دعاهای هنگام افطار (اقبال الاعمال)
۱۸ اسفند ۱۳۹۴ 0 ادعیه و زیاراتالجزء الأول؛ أبواب أحكام شهر رمضان؛ الباب السادس فيما نذكره من وظائف الليلة الثانية من شهر رمضان و يومها و فيه فصول، فصل فيما نذكره من آداب أو دعاء أو قراءة يعملها و يقولها قبل الإفطار
جلد اول، باب های احکام ماه رمضان؛ باب ششم: اعمال شب و روز دوم ماه رمضان و فصل های این باب؛ فصل چهارم آداب غذا خوردن و دعا کردن و افطار (در اینجا دعاهای افطار را بیان می کنیم):
وَ مِنَ الدُّعَاءِ الْمُخْتَصِّ بِالْإِفْطَارِ فِي شَهْرِ الصِّيَامِ: مَا رَوَيْنَاهُ بِإِسْنَادِنَا إِلَى الْمُفَضَّلِ بْنِ عُمَرَ رَحِمَهُ اللَّهُ قَالَ قَالَ الصَّادِقُ ع
دعاى مخصوص افطار در ماه صيام (رمضان) در حديثى از امام صادق-عليه السّلام-آمده است:
إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ ص قَالَ لِأَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ ع يَا أَبَا الْحَسَنِ هَذَا شَهْرُ رَمَضَانَ قَدْ أَقْبَلَ فَاجْعَلْ دُعَاءَكَ قَبْلَ فُطُورِكَ
رسول خدا-صلّى اللّه عليه و آله و سلّم-به امير المؤمنين-عليه السّلام-فرمود: اى ابا الحسن، اين ماه رمضان است كه روى آورده است، پس پيش از افطار دعا كن؛
فَإِنَّ جَبْرَئِيلَ ع جَاءَنِي فَقَالَ يَا مُحَمَّدُ مَنْ دَعَا بِهَذَا الدُّعَاءِ فِي شَهْرِ رَمَضَانَ قَبْلَ أَنْ يُفْطِرَ اسْتَجَابَ اللَّهُ تَعَالَى [لَهُ] دُعَاءَهُ
زيرا جبرئيل-عليه السّلام-نزد من آمد و خطاب به من گفت: هركس اين دعا را پيش از افطار در ماه رمضان بخواند، خداوند متعال دعاى او را مستجاب نموده
وَ قَبِلَ صَوْمَهُ وَ صَلَاتَهُ وَ اسْتَجَابَ لَهُ عَشْرَ دَعَوَاتٍ وَ غَفَرَ لَهُ ذَنْبَهُ وَ فَرَّجَ هَمَّهُ [غَمَّهُ] وَ نَفَّسَ كَرْبَهُ [كُرْبَتَهُ]
و روزه و نمازش را قبول مىكند و 10 دعاى ديگر او را اجابت مىكند و نيز گناه او را مىآمرزد و ناراحتىاش را برطرف نموده و اندوهش را مرتفع ساخته
وَ قَضَى حَوَائِجَهُ وَ أَنْجَحَ طَلِبَتَهُ وَ رَفَعَ عَمَلَهُ مَعَ أَعْمَالِ النَّبِيِّينَ وَ الصِّدِّيقِينَ
و حوايج او را برآورده و خواستههايش را به او داده و عمل او را همراه با اعمال پيامبران و صدّيقان بالا مىبرد
وَ جَاءَ يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَ وَجْهُهُ أَضْوَأُ مِنَ الْقَمَرِ لَيْلَةَ الْبَدْرِ فَقُلْتُ مَا هُوَ يَا جَبْرَئِيلُ فَقَالَ قُلْ
و در روز قيامت، درحالىكه چهرهاش نورانىتر از ماه شب چهارده است، حضور پيدا مىكند. به جبرئيل گفتم: اين دعا چيست؟ گفت: بگو:
اللَّهُمَّ رَبَّ النُّورِ الْعَظِيمِ وَ رَبَّ الْكُرْسِيِّ الرَّفِيعِ وَ رَبَّ الْبَحْرِ الْمَسْجُورِ وَ رَبَّ الشَّمْعِ الْكَبِيرِ
خداوندا، اى پروردگار نور عظيم و پروردگار كرسى [علم]بلند و پروردگار درياى خروشان و پروردگار [دو اسم عظيم از اسماى الهى]بزرگ
وَ النُّورِ الْعَزِيزِ وَ رَبَّ التَّوْرَاةِ وَ الْإِنْجِيلِ وَ الزَّبُورِ وَ الْفُرْقَانِ الْعَظِيمِ أَنْتَ إِلَهُ مَنْ فِي السَّمَاوَاتِ وَ إِلَهُ مَنْ فِي الْأَرْضِ
