معناى بركت

امام صادق عليه السلام ـ در تفسير آيه «و هر جا كه باشم مرا با بركت ساخته است» ـ فرمود :

 نَفّاعا .
يعنى بسيار بهره رسان.

عوامل بركت زا

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

إذَا التّاجِرانِ صَدَقا بورِكَ لَهُما ، فَإِذا كَذِبا و خانا لَم يُبارَك لَهُما .
اگر دو معامله گر راست بگويند، براى هر دو خجسته مى شود. پس هرگاه دروغ بگويند و خيانت كنند، براى هيچ كدام خجسته نخواهد بود.

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

إنَّ فِي الرِّفقِ الزِّيادَةَ وَ البَرَكَةَ ، و مَن يُحرَمِ الرِّفقَ يُحرَمِ الخَيرَ .
در مدارا، فزونى و بركت است، و هر كه از مدارا محروم باشد، از خير، محروم گشته است.

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

القَناعَةُ بَرَكَةٌ .
قناعت، بركت است.

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

البَرَكَةُ فِي المُماسَحَةِ .
بركت ، در آسان گرفتن است.

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

كِيلوا طَعامَكُم ، فإنَّ البَرَكةَ في الطَّعامِ المَكِيلِ .
خوراك (غلاّت) خود را كيل كنيد كه بركت در خوراك كيل و پيمانه شده است.

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

ثلاثٌ فيهنَّ البَرَكَةُ : البَيعُ إلى أجَلٍ ، و المُقارَضَةُ ، و إخْلاطُ البُرِّ بالشَّعيرِ للبَيتِ لا للبَيعِ .
در سه چيز بركت است: خريد و فروش مدّت دار (نسيه فروشى)، وام دادن به يكديگر و مخلوط كردن گندم با جو براى مصرف خانه نه براى فروش.

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

البَرَكةُ عَشرَةُ أجزاءٍ : تِسْعةُ أعْشارِها في التِّجارةِ، و العُشرُ الباقي في الجُلودِ .
بركت ده قسمت است: نه دهم آن در بازرگانى است و يك دهم ديگر در پوستها [ى دام ].

امام على عليه السلام ـ به كميل بن زياد ـ فرمود :

يا كُمَيلُ ، البَرَكَةُ في مالِ مَن آتَى الزَّكاةَ ، و واسَى المُؤمِنينَ ، و وَصَلَ الأَقرَبينَ .
 اى كميل! بركت ، در مال كسى است كه زكات بپردازد ، با مؤمنانْ مواسات داشته باشد ، و به خويشاوندانْ نيكى رساند.

امام على عليه السلام :

بالعَدلِ تَتَضاعَفُ البَرَكاتُ .
با عدالت و دادگرى، بركتها دو چندان مى شود.

امام حسين عليه السلام ـ در حديثى طولانى درباره رجعت ـ فرمود :

و لَتَنْزِلَنَّ البَرَكةُ مِن السَّماءِ إلى الأرضِ ، حتّى إنّ الشَّجَرةَ لَتَقْصِفُ بِما يُريدُ اللّه ُ فيها مِن الثّمرِ ، و ليُؤكَلَنَّ ثَمَرةُ الشِّتاءِ في الصَّيفِ و ثَمَرةُ الصَّيفِ في الشِّتاءِ ، و ذلكَ قول اللّه ِ تعالى : «و لو أنّ أهلَ القُرى آمَنُـوا وَ اتَّقَـوْا لَفَتَحْنـَا عَلَيْهِـمْ بَرَكَاتٍ مِنَ السَّمَاءِ وَ الْأَرْضِ وَ لكِنْ كَذَّبُوا فَأَخَذْنَاهُمْ بِما كانُوا يَكْسِبُونَ»
 هر آينه بركت از آسمان به زمين فرو مى ريزد، تا آنجا كه درختان، از سنگينى ميوه هايى كه خداوند برايشان خواسته، مى شكنند. در تابستان، ميوه زمستانى خورده مى شود و در زمستان ميوه تابستانى. اين سخن خداوند متعال است كه فرمود: «اگر مردم قريه ها ايمان آورده و پرهيزگارى پيشه كرده بودند ، بركتهاى آسمان و زمين را به رويشان مى گشوديم ؛ ولى [پيامبران را ]تكذيب كردند ، ما نيز آنان را به كيفر كردارشان گرفتار كرديم».

امام صادق عليه السلام :

إنَّ النّاسَ يَستَغنونَ إذا عُدِلَ بَينَهُم ، و تُنزِلُ السَّماءُ رِزقَها ، و تُخرِجُ الأَرضُ بَرَكَتَها بِإِذنِ اللّه ِ تَعالى .
اگر ميان مردم دادگرى شود ، همه بى نياز مى شوند ، آسمان روزى خود را فرو مى ريزد ، و زمين به اذن پروردگار متعال ، بركت خويش را بيرون مى آورد .

