أ تـَدْرونَ مـا يَقولُ المؤذّنُ ؟
قلنا : اللّه ُ و رَسُولُهُ و وصيُّهُ أعلمُ .
فقالَ : لو تَعلمـونَ ما يَقـولُ لَضَحِكْتُم قليلاً و لَبَكيتُم كثيرا!
فَلِقولِه : «اللّه أكبر» مَعانٍ كَثيرةٌ ؛
منها أنّ قولَ المؤذّن «اللّه أكبر» يَقَعُ على قِدَمِهِ و أزليّتِهِ و أبديّتِهِ و عِلْمِهِ و قوّتِهِ و قُدرتِهِ و حِلْمِهِ و كَرَمِهِ وجُودِهِ و عَطائِه و كِبْريائِه .
در مسجد نشسته بوديم كه مؤذّن بالاى گلدسته رفت و گفت: « اللّه اكبر، اللّه اكبر ».
امير مؤمنان على بن ابى طالب عليه السلام گريست و ما نيز از گريه او گريستيم .
وقتى مؤذّن اذان را تمام كرد، امام فرمود: آيا مى دانيد مؤذّن چه مى گويد؟
عرض كرديم : خدا و پيامبر و وصىّ او بهتر مى دانند .
فرمود: اگر مى دانستيد كه چه مى گويد كم مى خنديديد و بسيار مى گريستيد.
« اللّه اكبر» مؤذّن معانى بسيار دارد؛
از جمله اين كه «اللّه اكبر» بيانگر قديم بودن و ازليّت و ابديّت خداوند و علم و نيرو و قدرت و حلم و كرم و جود و عطا و كبرياى او مى باشد.
( بحار الأنوار : ۸۴/۱۳۱/۲۴، انظر تمام الحديث )
تشويق به اذان گفتن در گوش نوزاد :
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :
يا عليُّ ! إذا وُلِدَ لكَ غُلامٌ أو جاريةٌ ،
فأذِّنْ في اُذنِه اليُمنى و أقِمْ في اليُسرى ؛ فإنّه لا يَضُرُّهُ الشّيطانُ أبدا .
هرگاه پسرى يا دخترى برايت به دنيا آمد،
در گوش راستش اذان بگو و در گوش چپ او اقامه؛ در اين صورت شيطان هرگز به او گزندى نمى رساند.
( تحف العقول : ۱۳ )
امام زين العابدين عليه السلام :
حدّثَتْني أسماءُ بنتُ عُمَيسٍ قالتْ: حدّثَتْني فاطمةُ عليها السلام :
لمّا حَمَلت بالحَسَن عليه السلام و ولَدته ،
جاءَ النّبيُّ صلى الله عليه و آله ···
و أذّنَ في اُذنِه اليُمنى و أقامَ في اُذنهِ اليُسرى ···.
فلمّا كان بعدَ حَوْلٍ وُلِد الحُسينُ عليه السلام ،
و جاء النّبيُّ صلى الله عليه و آله فقالَ :
يا أسماءُ ! هَلُمِّي ابنِي ؛
فَدَفعتهُ إليه في خِرْقةٍ بيضاءَ
فأذّنَ في اُذنهِ اليُمنى و أقامَ في اليُسرى و وَضَعه في حِجْرهِ، فبكى .
اسماء بنت عميس از قول فاطمه عليها السلام برايم گفت كه :
وقتى حسن عليه السلام را حامله شدم و او را به دنيا آوردم،
پيامبر صلى الله عليه و آله آمد ···
و در گوش راستش اذان گفت و در گوش چپ او اقامه ··· .
يك سال بعد كه حسين عليه السلام به دنيا آمد ،
باز پيامبر صلى الله عليه و آله آمد و فرمود :
اى اسماء! فرزندم را بياور؛
من آن حضرت را در پارچه اى سفيد به دست پيامبر دادم
و آن بزرگوار در گوش راست او اذان گفت و در گوش چپش اقامه و او را روى زانوى خود نهاد و گريست.
(عيون أخبار الرضا : ۲/۲۵/۵ )
امام زين العابدين عليه السلام :
إنَّ النّبيَّ صلى الله عليه و آله أذّنَ في اُذنِ الحسنِ عليه السلام بالصَّلاةِ يومَ وُلدَ .
زمانى كه حسن عليه السلام به دنيا آمد ، پيامبر در گوش او اذان گفت.
( عيون أخبار الرضا : ۲/۴۳/۱۴۷ )
إذا وُلدَ لأحدِكُم ··· و ليحَنِّكْهُ بماءِ الفُراتِ
و ليؤذِّنْ في اُذنهِ اليُمنى ، و ليُقِمْ في اليُسرى .
هر گاه براى يكى از شما فرزندى به دنيا آمد ··· كام او را با آب فرات بردارد
و در گوش راستش اذان بگويد و در گوش چپ او اقامه.
( بحار الأنوار : ۱۰۴/۱۲۲/۶۲ )
امام صادق عليه السلام :
مَن ساءَ خُلُقُه فأَذِّنوا في اُذنِهِ .
اگر كسى بد اخلاق شد، در گوش او اذان بگوييد.
( بحار الأنوار : ۱۰۴/۱۲۲/۶۱ )
منبع: میزان الحکمه،ج1
