تجلی اهداف غدیر در عصر ظهور

چکیده :

1- هدف از خلقت ، معرفت به مبداء آفرینش و عبودیت و پرستش و شکر خدا و موفقیت در آزمایش الهی است.
2- اهداف تجلی غدیر در عصر ظهور عبارتند از ؛
- تحقق حکومت جهانی عدل گستر      
- رفع اختلافات بین امت اسلامی    
- پیاده کردن اسلام از کانال صحیح معصومین
3- غدیر ، اعلام آمادگی برای ظهور منجی
4- بیعت غدیر ، بیعت با بقیه الله است.
 

الحمد لله الذی جعلنا من المتمسکین بولایه امیرالمومنین و الائمه (علیهم السلام)
"الا انه قد بشر به من سلف بین یدیه"(1)  آگاه باشید که همه ی پیشینیان به وی بشارت دادند.

ولایت تکوینی و تشریعی

از سنت های غیر قابل تغییر خداوند، ولایت تکوینی و تشریعی است که برای ایصال بندگان به اهداف عالیه نظام خلقت امری ضروری است. چنانچه که هر اندامی به مغز ، قلب و خون نیازمند است. جامعه و انسان نیز محتاج رهبر و حجتی است که امین الله فی  الارض(2)  و نور الله فی الارض(3)  باشد. در واقع به اعتقاد فلاسفه بزرگ و الهیون ما، قلمرو عالم امکان ، اعم از عالم خلق و عالم امر، همه و همه نیاز به سرپرستی و ولایت دارند . این چنین ولایت نه تنها مساله ای کاملا اساسی در شریعت الهیه محمدیه (ص) بلکه روح حاکم بر پیکره ی جهان خلقت است. راغب اصفهانی در معنای ولایت می نویسد: " ولاء و توالی به معنای آن  است که دو چیز یا بیشتر طوری کنار هم قرار بگیرند که بینشان غیر از خودشان چیز دیگری فاصله نشود. که در واقع حاصل معنای ولایت آن گونه ای از قرابت است که منشاء تصرف و مالک بودن تدبیر است". (4)

استاد شهید مرتضی مطهری در تعریف ولایت تکوینی می فرماید: "ولایت تکوینی این است که انسان در اثر پیمودن صراط عبودیت به مقام قرب الهی نائل می گردد و اثر وصل به مقام قرب این است که خود حقیقت و واقعیت است در وی متمرکز می شود و این چنین قافله سالار معنویت، مسلط بر ضمائر و شاهد بر اعمال و حجت زمان می شود و بنا به گواهی خدای عزوجل زمین هیچ گاه از حضور چنین ولی ای خالی نیست" (5).
ولایت تشریعی نیز از مواهب خداوند است که با توجه به لیاقت بعضی بندگان و تحصیل یک سلسله زمینه ها به آنها اعطا می گردد و چیزی جز خواست خداوند در آن دخالت ندارد. حال سوال این است که آیا بعد از ولی الاولیاء رسول خدا (ص) کسی یا کسانی هستند که این مقام با عظمت ولایت تکوینی و تشریعی را به دوش بکشند؟ پس می شود گفت این چنین غدیر عهده دار پرده برداری از وجه الله است که عدم اعلان مساوی با عدم اتمام رسالت است و یا به عبارتی عدم اتمام اهداف خلقت بشریت است. چه زیبا عالم آل محمد(ص) ، امام رضا (ع) می فرمایند." مثل آنان که در غدیر خم ولایت جدم علی (ع) را پذیرفتند همانند ملائکه ای هستند که در مقابل حضرت آدم سجده کردند و مثل آنان که ولایت را در غدیر خم نپذیرفتند همانند ابلیس است که از سجده کردن بر آدم خودداری کردند"(6)

آیات و روایات بسیار و این خطبه کامل غدیر هر انسان آگاه و صاحب عقل سلیم را به فکر وادار می کند که مساله ولایت مساله حیاتی در اسلام است و اسلام و حتی خلقت آدمی بدون آن بی محتواست و چه بسا بسیاری سعی در بی محتوا کردن اسلام نموده اند.

