احیای شب نیمه شعبان (اقبال الاعمال)
۰۸ اردیبهشت ۱۳۹۵ 0 ادعیه و زیاراتالجزء الثانی؛ الباب التاسع فيما نذكره من فضل شهر شعبان و فوائده و كمال موائده و موارده و فيه فصول؛ فصل فيما نذكره من تمام إحياء ليلة النصف من شعبان و ما يختم به من التوصل في سلامتها من النقصان
جلد دوم؛ باب نهم: فضیلت ماه شعبان و مزایا و اعمال ماه و در این باب فصل هایی قرار دارد، فصل پنجاه و چهارم، اتمام احياى شب نيمه شعبان و عمل پايانى براى ايمنى از نقصان اعمال:
اعلم أن من وفق لعمل [للعمل] كلما [كما] ذكرناه على الوجه الذي يليق بمراقبة الله جل جلاله و ذكر العقل و القلب بأن الله جل جلاله يراه فإنه يستبعد أن يبقى معه شيء من هذه الليلة المذكورة خاليا عن الأعمال المبرورة و إن كان له عذر عن بعض ما رويناه و شرحناه أو كان عمله له على عادة أهل الغفلة في صورة العمل و القلب مشغول بدنياه فربما بقي معه وقت من هذه الليلة فإياه ثم إياه أن يضيعه بما يضره من الحركات و السكنات أو بما لا ينفعه بعد الممات فقد قدمنا في الروايات المتظاهرات أن هذه الليلة من الأربع ليال التي تحيا بالعبادات
هركس آنگونه كه زيبندهى مراقبهى خداوند-جلّ جلاله-است و با توجه عقلى و قلبى به اين حقيقت كه خداوند او را مىبيند، به عمل موفق گرديده است، بعيد است كه لحظهاى از اوقات او در شب نيمهى شعبان خالى از اعمال نيك باشد؛ ولى اگر در انجام برخى از اعمالى كه ما نقل كرده و شرح داديم عذر داشته باشد، يا به شيوهى اهل غفلت تنها صورتا به عمل بپردازد ولى قلبش به دنيا اشتغال داشته باشد، شايد برخى از اوقات اين شب را خالى از اعمال نيك بگذارند؛ ولى مبادا و مبادا چنين كسى اوقات خود را با حركات و سكنات مضرّ يا آنچه بعد از مرگ نفعى به حال او نمىرساند سپرى كند؛ زيرا براساس روايات صريح گذشت كه: «اين شب، يكى از ۴ شبى است كه در طول سال احياى آن مستحب است.»
وَ رَأَيْتُ فِي حَدِيثٍ خَاصٍّ عَنِ النَّبِيِّ ص أَنَّهُ قَالَ
نيز در حديث ويژه به نقل از پيامبر اكرم -صلّى اللّه عليه و آله و سلّم-آمده است:
مَنْ أَحْيَا لَيْلَةَ الْعِيدِ وَ لَيْلَةَ النِّصْفِ مِنْ شَعْبَانَ لَمْ يَمُتْ قَلْبُهُ يَوْمَ تَمُوتُ الْقُلُوبُ
«هركس شب عيد و شب نيمهى شعبان را احيا كند، روزى كه دل همه مىميرد، دلش نمىميرد.»
فإن غلبك النوم بغير اختيارك حتى شغلك عن بعض عبادتك و دعائك و أذكارك فليكن نومك لأجل طلب القوة على العبادة كنوم أهل السعادة و لا تنم كالدواب على العادة فتكون متلفا بنوم الغافلين ما ظفر به من إحيائها من العارفين و أما ما يختم به هذه الليلة فقد قدمنا عدة خاتمات لأوقات معظمات فاعمل على ما قدمناه ففيه كفاية لمن عرف مقتضاه و نزيد هاهنا أن نقول الآن إذا كان أواخر هذه الليلة نصف شعبان- فاجعل تسليم أعمالك إلى من تعتقد أنه داخل بينك و بين الله جل جلاله في آمالك و توسل إليه و توجه إلى الله جل جلاله بإقبالك عليه في أن يسلم عبادتك من النقصان و يحملها بالعفو و الغفران و يفتح لها [بها] أبواب القبول و يرفعها في معارج درجات المأمول و لا تحسن ظنك بنفسك و بطاعتك فكم من عمل قد عملته في دنياك بغاية اجتهادك و إرادتك ثم بانت لك فيه من العيوب و غلط العقول و القلوب ما تعجب من الغفلة عنه فكيف إذا كان الناظر في عملك الله جل جلاله الذي لا يخفى عليه شيء منه
بنابراين، اگر بدون اختيار خواب بر تو غلبه كرد و تو را از انجام پارهاى از عبادات، دعاها و اذكار بازداشت، حداقل خوابت همانند خواب سعادتمندان به جهت گرفتن نيرو بر انجام عبادت باشد و مانند چهارپايان براساس عادت نخواب، تا مبادا به واسطهى خواب غافلان، آنچه را كه عارفان با احياى آن به دست مىآورند، از دست بدهى. نحوهى ختم اعمال در چندين مورد از اوقات بزرگ كه اعمال به واسطهى آن به پايان مىرسد، گذشت. بنابراين، براساس آن عمل كن؛ زيرا مطالبى كه در آنجا يادآور شديم براى هركس كه از معناى آن آگاهى داشته باشد، كافى است؛ ليكن اكنون در اين جا مىافزاييم كه وقتى اواخر شب نيمهى شعبان رسيد، اعمال خود را به معصومى كه اعتقاد دارى واسطهى ميان تو و خداوند-جلّ جلاله-در برآوردن آرزوهايت مىباشد، بسپار و به او توسل كن و با توجه به او به درگاه خدا توجه كن تا عبادات تو را خالى از نقصان و همراه با عفو و مغفرت به خدا بسپارد و درهاى قبولى اعمال را گشوده و اعمالت را در معارج و درجات صعود اعمال بهگونهاى كه اميد دارى، بالا برد و هرگز به خود و طاعتت خوشبين مباش؛ زيرا چه بسيار اعمالى كه با نهايت تلاش و آرزو در دنيا به جا آوردهاى ولى بعد براى تو روشن شده است كه داراى عيب و نقصان بوده است و عقل و دل از غفلت شگفتزده شدهاند. حال چگونه خواهد بود اگر خداوند -جلّ جلاله-كه هيچچيز بر او پنهان نيست، ناظر بر اعمالت باشد.