کتاب عرفه و عرفات

قالَ رَبِّ اشْرَحْ لِي صَدْرِي * وَ يَسِّرْ لِي أَمْرِي * وَ احْلُلْ عُقْدَةً مِنْ لِسانِي * يَفْقَهُوا قَوْلِي (طه: ٢۵- ٢٨)

دعا و نيايش روح را تهذيب، نفس را تزكيه، انديشه را تصفيه و ترديد را از دل مى‌زدايد و راه رشد و كمال را به انسان مى‌نماياند.يكى از زيباترين نيايش‌هاى وارده از معصومان (عليهم‌السلام) ، دعاى عرفه امام‌حسين (ع) است. چهل و هفتمين دعاى «صحيفه سجاديه» نيز دعاى عرفه امام سجاد (ع) در روز عرفه است.

نيايش عرفه، مدرسه عرفان و زمزم معرفت است. امام در صحراى عرفات و عصر روز عرفه، در زمان و مكانى شريف اين دعا را ايراد كردند. عرفان اسلامى كه سير و سلوك در مسير رسيدن به قرب الهى است، در سرتاسر اين دعاى شريف، موج مى‌زند و به‌خوبى حس مى‌شود؛ به عنوان نمونه مى‌توان رسيدن به فناى فى‌الله را تنها از اين فراز دعاى حضرت كه مى‌فرمايد: «أَ يَكُونُ لِغَيْرِكَ مِنَ الظُّهُورِ مَا لَيْسَ لَك » ، به روشنى دريافت.

كى‌بوده‌اى نهفته كه پيدا كنم تورا؟ كى رفته‌اى زدل كه تمنّا كنم تورا؟ 

در اين كتاب، دعاى عرفه، با استناد به آيات و روايات و نيز با استفاده از متون ادبى و عرفانى شرح شده است. همچنين سعى شده مطالب تكرارى يا كم‌نتيجه آورده نشود و به منظور استفاده بيشتر و ماندگارى مطالب ارزشمند آن در ذهن مخاطبان، مطالب به‌ساختارى بديع بازسازى و با عنوان‌هايى مفيد و راهگشا تنظيم شده است تا رغبت بيشترى را در خواننده محترم ايجاد كند.

اين نوشتار، به‌مناسبت محوريت عنوان پژوهش كه عبارت است از: «عرفه و عرفات» از دو ركن اساسى نيايش روز عرفه و سرزمين مقدس عرفات سامان يافته است.

بدين‌ترتيب،در بخش اول با عنوان «عرفه روز نيايش» ، در سه گفتار به تبيين، تحليل و بررسى نَقلى و عقلى جايگاهِ روز عرفه؛ آيين نيايش و مهم‌ترين نيايش‌هاى وارده در اين روز (عرفه) پرداخته‌ايم.

بخش دوم اين پژوهش با عنوان «عرفات سرزمين عشق» نيز در سه گفتار سامان يافته است. گفتارها عبارت‌اند از: جايگاه سرزمين عرفات؛ فضيلت‌هاى عرفات در آيينه كتاب و سنت و صحراى عرفات، صحنه نيايش اولياى الهى.پيش از ورود به محور اصلى بحث، از باب «مَنْ لَمْ يَشْكُرِ المَخْلُوقَ، لَمْ‌يَشْكُرِ الْخالِقَ» ، از همه عزيزان و فرهيختگانى كه در اين مسير پر فراز و نشيب، با مشاوره و كمكهاى فكرى و فنى‌شان راه را برايم هموار كرده‌اند، تشكر مى‌كنم.

اميد كه اين اثر بتواند تحول روحى و عينى ارزندهاى را موجب شود. در پايان، از ذات اقدس الهى ميخواهم كه به بركت اين نوشتار، اينجانب، والدين و فرزندانم را مشمول ادعيۀ زاكيۀ حضرت ولى‌الله‌الاعظم روحى و ارواح العالمين لتراب مَقدمِه الفداء قرار دهد.