اهداف خلقت

هدف از خلقت ، رسیدن به علم و معرفت و آموختن رسم عبودیت و شکر الهیت و موفقیت در آزمایش الهی است.
این اهداف صریحا در متن آیات قرآن اشاره شده است:
1)رسیدن به علم و معرفت: در آیه 12 سوره طلاق می خوانیم "خدا همان کسی است که هفت آسمان و هفت زمین را آفرید تا بدانید که خدا بر هر چیزی تواناست و دانش وی بر هر چیزی احاطه دارد" در این آیه معرفت خدا و رسیدن به علم توحید و خداشناسی ، زمینه ساز بالا ترین کلمات انسانی است." .(7)
2)آموختن  رسم ورسوم عبودیت: در سوره ذاریات ، آیه 56 آمده است " و ما خلقت الجن والانس الا لیعبدوا" این آیه عبودیت را نهایت اوج تکامل یک انسان و قرب به خدا می داند."(8)
3) پرستش حق و کرنش در برابر خالق هستی، عبادت پروردگار و شکر نعمت های خداوند سر ستودن به آستان مولای حقیقی و عمل کردن به وظایف بندگی و در نتیجه رسیدن به رحمت خاص خداوند و بهره مند شدن از الطاف خاصه او در این باره در سوره هود آیه 118 می خوانیم " و اگر پروردگار تو می خواست قطعا همه مردم را امت واحدی قرار می داد در حالی که پیوسته در اختلاف اند مگر کسانی که پروردگار تو به آنها رحم کرده در این آیه اشاره به این نکته ظریف دارد که هدف از آفرینش انسان، پذیرش رحمت ، رحمتی آمیخته با هدایت و قدرت بر تصمیم گیری بود. (9)
4)موفق گشتن در آزمون های خداوند و نمره قبولی آوردن در امتحانات آفریدگار و پیروزی در میدان عدل و بهترین عمل را تحویل خالق هستی دادن که خداوند در آیه دوم سوره ملک می فرماید" خداوند مرگ و زندگی را آفرید تا شما را بیازماید که کدامتان نیکوکارترید" که یکی دیگر از اهداف آفرینش انسان آزمایش و امتحان است که این امتحان باز  ظهور و بروز در کمالات انسانی دارد.(10)
رسیدن به این اهداف بلند بدون تعلیم و تعلم و شرکت در کلاس های تربیتی خاص که از سوی مربیان پاک  و معصوم برگزار می گردد، برای احدی میسر نیست.

رسالت انبیاء و اهداف خلقت

علاوه بر هدف خلقت ، یکی از مهمترین اهداف خداوند از نازل نمودن کتب آسمانی و فرستادن انبیاء و رسولان الهی، دست یافتن انسان با چنین امور ارزشمندی است اما با توجه به این که طبع بشر گرایش به تن پروری ، شهرت رانی و جمع ثروت و طلب ریاست دارد، در طول تاریخ ظهور انبیاء و اوصیاء اکثر انسان ها با تشکیل چنین کلاس ها و تحقق چنین تربیت هایی در جامعه بشریت مبارزه می کردند و مانع از به ثمر نشستن زحمات طاقت فرسای انبیاء و اوصیا می شدند، چرا که تحقق این اهداف در آحاد مردم ، منافع حکام جور و مطامع ثروت اندوزان بی درد و شهرت رانان حیوان صفت را به خطر می انداخت بدین خاطر با تمام وجود به جنگ خدا و رسولان پاک او بر می خاستند و از ظهور یافتن اهداف خلقت در جامعه و محقق گشتن اغراض نبوت و امامت در آحاد مردم جلوگیری کردند.
این وعده قطعی خداوند در تمام کتب آسمانی است که روزی بر بشریت خواهد گذشت که این اهداف جامه عمل پوشیده و حکومت عادله واحده در کره زمین پیاده شود و در سایه آن حکومت و سلطنت اهداف خلقت یکی پس از دیگری عملی گردد.

