امام حسین و قرآن : تجليل از ياران فداكار اسلام
۰۴ اسفند ۱۳۹۳ 0 اهل بیت علیهم السلام
قلب اولیاء خدا تجلیگاه آیات قرآن و همه شئون حیات ایشان آیینه تمام نمای آیات الهی است. امام حسین علیه السلام, آن حجت آسمانی و قرآن ناطق, هر لحظه از حیات با برکتش تصویری از آیات قرآن بود. حسین ابن علی علیه السلام چنان زیست که اگر تاریخ زندگیش را چون صفحاتی گرد هم آریم چیزی جز قرآن کریم فرا هم نیاید. در نوشتار پیش رو آیه ای از قرآن را در آیینه حیات او به نظاره می نشینیم
قرآن کریم می فرماید:
«مِنَ المُؤْمِنِينَ رِجالٌ صَدَقُوا ما عاهَدُوا اللَّهَ عَلَيْهِ فَمِنْهُمْ مَنْ قَضى نَحْبَهُ وَمِنْهُمْ مَنْ يَنْتَظِرُ وَما بَدَّلُوا تَبْدِيلًا». «احزاب/23»
در ميان مؤمنان، مردانى هستند كه به عهدى كه با خدا بستند، صادقانه وفا كردند. پس بعضى از آنان پيمان خود را به آخر بردند (در راه خدا به شهادت رسيدند) و بعضى ديگر، در انتظارند و هرگز (عهد و پيمان خود را با خدا) تغيير ندادند.
امام حسين عليه السلام اين آيه كريمه را در واقعه كربلا بارها خواند و در مناسبتهاى مختلف، به آن استناد مى كرد و در هر يك از اين موارد، اين آيه كريمه، مستند اخلاق و رفتار آن بزرگوار بود.
الف) امام حسين عليه السلام در يكى از منازل بين راه، نامهاى براى اهل كوفه نوشت و آن را به دست قيس بن مصهر صيداوى داد تا به مقصد برساند. نزديك كوفه، حصين بن نمير او را گرفت تا تفتيش كند. قيس نامه را ريز ريز كرد. وى را نزد ابن زياد برد. ابن زياد گفت: كيستى؟ قيس گفت: مردى از شيعيان اميرالمؤمنين، على بن ابى طالب و فرزند او!. ابن زياد گفت: چرا نامه را پاره كردى؟ پاسخ داد: براى اينكه تو ندانى كه در آن، چه بوده است. ابن زياد گفت: نامه از كى و براى چه كسى بود؟ وى پاسخ داد: از حسين بن على عليه السلام به جماعتى از اهل كوفه كه اسمشان را نمى دانم. ابن زياد خشمگين شده، گفت: به خدا سوگند يا بايد اسم آنان را بگويى و يا بالاى منبر رفته، حسين بن على و پدر و برادرش را لعن كنى و گرنه تو را قطعه قطعه مىكنم. قيس پاسخ داد: اسم آنان را كه به تو نخواهم گفت؛ اما لعن را انجام مى دهم.
پس بالاى منبر رفت و حمد خدا كرد و درود بر پيامبر فرستاد و از خداوند طلب رحمت بر على و حسن و حسين عليهم السلام كرد و بر ابن زياد و پدرش و جنايتكاران بنىاميه لعنت فرستاد و گفت: اى مردم! من فرستاده حسين به سوى شمايم و از او در فلان موضع جدا شدم. پس او را اجابت كنيد. خبر به ابن زياد رسيد. دستور داد او را از بالاى قصر به زمين انداختند و به شهادت رساندند. اين خبر تأثربار، در بين راه، به امام حسين عليه السلام رسيد. چشمان آن حضرت پر از اشك گرديد و نتوانست از ريختن اشك خوددارى كند و اين آيه را قرائت كرد:
«فَمِنْهُمْ مَنْ قَضى نَحْبَهُ وَمِنْهُمْ مَنْ يَنْتَظِرُ وَما بَدَّلُوا تَبْدِيلًا». بعد هم او را دعا كرد. «معالم المدرستين، ج 3، ص 73»
تلاوت اين آيه، با ريختن اشكهاى پياپى، گوياى قدردانى و اظهار عميقترين احساسات و عواطف قلبى آن حضرت به اين انسان باوفاى فداكار است و نشانگر ابراز بالاترين مراتب محبت و لطف آن حضرت، به اين شخصيت والا است.
ب) درباره شهادت مسلم بن عوسجه از ياران صميمى و فداكار امام حسين عليه السلام، نقل شده است كه او در ميدان جنگ، براى كشتن دشمنان، بسيار تلاش و بر سختى و ناراحتىها صبر كرد تا به زمين افتاد. در حالى كه هنوز رمق داشت، امام حسين عليه السلام و حبيب بن مظاهر به سوى او آمدند. حضرت به او فرمود: «رحمت خدا بر تو باد اى مسلم! «فَمِنْهُمْ مَنْ قَضى نَحْبَهُ وَمِنْهُمْ مَنْ يَنْتَظِرُ وَما بَدَّلُوا تَبْدِيلًا ...».
گمان نمى رود كه هيچگونه سخنى مى توانست جاى اين جمله پربركت را در اظهار محبت امام عليه السلام به مسلمبنعوسجه بگيرد. آرى، آن بزرگوار همه عواطف و علاقه قلبى خود را در قالب اين آيه جمع كرد و به او ارائه فرمود.
ج) ابن شهر آشوب رحمه الله مى گويد: هر كدام از اصحاب و ياران، كه عازم ميدان مىشد، با امام حسين عليه السلام وادع مى كرد و مى گفت: «السلام عليك يابن رسولاللَّه». حضرت پاسخ مى داد: «و عليك السلام! و ما نيز از پى تو روانيم» و آنگاه قرائت مى كرد: «فَمِنْهُمْ مَنْ قَضى نَحْبَهُ وَمِنْهُمْ مَنْ يَنْتَظِرُ وَما بَدَّلُوا تَبْدِيلًا».
اين نقل، بسيار ارزشمند و گرانبها است. امام حسين عليه السلام از يك يك اصحاب خود، هنگام وداع، با اين آيه كريمه، قدردانى مىكرد. آن حضرت، به جاى اينكه آنان را در آغوش بفشرد، معانقه كند و آنان را ببوسد و ببويد، اين آيه كريمه را قرائت مىكرد و وفادارى آنان را به عهد و پيمانشان با خداوند سبحان امضا و تصديق مى فرمود و ضمناً به آنان مى فهماند كه شما پيشگام در راه شهادتيد و ما نيز به دنبال شما خواهيم آمد.
منبع: امام حسین و قرآن, محمد جواد مغنیه