فضیلت حائر حسینی و حرمت آن (کامل الزیارات)

باب هشتاد ونه- فضيلت حائر حسينى عليه السّلام و حرمت آن‏

حدیث اول

حَدَّثَنِي الْحَسَنُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنْ أَبِيهِ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنِ الْحَسَنِ بْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ إِسْحَاقَ بْنِ عَمَّارٍ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع يَقُولُ‏

حسن بن عبد اللَّه بن محمّد بن عيسى، از پدرش عبد اللَّه بن محمّد بن عيسى، از حسن بن محبوب، از اسحق بن عمّار وى گفت: شنيدم حضرت ابو عبد اللَّه عليه السّلام‏ مى‏ فرمودند:

مَوْضِعُ قَبْرِ الْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيٍّ ع مُنْذُ يَوْمَ دُفِنَ فِيهِ رَوْضَةٌ مِنْ رِيَاضِ الْجَنَّةِ وَ قَالَ مَوْضِعُ قَبْرِ الْحُسَيْنِ ع تُرْعَةٌ مِنْ تُرَعِ الْجَنَّةِ.

محل قبر حسين بن على عليهما السّلام روزى كه در آن دفن شدند باغى بود از باغ‏هاى بهشت و فرمود: موضع قبر حسين عليه السّلام باغى مرتفع بود از باغهاى مرتفع بهشت.

حدیث دوم

حَدَّثَنِي أَبِي وَ جَمَاعَةُ مَشَايِخِي عَنْ سَعْدِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى بْنِ عُبَيْدٍ الْيَقْطِينِيِّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ إِسْمَاعِيلَ الْبَصْرِيِّ عَمَّنْ رَوَاهُ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع‏قَالَ:

پدرم و جماعتى از اساتيدم، از سعد بن عبد اللَّه، از محمّد بن عيسى بن عبيد يقطينى، از محمّد بن اسماعيل بصرى، از كسى كه برايش روايت نموده، از حضرت ابى عبد اللَّه عليه السّلام، حضرت فرمودند:

حُرْمَةُ قَبْرِ الْحُسَيْنِ فَرْسَخٌ فِي فَرْسَخٍ مِنْ أَرْبَعَةِ جَوَانِبِهِ.

حرم قبر حسين عليه السّلام يك فرسخ در يك فرسخ از چهار طرف مى ‏باشد.

حدیث سوم

حَدَّثَنِي حَكِيمُ بْنُ دَاوُدَ بْنِ حَكِيمٍ رَحِمَهُ اللَّهُ عَنْ سَلَمَةَ بْنِ الْخَطَّابِ عَنْ مَنْصُورِ بْنِ الْعَبَّاسِ يَرْفَعُهُ إِلَى أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ:

حكيم بن داود بن حكيم رحمة اللَّه عليه، از سلمة بن خطاب، از منصور بن عبّاس حديث را تا حضرت ابى عبد اللَّه عليه السّلام مرفوعه نقل كرده و گفته است:

حَرَمُ قَبْرِ الْحُسَيْنِ ع خَمْسُ فَرَاسِخَ مِنْ أَرْبَعَةِ جَوَانِبِ الْقَبْرِ.

حضرت ابى عبد اللَّه عليه السّلام فرمودند: حريم قبر حسين عليه السّلام پنج فرسخ از چهار جانب قبر مى ‏باشد.

حدیث چهارم

حَدَّثَنِي مُحَمَّدُ بْنُ جَعْفَرٍ الرَّزَّازُ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْحُسَيْنِ بْنِ أَبِي الْخَطَّابِ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ إِسْحَاقَ بْنِ عَمَّارٍ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع يَقُولُ‏

محمد بن جعفر رزّاز، از محمد بن الحسين بن الخطّاب، از حسن بن محبوب، از اسحق بن عمّار، وى مى‏ گويد: از حضرت ابا عبد اللَّه عليه السّلام شنيدم كه مى‏ فرمودند:

 إِنَّ لِمَوْضِعِ قَبْرِ الْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيٍّ ع حُرْمَةً مَعْلُومَةً مَنْ عَرَفَهَا وَ اسْتَجَارَ بِهَا أُجِيرَ

براى جاى قبر حسين بن على عليهما السّلام حريم معلومى مى‏ باشد، كسى كه آن را بداند و پناهنده به آن شود پناه داده مى‏ شود.