تعیین خلیفه و اهداف خلقت

یکی از تلاش های پیامبر رحمت (ص) برای تحقق این هدف به طور کامل ، تعیین خلیفه و جانشین برای خود بود که تمام توانمندی های علمی و عملی پیامبر (ص) را دارا باشد . پس غرض اصلی خدا و رسولش از تعیین جانشین برای کامل ترین پیامبر (ص) . انتخاب شخص است که بتواند اهداف خلقت و اغراض نبوت و رسالت را در عالم محقق سازد چنانچه که پیامبر در یکی از فرازهای خطبه غدیر می فرماید" معاشر الناس لا تضلوا عنه و لا تنفروا منه و لا تستنکفوا عن ولایته فهو الذی یهدی الحق و یعمل به و یرهق الباطل و ینهی عنه و لا تاخذه من الله لومه لائم " (11)." ای مردم ، از علی به سوی دیگران گمراه نشوید . و از او روی برگردانید و از ولایت او سر باز نزنید . دوست که به حق هدایت نموده و به آن عمل می کند و باطل را ابطال نموده و از آن نهی می نماید و در راه خدا سرزنش هیچ ملامت کننده ای مانع او نمی شود. آری، در سایه ولایت و حکومت ولی معصوم است که جامعه انسانی با رسم عبودیت آشنا شده ، از ظلمت ، جهل و نادانی نجات یافته و به نور علم و معرفت دست می یابد . از تاریکی کفران و دو ثانیه پرستی رهیده و به روشنایی یکتاپرستی و خداشناسی روی می آورد. از جهنم گمراهی و منجلاب فسادهای اخلاقی رها گشته و به راه روشن هدایت و سعادت و بهشت کرامت های اخلاقی راه می یابد.
حقیقت غدیر ، چیزی جز این نبود که رهبر و پیشوایی معصوم و الهی ، برای اداره امور دین و دنیای مردم ، از طرف پروردگار تعیین گردد و مردم همه با او بیعت کنند و فرمانش را گردن نهند تا بتوانند سعادت دنیا و آخرت آنان را تامین کرده . تمام آحاد جامعه را با رسوم عبودیت آشنا سازد و عدالت و صداقت را در زندگی فردی و اجتماعی انسان ها برقرار سازد تا ابر رحمت پروردگار بر سرو رویشان ببارد.
این حقیقت با توجه به آنچه گذشت ، بذرش در صحرای غدیر توسط بزرگترین باغبان هستی رسول گرامی (ص) افشانده شد و برداشت محصول نمود و ظهورش در عصر شکوهمند ظهور امام عصر اروحناه له فداه آشکار خواهد گشت.

اهداف خلقت و تحولات عصر ظهور

توجه کوتاه به مدارک بیانگر تحولات عصر ظهور روشن کننده تبلور اهداف غدیر در ظهور آخرین حجت است.
خداوند اجابت دعوت رسولش در صحرای غدیر را مایه رسیدن به حیات و زندگی جاودانه در دنیا  و آخرت می شمارد و می فرماید.
"یا ایها الذین آمنوا استجیبوالله و للرسول اذا دعاکم ؟" (12) . " ای مومنان ، زمانی که رسول خدا(ص) شما را فرا می خواند به سوی چیزی که شما را زنده و جاوید می سازد. دعوت خدا و رسول او را اجابت کنید " پس تحقق این حیات جاودانه را در عصر ظهور آخرین ولیش شمرده می فرماید" "اعلموا ان الله یحیی الارض بعدموتها قد بینا لکم الایات لعلکم تعقلون"(13)بدانید که خداوند زمین را بعد از مردنش زنده می کند ما نشانه ها و آیات خود را بیان می کنیم.شاید شما آنها را بفهمید
 در حدیثی از امام باقر (ع) در تفسیر این آیه آمده است که : یحیی الله تعالی بالقائم بعد موتها یفنی بموتها کفر اهلها و الکافر میت " خداوند زمین را به وسیله حضرت مهدی (عج) زنده می کند بعد از آنکه مرده باشد و منظور از مردن زمین، کفر اهل آن  است و کافر مرده است"(14)

