اعمال باب الفرج (مقام نوح (ع))

در فصل پنجم از باب زیارات، در اعمال مسجد کوفه، اعمال باب الفرج معروف به مقام نوح علیه السلام را بیان می کنیم:

اعمال باب الفرج معروف به مقام نوح عليه السلام چون از عمل ستون سوم فارغ شدى برو به دكه باب امير المؤمنين عليه السلام و آن صفه‏اى است كه متصل است به درى كه از مسجد بسوى خانه امير المؤمنين عليه السلام مفتوح مى ‏شده پس چهار ركعت نماز كن به حمد و هر سوره كه خواستى از قرآن و چون فارغ شدى تسبيح كن پس بگو:

اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اقْضِ حَاجَتِي يَا اللَّهُ يَا مَنْ لاَ يَخِيبُ سَائِلُهُ وَ لاَ يَنْفَدُ نَائِلُهُ‏

 پروردگارا درود فرست بر محمد و آل محمد و حاجت من برآور اى خدايى كه هرگز سائلى را محروم نخواهى كرد و عطايت بر خلق نفاد ندارد و نابود نگردد

يَا قَاضِيَ الْحَاجَاتِ يَا مُجِيبَ الدَّعَوَاتِ يَا رَبَّ الْأَرَضِينَ وَ السَّمَاوَاتِ يَا كَاشِفَ الْكُرُبَاتِ‏

 اى برآورنده حاجتها و مستجاب كننده دعاهاى بندگان اى خداى زمينها و آسمانها اى برطرف كننده رنج و غمها

يَا وَاسِعَ الْعَطِيَّاتِ يَا دَافِعَ النَّقِمَاتِ يَا مُبَدِّلَ السَّيِّئَاتِ حَسَنَاتٍ‏

 اى آنكه عطاهايت وسيع و بى‏نهايت است اى دفع كننده عقوبت و آزارها اى تبديل كننده گناهان به ثواب‏ها

عُدْ عَلَيَّ بِطَوْلِكَ وَ فَضْلِكَ وَ إِحْسَانِكَ‏

 بر من باز هم به جود و فضل و احسانت كرم فرما

وَ اسْتَجِبْ دُعَائِي فِيمَا سَأَلْتُكَ وَ طَلَبْتُ مِنْكَ بِحَقِّ نَبِيِّكَ وَ وَصِيِّكَ وَ أَوْلِيَائِكَ الصَّالِحِينَ‏

 و در آنچه از حضرتت مسئلت كردم دعايم مستجاب كن به حق پيغمبر و جانشين و اولياء تو كه خاصان و نيكان عالمند.

صفت نماز ديگر در اين مقام و آن دو ركعت است همين كه فارغ شدى و تسبيح كردى پس بگو

اللَّهُمَّ إِنِّي حَلَلْتُ بِسَاحَتِكَ لِعِلْمِي بِوَحْدَانِيَّتِكَ وَ صَمَدَانِيَّتِكَ وَ أَنَّهُ لاَ قَادِرَ (قَادِراً) عَلَى قَضَاءِ حَاجَتِي غَيْرُكَ‏

 پروردگارا من به ساحت قدس تو وارد شدم كه يگانگى و يكتائى و استغناى ذاتى تو را مى ‏دانم و به اينكه جز تو كسى قادر بر روا كردن حاجتم نيست آگاهم

وَ قَدْ عَلِمْتُ يَا رَبِّ أَنَّهُ كُلَّمَا شَاهَدْتُ نِعْمَتَكَ عَلَيَّ اشْتَدَّتْ فَاقَتِي إِلَيْكَ‏

 و البته باز اى پروردگار من دانسته ‏ام كه هر چه مشاهده مى ‏كنم از انواع نعمتهاى تو بر من فقر و نيازم به حضرتت بيشتر مى‏شود

وَ قَدْ طَرَقَنِي يَا رَبِّ مِنْ مُهِمِّ أَمْرِي مَا قَدْ عَرَفْتَهُ لِأَنَّكَ عَالِمٌ غَيْرُ مُعَلَّمٍ‏

 و اى خدا و مرا امر مهمى كه تو مى‏دانى بى‏پا و سست گردانيده‏ كه تو بدون تعليم به همه امور عالم دانايى

وَ أَسْأَلُكَ بِالاِسْمِ الَّذِي وَضَعْتَهُ عَلَى السَّمَاوَاتِ فَانْشَقَّتْ وَ عَلَى الْأَرَضِينَ فَانْبَسَطَتْ‏