و نور سربلند و پروردگار تورات و انجيل و زبور و فرقان [قرآن]بزرگ. تو معبود آسمانيان و زمينيان هستى
لَا إِلَهَ فِيهِمَا غَيْرُكَ وَ أَنْتَ جَبَّارُ مَنْ فِي السَّمَاوَاتِ وَ جَبَّارُ مَنْ فِي الْأَرْضِ لَا جَبَّارَ فِيهِمَا غَيْرُكَ
و معبودى جز تو وجود ندارد و تو سركش آسمانيان و زمينيان هستى و سركشى جز تو وجود ندارد
وَ أَنْتَ مَلِكُ مَنْ فِي السَّمَاوَاتِ وَ مَلِكُ مَنْ فِي الْأَرْضِ لَا مَلِكَ فِيهِمَا غَيْرُكَ
و تو فرمانرواى آسمانيان و زمينيان هستى و فرمانروايى جز تو وجود ندارد،
أَسْأَلُكَ بِاسْمِكَ الْكَبِيرِ وَ نُورِ وَجْهِكَ الْكَرِيمِ [الْمُنِيرِ] وَ بِمُلْكِكَ الْقَدِيمِ يَا حَيُّ يَا قَيُّومُ يَا حَيُّ يَا قَيُّومُ يَا حَيُّ يَا قَيُّومُ
به نام بزرگ و نور روى [ذات، يا اسما و صفات]باكرامت [درخشان]و به پادشاهى ديرينهات، از تو درخواست مىكنم، اى زنده اى پاينده، اى زنده اى پاينده، اى زنده اى پاينده،
أَسْأَلُكَ بِاسْمِكَ الَّذِي أَشْرَقَ بِهِ كُلُّ شَيْءٍ وَ بِاسْمِكَ الَّذِي أَشْرَقَتْ بِهِ السَّمَاوَاتُ وَ الْأَرْضُ
به آن اسم تو كه هر چيز بدان روشن است و به آن اسم تو كه آسمانها و زمين بدان روشن است
وَ بِاسْمِكَ الَّذِي صَلَحَ بِهِ الْأَوَّلُونَ وَ بِهِ يَصْلُحُ الْآخَرُونَ يَا حَيٌّ [حَيّاً] قَبْلَ كُلِّ حَيٍّ وَ يَا حَيُّ [يَا حَيّاً] بَعْدَ كُلِّ حَيٍّ
و به آن اسم تو كه پيشينيان بدان سامان يافته و شايسته گرديدهاند و نسلهاى متأخّر بدان سامان مىيابند و شايسته مىگردند. اى زنده پيش از هر زنده و اى زنده بعد از هر زنده و
يَا حَيُّ لَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اغْفِرْ لِي ذُنُوبِي وَ اجْعَلْ لِي مِنْ أَمْرِي يُسْراً
اى زندهاى كه معبودى جز تو وجود ندارد، بر محمّد و آل محمّد درود فرست و گناهان مرا بيامرز و در كارم آسانى و گشايش نزديك قرار ده
وَ فَرَجاً قَرِيباً وَ ثَبِّتْنِي عَلَى دِينِ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَلَى هُدَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَلَى سُنَّةِ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ وَ عَلَيْهِمُ السَّلَامُ وَ اجْعَلْ عَمَلِي فِي الْمَرْفُوعِ الْمُتَقَبَّلِ
و مرا بر آيين و هدايت و راه و روش محمّد و آل محمّد-سلام بر او و آنان-استوار بدار و عملم را جزو اعمال صعوديافته و پذيرفتهشده بگردان
وَ هَبْ لِي كَمَا وَهَبْتَ لِأَوْلِيَائِكَ وَ أَهْلِ طَاعَتِكَ فَإِنِّي مُؤْمِنٌ بِكَ وَ مُتَوَكِّلٌ عَلَيْكَ مُنِيبٌ إِلَيْكَ مَعَ مَصِيرِي إِلَيْكَ
و همان گونه كه به دوستان و اهل طاعت بخشيدهاى، به من نيز ببخش؛ زيرا من به تو ايمان دارم و بر تو توكّل و بهسوى تو توبه نمودهام و بازگشتم بهسوى تو است
وَ تَجْمَعُ لِي وَ لِأَهْلِي وَ لِوُلْدِي الْخَيْرَ كُلَّهُ وَ تَصْرِفُ عَنِّي وَ عَنْ وُلْدِي [وَالِدِي] وَ أَهْلِي الشَّرَّ كُلَّهُ
و همهى خوبىها را براى من و خانواده و فرزندانم گردآور و همهى بدىها را از من و فرزندان [و پدر و مادرم]دور دار.