اهداف تجلی غدیر در عصر ظهور

1) پیاده کردن اسلام از کانال صحیح معصومین

پیاده کردن اسلام و تطبیق آن از کانال صحیح که همان معصومین علیهم السلام باشند. یکی از اهداف و تجلیات غدیر در عصر ظهور است.
یکی از اهداف مهم پیامبر (ص) از غدیر و تعیین جانشینی . پیاده کردن اسلام از کانال صحیح و در سطح کل کره زمین بوده است. با توجه به اینکه پیامبر (ص) خاتم الانبیاء و دینش نیز خاتم ادیان است پس پیام آور برای کل بشر بوده    و مبعوث برای عالمین است همچنان    که فرموده " و ما ارسلناک الا رحمه للعالمین" (15) ما تو را جز  رحمت برای جهانیان  نفرستادیم" تفسیر به عالمین جهانیان آنچنان مفهوم وسیعی دارد که تمام انسانها را در تمام اعصار و قرون شامل می شود. چون وجودش برای همه انسانها تا پایان جهان رحمت است اما آیا وجود نازنین خود پیغمبر چنین است؟ خیر بلکه وجود آیین پیغمبر بزرگوار اسلام رحمت برای جهانیان است. چون خود پیامبر دارای عدم جاودانگی است اما قرآن و آیین او جاودانه است. حال با این جاودانگی آیا ما به افرادی نیاز نداریم که این دین جاودانه را بعد از پیامبر برای ما تعیین کنند؟"(16)  بعد از هر پیامبری احتیاج به تطبیق و تبیین دین داریم. دین باید پیاده شود و جا بیفتد، البته اهل سنت این دیدگاه را ندارند و قائلند بعد از پیامبر به امامان و اوصیاء معصوم احتیاج نداریم. لذا بین آنها اختلاف افتاده حتی در وضو و نماز ، چون بعد از پیامبر (ص) دین و سنت نبوی را از کسانی گرفتند که در بین خودشان اختلاف بود.
این مسیری است که برای شیعه ترسیم شده است یعنی بعد از پیامبر اهل بیت یکی پس از دیگری تا سال 255 هجری آمدند و دین را تبیین و پیاده نمودند خداوند در قرآن می فرماید " هو الذی ارسل بالهدی و دین الحق لیظهره علی الدین کله و لو کره المشرکون"(17)  این آیه اشاره به دلیل پیروزی اسلام بر همه ادیان جهان است زیرا هنگامی که محتوای دعوت پیامبر هدایت بود و عقل در هر مورد به آن گواهی داد چنین آیینی طبعا بر همه آیینهای جهان پیروز می گردد این مفهوم به آن معنا است که سرانجام اسلام همه ی کره زمین را فرا خواهد گرفت و بر همه جهان پیروز خواهد گشت شکی نیست که در حال حاضر این موضوع تحقق نیافته ولی می دانیم که این وعده حتمی خداوند تدریجا در حال تحقق است، سرعت پیشرفت اسلام در جهان و به رسمیت شناختن این آئین در کشورهای مختلف اروپایی که آمار میگوید حدود 10 درصد شهرهای پاریس، بروکسل، لندن و کپنهاک مسلمان هستند و نفوذ سریع آن در آمریکا و آفریقا ، اسلام آوردن بسیاری از دانشمندان و مانند اینها همگی نشان می دهد که اسلام رو به سوی عالمگیر شدن می رود ولی طبق روایات مختلف منابع اسلامی تکامل این برنامه هنگامی خواهد بود که مهدی (عج) ظهور کند. مرحوم طبرسی در مجمع البیان از امام باقر(ع) در تفسیر این آیه چنین نقل می کند. " وعده ای که در این آیه است به هنگام ظهور حضرت مهدی از آل محمد (ص) صورت می گیرد در آن روز هیچ کس به روی زمین نخواهد بود مگر اینکه اقرار به حقانیت محمد می کند" .(18)
و نیز در کتاب کمال الدین صدوق از امام صادق (ع) روایت شده : " به خدا سوگند هنوز محتوای این آیه تحقق نیافته است و تنها زمانی محقق می شود که قائم ما خروج کند و به هنگامی که او قیام کند ، کسی که خدا را انکار کند در تمام جهان باقی نخواهد ماند"(19)  بنابراین هدف اعلای پیامبر و در واقع خداوند متعال از مسئله غدیر و تبیین جانشینانش، این است که اسلام از طریق صحیح که معصومین هستند در سطح کل کره زمین پیاده گردد اما متاسفانه منافقین فرصت طلب نگذاشتند این هدف بعد از پیامبر پیاده شود به همین منظور خدا آخرین ذخیره ی خود را در پس پرده ی غیب گذاشته است تا جامعه آمادگی ظهور را پیدا کند.

2) تحقق حکومت جهانی عدل گستر

یکی دیگر از اهداف پیامبر (ص) در واقع گسترش محبت و رافت انسانس بین انسان ها بود که اگر می گذاشتند محقق شود خیلی زود عصر ظهور و حکومت عدل گستر توحیدی در سراسر گیتی گسترده می شود در همین رابطه خداوند در قرآن می فرماید : " یا ایها الذین آمنوا کونوا قوامین لله شهداء بالقسط " (20) " ای کسانی که ایمان آورده اید برای خدا به داد برخیزید و به عدالت شهادت دهید" از مضمون آیه بر می آید که آنچه مهمتر از عدالت است. اجرای عدالت است زیرا خواندن این آیات و روایات تنها بر فراز منابر و یا نوشتن در کتب یا گفتن آنها در لابلای سخنرانی به تنهایی درد بی عدالتی و تبعیض و فساد اجتماعی را در جامعه اسلامی درمان نمی کند بلکه آن روز عظمت این دستورها آشکار می گردد که در متن زندگی مسلمانان پیاده شود حال با وجود این که خدا ، حکیم است و امکان ندارد حرفی بزند و وسایل واسباب آن را آماده کند آیا تحقق این حکومت عادل بدون اسباب و وسایل از طرف خدا بوده است مسلما خیر خدا اسباب و وسایلش را فرستاد    
اما بعد از پیامبر نگذاشتند حکومت جهانی عدل الهی تحقق پیدا کند " (21) و نتیجه این شد که فرمودند پیامبر بزرگوار اسلام " و ما منا الا مقتول اومسموم" (22) لذا برنامه به تاخیر افتاد و خدا دوازدهمین امام معصوم خود را برای زمان مناسب که عصر ظهور است ، نگه داشت.
در این باره پیامبر بزرگوار اسلام چه زیبا می فرمایند که : " شما را مژده می دهیم به مهدی (عج) که در زمان انقلاب و اختلاف امت من ظهور میکند و زمین را پر از عدل و داد می کند آن طور که پر از جور و ستم شده است"(23)

