زیرکی از نظر احادیث

زیرکی از نظر احادیث

۲۱ تیر ۱۳۹۴ 0 اهل بیت علیهم السلام

زيرك

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : 

 الكَيِّسُ مَن دانَ نفسَهُ و عَمِلَ لِما بَعدَ المَوتِ ، و العاجِزُ مَن أتبَعَ نفسَهُ و هواها و تَمنَّى علَى اللّه ِ عَزَّ و جلَّ الأمانِيَّ .
زيرك كسى است كه نفس خود را محكوم سازد و براى پس از مرگ كار كند و درمانده و ناتوان كسى است كه از نفس و خواهش آن، پيروى نمايد و از خداوند عزّ و جلّ، آرزوها و توقّعات داشته باشد.

امام على عليه السلام : 

الكَيِّسُ مَن عَرَفَ نفسَهُ و أخلَصَ أعمالَهُ .
زيرك كسى است كه خود را بشناسد و اعمالش را [براى خدا ]خالص گرداند.

امام على عليه السلام :

 الكَيِّسُ أصلُهُ عَقلُهُ ، و مُروءَتُهُ خُلُقُهُ ، و دِينُهُ حَسَبُهُ .
 زيرك، ريشه اش خرد اوست و مردانگيش، خوى او و دينش، تبار او.

امام على عليه السلام :

 الكَيِّسُ مَن كانَ يَومُهُ خَيرا مِن أمسِهِ ، و عَقَلَ الذَّمَّ عن نفسِهِ .
 زيرك كسى است كه امروزش از ديروزش بهتر باشد و نكوهش را از خود باز دارد.

امام على عليه السلام : 

الكَيِّسُ مَن أحيا فَضائلَهُ و أماتَ رَذائلَهُ بقَمعِهِ شَهوَتَهُ و هَواهُ .
زيرك كسى است كه فضيلت هاى خويش را زنده كند و با سركوبِ شهوت و هواىِ نفْسِ خود،رذيلت هايش را بميراند.

امام على عليه السلام : 

الكَيِّسُ مَن كانَ غافِلاً عن غيرِهِ، و لنفسِهِ كَثيرَ التَّقاضي .
زيرك كسى است كه از غير خود غافل باشد و از نفْس خويش، زياد بازخواست كند.

امام على عليه السلام : 

الكَيِّسُ مَن مَلَكَ عِنانَ شَهوَتِهِ .
زيرك كسى است كه زمام شهوت خويش را در اختيار گيرد.

امام على عليه السلام : 

الكَيِّسُ مَن تَجَلبَبَ الحَياءَ و ادَّرَعَ الحِلمَ .
زيرك كسى است كه جامه حيا پوشد و زره بردبارى به تن كند.

امام على عليه السلام :

الكَيِّسُ صَديقُهُ الحَقُّ و عَدُوُّهُ الباطِلُ .
 آدم زيرك، دوستش حقّ است و دشمنش باطل.

امام على عليه السلام :

 إنّ الكَيِّسَ مَن كانَ لِشَهوَتِهِ مانِعا و لِنَزوتِهِ عندَ الحَفيظَةِ واقِما قامِعا .
 زيرك كسى است كه جلوگير شهوت خود باشد و هنگام خشم، تندى و تيزى خويش را مقهور و سركوب كند.

امام على عليه السلام : 

إنّما الكَيِّسُ مَن إذا أساءَ استَغفَرَ و إذا أذنَبَ نَدِمَ .
زيرك، در حقيقت كسى است كه هرگاه بدى كند، آمرزش طلبد و هر گاه گناه كند، پشيمان شود.

امام على عليه السلام :

الكَيْسُ تَقوَى اللّه ِ سبحانَهُ ، و تَجنُّبُ المَحارِمِ ، و إصلاحُ المَعادِ .
 زيركى، پرهيز از خداوند سبحان است و دورى از حرامها و درست كردن معاد.

امام على عليه السلام :

أشرَفُ المُؤمنينَ أكثَرُهُم كَيْسا .
 شريف ترين مؤمنان، زيركترين آنهاست.

امام صادق عليه السلام :

علَيكُم بحُسنِ الصَّلاةِ ، و اعمَلُوا لاِخِرتكم و اختارُوا لأنفُسِكم ، فإنّ الرجُلَ قد يكونُ كَيِّسا في أمرِ الدُّنيا فيقالُ : ما أكْيَسَ فلانا ! و إنّما الكَيِّسُ كَيِّسُ الآخِرَةِ .
 نيكو نماز بگزاريد و براى آخرتتان كار كنيد و براى خويشتن برگزينيد ؛ زيرا گاهى اوقات آدمى در كار دنيا زيرك است به طورى كه گفته مى شود: فلانى چه زرنگ است، اما در حقيقت زيرك كسى است، كه در كار آخرت زيرك باشد.