أَنْتَ الْحَنَّانُ الْمَنَّانُ بَدِيعُ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضِ تُعْطِي الْخَيْرَ مَنْ تَشَاءُ وَ تَصْرِفُهُ عَمَّنْ تَشَاءُ فَامْنُنْ عَلَيَّ بِرَحْمَتِكَ يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ
تو بسيار مهربان، بخشنده و نوآفرين آسمانها و زمين هستى، خير را به هركس كه بخواهى مىدهى و از هركس بخواهى منصرف مىكنى، پس رحمتت را به من ارزانى دار اى مهربانترين مهربانان.
وَ مِنَ الدُّعَاءِ عِنْدَ الْإِفْطَارِ مَا وَجَدْنَاهُ فِي كُتُبِ أَصْحَابِنَا عَنِ النَّبِيِّ ص أَنَّهُ قَالَ
دعاى ديگر هنگام افطاردر كتابهاى علماى اماميّه به نقل از پيامبر-صلّى اللّه عليه و آله و سلّم-آمده است:
مَا مِنْ عَبْدٍ يَصُومُ فَيَقُولُ عِنْدَ إِفْطَارِهِ
هر بندهاى روزه بگيرد و هنگام افطار بگويد:
يَا عَظِيمُ يَا عَظِيمُ أَنْتَ إِلَهِي لَا إِلَهَ لِي غَيْرُكَ اغْفِرْ لِيَ الذَّنْبَ الْعَظِيمَ إِنَّهُ لَا يَغْفِرُ الذَّنْبَ الْعَظِيمَ إِلَّا الْعَظِيمُ
اى بزرگ اى بزرگ، تو معبود منى و من بهجز تو معبودى ندارم، گناه بزرگ مرا بيامرز، به راستى كه جز بزرگ نمىتواند گناه بزرگ را ببخشايد.
إِلَّا خَرَجَ مِنْ ذُنُوبِهِ كَيَوْمَ وَلَدَتْهُ أُمُّهُ
همانند روزى كه از مادر متولّد شده، از گناهانش بيرون مىآيد
وَ أَمَّا الْقِرَاءَةُ عِنْدَ الْإِفْطَارِ فَإِنَّنَا رَوَيْنَاهَا وَ وَجَدْنَاهَا مَرْوِيَّةً-: عَنْ مَوْلَانَا زَيْنِ الْعَابِدِينَ ع أَنَّهُ قَالَ
قرائت قرآن هنگام افطاردر روايت آمده است كه مولايمان امام زين العابدين-عليه السّلام-فرمود:
مَنْ قَرَأَ إِنَّا أَنْزَلْنَاهُ فِي لَيْلَةِ الْقَدْرِ[1] عِنْدَ فُطُورِهِ وَ عِنْدَ سُحُورِهِ كَانَ فِيمَا بَيْنَهُمَا كَالْمُتَشَحِّطِ بِدَمِهِ فِي سَبِيلِ اللَّهِ تَعَالَى
هركس هنگام افطارى و سحرى، سورهى «إِنّٰا أَنْزَلْنٰاهُ فِي لَيْلَةِ اَلْقَدْرِ» را بخواند، بين آن دو مانند شهيدى خواهد بود كه در راه خداى تعالى به خون خود غلطيده باشد.