قُلْتُ فَصِفْ لِي مَوْضِعَهَا جُعِلْتُ فِدَاكَ قَالَ امْسَحْ مِنْ مَوْضِعِ قَبْرِهِ الْيَوْمَ

محضرش عرضه داشتم: فدايت شوم مكان حريم قبر را براى من بيان فرمائيد: حضرت فرمودند: از مكانى كه امروز قبر آن است اين طور ارزيابى كن:

فَامْسَحْ خَمْسَةً وَ عِشْرِينَ ذِرَاعاً مِنْ نَاحِيَةِ رِجْلَيْهِ وَ خَمْسَةً وَ عِشْرِينَ ذِرَاعاً مِمَّا يَلِي وَجْهَهُ وَ خَمْسَةً وَ عِشْرِينَ ذِرَاعاً مِنْ خَلْفِهِ وَ خَمْسَةً وَ عِشْرِينَ ذِرَاعاً مِنْ نَاحِيَةِ رَأْسِهِ

از هر يك جوانب چهارگانه يعنى: جانب پا و جلو و پشت و سر بيست و پنج ذراع اندازه بگير و مساحتى كه از ملاحظه آن بدست مى‏ آيد حريم قبر مى‏ باشد.

وَ مَوْضِعُ قَبْرِهِ مُنْذُ يَوْمَ دُفِنَ رَوْضَةٌ مِنْ رِيَاضِ الْجَنَّةِ وَ مِنْهُ مِعْرَاجٌ يُعْرَجُ فِيهِ بِأَعْمَالِ زُوَّارِهِ إِلَى السَّمَاءِ

و مكان قبر روزى كه حضرت در آن دفن شدند باغى از باغهاى بهشت بوده، و در همان جا نردبانى نصب شده و اعمال زوّار آن جناب را بوسيله آن به آسمان مى‏ برند

فَلَيْسَ مَلَكٌ وَ لَا نَبِيٌّ فِي السَّمَاوَاتِ إِلَّا وَ هُمْ يَسْأَلُونَ اللَّهَ أَنْ يَأْذَنَ لَهُمْ فِي زِيَارَةِ قَبْرِ الْحُسَيْنِ ع فَفَوْجٌ يَنْزِلُ وَ فَوْجٌ يَعْرُجُ.

و هيچ فرشته و پيامبرى در آسمان نيست مگر از خدا در خواست مى‏ كند كه به او اذن زيارت قبر حسين عليه السّلام داده شود پس دسته‏اى براى زيارت به پائين آمده و گروهى پس از زيارت به بالا مى‏ روند.

حدیث پنجم

5- حَدَّثَنِي أَبِي وَ جَمَاعَةُ مَشَايِخِي ره عَنْ سَعْدِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ عَنْ هَارُونَ بْنِ مُسْلِمٍ عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ الْأَشْعَثِ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ حَمَّادٍ الْأَنْصَارِيِّ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ سِنَانٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ سَمِعْتُهُ يَقُولُ‏

پدرم و جماعتى از اساتيدم رحمة اللَّه عليهم، از سعد بن عبد اللَّه، از هارون بن مسلم، از عبد الرحمن اشعث از عبد اللَّه بن حمّاد انصارى، از عبد اللَّه بن سنان، از حضرت ابى عبد اللَّه عليه السّلام، وى گفت: شنيدم كه حضرت مى‏ فرمودند:

قَبْرُ الْحُسَيْنِ ع عِشْرُونَ ذِرَاعاً فِي عِشْرِينَ ذِرَاعاً مُكَسَّراً رَوْضَةٌ مِنْ رِيَاضِ الْجَنَّةِ وَ ذَكَرَ الْحَدِيثَ

قبر حسين عليه السّلام به مساحت بيست ذراع در بيست ذراع باغى است از باغ‏هاى بهشت و به دنبال آن همان حديث گذشته را ذكر فرمودند.

وَ عَنْهُ عَنْ سَعْدٍ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ عَلِيٍّ الْوَشَّاءِ عَنْ إِسْحَاقَ بْنِ عَمَّارٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع‏ مِثْلَهُ.

و از پدرم، از سعد، از احمد بن محمّد، از حسن بن على و شاء از اسحق بن عمّار، از حضرت ابى عبد اللَّه عليه السّلام مثل همان حديث مذكور نقل شده است.