3) رفع اختلاف بین امت اسلامی :

یکی از اهداف غدیر تشکیل جامعه جهانی همدل و همسو بود . پیامبر علم غیب داشته و از اختلاف امت خبر دارد . پیامبر اکرم (ص) فرمود: " لتفترقن امتی علی ثلاث و سبعین فرقه واحده فی الجنه و ثنتان و سبعون فی النار"(24)
" امت من به هفتاد و سه فرقه تقسیم می شوند ، یک فرقه در بهشت و هفتاد فرقه از آنان در آتش اند"
خوارزمی حنفی از علمای اهل سنت در مناقب ، از ابولیلی نقل می کند که رسول خدا (ص) فرمود : " زود است که بعد از من فتنه ای ایجاد شود در آن هنگام به علی ابن ابی طالب پناه ببرید. زیرا او فرق گذارنده بین حق و باطل است "(25)  . عقبه بن عام از پیامبر (ص) نقل کرده که فرمود: " همانا من پیشتاز شما در روز قیامت و بر شما شاهدم ، به خدا سوگند که من الان نظر می کنم به حوضم ، به من کلید خزینه های زمین داده شده است. نمی ترسم از این که بعد از مشرک شوید. ولی از نزاع و اختلاف در مساله خلافت بیمناکم"(26)
اکنون سوال این است که آیا پیامبر (ص) برای این اختلاف در مسئله جانشین و حکومت پس از خود هیچ کاری نکرده است؟ پاسخ این پرسش از سه حالت خارج نیست: الف) روش سلبی: یعنی پیامبر (ص) وظیفه ای را احساس نمی کرده است که این خلاف سیره همه پیامبران است. ب) روش ایجابی با واگذاری به شورا: به این صورت که برای رفع اختلاف و نزاع ، مردم را به شورا دعوت نموده تا طبق نظر شورا عمل کنند که این هم درست نیست زیرا آن حضرت از وضعیت قبائلی  عرب آن روز و اختلاف های آنها با هم با خبر بودند مانند ماجرای نزاع و جنگ بنی المطلق در نصب حجرالاسود که در نهایت پیامبر (ص) آن را حل کردند
ج) روش ایجابی با تعیین : یعنی پیامبر (ص) برای رفع فتنه و اختلاف مردم ، کسی را به جانشینی خود معرفی نمی کند پس " من کنت مولاه ...." را فقط حاکمیت سیاسی نگیریم ، بلکه ولایتی که به معنای قرب الی الله است و از آثار آن مرجعیت دینی و سیاسی است . در آن جا که رسول خدا (ص) در حدیث ثقلین می فرمایند " انی تارک فیکم الثقلین کتاب الله و عترتی ما ان تمسکتم بهما لن تضلوا بعدی ابدا"(27)  همانا من در میان شما دو شی ء گرانبها می گذارم یکی کتاب خدا و دیگری عترتم که اگر به آن دو تمسک کنید هرگز بعد از من گمراه نمی شوید. و نیز فرمود " ستارگان مامن برای اهل آسمان اند و اهل بیتم نیز مامن برای امتم از اختلاف ، هرگاه به آنان گروهی از عرب مخالفت نمایند بینشان اختلاف افتاده و جزء حزب شیطان می شوند" (28) و نیز فرمود:  مثل اهل بیتی کسفینه نوح من رکبها نجی و من تخلف عنها هلک . " مثل اهل بیتم همانند کشتی نوح است ، که هر کس بر آن سوار شود نجات یافته و هر کس از آن تخلف کند هلاک شود"

غدیر اعلام آمادگی برای ظهور و منجی:

