احادیث امام علی علیه السلام: راه کسب محبوبیت و تنفر

امام علی (علیه السلام) فرمودند:

جُودُ الرَّجُلِ یُحَبَّبُهُ اِلی أضدادِهِ، و َبُخلُهُ یُبغِضُهُ إلی أولادِهِ؛
بخشندگی مرد او را نزد رقیبان و مخالفانش محبوب می سازد، و بخل او وی را نزد فرزندانش منفور می کند.
غررالحکم، ج 3، ص 358

شرح حدیث:

• چرا گاهی نزدیکان دور می شوند و دوران نزدیک؟
• چرا گاهی خویشان بیگانه می گردند و بیگانگان خویش؟
• راز آن را در نوع رفتار و معاشرت باید جستجو کرد و دریافت که چه چیزهایی «محبوبیت» می آورد و چه عواملی «نفرت» و«گریز» پدید می آورد.
• جود و بخشندگی عامل جذب است در هر که باشد.
• بخل هم صفتی گریزاننده است در هر کس که باشد. اگر دوستان و خویشاوندان شاهد بذل و بخشش نباشند، کم کم فاصله می گیرند و رابطه ها را می کاهند و بیگانگان اگر خیر و احسان و جود ببینند، جذب می شوند.
• این خصلت انسان است که برده و بنده ی احسان می شود.
• بنده ی حلقه به گوش ار ننوازی برود
• لطف کن لطف که بیگانه شود حلقه به گوش
• این تأثیر و قاعده و قانون، در خانواده و نسبت به فرزندان هم وجود دارد. کسی که به همسر و فرزندانش برسد و سخاوتمندانه برخورد کند، محبوبیت پیدا می کند و اگر اهل بخل و امساک باشد، از او بیزار می شوند و چه بسا آرزوی مرگش را کنند تا پس از او به نوایی برسند.
• «جود» کلید دوستی و محبّت است.
• «بخل» هم قفل رابطه ها و مهرورزیهاست. مبادا آن جا که باید جود کنیم، بخل ورزیم و درهای گشوده را هم قفل کنیم.

منبع: حکمت های علوی و ترجمه و توضیح چهل حدیث از امام علی ع)، جواد محدثی.