باب نودم- حائر حسينى عليه السّلام از مواضعى است كه دعاء در آن محبوب خدا مى‏ باشد

حدیث اول

حَدَّثَنِي أَبِي وَ مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ مَتِّيلٍ عَنْ سَهْلِ بْنِ زِيَادٍ عَنْ أَبِي هَاشِمٍ الْجَعْفَرِيِّ قَالَ:

پدرم و محمد بن الحسن، از حسن بن متّيل، از سهل بن زياد، از ابى هاشم جعفرى، وى مى‏ گويد:

بَعَثَ إِلَيَّ أَبُو الْحَسَنِ ع فِي مَرَضِهِ وَ إِلَى مُحَمَّدِ بْنِ حَمْزَةَ فَسَبَقَنِي إِلَيْهِ مُحَمَّدُ بْنُ حَمْزَةَ

حضرت ابو الحسن عليه السّلام در حال بيمارى، من و محمّد بن حمزه را فرا خواندند، محمّد بن حمزه بر من سبقت گرفت و زودتر از من به ‏خدمتش شتافت

فَأَخْبَرَنِي أَنَّهُ مَا زَالَ يَقُولُ ابْعَثُوا إِلَى الْحَائِرِ فَقُلْتُ لِمُحَمَّدٍ أَ لَا قُلْتَ أَنَا أَذْهَبُ إِلَى الْحَائِرِ

و بعدا به من خبر داد كه آن جناب پيوسته مى‏ فرمودند: شخصى را به حائر حسينى بفرستيد تا براى من دعاء كند. من به محمد گفتم: آيا محضرش عرض نكردى، من به حائر مى ‏روم؟!

ثُمَّ دَخَلْتُ عَلَيْهِ فَقُلْتُ لَهُ جُعِلْتُ فِدَاكَ أَنَا أَذْهَبُ إِلَى الْحَائِرِ

سپس بر آن حضرت وارد شده و عرضه داشتم: فدايت شوم من به حائر مى ‏روم.

فَقَالَ انْظُرُوا فِي ذَلِكَ ثُمَّ قَالَ إِنَّ مُحَمَّداً لَيْسَ لَهُ سِرٌّ مِنْ زَيْدِ بْنِ عَلِيٍّ وَ أَنَا أَكْرَهُ أَنْ يَسْمَعَ ذَلِكَ

حضرت فرمودند: در اين عمل دقّت و احتياط كنيد كسى مطّلع نشود، سپس فرمودند: محمّد (ابن حمزه) سرّ زيد بن على را نگاه نداشت بلكه فاش كرد در حالى كه من كراهت داشتم به سمع ديگران برسد.

قَالَ فَذَكَرْتُ ذَلِكَ لِعَلِيِّ بْنِ بِلَالٍ فَقَالَ مَا كَانَ يَصْنَعُ بِالْحَائِرِ وَ هُوَ الْحَائِرُ فَقَدِمْتُ الْعَسْكَرَ فَدَخَلْتُ عَلَيْهِ

ابو هاشم جعفرى مى‏ گويد: اين فرموده امام عليه السّلام را به على بن بلال گفتم و به وى رساندم كه حضرت مى ‏فرمودند كسى را به حائر فرستاده تا براى من دعاء كند. على بن بلال گفت: حضرت چه كارى با حائر داشتند، خودشان حائر هستند! من به عسكر رفته و بر آن جناب داخل گشته

فَقَالَ لِي اجْلِسْ حِينَ أَرَدْتُ الْقِيَامَ فَلَمَّا رَأَيْتُهُ أَنِسَ بِي ذَكَرْتُ قَوْلَ عَلِيِّ بْنِ بِلَالٍ فَقَالَ لِي أَ لَا

و مقدارى كه خدمتش بودم خواستم بلند شده و بروم. حضرت به من فرمودند: بنشين، پس چون عنايت و لطف حضرت را به خود ديدم نشسته و كلام على بن بلال را محضرش باز گو نمودم.