هدف اصلی غدیر جامعه سازی است که انسان مستقیما آنچه را که برای اداره امور خود لازم و برای بندگی ضرورت دارد، از باب الله بگیرد. اما اگر مردم نخواهند و به این مهم پی نبرند و بی تقوایی کنند . مسلما خدا نیز امتحانات و ابتلائاتش را شدیدتر می کند. نگرانی پیامبر (ص) از برگشت مردم به جاهلیت در خطبه غدیر کاملا مشهود و قابل تامل است. پیامبر اکرم (ص) در خطبه غدیر فرمود: " ای مردم بدانید من به شما در مقابل سرنوشت شوم گناه اعلام خطر می کنم و راهنمایی که باید دست شما را بگیرد و به راه ببرد علی است... بدانید آخرین از ما رهبران ، قائم مهدی است. اوست که بر عموم ادیان پیروز می شود یعنی اینکه ای مردم اگر این امر محقق نشود ، باید منتظر بمانید تا کار شما اصلاح  و امت  آماده شود. اگر جامعه، جامعه معنوی اهل تقوی نباشد نمی تواند از اولیاء خدا در سطح عموم استفاده نماید. اما آنچه مهم است محقق شدن وعده های قرآن است که برای صالحان و مستضعفان جهان داده می شود، از جمله آیاتی که به روشنی بشارت ظهور چنین حکومتی را می دهد ، آیه 5 سوره قصص است  " ونرید ان نمن الذین استضعفوا فی الارض و نجعلهم الائمه و نجعلهم الوارثین" که  امام علی (ع) در تفسیر این آیه می فرمایند :" این گروه آل محمد (ص) هستند که خداوند مهدی (عج) آنها را بعد از زحمت وفشاری که بر آنان وارد می شود بر می انگیزد و به آنها عزت می دهد و دشمنانش را خوار و ذلیل می کند".(29)
با مطالعه سیر تاریخی اهل بیت  عصمت و طهارت این عدم شعور و فهم جامعه فهمیده می شود امیرالمومنین (ع) را با مظلومی تمام 25 سال خانه نشین کردند و سرانجام به شهادت رساندند. امام حسن (ع) تا امام حسن عسکری (ع) همه در رنج و محاصره و زندان و جنگ و فضای تهدید بودند اما جامعه ی ساکت و یاران اندک در هر دوره ای برای هر امامی بوده است و نمونه بارز و نقطه عطف این مصیبت ها، مصیبت جانگداز سید الشهدا است که لکه ننگی را بر صفحه تاریخ نهاد این ها نقاط دردناک تاریخ اسلام است که ذهن را به این نکته معطوف می کند که آیا باید حضرت مهدی (عج) بیاید و تاریخ تکرار گردد؟ اما دیگر نه خداوند او را ذخیره کرده است تا جامعه به خود نیاید و نفهمد که کسی نمی تواند امور بشر را اداره کند حضرت هم چنان در پس پرده غیبت خواهد ماند. مطلب این جاست که باید مردم به این نتیجه برسند که غیر حکامی که از طرف خدا منصوب هستند نمی شود بر مردم حکومت کرد و نیازهای آن ها را جواب داد پس برای وصل به این اندیشه به زمان نیاز هست در قرآن می خوانیم "فلا اقسم بالخنس" (30) ، "خنس" یعنی ستاره پنهان شده که منظور از این ستاره پنهان شده طبق روایت، امام زمان (عج) است برای این که این ستاره و حقیقت پنهان شده در پس این غیبت باقی نماند و بیرون آمده و نورافشانی کند نیاز به آمادگی فکری بشریت دارد که امیرشان از همه جای عالم و از همه کس قطع و به این نتیجه برسند که فقط ولی خدا لازم است باید یقین به این انقطاع حاصل شود : "این الله الذی الیه یتوجه الاولیاء" این بند از دعای ندبه به خوبی اثبات می کند که مومنین حقیقی به دنبال باب الله می گردند و از همه جا نا امید شده و ندبه سر می دهند: " کجاست آن باب الهی که اولیاء خدا و دوستان الهی به آن باب توجه دارند".

 بیعت غدیر بیعت با بقیه الله است.