 پس از تو درخواست مى ‏كنم به حق آن اسمى كه بر آسمانها كه نهادى شكافته شد و بر زمينها نهادى منبسط گرديد

وَ عَلَى النُّجُومِ فَانْتَشَرَتْ وَ عَلَى الْجِبَالِ فَاسْتَقَرَّتْ‏

 و بر ستارگان نهادى در فضاى بى‏ انتها منتشر گشت و بر كوه ها نهادى استقرار يافت

وَ أَسْأَلُكَ بِالاِسْمِ الَّذِي جَعَلْتَهُ عِنْدَ مُحَمَّدٍ وَ عِنْدَ عَلِيٍّ وَ عِنْدَ الْحَسَنِ وَ عِنْدَ الْحُسَيْنِ‏

 و باز درخواست مى‏ كنم از تو به اسمى كه نزد حضرت محمد مصطفى و نزد على مرتضى و نزد حضرت حسن و حسين

وَ عِنْدَ الْأَئِمَّةِ كُلِّهِمْ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَيْهِمْ أَجْمَعِينَ أَنْ تُصَلِّيَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ

 و ائمه هدى كه درود خدا بر همه آنان باد نهادى تو را به آن اسم قسم كه درود فرست بر محمد و آل محمد

وَ أَنْ تَقْضِيَ لِي يَا رَبِّ حَاجَتِي وَ تُيَسِّرَ عَسِيرَهَا وَ تَكْفِيَنِي مُهِمَّهَا وَ تَفْتَحَ لِي قُفْلَهَا

 و حاجت مرا برآور و مشكل و مهم آن را كفايت فرما و مشكل آن حاجتم را آسان ساز و قفل آن حاجت را به رويم بگشا

فَإِنْ فَعَلْتَ ذَلِكَ فَلَكَ الْحَمْدُ وَ إِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَلَكَ الْحَمْدُ غَيْرَ جَائِرٍ فِي حُكْمِكَ وَ لاَ حَائِفٍ فِي عَدْلِكَ‏

 پس اگر از كرم حاجتم برآوردى يا كه برنياوردى حمد و ستايش تو را سزد كه هرگز جورى در حكم تو و جفائى در عدل تو نخواهد بود

پس مى‏ گذارى طرف راست رو را بر زمين و مى‏ گويى‏

اللَّهُمَّ إِنَّ يُونُسَ بْنَ مَتَّى عَبْدَكَ وَ نَبِيَّكَ دَعَاكَ فِي بَطْنِ الْحُوتِ فَاسْتَجَبْتَ لَهُ‏

 خدايا يونس بن متى بنده تو و پيغمبرت در شكم ماهى به درگاه تو دعا كرد و دعايش مستجاب فرمودى

وَ أَنَا أَدْعُوكَ فَاسْتَجِبْ لِي بِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ

 به حق محمد (ص) و آل محمد (ع) دعاى مرا هم مستجاب فرما

و دعا كن به آنچه مى‏ خواهى پس طرف چپ را بگذار و بگو

اللَّهُمَّ إِنَّكَ أَمَرْتَ بِالدُّعَاءِ وَ تَكَفَّلْتَ بِالْإِجَابَةِ وَ أَنَا أَدْعُوكَ كَمَا أَمَرْتَنِي‏

 پروردگارا تو بندگان را امر به دعا كردى و به اجابتش متعهد شدى و من به درگاه تو تو را به دعا مى‏خوانم چنانكه امر فرمودى

فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اسْتَجِبْ لِي كَمَا وَعَدْتَنِي يَا كَرِيمُ‏

 پس درود فرست بر محمد و آلش و دعاى مرا چنانكه وعده دادى مستجاب گردان اى كريم

پس پيشانى را بر زمين گذار و بگو

يَا مُعِزَّ كُلِّ ذَلِيلٍ وَ يَا مُذِلَّ كُلِّ عَزِيزٍ

 اى عزت بخش هر ذليل و خوار و ذليل كننده هر عزيز

تَعْلَمُ كُرْبَتِي فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ (وَ آلِ مُحَمَّدٍ ) وَ فَرِّجْ عَنِّي يَا كَرِيمُ‏

 تو از رنج و غمم آگاهى پس درود فرست برمحمد و آلش و رنج و غمم را برطرف گردان اى خداى كريم.