فصل فيما نذكره مما يقوله الصائم وقت الإفطار بمقتضى الأخبار
فصل هشتم دعای مختصر هنگام افطار
رَوَى مُحَمَّدُ بْنُ أَبِي قُرَّةَ فِي كِتَابِ عَمَلِ شَهْرِ رَمَضَانَ تَغَمَّدَهُ اللَّهُ بِالرِّضْوَانِ بِإِسْنَادِهِ إِلَى مَوْلَانَا مُوسَى بْنِ جَعْفَرٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَدِّهِ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ عَلِيٍّ ع
«محمّد بن ابى قرّه» -كه خداوند او را در خشنودى خود غوطهور كند-در كتاب «عمل شهر رمضان» نقل كرده است كه مولايمان امام موسى بن جعفر به نقل از پدر بزرگوار از جدّ بزرگوارش از حسن بن علىّ-عليهم السّلام-فرمود:
أَنَّ لِكُلِّ الصَّائِمِ عِنْدَ فُطُورِهِ دَعْوَةً مُسْتَجَابَةً فَإِذَا كَانَ أَوَّلُ لُقْمَةٍ فَقُلْ
هر روزهدار هنگام افطار يك دعاى مستجاب دارد. بنابراين، در اولين لقمهى افطار بگو:
بِسْمِ اللَّهِ [اللَّهُمَ] يَا وَاسِعَ الْمَغْفِرَةِ اغْفِرْ لِي
به نام خداى [خدايا]، اى آمرزشگستر، مرا بيامرز.
وَ فِي رِوَايَةٍ أُخْرَى
و بنابر روايت ديگر بگو:
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ يَا وَاسِعَ الْمَغْفِرَةِ اغْفِرْ لِي
به نام خداى [خدايا]، اى آمرزشگستر، مرا بيامرز.
فَإِنَّهُ مَنْ قَالَهَا عِنْدَ إِفْطَارِهِ غُفِرَ لَه
هركس اين جمله را هنگام افطار بگويد، آمرزيده مىگردد.
فصل فيما نذكره عن النبي ص من فضل دعاء عند أكل الطعام
فصل نهم دعاى منقول از پيامبر اكرم (ص) هنگام خوردن غذا
رَأَيْتُ ذَلِكَ فِي حَدِيثِهِ ص أَنَّهُ قَالَ
در حديث وارد از آن حضرت-بهترين سلام بر او-آمده است كه فرمود:
مَنْ أَكَلَ طَعَاماً ثُمَّ قَالَ
هركس غذا بخورد، سپس بگويد
الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي أَطْعَمَنِي هَذَا مِنْ رِزْقِهِ مِنْ غَيْرِ حَوْلٍ مِنِّي وَ قُوَّةٍ
ستايش خدا را كه مرا از روزى خود غذا داد، بىآنكه نيرو و توان خود را بكار گيرم
غَفَرَ لَهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِه
گناهان گذشته او آمرزيده مى گردد.
فصل فيما نذكره من صفة حمد النبي ص عند أكله الطعام و هو قدوة لأهل الإسلام
فصل دهم ستایش پیامبر(ص) هنگام غذا خوردن (هم او که الگوی همه مسلمانان است)
رَأَيْتُ فِي الْجُزْءِ الثَّانِي مِنْ تَارِيخِ نَيْسَابُورَ فِي تَرْجَمَةِ الْحَسَنِ بْنِ بَشِيرٍ بِإِسْنَادِهِ قَالَ
در جزء دوّم كتاب «تاريخ نيسابور» ضمن شرح حال «حسن بن بشير» آمده است:
كَانَ رَسُولُ اللَّهِ ص يَحْمَدُ اللَّهَ بَيْنَ كُلِّ لُقْمَتَيْنِ
رسول خدا-صلّى اللّه عليه و آله و سلّم-بين هر دو لقمهى غذا، خدا را ستايش مىكرد
أقول أنا أيها المسلم المصدق بالقرآن الممتثل لأمر الله جل جلاله أنه يسمعه إياك أن تخالف قوله تعالى في رسوله فَاتَّبِعُوهُ (وَ اتَّبَعُوا النُّورَ الَّذِي أُنْزِلَ مَعَهُ)[2] و اسلك سبيل هذه الآداب فإنها مطايا و عطايا يفتح لها أنوار سعادة الدنيا و يوم الحساب
بنابراين، اى مسلمانى كه قرآن را باور دارى و فرمان خداوند -جلّ جلاله-را امتثال مىكنى، مبادا از فرمودهى خداوند متعال كه دربارهى رسول خود مى فرمايد: «از او و از نورى كه همراه با او فرستاده شده، پيروى كنيد.» مخالفت نمايى، بلكه از اين آداب پيروى كن، زيرا اينگونه آداب، مركبها و عطايايى است كه انوار سعادت دنيا و روز حساب به واسطه آن گشوده مى شود.
