احادیث امام سجاد علیه السلام: نگاه به چهره مومن

امام سجاد (علیه السّلام) فرمودند:

نَظَرُ المؤمِنِ فِی وَجهِ أخیهِ المُؤمِنِ لِلمَوَدَّةِ وَ المَحبَّةِ لَهُ عِبادَةٌ؛
نگاه مؤمن به چهره ی برادر مؤمنش، از روی مهرورزی و محبت نسبت به او، عبادت است.
تحف العقول، ص 282

شرح حدیث:

مبنای دین، مهرورزی و محبّت است.
مودّت و دوستی، گاهی در نگاه جلوه گر می شود، گاهی در رفتار و برخورد، گاهی در بذل و بخشش، گاهی در عفو و گذشت، گاهی در احسان و ایثار.
روابط برادران دینی باید بر پایه ی دوستی و مودّت باشد.
نگاه محبت آمیز، پیام دوستی قلبی و مهردرونی است. حتی نگاه به پدر و مادر از روی مهر و عاطفه و محبّت هم در روایات، عبادت شمرده شده و موجب اجر و پاداش الهی است.
انسان، به محبت نیاز دارد.
داشتن محبت قلبی یک مرحله است، اظهار و ابراز آن دوستی و علاقه، مرحله ی دیگر است.
این حدیث، نشان می دهد دایره ی خداپرستی و عبادت، بسی وسیع است و از حالتهای فردی و شخصی فراتر می رود و در نماز و روزه و تهجّد و ذکر، خلاصه نمی شود.
از زیباییهای دین، یکی هم این است که اگر دو مؤمن، با چشم محبت و مودّت به یکدیگر نگاه کنند و این نگاه، علاقه ی قلبی آنان را نشان دهد، همین هم نزد خداوند، عبادت به شمار می رود و مستوجب پاداش می گردد.
به فرموده ی امام علی علیه السّلام
«بالتودّد تکون المحبّةُ» (غررالحکم، حدیث 4194.)«تودّد و ابراز دوستی، محبّت می آورد.»
خلل پذیر بود هر بنا که می بینی               مگر بنای محبّت که خالی از خلل است. (حافظ.)
و چه زیباست، سیمای جامعه ای که در آن نگاهها آمیخته به محبّت باشد، نه آلوده به تردید و بدگمانی و دشمنی و حسادت!
منبع: حکمت های سجادی (ترجمه و توضیح چهل حدیث از امام سجاد علیه السّلام)، جواد محدثی