امام رضا عليه السلام :

أوحَى اللّه ُ عزّ و جلّ إلى نبيٍّ مِن الأنبياءِ : إذا اُطِعْتُ رَضِيتُ ، و إذا رَضِيتُ بارَكْتُ ، و ليسَ لِبَرَكتي نِهايةٌ .
خداوند عزّ و جلّ به يكى از پيامبران خود وحى فرمود كه : هرگاه اطاعت شوم ، خشنود مى گردم و چون خشنود گردم ، بركت مى دهم و بركت من پايانى ندارد.

عوامل بركت زدا

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

أرْبَعٌ لا تَدخُلُ بَيتا واحدةٌ مِنهُنَّ إلاّ خَرِبَ و لَم يَعْمُرْ بالبَرَكةِ : الخِيانةُ ، و السَّرِقةُ ، و شُربُ الخمرِ ، و الزِّنا .
چهار چيز است كه اگر يكى از آنها به خانه اى درآيد آن را ويران مى كند و با بركتْ آبادان نمى شود: خيانت، دزدى، شرابخوارى و زنا.

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

تُرفَعُ البَرَكَةُ مِنَ البَيتِ إذا كانَت فيهِ الخِيانَةُ .
اگر در خانه اى خيانت باشد بركت از آن برداشته مى شود.

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

مَن حَبَسَ عَن أخيهِ المُسلِمِ شَيئا مِن حَقِّهِ ، حَرَّمَ اللّه ُ عَلَيهِ بَرَكَةَ الرِّزقِ إلاّ أن يَتوبَ .
هر كس كه چيزى از حقّ برادر مسلمانش را نگه دارد [و به او ندهد] ، خداوند بركت روزى را بر او حرام مى كند مگر آن كه توبه كند.

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

مَن تَعَلَّمَ العِلمَ رِياءً و سُمعَةً يُريدُ بِهِ الدُّنيا ، نَزَعَ اللّه ُ بَرَكَتَهُ ، و ضَيَّقَ عَلَيهِ مَعيشَتَهُ ، و وَكَلَهُ اللّه ُ إلى نَفسِهِ ، و مَن وَكَلَهُ اللّه ُ إلى نَفسِهِ فَقَد هَلَكَ .
هر كس از روى ريا و سُمعه (رسيدن به گوش مردم) و به قصد دنياخواهى علم بياموزد خداوند بركتش را از آن مى گيرد ، زندگى اش را بر او سخت مى گيرد و او را به حال خودش وا مى گذارد ، و هر كس كه خدا او را به حال خودش وا گذارد هلاك شده است .

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

الحَلفُ مَنفَقَةٌ لِلسِّلعَةِ ، مَمحَقَةٌ لِلبَرَكَةِ .
قسم خوردن، كالا را مى كاهد و به پايان مى رساند و بركت را از بين مى برد.

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

مَن غَشَّ أخاهُ المُسلِمَ ، نَزَعَ اللّه ُ عنه بَرَكَةَ رِزقِهِ .
هر كس برادر مسلمانش را بفريبد ، خداوند بركت روزى اش را از او مى گيرد.

امام على عليه السلام :

إذا ظَهَرتِ الجِناياتُ ارْتَفَعتِ البَرَكاتُ .
هرگاه گناهان، بسيار و آشكارا گردد بركتها از ميان مى رود.

امام صادق عليه السلام :

إنَّ مَعَ الإِسرافِ قِلَّةَ البَرَكَةِ .
با اسراف ، كمىِ بركت است.

امام جواد عليه السلام يا امام هادى عليه السلام ـ به داوود صرمى ـ فرمود :

يا داوودُ ، إنّ الحرامَ لا يَنْمي ، و إنْ نَمى لا يُبارَكُ لَهُ فيهِ ، و ما أنْفَقهُ لَم يُؤجَرْ علَيهِ ، و ما خَلّفَهُ كانَ زادَهُ إلَى النّارِ .
 اى داوود! مال حرام رشد نمى كند و اگر هم رشد كند، براى صاحبش بركتى ندارد و اگر از آن چيزى انفاق كند، پاداشى نخواهد ديد و آنچه پس از خود بر جاى گذارد ره توشه او به سوى دوزخ است.

الكافى ـ به نقل از احمد بن احمد، از برخى استادانش ـ :

مَن فَحَشَ عَلى أخيهِ المُسلِمِ ، نَزَعَ اللّه ُ مِنهُ بَرَكَةَ رِزقِهِ ، و وَكَلَهُ إلى نَفسِهِ ، و أفسَدَ عَلَيهِ مَعيشَتَهُ .
هر كس به برادر مسلمانش دشنام دهد خداوند بركت روزى اش را از او مى گيرد و او را به خودش وا مى گذارد و زندگى اش را برايش تباه مى كند.
 

میزان الحکمه جلد اول

 مجموعه حدیث درباره برکت (+ پوستر)