فصل فيما نذكره من الدعاء الذي يقتضي لفظه أنه بعد الإفطار مما رويناه عن الأئمة الأطهار
فصل یازدهم دعاهای وارد شده از ائمه اطهار برای بعد از افطار
فَمِنْ ذَلِكَ مَا رَوَيْنَاهُ بِعِدَّةِ أَسَانِيدَ إِلَى أَبِي عَبْدِ اللَّهِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ آبَائِهِ ع
به چندين سند از امام صادق به نقل از پدران بزرگوارش-عليهم السّلام-آمده است كه
أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ ص كَانَ إِذَا أَفْطَرَ قَالَ
رسول خدا-صلّى اللّه عليه و آله و سلّم-وقتى افطار مىكرد، مىفرمود:
اللَّهُمَّ لَكَ صُمْنَا وَ عَلَى رِزْقِكَ أَفْطَرْنَا فَتَقَبَّلْهُ مِنَّا ذَهَبَ الظَّمَأُ وَ ابْتَلَّتِ الْعُرُوقُ وَ بَقِيَ الْأَجْرُ
خدايا، فقط براى تو روزه داشتيم و با روزى تو افطار كرديم، پس روزهى ما را بپذير. گرسنگى سپرى شد و رگها تر و نمدار شدند و پاداش باقى ماند.
وَ رَوَى السَّيِّدُ يَحْيَى بْنُ الْحُسَيْنِ بْنِ هَارُونَ الْحَسَنِيُّ فِي كِتَابِ أَمَالِيهِ بِإِسْنَادِهِ قَالَ
«سيد يحيى بن هارون حسينى» در كتاب «امالى» آورده است:
كَانَ النَّبِيُّ ص إِذَا أَكَلَ بَعْضَ اللُّقْمَةِ قَالَ
هرگاه رسول خدا-صلّى اللّه عليه و آله و سلّم-چند لقمه (مقدارى) غذا مىخورد، مىفرمود:
اللَّهُمَّ لَكَ الْحَمْدُ أَطْعَمْتَ وَ سَقَيْتَ وَ أَرْوَيْتَ فَلَكَ الْحَمْدُ غَيْرَ مَكْفُورٍ وَ لَا مُوَدَّعٍ وَ لَا مُسْتَغْنًى عَنْكَ
خداوندا، ستايش تو را، غذا و نوشيدنى دادى و سيراب نمودى، پس ستايش تو را بىآنكه تو را ناديده گرفته و از تو وداع نموده و از تو بىنياز باشم.
وَ مِنْ ذَلِكَ مَا رُوِيَ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ ع قَالَ
در روايتى از امام باقر-عليه السّلام-آمده است
كَانَ عَلِيٌّ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَيْهِ إِذَا أَفْطَرَ جَثَى عَلَى رُكْبَتَيْهِ حَتَّى يُوضَعَ الْخِوَانُ وَ يَقُولُ
وقتى حضرت علىّ-صلوات اللّه عليه- افطار مى كرد، دو زانو مى نشست تا سفره برداشته شود، آن گاه مى فرمود:
اللَّهُمَّ لَكَ صُمْنَا وَ عَلَى رِزْقِكَ أَفْطَرْنَا فَتَقَبَّلْهُ مِنَّا إِنَّكَ أَنْتَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ
خداوندا، تنها براى تو روزه داشتيم و با روزى تو افطار نموديم، پس روزهى ما را بپذير. به راستى كه تو شنوا و آگاهى.
وَ مِنْ ذَلِكَ مَا رَوَيْنَاهُ بِإِسْنَادِنَا إِلَى هَارُونَ بْنِ مُوسَى التَّلَّعُكْبَرِيِّ بِإِسْنَادِهِ إِلَى أَبِي بَصِيرٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ
در حديثى از امام صادق-عليه السّلام-آمده است
كُلَّمَا صُمْتَ يَوْماً مِنْ شَهْرِ رَمَضَانَ فَقُلْ عِنْدَ الْإِفْطَارِ
هر روز از ماه رمضان را كه روزه گرفتى، هنگام افطار بگو
الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي أَعَانَنَا فَصُمْنَا وَ رَزَقَنَا فَأَفْطَرْنَا
ستايش خدا را كه ما را يارى نمود و روزه گرفتيم و روزى داد و افطار كرديم.
