شهادت دادن در احادیث

شهادت عادلانه

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

 إنّي عَدلٌ لا أشهَدُ إلاّ على عَدلٍ .
من عادل هستم و جز شهادت عادلانه نمى دهم . 

( كنز العمّال : ۱۷۷۳۵)

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

إنّي لا أشهَدُ على جَورٍ .
 من به ناحق شهادت نمى دهم . 

( كنز العمّال : ۱۷۷۳۴ )  

امام على عليه السلام : 

القِسْطُ رُوحُ الشهادَةِ .
عدالت ، روح شهادت دادن است.

( غرر الحكم : ۳۵۶ )

ترغيب به شهادت دادن

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

مَن شَهِدَ شهادَةَ حَقٍّ لِيُحيِيَ بها حَقَّ امرِئٍ مُسلمٍ أتى يَومَ القِيامَةِ و لِوَجهِهِ نُورٌ مَدَّ البَصَرِ ، يَعرِفُهُ الخلايِقُ بِاسمِهِ و نَسَبِهِ .
كسى كه براى زنده كردن حقّ يك نفر مسلمان شهادت حقّ بدهد ، روز قيامت در حالى آورده مى شود كه نور چهره اش تا چشم كار مى كند ديده مى شود و خلايق او را به نام و نسب مى شناسد .

(  بحار الأنوار : ۱۰۴/۳۱۱/۹ )

نهى از خوددارى از شهادت دادن

امام على عليه السلام ـ درباره آيه : « و شاهدان چون [ به شهادت ] فرا خوانده شوند  نبايد خوددارى كنند » ـ  فرمود :

أي مَن كانَ في عُنُقِهِ شهادَةٌ ، فلا يَأبَ إذا دُعِيَ لإِقامَتِها ، وَ لْيُقِمْها وَ لْيَنصَحْ فيها ، و لا يَأخُذْهُ فِيها لَومَةُ لائمٍ ، و لْيَأمُرْ بِالمَعروفِ ، وَ لْيَنْهَ عنِ المُنْكَرِ
 يعنى كسى كه شاهد بودن بر امرى را پذيرفته باشد، نبايد وقتى به شهادت دادن فراخوانده شد امتناع ورزد ، بلكه بايد شهادت دهد و صادقانه هم شهادت دهد و از سرزنش هيچ سرزنشگرى نترسد و بايد به نيكى فرمان دهد و از بدى باز دارد . 

( بحار الأنوار : ۱۰۴/۳۱۳/۲۲ )

امام صادق عليه السلام ـ نيز درباره همين آيه ـ فرمود : 

لا يَنبَغِي لِأَحَدٍ إذا ما دُعِيَ للشهادَةِ شَهِدَ علَيها أن يَقولَ : لا أشهَدُ لَكُم .
هرگاه فردى براى شهادت دادن دعوت شد ، سزاوار نيست بگويد : من براى شما شهادت نمى دهم .

 ( تفسير العيّاشيّ : ۱/۱۵۶/۵۲۴)

امام كاظم عليه السلام ـ نيز درباره همين آيه ـ فرمود :

إذا دَعاكَ الرَّجُلُ تَشهَدُ على دَينٍ أو حَقٍّ لا يَنبَغِي لأِحَدٍ أن يَتَقاعَسَ عنها .
 هر گاه شخصى از تو دعوت كرد كه به دَينى يا حقّى شهادت دهى ، براى هيچ كس سزاوار نيست كه از آن خوددارى ورزد .

( تفسير العيّاشيّ : ۱/۱۵۶/۵۲ )

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

خَيرُ الشهادَةِ ما يَشهَدُ بها صاحِبُها قَبلَ أن يُسألَها
 بهترين شهادت آن است كه كسى پيش از آن كه از وى درخواست شود ، شهادت دهد .

( كنز العمّال : ۱۷۷۳۱ )

ا مام صادق عليه السلام :

إذا دُعِيتَ إلى الشهادَةِ فَأجِبْ .
هرگاه براى شهادت دادن فرا خوانده شدى ، اجابت كن .