در کتاب معجم الاحادیث مهدی (عج) 564 روایت مهدوی از لسان پیامبر نقل شده است که معلوم می شود آن حضرت بارها به جریان امامت و ولایت و خلافت پس از خود در دوران 23 ساله نبوت شان اشاره کرده بودند ما غدیر را ظرف بیعت با امام زمان و ولی عصر در هر دوره ای می دانیم به طوری که در 1400 سال پیش وقتی پیامبر خدا امیرمومنان را معرفی فرمود که : "هر که من مولای اویم علی مولای اوست" مرد و زن با ایشان بیعت کردند اکنون نیز ولی زمان و صاحب غدیر مهدی (عج) است لذا غدیر ظرفی برای بیعت با امام عصر (عج) است که مساله تجدید عهد و پیمان در آن مطرح می شود. ما معتقدیم امام زمان (عج) چکیده و عصاره انبیاست به طوری که وقتی پیامبر (ص) ولایت ایشان را در انتهای خطبه معرفی می کند این آیه نازل می شود که ما امروز دین تو را کامل کردیم و نعمت را بر شما تمام کردیم. پس قطعا در این عصر ولایت امام عصر (عج) کمال دین و اتمام نعمت است قطعا امروز اگر از رسول خدا می خواستیم تا جانشین برای ما معرفی کند دست امام عصر (عج) را می گرفتند و به جهانیان معرفی می کردند. چنان چه که از برترین اعمال در روز عید غدیر تجدید بیعت با وجود مبارک و نازنین ولی الله المطلق القائم بالصدق و بالحق بقیه الله الاعظم حضرت حجه ابن الحسن العسکری است. زیرا مهم ترین امر بعد از توحید و نبوت، امر ولایت ائمه اطهار و قبول آن است و بهترین روز ما روز عید غدیر است و خداوند هم اراده فرموده که در این روز تجدید بیعت با امیرمومنان (ع) انجام می گیرد. پس مهم ترین و والاترین عملی که مومن در روز شریف غدیر باید انجام دهد. تجدید بیعت با امام و ولی زمان خودش است. زیرا این بیعت با امام و ولی زمان یک بار در غدیر اتفاق افتاد و آن جا که پیامبر فرمود: "الا و انی قد بایعت الله و علی قد بایعنی و انا آخذکم بالبیعه له عن الله عزوجل"  (31) من با حضرت احدیت بیعت کرده ام و علی با من بیعت کرده است و من از طرف خدا برای علی از شما بیعت می گیرم. باید بدانیم که این بیعت تنها دست دادن با خدا نیست بلکه منظور تسلیم بودن قلبی و زبانی و عملی است. چرا که اگر غیر از این باشد بیعت پیامبر (ص) با خداوند معنایی نخواهد داشت. چنان چه  در دعای شریف هم از امام صادق (ع) چنین روایت شده : "اللهم انی اجدد له فی صبیحه یومی هذا و ما عشت من ایامی عهدا و عقدا و بیعه له فی عنقی لا احول عنها و لا ازول ابدا" خداوندا من در این بامداد و هر چه زندگی کنم از روزهای دیگر تجدید عهد و پیمان می کنم با امام زمانم بیعتی که سرپیچی از آن نخواهم کرد و آن را از بین نخواهم برد.
به یاد داشته باشیم صفاتی را که پیامبر (ص) در خطبه غدیر برای آن بزرگوار بیان فرموده:
معاشر الناس! انی نبی و وصیی
الا ان خاتم الائمه منا القائم المهدی        الا انه الظاهر علی الدین
الا انه المنتقم من الظالمین
الا انه الناصر لدین الله
الا انه وارث کل علم و المحیط بکل فهم
الا انه قد بشر به من سلف من القرون بین یدیه
الا انه الباقی حجه و لا حجه بعده و لاحق الا معه و لا نور عنده
علیه الا و انه ولی الله فی ارضه و حکمه و فی خلفه و امنه فی سره و علانیته
این منت است چون نعمت است از جانب پروردگار مهربان. نعمتی که به سبب آن هدایت و رستگاری حاصل می شود مقامات عالی کسب می شود نعمتی است که خداوند معرفت و شکر آن را به همه خلایق واجب گردانید و نعمتی است که در روز قیامت از آن سوال می شود: "ولتسالن یومئذ عن النعیم"(32)
به همین خاطر است که حضرت علی ابن موسی الرضا (ع) فرمودند: در روز غدیر به ملاقات یکدیگر بروید و پاس این نعمت را بدارید. الحمد لله الذی جعلنا من الممتسکین بولایه امیر المومنین و اولاده معصومین (علیم السلام)"2"
 

نویسنده: محمدرضا مختاری

پی نوشتها:

(1) الاحتجاج علی اهل الجاج / شیخ طبرسی / ج 1 ، ص 64

(2)السلام علیک یا امین الله فی ارضه ، زیارت امین الله

(3) السلام علیک یا نور الله فی ظلمات الارض ، زیارت امام رضا (ع)