قُلْتَ لَهُ إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ ص كَانَ يَطُوفُ بِالْبَيْتِ وَ يُقَبِّلُ الْحَجَرَ وَ حُرْمَةُ النَّبِيِّ ص وَ الْمُؤْمِنِ أَعْظَمُ مِنْ حُرْمَةِ الْبَيْتِ

حضرت فرمودند: رسول خدا صلّى اللَّه عليه و آله و سلّم در اطراف خانه خدا طواف مى‏ كردند و حجر الاسود را مى‏ بوسيدند در حالى كه حرمت پيامبر و مؤمن بالاتر از حرمت بيت اللَّه مى ‏باشد

وَ أَمَرَهُ اللَّهُ أَنْ يَقِفَ بِعَرَفَةَ إِنَّمَا هِيَ مَوَاطِنُ يُحِبُّ اللَّهُ أَنْ يُذْكَرَ فِيهَا

 نيز خداوند متعال به حضرتش امر فرمود در عرفه وقوف كنند با اينكه حرمت پيامبر از عرفه بيشتر و بالاتر است و سرّ آن اين است كه: اين گونه مواضع، مواطن و اماكنى هستند كه خدا دوست دارد در آنها ياد شود،

فَأَنَا أُحِبُّ أَنْ يُدْعَى لِي حَيْثُ يُحِبُّ اللَّهُ أَنْ يُدْعَى فِيهَا وَ الْحَائِرُ [الْحَيْرُ] مِنْ تِلْكَ الْمَوَاضِعِ.

پس من نيز دوست دارم براى من در جايى دعا شود كه خدا دعا در آنجا رادوست دارد و حائر حسينى عليه السّلام نيز از همين گونه مواضع مى ‏باشد.

حدیث دوم

حَدَّثَنِي عَلِيُّ بْنُ الْحُسَيْنِ وَ جَمَاعَةٌ عَنْ سَعْدِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنْ أَبِي هَاشِمٍ الْجَعْفَرِيِّ قَالَ:

على بن الحسين و جماعتى از سعد بن عبد اللَّه، از محمّد بن عيسى، از ابى هاشم جعفرى، وى مى‏ گويد:

 دَخَلْتُ أَنَا وَ مُحَمَّدُ بْنُ حَمْزَةَ عَلَيْهِ نَعُودُهُ وَ هُوَ عَلِيلٌ فَقَالَ لَنَا وَجِّهُوا قَوْماً إِلَى الْحَائِرِ مِنْ مَالِي

من و محمّد بن حمزه بر حضرت عسكرى عليه السّلام وارد شده و عيادتش كرديم در حالى كه آن حضرت بيمار بودند، حضرت به ما فرمودند: از مال من گروهى را به حائر گسيل داريد.

فَلَمَّا خَرَجْنَا مِنْ عِنْدِهِ قَالَ لِي مُحَمَّدُ بْنُ حَمْزَةَ الٌمُشِيرُ يُوَجِّهُنَا إِلَى الْحَائِرِ وَ هُوَ بِمَنْزِلَةِ مَنْ فِي الْحَائِرِ

ما وقتى از خدمتش مرخص شده و بيرون آمديم، محمّد بن حمزه به من گفت: حضرت ما را به حائر سوق دادند در حالى كه خود ايشان به منزله همان كسى است كه در حائر مى ‏باشد (يعنى حضرت سيد الشهداء).

قَالَ فَعُدْتُ إِلَيْهِ فَأَخْبَرْتُهُ فَقَالَ لِي لَيْسَ هُوَ هَكَذَا إِنَّ لِلَّهِ مَوَاضِعَ يُحِبُّ أَنْ يُعْبَدَ فِيهَا وَ حَائِرُ الْحُسَيْنِ ع مِنْ تِلْكَ الْمَوَاضِعِ.

ابو هاشم مى‏ گويد: دوباره نزد حضرتش رفته مقاله محمّد بن حمزه را محضرش گفتم، حضرت فرمودند. اين طور نيست كه او مى‏ گويد، خداوند متعال مواضعى دارد كه مى ‏خواهد در آنها عبادت شود و حائر حسينى از آنها است.

حدیث سوم

قَالَ الْحُسَيْنُ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ الْمُغِيرَةِ وَ حَدَّثَنِي أَبُو مُحَمَّدٍ الْحَسَنُ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ عَلِيٍّ الرَّازِيُّ الْمَعْرُوفُ بِالْوَهْوِرْدِيِّ بِنَيْشَابُورَ بِهَذَا الْحَدِيثِ وَ ذَكَرَ فِي آخِرِهِ غَيْرَ مَا مَضَى‏فِي الْحَدِيثَيْنِ الْأَوَّلَيْنِ أَحْبَبْتُ شَرْحَهُ فِي هَذَا الْبَابِ لِأَنَّهُ مِنْهُ