هوشمندى

امام على عليه السلام : 

 ضادُّوا الغَباوَةَ بالفِطنةِ .
با هوشمندى به جنگ كودنى برويد.

امام على عليه السلام : 

 المَرءُ بفِطنَتِهِ لا بِصورَتِهِ .
انسان، به هوش اوست نه به صورت و ظاهر او.

امام على عليه السلام :

الفَهمُ بالفِطنَةِ .
 فهميدن، با هوشمندى است.

امام على عليه السلام : 

 الفِطنَةُ هِدايَةٌ .
هوشمندى، [باعث] هدايت و راهيابى است.

امام على عليه السلام : 

اليَقينُ مِنها على أربَعِ شُعَبٍ : على تَبصِرَةِ الفِطنَةِ ، و تأوُّلِ الحِكمَةِ ، و مَوعِظَةِ العِبرَةِ ، و سُنَّةِ الأوَّلِينَ ، فَمَن تَبَصَّرَ في الفِطنَةِ تَبَيَّنَت لَهُ الحِكمَةُ ، و مَن تَبَيَّنَت لَهُ الحِكمَةُ عَرَفَ العِبرَةَ ، و مَن عَرَفَ العِبرَةَ فكأنّما كانَ في الأوَّلينَ .
يقين [كه يكى از پايه هاى ايمان است ]بر چهار شاخه است: بر بينايىِ هوشمندانه، دريافتِ حكيمانه، پندآموزى از عبرت ها و [توجّه به ]راه و روش پيشينيان؛ زيرا هر كه هوشمندانه بنگرد ، حكمت بر او روشن شود و هر كه حكمت برايش روشن شود، عبرت آموزد و هر كه عبرت آموزد، گويى با پيشينيان بوده است.

ويژگيهاى زيركان

   امام على عليه السلام :

 إنّ الأكياسَ هُمُ الذينَ للدُّنيا مَقَتوا ، و أعيُنَهُم عن زَهرَتِها أغمَضوا ، و قُلوبَهُم عنها صَرَفوا ، و بالدّارِ الباقِيَةِ تَوَلَّهوا .

 زيركان، كسانى هستند كه دنيا را دشمن دارند و از زرق و برق آن چشم فرو بندند و دلهايشان را از آن روي گردان كنند و شيفته سراى جاويدان شوند.

امام على عليه السلام : 

الدُّنيا مُطَلَّقةُ الأكياسِ .

دنيا، مطلّقه زيركان است.

امام على عليه السلام :

إن اللّه َ سبحانَهُ جَعَلَ الطاعَةَ غَنيمَةَ الأكياسِ عندَ تَفريطِ العَجَزَةِ .

 خداوند سبحان، طاعت [از خود] را غنيمتى براى زيركان قرار داده، آن گاه كه نا توانان [در طاعت حق] كوتاهى مى كنند.

امام على عليه السلام :

 كَم مِن صائمٍ ليسَ لَهُ مِن صيامِهِ إلاّ الجُوعُ و الظَّمَأُ ، و كَم مِن قائمٍ ليسَ لَهُ مِن قيامِهِ إلاّ السَّهَرُ و العَناءُ ! حَبَّذا نَومُ الأكياسِ و إفطارُهُم .

 بسا روزه دارى كه از روزه اش حاصلى جز گرسنگى و تشنگى نمى برد و بسا شب زنده دارى كه از عبادت شبانه اش جز بيدارى و رنج نصيبى نمى برد. خوشا خواب زيركان و روزه نگرفتن آنان.

امام على عليه السلام :

إنّ لِلطّاعَةِ أعلاما واضِحَةً ، و سُبُلاً نَيِّرَةً ، و مَحَجّةً نَهْجَةً ، و غايَةً مُطَّلَبةً ، يَرِدُها الأكياسُ و يُخالِفُها الأنكاسُ .

 براى طاعت [از حق]، نشانه هايى آشكار و راههايى تابناك و جادّه اى روشن و پايانى مطلوب وجود دارد. زيركان، به آن درآيند و سفلگان از آن روى گردانند.