( تهذيب الأحكام : ۶/۲۷۵/۷۵۲ )

كتمان شهادت

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

مَن كَتَمَها [ أي الشهادَةَ ]أطعَمَهُ اللّه ُ لَحمَهُ على رُؤوسِ الخَلائقِ ، و هُو قَولُ اللّه ِ عَزَّ و جلَّ : « و لا تَكْتُمُوا الشَّهادَةَ وَ مَنْ يَكتُمها فَإنَّهُ آثِمٌ قَلْبُهُ وَ اللّه ُ بِما تَعْمَلُونَ عَلِيمٌ » .
هركه شهادت را كتمان كند خداوند در برابر ديدگان مردم، گوشت او را به خوردَش دهد و اين است سخن خداوند عزّ و جلّ كه «و شهادت را كتمان نكنيد ، و هر كه آن را كتمان كند قلبش گناهكار است ، و خداوند به آنچه انجام مى دهيد داناست» .  

( البقرة : ۲۸۳ -  بحار الأنوار : ۱۰۴/۳۱۰/۵ )

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

مَن كَتَمَ شَهادَةً إذا دُعِيَ إلَيها كانَ كَمَن شَهِدَ بِالزُّورِ .
كسى كه چون براى شهادت دادن فراخوانده شود، آن را كتمان كند ، همانند كسى است كه شهادت دروغ دهد . 

(  كنز العمّال : ۱۷۷۴۳ )

امام باقر عليه السلام ـ درباره آيه: «و هركه شهادت را كتمان كند دلش گنهكار است» ـ فرمود :

كافِرٌ قَلبُهُ .
 [يعنى] دلش كافر است .

( البقرة : ۲۸۳ - كتاب من لا يحضره الفقيه : ۳/ ۵۸/۳۳۰ )

امام صادق عليه السلام ـ

في قولِ اللّه ِ عَزَّ و جلَّ : « و لا يَأْبَ الشُّهداءُ إذا ما دُعُوا » . حديث ـ : قَبلَ الشهادَةِ ، و قولِهِ : « و مَنْ يَكْتُمْها فإنَّهُ آثِمٌ قَلْبُهُ »  قالَ: بعدَ الشهادَةِ .
درباره آيه: «و شاهدان چون به شهادت دادن فرا خوانده شوند نبايد خوددارى كنند» ـ فرمود : منظور پيش از شهادت است .حديث و درباره آيه «و هركه شهادت را كتمان كند دلش گنهكار است» فرمود : [منظور] بعد از شهادت است .

( البقرة : ۲۸۲ - البقرة : ۲۸۳ - وسائل الشيعة : ۱۸/۲۲۵/۱)

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

مَن كَتَمَ شهادَةً ، أو شَهِدَ بها لِيُهدِرَ بها دَمَ امرِئٍ مسلمٍ ، أو لِيُتْوِيَ بها مالَ امرئٍ مُسلمٍ ، أتى يَومَ القِيامَةِ و لِوَجهِهِ ظُلمَةٌ مَدَّ البَصَرِ ، و في وَجهِهِ كُدُوحٌ تَعرِفُهُ الخلائقُ بِاسمِهِ و نَسَبِهِ .
هركه شهادتى را كتمان كند، يا شهادتى دهد كه خون مسلمانى را پايمال كند، يا مال مسلمانى را از بين ببرد ، روز قيامت در حالى آورده شود كه چهره اش تاريك است و ظلمتِ آن، تا جايى كه چشم كار مى كند كشيده شده است و در صورتش خراشهايى است و مردمان او را به نام و نسب مى شناسند .

( بحار الأنوار : ۱۰۴/۳۱۱/۹)

برگشت از شهادت

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

مَن رَجَعَ عن شهادَتِهِ و كَتَمَها ، أطعَمَهُ اللّه ُ لَحمَهُ على رُؤوسِ الخَلائقِ ، و يَدخُلُ النارَ و هو يَلُوكُ لِسانَهُ .
 هركه از شهادت خود برگردد و آن را كتمان كند ، خداوند در حضور خلايق گوشتش را به وى بخوراند و در حالى كه زبان خود را مى جود به دوزخ رود . 

( ثواب الأعمال : ۳۳۳ )

امام باقر يا امام صادق عليهما السلام ـ درباره كسانى كه شهادت دهند و بر اساس شهادت آنها بر ضدّ كسى حكمى صادر شود و سپس از شهادت خود برگردند ـ فرمود :

ضَمِنُوا ما شَهِدُوا بهِ و غُرِّمُوا ، و إن لَم يَكُن قُضِيَ طُرِحَت شَهادَتُهُم و لَم يُغَرَّمِ الشُّهودُ شيئا .
نسبت به آنچه درباره آن شهادت داده اند ، ضامن هستند و بايد تاوان بدهند ، اما اگر هنوز حكم صادر نشده باشد ، شهادت آنها كنار گذاشته مى شود و غرامتى نمى دهند . 