حسين بن احمد بن مغيره مى‏گويد:ابو محمّد حسن بن احمد بن علىّ رازى معروف به «و هوردى» در نيشابور اين حديث را برايم نقل كرد و در پايان آن فقره‏اى غير از آنچه در دو حديث اوّل‏و دوّم گذشت را ذكر نموده كه دوست داشتم در اين باب شرحش دهم زيرا جزء اين باب و توضيح آن چنين است:

قَالَ أَبُو مُحَمَّدٍ الْوَهْوِرْدِيُّ حَدَّثَنِي أَبُو عَلِيٍّ مُحَمَّدُ بْنُ هَمَّامٍ ره قَالَ حَدَّثَنِي مُحَمَّدٌ الْحِمْيَرِيُّ قَالَ حَدَّثَنِي أَبُو هَاشِمٍ الْجَعْفَرِيُّ قَالَ:

ابو محمد و هوردى مى ‏گويد: ابو على محمّد بن همام رحمة اللَّه عليه گفت: محمّد حميرى برايم نقل كرد كه ابو هاشم جعفرى گفت:

دَخَلْتُ عَلَى أَبِي الْحَسَنِ عَلِيِّ بْنِ مُحَمَّدٍ ع وَ هُوَ مَحْمُومٌ عَلِيلٌ فَقَالَ لِي

بر حضرت ابى الحسن على بن محمّد سلام اللَّه عليهما وارد شدم در حال كه حضرت تب‏دار و بيمار بودند به من فرمودند:

يَا أَبَا هَاشِمٍ ابْعَثْ رَجُلًا مِنْ مَوَالِينَا إِلَى الْحَائِرِ يَدْعُو اللَّهَ لِي فَخَرَجْتُ مِنْ عِنْدِهِ

اى ابا هاشم شخصى از دوستان ما را به حائر بفرست تا برايم دعاء كند، از نزد آن حضرت بيرون آمدم

فَاسْتَقْبَلَنِي عَلِيُّ بْنُ بِلَالٍ فَأَعْلَمْتُهُ مَا قَالَ لِي وَ سَأَلْتُهُ أَنْ يَكُونَ الرَّجُلَ الَّذِي يَخْرُجُ

در اين هنگام با على بن بلال مواجه شدم فرموده حضرت را برايش بازگو نموده و از وى راجع به شخصى كه حضرت فرموده ‏اند درخواست كرده و جويا شدم.

فَقَالَ السَّمْعَ وَ الطَّاعَةَ وَ لَكِنَّنِي أَقُولُ إِنَّهُ أَفْضَلُ مِنَ الْحَائِرِ

على بن بلال گفت: شنيدم و اطاعت مى‏ كنم ولى مى‏ گويم: حضرت خودشان از حائر افضل و برتر هستند

إِذْ كَانَ بِمَنْزِلَةِ مَنْ فِي الْحَائِرِ وَ دُعَاؤُهُ لِنَفْسِهِ أَفْضَلُ مِنْ دُعَائِي لَهُ بِالْحَائِرِ فَأَعْلَمْتُهُ ع مَا قَالَ

زيرا ايشان به منزله كسى است كه در حائر مى‏ باشد (يعنى حضرت سيد الشهداء) و دعاء آن جناب براى خودشان افضل و برتر است از دعاء من براى ايشان در حائر.من محضر امام عليه السّلام مشرف شده و مقاله على بن بلال را خدمتش عرض كردم،

فَقَالَ لِي قُلْ لَهُ كَانَ رَسُولُ اللَّهِ ص أَفْضَلَ مِنَ الْبَيْتِ وَ الْحَجَرِ وَ كَانَ يَطُوفُ بِالْبَيْتِ وَ يَسْتَلِمُ الْحَجَرَ

حضرت به من فرمودند: به او بگو: رسول خدا از بيت و حجر الاسود افضل بودند ولى در عين حال دور بيت طواف مى‏ كرده و حجر را استلام مى‏ فرمودند،

وَ إِنَّ لِلَّهِ تَعَالَى بِقَاعاً يُحِبُّ أَنْ يُدْعَى فِيهَا فَيَسْتَجِيبَ لِمَنْ دَعَاهُ وَ الْحَائِرُ مِنْهَا.

 خداوند متعال بقاع و مواضعى دارد كه مى ‏خواهد در آن جاها خوانده شود تا دعاء، دعاكننده را مستجاب فرمايد و حائر از جمله اين مواضع مى‏ باشد.