(4) برگرفته از موعود شناسی ص 256 و 257 به نقل از مصباح المنیر و اقرب الموارد

(5) ولا،ها و ولایت / شهید مطهری / ص 56 و 57

(6)اصول کافی / یعقوب لکینی / ج 2 / ص 283

(7)تفسیر نمونه / آیت الله مکارم شیرازی / جلد 24 ، ص 272

(8)تفسیر نمونه / آیت الله مکارم شیرازی / جلد 22 ، ص 387

(9)تفسیر نمونه / آیت الله مکارم شیرازی / جلد 9 ، ص 338

(10)تفسیر نمونه / آیت الله مکارم شیرازی / جلد 24 ، ص 327

(11)الاحتجاج علی اهل الجاج / شیخ طبرسی / ج 1 ، ص 63

(12) انفال / 24

(13) حدید / 17

(14)تفسیر نمونه / آیت الله مکارم شیرازی / جلد 23 ، ص 356

 (15) انبیاء / 107

 (16)  تفسیر نمونه / آیت الله مکارم شیرازی / جلد 17 ، ص 527

(17)توبه / 33

(18)تفسیر نمونه / آیت الله مکارم شیرازی / جلد 7 ، ص 372

(19)تفسیر نور الثقلین / العروسی الحویزی / ج 2 ، ص 211

(20)مائده/ 8

(21)تفسیر نمونه / جلد 4 ، ص 303

(22) بحار الانوار / علامه مجلسی / ج 27 ، ص 209

(23) فتنه های آخر الزمان / سید بن طاووس / ص 157

(24)تجلی اهداف غدیر / علی اصغر رضوانی به نقل از سنن ابن ماجه ، ج 2 ، ص 1322 ، ح 3992 –  سنن ترمزی ، ج 4 ، ص 134 ، ح 2778

(25)تجلی اهداف غدیر / علی اصغر رضوانی به نقل از مناقب خوارزمی ، ص 105

(26) تجلی اهداف غدیر / علی اصغر رضوانی به نقل از صحیح بخاری / ج 4 ، ص 176

(27)تجلی اهداف غدیر / علی اصغر رضوانی به نقل از صحیح ترمزی ، جلد 5 ، ص 261

(28)تجلی اهداف غدیر / علی اصغر رضوانی به نقل از مستدرک حاکم ، جلد 3 ، ص 994

(29)تفسیر نور الثقلین / العروسی الحویزی ، ج 4 ، ص 111

(30) تکویر / 15

(31)الاحتجاج علی اهل الجاج / شیخ طبرسی ، ج 1 ، ص 63

(32)  تکاثر / 8

(33)سیدبن طاووس.اقبال الاعمال.ص 464

منابع و مآخذ:
کتاب ها:
1)    قرآن کریم
2)    مکارم شیرازی آیت الله محمد ناصر. 1392 هـ. ش ، تفسیر نمونه ، تهران، دارالکتب الاسلامیه
3)    طبرسی ، احمد بن علی، 1360 هـ. ش الاحتجاج علی الجاج، مشهد ، نشر مرتضی
4)    کلینی، محمد یعقوب بن اسحاق، 1429 هـ. ق، اصول کافی ، قم ، دارالحدیث
5)    العروس الحویزی ، عبدعلی بن جمعه. 1415 هـ. ق، تفسیر نورالثقلین، قم ، انتشارات اسماعیلیان
6)    علامه مجلسی، محمد باقر بن محمد تقی، 1403 هـ . ق، بحارالانوار، تهران ،اسلامیه
7)    سید ابن طاووس ، علی بن موسی، بی ت، فتنه ها وآشوبهای آخر الزمان، تهران ، اسلامیه
8)    رضوانی، علی اصغر، 1388 هـ ش، موعود شناسی، قم ، مسجد مقدس جمکران
9)    استاد شهید مطهری ، مرتضی، 1370 هـ ش، ولاء ها و ولایتها، تهران ، انتشارات صدرا
10) رضوانی ، علی اصغر ، 1391 هـ ش، تجلی اهداف غذیر در عصر ظهور، قم، انتشارات صبح امید یاران
11) سید بن طاووس، علی بن موسی، 1367 هـ ش، اقبال الاعمال، تهران، دارالکتب الاسلامیه
12) صفاتی حائری ،علی،1388 هـ .ش، غدیر از سری مباحث امامت و ولایت ، قم، انتشارات لیله القدر

مقالات:

1)    یوسفی، محمد حسین، تجلی اهداف خلقت با تحقق غدیر
2)    حجت الاسلام محمدی، حمزء، تحلیل فلسفه انتظار در بیعت غدیر، مجله گلواژه غدیر
3)    آیت الله محمدی، غیاث الدین ، غدیر تجلی گاه امامت و ولایت