نگاهى به عبادات امام سجاد عليه السلام‏

 

به امام سجّاد عليه السّلام «ذو الثّفنات» (صاحب پينه‏ هاى زانو) مى‏ گفتند، زيرا «ثفنات» جمع «ثفنه» به معنى زانو است، و سجده‏هاى طولانى امام سجّاد عليه السّلام روى زانوانش اثر عميق كرده بود.

زهرى [دانشمند معروف عصر آن حضرت‏] مى‏ گويد: «در ميان بنى هاشم، شخصى را برتر از امام سجّاد عليه السّلام نديدم». امام باقر عليه السّلام فرمود:

روايت شده: آن حضرت، داراى پانصد درخت خرما بود، در كنار هر درختى، دو ركعت نماز مى‏ خواند، [و بر اثر اندام لاغرى كه داشت‏] باد آن حضرت را مانند خوشه گندم حركت مى‏ داد، و هرگاه وضو مى‏ گرفت، رنگش زرد مى ‏شد. خانواده‏ اش به او مى‏ گفتند: «اين چه حالى است كه هنگام وضو بر تو عارض مى‏ شود؟».

در پاسخ مى ‏فرمود:

: «آيا مى‏ دانيد كه در پيشگاه چه كسى مى‏خواهم بايستم؟!»

ابن عايشه مى‏ گويد: هنگامى كه امام سجّاد عليه السّلام از دنيا رفت، مردم مدينه مى ‏گفتند: «از وقتى كه على بن الحسين عليه السّلام از دنيا رفته، صدقه پنهانى از ميان رفته است» هنگامى كه آن بزرگوار از دنيا رفت و بدنش را براى غسل، برهنه نمودند، پينه‏ ها و خراشهائى را در پشتش مشاهده نمودند، گفته شد اين خراشها نشانه چيست؟ جواب دادند: اين خراشها، نشانه آن است كه آن حضرت شبها انبانهاى‏ پر از آرد را به دوش مى‏ كشيد و پنهانى آن را به خانه‏ هاى مستمندان مدينه مى ‏برده است، و مى‏ فرمود:

«همانا انفاق پنهانى، خشم خدا را خاموش مى‏ كند».

علىّ بن ابراهيم از پدرش نقل مى‏ كند كه گفت:  «امام سجّاد عليه السّلام پياده از مدينه به مكّه براى انجام حجّ رفت، و اين پياده‏روى بيست شبانه روز به طول انجاميد». زرارة بن اعين [فقيه و دانشمند بزرگ از شاگردان امام صادق عليه السلام‏] مى‏ گويد: شنيده شد در مدينه پرسنده‏ اى در نيمه‏ هاى شب مى‏ گفت:

: «كجايند پارسايان دنيا، مشتاقان آخرت؟».

هاتفى از جانب قبرستان بقيع، كه صدايش شنيده مى ‏شد، ولى خودش ديده نمى‏ شد، جواب داد: ذاك علىّ بن عليه السّلام‏  «اين پارسا، امام سجّاد عليه السّلام است.». در كتاب تذكره سبط بن جوزى، ازعايشه نقل شده كه گفت: «على بن الحسين عليه السّلام را ديدم، پيشانى بر سنگ نهاده و به سجده افتاده، و در سجده مى‏ گويد:

: «بنده كوچك تو در آستانه تو است، بيچاره درگاه تو، در آستانه تو است، فقير درگاهت در آستانه تو است».

و من هرگاه در هنگام اندوه و سختى، اين دعا را خواندم، خداوند غم و اندوه مرا برطرف نمود.طاووس يمانى مى‏ گويد: شبى در گوشه مسجد الحرام (كنار كعبه) بودم، ناگاه امام سجّاد عليه السّلام وارد شد و مشغول عبادت گرديد، من با خود گفتم اين شخص، مرد صالحى از خاندان نبوّت است، بايد دعايش را بشنوم، شنيدم مى‏ گفت:

 «بنده تو در آستانه تو است، مسكين تو در پيشگاه تو است، فقير درگاهت در آستانه تو است».

هيچ‏گاه اين دعا را در سختى‏ها نخواندم، مگر اينكه اندوهم برطرف شد.

 

---

 منبع: نگاهى بر زندگى چهارده معصوم عليهم السلام، شیخ عباس قمی , ص: 155