( الكافي : ۷/۳۸۳/۱ )

شهادت دروغ

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

مَن شَهِدَ شهادَةَ زُورٍ على رجُلٍ مُسلمٍ أو ذِمِّيّ أو مَن كانَ مِنَ الناسِ ، عُلِّقَ بِلِسانِهِ يومَ القيامةِ ، و هُو مَع المنافِقِينَ في الدَّرَكِ الأسفَلِ مِنَ النارِ .
 هركه درباره مردى مسلمان يا ذمّى و يا هر انسانى شهادت دروغ دهد ، در روز قيامت به زبانش آويزان مى شود و با منافقان، در پايين ترين طبقه دوزخ باشد . 

(  بحار الأنوار : ۱۰۴/۳۱۰/۳ )

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

إنّ أبغَضَكُم إلَيَّ و أبعَدَكُم مِنّي و مِنَ اللّه ِ مَجلِسا شاهِدُ زُورٍ .
 منفورترين شما نزد من و دورترين شما از من و خدا ، كسى است كه شهادت دروغ بدهد . 

( جامع الأحاديث للقمّي : ۲۰۳ )

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

يُبعَثُ شاهِدُ الزُّورِ يَومَ القِيامَةِ يَدْلَعُ لِسانَهُ في النارِ كما يَدْلَعُ الكلبُ لِسانَهُ في الإناءِ .
 روز قيامت شهادت دهنده به دروغ، در حالى برانگيخته مى شود كه همانند سگ كه ظرف غذا را زبان مى زند ، آتش را زبان مى زند .

( تنبيه الخواطر : ۲/۷ )    

امام باقر عليه السلام :

ما مِن رَجُلٍ يَشهَدُ شهادَةَ زُورٍ على مالِ رَجُلٍ مُسلِمٍ لِيَقطَعَهُ إلاّ كَتَبَ اللّه ُ عَزَّ و جلَّ لَهُ مَكانَهُ صَكّا إلَى النارِ .
هيچ كسى نيست كه به منظور بُردن مال مسلمانى ، عليه او شهادت دروغ دهد ، مگر اين كه خداوند عزّ و جلّ به جاى آن سندِ دوزخى بودن او را صادر كند .  

( بحار الأنوار : ۱۰۴/۳۱۰/۷)

امام صادق عليه السلام :

شاهِدُ الزُّورِ لا تَزُولُ قَدَماهُ حتّى تَجِبَ لَهُ النارُ .
 شهادت دهنده به دروغ، هنوز قدم از جاى خود بر نداشته است كه آتش [دوزخ] بر او واجب مى شود .

 (  بحار الأنوار : ۱۰۴/۳۱۰/ ۶  )

كسانى كه شهادتشان پذيرفته است

امام على عليه السلام ـ به شريح ـ فرمود :

اِعلَمْ أنّ المسلمينَ عُدولٌ بعضُهُم عَلى بَعضٍ ، إلاّ مَجلودا في حَدٍّ لَم يَتُب مِنهُ، أو مَعروفاً بشهادَةِ الزُّورِ، أو ظَنِيناً . 

بدان كه مسلمانان نسبت به يكديگر عادل به شمار مى آيند مگر كسى كه به كيفر گناهى حدّ خورده و توبه نكرده باشد، يا به شهادت دروغ دادن شهرت داشته باشد، يا مظنون باشد . 

( كتاب من لا يحضره الفقيه : ۳/۱۵/۳۲۴۳ )

امام صادق عليه السلام :

 مَن صَلّى خَمسَ صلواتٍ في اليَومِ و اللَّيلَةِ في جَماعَةٍ، فَظُنُّوا بهِ خَيرا، و أجِيزُوا شهادَتَهُ .
 هركه شبانه روز پنج بار با جماعت نماز خواند ، به او خوش گمان باشيد و شهادتش را بپذيريد .