زيركترين مردمان

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله ـ در پاسخ به اين سؤال كه زيركترين مؤمنان كيست؟ ـ فرمود : 
 أكثُرهُم ذِكرا لِلمَوتِ و أشَدُّهُم لَهُ استِعدادا .
كسى كه بيشتر از همه آنان، به ياد مرگ باشد و خود را براى آن، آماده تر سازد.
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله ـ در پاسخ به اين پرسش كه زيركترين و دور انديش ترين مردم كيست؟ ـ فرمود : 
أكثَرُهُم ذِكرا لِلمَوتِ و أكثَرُهُمُ استِعدادا لِلمَوتِ ، اُولئكَ الأكياسُ ، ذَهَبوا بشَرَفِ الدُّنيا و كَرامَةِ الآخِرَةِ .
كسى كه بيش از همه به ياد مرگ باشد و بيشتر از همه، خود را براى مرگ آماده سازد. اينان زيركانند، [و ]شرافت دنيا و كرامت آخرت را از آنِ خود كرده اند.
امام على عليه السلام ـ در پاسخ به سؤال از زيركترين مردم ـ فرمود : 
مَن أبصَرَ رُشدَهُ مِن غَيِّهِ فَمالَ إلى رُشدِهِ .
كسى كه هدايت خود را از گمراهيش باز شناسد و به هدايت و رستگارى خود، رو كند.
امام على عليه السلام :
   أكيَسُ النّاسِ مَن رَفَضَ دُنياهُ .
 زيركترين مردم كسى است كه دنيايش را دور افكند.
امام على عليه السلام :
أكيَسُكُم أورَعُكُم .
 زيركترين شما، پارساترين شماست.
امام على عليه السلام :
 أفضَلُ النّاسِ أعمَلُهُم بالرِّفقِ ، و أكيَسُهُم أصبَرُهُم علَى الحَقِّ .
 برترين مردم مدارا كننده ترين آنهاست و زيركترين آنها، كسى است كه در برابر حق شكيباتر باشد.

زيركترين زيركان

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : 
أكيَسُ الكَيْسِ التُّقى ، و أحمَقُ الحُمقِ الفُجورُ .
زيركترين زيركى، پرهيزگارى است و احمقانه ترين حماقت، گناه كردن.
 
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :
 أكيَسُ الكَيِّسِينَ مَن حاسَبَ نفسَهُ و عَمِلَ لِما بَعدَ المَوتِ ، و أحمَقُ الحَمقى مَن أتبَعَ نفسَهُ هَواها و تَمَنَّى علَى اللّه ِ الأمانِيَّ 
 زيركترين زيركان،كسى است كه از نفس خود حساب بكشد و براى پس از مرگ كار كند و احمق ترين احمقان، كسى است كه خود را پيرو نفس خويش گرداند و از خدا هم، آرزوها داشته باشد.
امام على عليه السلام :
 أكيَسُ الأكياسِ مَن مَقَتَ دُنياهُ، و قَطَعَ مِنها أملَهُ و مُناهُ، و صَرَفَ عَنها طَمَعَهُ و رَجاهُ .
 زيرك ترينِ زيركان، كسى است كه دنيايش را دشمن بدارد و اميد و آرزويش را از آن قطع كند و طمع و اميدش را از دنيا بردارد.

در زيركى انسان همين بس كه...

امام على عليه السلام : 
 كَفى بالمَرءِ كَيْسا أن يَعرِفَ مَعايبَهُ .
در زيركى انسان همين بس كه معايب خود را بشناسد.
 
امام على عليه السلام : 
كَفى بالمَرءِ كَيْسا أن يَغلِبَ الهَوى و يَملِكَ النُّهى
در زيركى انسان همين بس كه بر خواهش [خود] چيره آيد و اختياردار خرد [خويش]، باشد.
امام على عليه السلام :
 كفى بالمَرءِ كَيسا أن يَقِفَ على مَعايبِهِ ، و يَقتَصِدَ في مَطالِبِهِ .
 آدمى را همين زيركى بس كه بر عيبهاى خويش آگاه باشد و در خواسته هايش راه اعتدال پويد.
امام على عليه السلام :
كَفى بالمَرءِ كَيسا أن يَقتَصِدَ في مَآرِبِهِ و يُجمِلَ في مَطالِبِهِ .
 آدمى را همين زيركى بس، كه در نيازهاى خود ميانه روى كند و درخواسته هايش راه اعتدال پيش گيرد.
میزان الحکمه،جلد دهم.
کانال قرآن و حدیث را درشبکه های اجتماعی دنبال کنید.
آپارات موسسه اهل البیت علیهم السلام
کانال عکس نوشته قرآن و حدیث در اینستاگرام
تلگرام قرآن و حدیث
کانال قرآن و حدیث در ایتا
کانال قرآن و حدیث در گپ
پیام رسان سروش _ کانال قرآن و حدیث