اللَّهُمَّ تَقَبَّلْهُ مِنَّا وَ أَعِنَّا عَلَيْهِ وَ سَلِّمْنَا فِيهِ وَ تَسَلَّمْهُ مِنَّا فِي يُسْرٍ مِنْكَ وَ عَافِيَةٍ
خدايا، روزهى ما را بپذير و ما را بر [محافظت از]آن يارى كن و در آن [ماه رمضان]سالم بدار و آن را با آسانى [فراوانى روزى] و عافيت از ما بگير.
الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي قَضَى عَنِّي يَوْماً مِنْ شَهْرِ رَمَضَانَ
ستايش خدا را كه توفيق روزه داشتن يك روز از ماه رمضان را به من عنايت كرد.
وَ مِنْ ذَلِكَ مَا يُرْوَى عَنْ مُوسَى بْنِ جَعْفَرٍ الْكَاظِمِ ع عَنْ آبَائِهِ ع قَالَ
در روايتى از امام موسى بن جعفر كاظم از پدران بزرگوارش-عليهم السّلام-آمده است
إِذَا أَمْسَيْتَ صَائِماً فَقُلْ عِنْدَ إِفْطَارِكَ
هرگاه با حال روزه شب كردى، هنگام افطار بگو:
اللَّهُمَّ لَكَ صُمْتُ وَ عَلَى رِزْقِكَ أَفْطَرْتُ وَ عَلَيْكَ تَوَكَّلْتُ
خداوندا، تنها براى تو روزه داشتم و با روزى تو افطار كردم و بر تو توكّل نمودم.
يُكْتَبُ لَكَ أَجْرُ مَنْ صَامَ ذَلِكَ الْيَوْمَ
تا پاداش تمام كسانى كه در آن روز روزه گرفتهاند براى تو نوشته شود
وَ مِنْ ذَلِكَ مَا يُدْعَى بِهِ عِنْدَ الْفَرَاغِ مِنْ أَكْلِ كُلِّ طَعَامٍ-: وَ هُوَ مِمَّا رَوَيْنَاهُ بِإِسْنَادِنَا إِلَى الطَّبْرِسِيِّ رَحِمَهُ اللَّهُ عَمَّنْ يَرْوِيهِ عَنِ الْأَئِمَّةِ ع فَقَالَ
«طبرسى» -رحمه اللّه-به نقل از ائمّه-عليهم السّلام-آورده است:
وَ تَقُولُ عِنْدَ الْفَرَاغِ مِنَ الطَّعَامِ
هنگام فراغت از غذا، بگو:
الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي أَطْعَمَنِي فَأَشْبَعَنِي وَ سَقَانِي فَأَرْوَانِي وَ صَانَنِي وَ حَمَانِي
ستايش خدا را كه به من غذا داد و سيرم نمود و آب داد و سيرابم كرد و از من حفظ و حمايت نمود.
الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي عَرَّفَنِي الْبَرَكَةَ وَ الْيُمْنَ بِمَا أَصَبْتُهُ وَ تَرَكْتُهُ مِنْهُ
ستايش خدا را كه در اعمالى كه انجام دادم و يا ترك نمودم، بركت و خجستگى را به من شناساند.
اللَّهُمَّ اجْعَلْهُ هَنِيئاً مَرِيئاً لَا وَبِيّاً وَ لَا دَوِيّاً وَ أَبْقِنِي بَعْدَهُ سَوِيّاً قَائِماً بِشُكْرِكَ مُحَافِظاً عَلَى طَاعَتِكَ
خداوندا، آن [غذا]را گوارا و دلچسب قرار ده، نه همراه با «وبا» و انواع بيمارىهاى ديگر و بعد از آن مرا تندرست بدار، درحالىكه سپاسگزارى تو را بهجا آورده و مواظب طاعتت باشم
وَ ارْزُقْنِي رِزْقاً دَارّاً وَ أَعِشْنِي عَيْشاً قَارّاً وَ اجْعَلْنِي بَارّاً وَ اجْعَلْ مَا يَتَلَقَّانِي فِي الْمَعَادِ مُبْهِجاً سَارّاً بِرَحْمَتِك
و روزى فراوان و پيوسته روزىام كن و زندگانى استوار نصيبم كن و مرا نيكوكار گردان و آنچه را كهدر معاد با من برخورد مىكند، به رحمت خود مايهى شادمانى و خوشحالى من قرار ده.