( لأمالي للصدوق : ۴۱۸/۵۵۶ )

الأمالى للصدوق ـ به نقل از علقمه ـ :

قلتُ لِلصّادق جَعفر بنِ محمّد عليهما السلام : يا بنَ رسولِ اللّه ِ، أخبِرني مَن تُقبَلُ شهادَتُهُ ، و مَن لا تُقبَلُ شَهادَتُه؟ قال : يا عَلقَمَةُ ، كُلُّ مَن كانَ على فِطرَةِ الإسلامِ جازَتْ شهادَتُهُ ، قالَ : فقلتُ لَهُ : تُقبَلْ شهادَةُ المُقتَرِفِ لِلذُّنوبِ ؟ فقالَ : يا عَلقمَةُ ، لَو لَم تُقبَلُ شهادَةُ المُقتَرِفِينَ لِلذُّنوبِ لَما قُبِلَتْ إلاّ شَهاداتُ الأنبياءِ و الأوصياءِ صَلَواتُ اللّه ِ عَلَيهم؛ لأنّهُم هُمُ المَعصُومُونَ دُونَ سائرِ الخَلقِ ، فَمَن لَم تَرَهُ بِعَينِكَ يَرتَكِبُ ذَنبا أو لَم يَشهَدْ علَيهِ بذلكَ شاهِدانِ، فهُو مِن أهلِ العَدالَةِ و السِّترِ، و شهادَتُهُ مَقبولَةٌ و إن كانَ في نفسِهِ مُذنِبا ، و مَنِ اغتابَهُ بما فيهِ فهُو خارِجٌ عَن وَلايَةِ اللّه ِ عَزَّ و جلَّ، داخِلٌ في وَلايَةِ الشَّيطانِ .
به امام صادق عليه السلام گفتم : اى فرزند رسول خدا! چه كسانى شهادتشان پذيرفته است و چه كسانى پذيرفته نيست؟ حضرت فرمود : اى علقمه! هركه بر آيين اسلام باشد مى تواند شهادت دهد . عرض كردم : كسى هم كه مرتكب گناهان شود، شهادتش پذيرفته است؟ فرمود : اى علقمه! اگر شهادت گنهكاران پذيرفته نبود، در آن صورت شهادت كسى جز پيامبران و اوصيا صلوات اللّه عليهم پذيرفته نمى شد ؛ زيرا فقط آنان معصوم هستند . بنا بر اين ، اگر به چشم خود نديدى كه كسى گناه مى كند، يا دو شاهد به گنهكارى او گواهى ندادند، چنين كسى عادل و آبرومند است و شهادتش پذيرفته مى شود ، هر چند به واقع گنهكار باشد. و هركه به آنچه در اوست او را غيبت كند، از ولايت خداوند عزّ و جلّ خارج شده ، به ولايت شيطان درآمده باشد .

(  الأمالي للصدوق : ۱۶۳ / ۱۶۳ )

امام رضا عليه السلام :

كُلُّ مَن وُلِدَ على الفِطرَةِ و عُرِفَ بِصَلاحٍ في نفسِهِ جازَتْ شهادَتُهُ .
هركه مسلمان متولد شود و به خوبى و پاكى شهرت داشته باشد ، شهادتش پذيرفته است . 

( كتاب من لا يحضره الفقيه : ۳/۴۶/۳۲۹۸ )

كسانى كه شهادتشان پذيرفته نيست

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

لا تَجُوزُ شهادَةُ ذِي الظِّنَّةِ و لا ذِي الحِنَّةِ .
 شهادتِ شخص مظنون و صاحب عداوت پذيرفته نيست . 

( كنز العمّال : ۱۷۷۴۵ )

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

 لا تَجوزُ شهادَةُ العُلَماءِ بَعضِهم على بَعضٍ ؛ لأنّهُم حُسُدٌ .
 شهادت علما بر ضدّ يكديگر پذيرفته نيست ؛ چون اينان [نسبت به هم] حسادت مى ورزند .

( كنز العمّال : ۱۷۷۴۶ )

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

لا تَجوزُ شهادَةُ مَحدودٍ في الإسلامِ .
شهادت دادن كسى كه در اسلام حدّ خورده باشد ، پذيرفته نيست . 