ذكر نمازى براى حاجت در محل مذكور و آن چنان است كه چهار ركعت نماز مى‏ گزارى و چون فارغ شدى و تسبيح گفتى پس بگو

 اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ يَا مَنْ لاَ تَرَاهُ الْعُيُونُ وَ لاَ تُحِيطُ بِهِ الظُّنُونُ‏ 

 خدايا از تو درخواست مى ‏كنم اى آنكه تو را چشم ها نبيند و بر ذاتت انديشه‏ ها احاطه نكند

 وَ لاَ يَصِفُهُ الْوَاصِفُونَ وَ لاَ تُغَيِّرُهُ الْحَوَادِثُ وَ لاَ تُفْنِيهِ الدُّهُورُ 

 و توصيف كنندگان هرگز به حد كامل وصفت نرسند اى ذاتى كه حوادث عالم او را تغيير ندهد و روزگاران و دهرها تو را افنا نتواند كرد

 تَعْلَمُ مَثَاقِيلَ الْجِبَالِ وَ مَكَايِيلَ الْبِحَارِ وَ وَرَقَ الْأَشْجَارِ وَ رَمْلَ الْقِفَارِ 

 دانايى به وزن كوه‏ ها و پيمانه آب درياها و عدد برگ درختان و ريگ بيابانها

 وَ مَا أَضَاءَتْ بِهِ الشَّمْسُ وَ الْقَمَرُ وَ أَظْلَمَ عَلَيْهِ اللَّيْلُ وَ وَضَحَ عَلَيْهِ النَّهَارُ 

 و آنچه نور خورشيد و ماه بر آن افتد و ظلمت شب تار بر آن احاطه كند و روز روشن گرداند همه را مى‏ دانى

 وَ لاَ تُوَارِي مِنْكَ (مِنْهُ) سَمَاءٌ سَمَاءً وَ لاَ أَرْضٌ أَرْضاً وَ لاَ جَبَلٌ مَا فِي أَصْلِهِ وَ لاَ بَحْرٌ مَا فِي قَعْرِهِ‏ 

 نه آسمانى آسمان ديگرى را از ديده علمت بپوشاند و نه زمينى زمينى را حاجب به ديدار گردد و نه كوهى آنچه در بن اوست و نه دريايى آنچه در قعر اوست از تو پنهان دارد

 أَسْأَلُكَ أَنْ تُصَلِّيَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ 

 از تو درخواست مى‏ كنم درود و رحمت فرستى بر محمد و آل محمد

 وَ أَنْ تَجْعَلَ خَيْرَ أَمْرِي آخِرَهُ وَ خَيْرَ أَعْمَالِي خَوَاتِيمَهَا وَ خَيْرَ أَيَّامِي يَوْمَ أَلْقَاكَ إِنَّكَ عَلَى كُلِّ شَيْ‏ءٍ قَدِيرٌ 

 و خير و نيكويى كار مرا آخر كار قرار دهى و خاتمه اعمالم را نيكو گردانى و بهترين روز مرا روز ملاقاتم با تو مقرر سازى كه اى خدا تو بر هر كار قادرى

 اللَّهُمَّ مَنْ أَرَادَنِي بِسُوءٍ فَأَرِدْهُ وَ مَنْ كَادَنِي فَكِدْهُ وَ مَنْ بَغَانِي بِهَلَكَةٍ فَأَهْلِكْهُ‏ 

 پروردگارا هر كه با من سوء قصدى كند تو او را مجازات كن و هر كه با من مكر و خدعه كند تو با او مكر كن و هر كه براى هلاكم به ظلم برخيزد تواش به هلاكت رسان

 وَ اكْفِنِي مَا أَهَمَّنِي مِمَّنْ دَخَلَ هَمُّهُ عَلَيَ‏ 

 و مهمات امور مرا مهماتى كه از كسان بر دلم فرود آمده كفايت فرما

اللَّهُمَّ أَدْخِلْنِي فِي دِرْعِكَ الْحَصِينَةِ وَ اسْتُرْنِي بِسِتْرِكَ الْوَاقِي‏

 اى خدا مرا در زره محكم خود درآور و زشتيهايم را در پرده حفظت بپوشان

يَا مَنْ يَكْفِي مِنْ كُلِّ شَيْ‏ءٍ وَ لاَ يَكْفِي مِنْهُ شَيْ‏ءٌ اكْفِنِي مَا أَهَمَّنِي مِنْ أَمْرِ الدُّنْيَا وَ الْآخِرَةِ

