دستان سخاوتمند امام حسین علیه السلام

 

---

حسين عليه السلام مظهر كمالات انسانى و اسوه اخلاق اسلامى بود، در اینجا به گوشه ای از سخاوتمندی آن امام علیه السلام اشاره می شود

---

پرداخت بدهی اسامه بن زید

اسامة بن زيد در آستانه ديده فرو بستن از جهان بود. امام حسين عليه السلام به ديدارش رفت و او را اندوهناك ديد. چون سبب اندوهش را پرسيد. گفت كه شصت هزار درهم وام‏ دارد و از آن مى ‏ترسد كه پيش از اداى آن از دنيا برود. حضرت فرمود: من پيش از مردنت آن را مى ‏پردازم و چنين كرد. «1»

دیه مرد بادیه نشین

مردى باديه ‏نشين نزد امام عليه السلام آمد و گفت: ديه‏ اى كامل به گردن دارم و از پرداختنش ناتوانم. با خود گفتم، اين مال را از گرامى ‏ترين مردمان بخواهم و كسى را گرامى ‏تر از خاندان پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم نيافتم. حضرت فرمود: اى برادر عرب، از تو سه پرسش دارم، اگر يكى را پاسخ گفتى يك سوم، اگر دو تا را پاسخ گفتى دو سوم و اگر هر سه را پاسخ گفتى همه مال را به تو خواهم داد. مرد گفت: آيا مردى دانشمند و شريف چون شما از من بپرسد؟ فرمود: آرى. از جدّم رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم شنيدم كه فرمود: نيكى بايد به اندازه معرفت باشد. گفت: آنچه مى‏ خواهى بپرس كه اگر هم ندانستم از شما مى‏آموزم. فرمود: برترين اعمال كدام است؟ گفت: ايمان به خداوند. فرمود: راه نجات از هلاكت كدام است؟ گفت: اعتماد به خداوند. فرمود: زينت مرد به چيست؟ گفت: دانش آميخته به بردبارى. فرمود: اگر اين را نداشت؟ گفت: مال همراه جوانمردى. فرمود: اگر نداشته باشد؟ گفت: تهيدستى همراه شكيبايى. فرمود: اگر اين را نداشت؟ گفت: سزاوار آن است كه صاعقه‏اى از آسمان فرود آيد و او را بسوزاند. حسين عليه السلام خنديد و كيسه‏اى هزاردينارى را نزد او انداخت. انگشترى خويش را كه نگين آن دويست درهم مى‏ارزيد نيز به او داد و فرمود: اى مرد، با اين طلا دين خويش را بپرداز و انگشترى را خرج خود كن. اعرابى آن را گرفت و گفت: خداى بهتر داند كه رسالت خويش را كجا بنهد. «2»

مردى از انصار براى عرض حاجت نزد امام عليه السلام آمد. حضرت فرمود: اى برادر انصارى با پرسش، آبروى خويش را مريز، نياز خويش را در نامه‏ اى بنويس و نزد من بياور كه إن‏شاءاللَّه برآورده خواهد شد. او نوشت: يا اباعبداللَّه، به فلان كس پانصد دينار بدهكارم. از او بخواه كه مدّتى مرا مهلت دهد. امام عليه السلام پس از خواندن نامه به خانه رفت و كيسه‏اى با هزار دينار آورد و فرمود: پانصد دينار را به وام خويش ده و پانصد دينار ديگر را خرج زندگى‏ات كن و حاجت مخواه مگر از سه كس: ديندار، جوانمرد و اصيل؛ چرا كه ديندار نگاهبان دين خويش است. جوانمرد از جوانمردى شرم دارد و اصيل مى‏ داند كه تو با حاجت خواستن، آبروى خويش را مى ‏ريزى و او به خاطر حفظ آبرويت، نياز تو را برآورده مى‏ سازد. «1»

 

نقل شده است كه در روز عاشورا بر دوش آن حضرت نشانى ديدند. چون از امام سجاد عليه السلام در اين باره پرسيدند، گفت: آن جاى كيسه هاى فراوانى بود كه به خانه بيوه‏ زنان، يتيمان، و بينوايان مى ‏برد. «2»

روزى بر چند بينوا گذشت كه بر عبايى نشسته نان خشك مى‏خوردند. بر آنان سلام كرد و چون حضرت را دعوت به خوردن كردند، كنار آنان نشست و فرمود: اگر صدقه نمى ‏بود با شما مى‏ خوردم. سپس آنها را به خانه خويش برد و غذا داد و جامه پوشاند و فرمود به هر كدام چند درهم نيز بدهند. «3»

روزى از غلامى، كارى در خور كيفر سر زد. حضرت فرمان به تنبيه‏ اش داد. غلام گفت: سرورم «وَالْكاظِمينَ الْغَيْظ» (و فروخورندگان خشم). فرمود: رهايش كنيد. گفت: سرورم، «والعافينَ عَنِ النَّاس» (و آنان كه از مردم درمى‏ گذرند). فرمود: از تو درگذشتم. گفت: سرورم، «وَاللَّهُ يُحِبُّ المُحْسِنينَ». فرمود: تو به خاطر خداوند آزادى و آنچه را كه مى‏ خواستم به تو ببخشم دو برابر كردم. «4»

   

---

( 1). ر. ك. مناقب آل ابى‏طالب، ج 4، ص 72، 73؛ اعيان الشيعه، ج 1، ص 579.

( 2). اعيان الشيعه، ج 1، ص 579، 580.

( 3). تفسير العياشى، ج 2، ص 257، حديث 15.

( 4). اعيان الشيعه، ج 1، ص 580.

---

منبع: پژوهشى پيرامون شهداى كربلا، ص: 38