( كنز العمّال : ۱۷۷۵۷ )

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

لا تَجوزُ شهادَةُ خائنٍ ، و لا خائنةٍ ، و لا ذِي غِمْرٍ .حديث على أخِيهِ ، و لا مُحْدِثٍ في الإسلامِ ، و لا مُحدِثةٍ .
 شهادت مردِ خائن و زنِ خائن و كسى كه به برادر خود كينه دارد، و مرد بدعت گذار در اسلام و زن بدعت گذار ، پذيرفته نيست . 

( النهاية : ۳/۳۸۴  -  كنز العمّال : ۱۷۷۵۹)

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

لا تَجوزُ شهادَةُ خائنٍ ، و لا خائنةٍ ، و لا ذِي حِقدٍ ، و لا ذِي غِمرٍ على أخيهِ ، و لا ظَنينٍ في وَلاءٍ، و لا قَرابَةٍ ، و لا القانِعِ مع أهلِ البَيتِ لَهُم .
 شهادت مرد خائن و زن خائن و كينه توز و كسى كه به برادر خود دشمنى مى ورزد و كسى كه گمانِ وابستگى او مى رود [ مانند  : غلام و وابسته به يك قبيله ] و خويشاوند و خدمتكار خانه پذيرفته نيست .

( معاني الأخبار : ۲۰۸/۳ )

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

شهادَةُ الذي يَسألُ في كَفِّهِ تُرَدُّ .
 شهادت كسى كه دست گدايى دراز مى كند ، پذيرفته نيست . 

( بحار الأنوار : ۱۰۴ / ۳۱۷ / ۱۵ .     )

امام باقر عليه السلام :

لا يُصَلّى خَلفَ مَن يَبتَغِي عَلَى الأذانِ وَ الصلاةِ الأجرَ ، و لا تُقبَلُ شَهادَتُهُ
پشت سر كسى كه براى اذان و نماز مزد مى طلبد ، نبايد نماز خواند و شهادتش نيز پذيرفته نيست .

( الكافي : ۷/۳۹۶/۱۱ ) 

             

امام باقر ـ به نقل از نياكان بزرگوارش عليهم السلام ـ فرمود : 

لا تُقبَلُ شهادَةُ ذِي شَحناءَ ، أو ذِي مُخْزِيَةٍ في الدِّينِ
شهادت كينه توز و شهادت كسى كه سوء پيشينه دينى دارد ، پذيرفته نيست .

( كتاب من لا يحضره الفقيه : ۳/۴۳/۳۲۸۸ )

امام صادق عليه السلام : 

لا تَجوزُ شهادَةُ المُرِيبِ ، و الخَصـمِ ، و دافِـعِ مَغـرَمٍ ، أو أجيرٍ ، أو شَريكٍ، أو مُتَّهَمٍ، أو تابِعٍ ، و لا تُقبَلُ شهادَةُ شارِبِ الخَمرِ، و لا شهادَةُ اللاّعِبِ بالشِّطْرَنجِ و النَّردِ ، و لا شهادَةُ المُقامِرِ .
شهادت آدم مشكوك و خصم و مدّعى و غرامت پرداز، يا مزدور، يا شريك يا متّهم يا پيرو [مانند شاگرد يا نوكر يا وابسته به يك خانواده يا قبيله] پذيرفته نيست و شهادت شراب خوار و شهادت شطرنج باز و نَرد باز و شهادت قمارباز پذيرفته نيست . 

( كتاب من لا يحضره الفقيه : ۳/۴۳/۳۲۸۲ )

لا تُقبَلُ شهادَةُ صاحِبِ النَّردِ و الأربَعةَ عَشَرَ ، و صاحِبِ الشّاهَينِ .
شهادت نرد باز و كسى كه هفت پر و دو شاه (شطرنج) بازى مى كند ، پذيرفته نيست . 

( كتاب من لا يحضره الفقيه : ۳/۴۳/۳۲۹۱ )

امام صادق عليه السلام : 

لا أقبَلُ شهادَةَ الفاسِقِ إلاّ على نَفسِهِ .
شهادت فاسق را جز بر ضد خودش نمى پذيرم .

( الكافي : ۷/۳۹۵/۵ )

امام صادق عليه السلام :

 إنّ أميرَ المؤمنينَ عليه السلام كانَ لا يَقبَلُ شهادَةَ فَحّاشٍ، و لا ذِي مُخْزِيَةٍ في الدِّينِ .
 امير المؤمنين عليه السلام نَه شهادت آدم فحّاش و بد زبان را مى پذيرفت و نه شهادت كسى را كه سوء پيشينه دينى داشت . 

