الگوی رفتاری پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله
۰۲ شهریور ۱۳۹۴ 0 اهل بیت علیهم السلامكليه اين احاديث از کتاب «نهج الفصاحه» (مجموعه کلمات قصار پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله) ذكر شده‌اند.
1- حفظ آبروی مسلمان
«هركس پشت سر برادر ديني خود از آبروي او دفاع كند، بر خدا واجب است كه او را از آتش دوزخ حفظ كند.»
«خون و مال و آبروی مسلمان، بر مسلمان حرام است.»
2- پرهیز از عیب جویی
«شش چيز كارهاي نيك انسان را نابود مي‌كند؛ پرداختن به عيوب مردم، سنگدل بودن، پرستيدن دنيا، بي حيا بودن، آرزوی دراز داشتن و رها نكردن ستمگری.»
«شما آيينه برادر خود هستيد، اگر عيبي در او مي‌بينيد، آن را پاك كنيد.»
3- پرهيز از آزار و رنج مردم
«هركس مسلماني را آزار دهد، مرا آزار داده است و هركس مرا آزار دهد خدا را آزار داده است.»
«هر كه با مسلماني تقلب كند، و يا به او ضرري بزند، و يا فريبش دهد، از ما نيست.»
«هركس سر راه مسلمانان را بگيرد و آزارشان دهد، لعنت كردن او بر آن‌ها واجب مي‌شود.»
«روا نيست كه مؤ‌مني به [برادر ديني خود] به تندي و از سر آزار نگاه كند.»
4- سخت نگرفتن
«آيا مي‌خواهيد بگويم كه آتش دوزخ در آينده بر چه كسي حرام است؟ بر كسي كه نرم خو و خون گرم بوده و سخت گير نباشد.»
«خدا رحمت كند كسي را كه هنگام فروختن [جنسي] سخت نگيرد و هنگام خريدن آسان بگيرد و وقتي كه پول مي‌گيرد ملاحظه كند و وقتي كه جنس را مي‌دهد سخت گير نباشد.»
«از ما نيست كسي كه خدا روزي اش را زياده كرده، ولي او بر خانواده اش سخت مي‌گيرد.»
«مؤ‌من سخت گير نيست خوي لطيفي دارد، چندان كه فكر مي‌كني او نادان است.»
5- احترام نمودن به يكديگر
«فرزندان خود را احترام كنيد و خوب به آن‌ها ادب بياموزيد.»
«بركت در بزرگان ماست. پس هر كس به كوچك ما رحم نكند و بزرگ ما را گرامي نشمارد از ما نيست.»
«دانشمندان را گرامي بداريد، چرا كه ايشان وارث پيامبرانند و هركس گرامي شان بدارد، خدا و رسولش را گرامي داشته است.»
6- اخلاق خوب
«اموال شما به همه مردم نمي‌رسد، پس اخلاق خوب خود را در ميان ايشان تقسيم كنيد.»
«چهار چيز است كه با داشتن آن‌ها بر نداریِ خود غم مخور: راستگويي، امانت داري، خوش اخلاقي و میانه‌روی در غذا خوردن.»
«خداوند سه چيز را از فضايل والاي اخلاقي مي‌شمارد؛ اول آن كه از ستم درگذري، دوم آن كه كسي را كه به تو چيزي نمي‌دهد، از بخشش خود بهره‌مند كني و سوم آنكه با كسي كه از تو بريده، بپيوندي.»
7- ادب
«پدر، هيچ مالي را بهتر از ادب به فرزند نمي‌دهد.»
«خداوند اگر بخواهد بنده‌اي را خوار كند، دانش و ادب را از او مي‌گيرد.»
«مردم، مثل معادن گوناگون هستند و داراي نژاد مختلف هستند و تربيت بد، مثل نژاد بد است.»
8- پرهيز از اسراف و زياده روی
«از انواع اسراف اين است كه هر چه مي‌خواهي، بخوري.»
«هر كه در خرج كردن ميانه روي كند، خدا او را بي نياز مي‌كند و هر كه زياده روي نمايد، خدا فقيرش مي‌كند و هركس بزرگي بفروشد، خدا او را در هم مي‌شكند.»
9- اصلاح بين مردم
«برترين صدقه، آشتي دادن دو نفر است.»
«ميان مردم آشتي برقرار كن، هرچند با سخني دروغ باشد.»
«مي‌خواهيد بگويم كه چه چيزي از روزه و نماز و صدقه بهتر است؟ آشتي دادن میان مردم. زيرا دوگانگي در ميان مردم باعث نابودي است.»
10- اعتدال و ميانه‌روی
«بزرگترين افراد امت من كساني هستند كه نه چندان توانگرند كه خود را گم كنند و نه چندان تنگدست كه دست دراز كنند.»
«وقتي خداوند عزوجل خيري را براي خانواده‌اي بخواهد، به ايشان فهم دين مي‌دهد و كوچكانشان بزرگانشان را گرامي مي‌دارند و [خداوند] در زندگي مدارايشان مي‌بخشد و در خرجشان آن‌ها را ميانه‌رو مي‌كند و گناهان ايشان را به آن‌ها نشان مي‌دهد تا توبه كنند و بازگردند و اگر براي ايشان چنين نخواهد، آن‌ها را به خودشان وا مي‌گذارد.»
«سه چيز آدمي را هلاك مي‌كند و سه چيز نجات مي‌دهد. [اما] سه چيزي كه هلاك مي‌كند [عبارتند از:] بخلي كه از آن اطاعت كنند، هوسي كه مطيعش باشند و حالتي كه آدمي از خود راضي باشد. و سه چيزي كه نجات مي‌دهد [عبارتند از:] ترس از خدا كه در نهان و عيان باشد، مقتصد بودن كه در تنگدستي و توانگري باشد، و عادل بودن كه در همه حالات همراه انسان باشد.»
11- صداقت و امانت داری
«اگر سه چيز در برادرت ديدي، به او اميدوار باش: حيا، امانت و صداقت. و چون اين سه چيز را نديدي، اميدی به او مبند.»
«براي من شش چيز را ضمانت كنيد، تا من بهشت را برايتان ضمانت مي‌كنم. وقتي سخن مي‌گوييد راست بگوييد، چون وعده مي‌دهيد وفا كنيد، چون امانتي به دستتان سپردند آن را ادا كنيد، خود را از گناه نگاه داريد، چشم خود را حفظ كنيد و دستانتان را از گناه بازداريد.»
«سه چيز در هر كه باشد منافق است، هر چند روزه بدارد، نماز بخواند، حج و عمره بگزارد و بگويد من مسلمانم: آن كه چون حرفي مي‌زند دروغ بگويد، چون وعده مي‌دهد وفا نكد و چون امانت مي‌گيرد خيانت كند.»
منبع: پایگاه قرآنی طه