 اى خدايى كه تنها از همه كفايت باشى و هيچ چيز از تو كافى نيست تو مهمات‏ امور دنيا و آخرت مرا كفايت فرما

وَ صَدِّقْ قَوْلِي وَ فِعْلِي يَا شَفِيقُ يَا رَفِيقُ فَرِّجْ عَنِّي الْمَضِيقَ وَ لاَ تُحَمِّلْنِي مَا لاَ أُطِيقُ‏

 و قول و فعلم را تو به مقام صدق و حقيقت رسان اى خداى با شفقت و رفيق مرا از تنگناى غم و اندوه گشايش و آسايش عطا فرما و بارى فوق طاقتم بر دوش منه

اللَّهُمَّ احْرُسْنِي بِعَيْنِكَ الَّتِي لاَ تَنَامُ وَ ارْحَمْنِي بِقُدْرَتِكَ عَلَيَّ يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ‏

 پروردگارا مرا به چشم خود كه هرگز به خواب نيفتد محافظت فرما و به قدرت خويش بر من ترحم كن اى مهربانترين مهربانان عالم

يَا عَلِيُّ يَا عَظِيمُ أَنْتَ عَالِمٌ بِحَاجَتِي وَ عَلَى قَضَائِهَا قَدِيرٌ وَ هِيَ لَدَيْكَ يَسِيرٌ وَ أَنَا إِلَيْكَ فَقِيرٌ

 اى خداى بلند مرتبه بزرگ تو به حاجت من دانا و به برآوردن حاجتم توانايى و آن حاجت پيش تو چيز ناقابلى است و من بسوى تو فقير و محتاجم

فَمُنَّ بِهَا عَلَيَّ يَا كَرِيمُ إِنَّكَ عَلَى كُلِّ شَيْ‏ءٍ قَدِيرٌ

 پس بر من منت گذار و حاجتم برآور اى خداى كريم كه تو بر هر چيز توانايى

پس به سجده مى ‏روى و مى‏ گويى‏

إِلَهِي قَدْ عَلِمْتَ حَوَائِجِي فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اقْضِهَا وَ قَدْ أَحْصَيْتَ ذُنُوبِي‏

 اى خداى من تو البته حاجتم را مى‏ دانى پس درود فرست بر محمد و آلش و حاجتم را برآور و تو البته گناهانم را به شمار آورده ‏اى

فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ اغْفِرْهَا يَا كَرِيمُ‏

 پس درود فرست بر محمد و آلش و گناهانم را بيامرز اى خداى كريم

پس بر زمين مى‏ گذارى طرف راست روى خود را و مى‏ گويى‏

إِنْ كُنْتُ بِئْسَ الْعَبْدُ فَأَنْتَ نِعْمَ الرَّبُ‏

 اى خدا اگر بد بنده ‏اى هستم تو نيكو خدايى هستى

افْعَلْ بِي مَا أَنْتَ أَهْلُهُ وَ لاَ تَفْعَلْ بِي مَا أَنَا أَهْلُهُ يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ‏

 پس با من آن كن كه سزاوار مقام توست نه آنچه لايق من است اى مهربانترين مهربانان عالم

پس بر زمين مى‏ گذارى طرف چپ روى خود را و مى‏ گويى‏

اللَّهُمَّ إِنْ عَظُمَ الذَّنْبُ مِنْ عَبْدِكَ فَلْيَحْسُنِ الْعَفْوُ مِنْ عِنْدِكَ يَا كَرِيمُ‏

 خدايا اگر گناه از من بزرگ است عفو و بخشش از تو بسيار نيكو است اى خداى كريم

پس پيشانى را بر زمين مى‏ گذارى و مى‏ گويى‏

ارْحَمْ مَنْ أَسَاءَ وَ اقْتَرَفَ وَ اسْتَكَانَ وَ اعْتَرَفَ‏

 اى خدا ترحم كن در حق كسى كه بد كرد و فرو در گناه شد و باز تضرع كرد و اعتراف نمود

مؤلف گويد كه اين دعا تا وَ اغْفِرْهَا يَا كَرِيمُ همان دعايى است كه در مزار قديم در اعمال صحن مسجد سهله در مقام امام زين العابدين عليه السلام نقل شده‏