( الكافي : ۷/۳۹۶/۷)

كتاب من لا يحضره الفقيه ـ به نقل از عبيد اللّه بن على حلبى ـ : از امام صادق عليه السلام سؤال شد : چه كسانى شهادتشان پذيرفته نيست؟ حضرت فرمود :

 الظَّنينُ ، و المُتَّهَمُ ، و الخَصْمُ . قالَ : قلتُ : فالفاسِقُ و الخائنُ ؟ فقالَ : هذا يَدخُلُ في الظَّنِينِ .
 مظنون ، متّهم (ذى نفع) و خصم . عرض كردم : پس فاسق و خائن چه؟ فرمود : اينها داخل عنوان مظنون هستند .

( كتاب من لا يحضره الفقيه : ۳/۴۰/۳۲۸۱ )

فلسفه لزوم چهار شاهد در زنا

امام رضا عليه السلام :

جُعِلَتِ الشهادَةُ أربَعةً في الزِّنا و اثنانِ .حديث في سائرِ الحُقوقِ ؛ لِشِدَّةِ حَصْبِ المُحصَنِ ؛ لأنَّ فيهِ القتلَ ؛ فَجُعِلَتِ الشهادَةُ فيهِ مُضاعَفَةً مُغَلَّظَةً ، لِما فيهِ مِن قَتلِ نفسِهِ ، و ذَهابِ نَسَبِ وَلَدِهِ ، و لِفَسادِ المِيراثِ
 در زنا ، چهار شاهد و در ساير حقوق، دو شاهد تعيين شده است ؛ چون سنگسار كردن مُحصن ، كيفرى سخت است . چرا كه موجب كشته شدن مى شود . از اين رو ، شهادت بر زنا، دو برابر شاهد خواسته و سفت و سخت گرفته شده است ؛ زيرا در آن پاى كشته شدنِ زناكار و از بين رفتن نسبِ فرزند او و ضايع شدن ارث و ميراث در ميان است . 

( بحار الأنوار : ۷۹ / ۳۸ / ۱۶ .      )

آداب شهادت دادن

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله ـ به ابن عباس ـ فرمود :

يا بنَ عبّاسٍ ، لا تَشهَدْ إلاّ على ما يُضِيءُ لكَ كَضِياءِ الشمسِ .
 اى پسر عباس! فقط درباره چيزى شهادت بده كه برايت مثل آفتاب روشن باشد .

( كنز العمّال : ۱۷۷۵۲)

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله ـ به ابن عباس ـ فرمود :

أمّا أنتَ يا بنَ عبّاسٍ فلا تَشهَدْ إلاّ على أمرٍ يُضِيءُ لكَ كَضِياءِ هذِهِ الشمسِ
 اما تو اى پسر عباس! فقط موقعى شهادت بده كه موضوع برايت مانند نور اين خورشيد روشن باشد .

( كنز العمّال : ۱۷۷۴۸ )

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله ـ در پاسخ به پرسش از شهادت ـ فرمود :

هل تَرَى الشمسَ ؟ على مِثلِها فَاشهَدْ أو دَعْ
 آفتاب را مى بينى؟ هرگاه موضوع به همين روشنى بود شهادت بده و گرنه خوددارى كن . 

(  وسائل الشيعة : ۱۸/۲۵۰/۳ )

امام صادق عليه السلام :

لا تَشهَدَنَّ بشهادَةٍ حتّى تَعرِفَها كما تَعرِفُ كَفَّكَ .
نبايد شهادتى بدهى مگر آن گاه كه آن را مانند كف دستت بشناسى .

( الكافي : ۷/۳۸۳/۳ )

گرامى داشتن شهود

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

أكرِمُوا الشُّهُودَ ؛ فإنَّ اللّه َ تعالى يَستَخرِجُ بِهِمُ الحُقُوقَ ، و يَدفَعُ بِهِمُ الظُّلمَ .
 شهود را گرامى داريد ؛ زيرا كه خداوند متعال به واسطه آنان حقوق را به صاحبانش بر مى گرداند و ستم را دفع مى كند . 

( كنز العمّال : ۱۷۷۳۳ )

     

میزان الحکمه،جلد ششم.