آداب قبل از زیارت امام حسین (ع) (مفاتیح الجنان)

مقصد دوم در فصل هفتم از باب زیارات: آداب زیارت امام حسین علیه السلام: دوم از حضرت صادق عليه السلام منقول است كه چون به زيارت امام حسين عليه السلام بروى زيارت كن آن حضرت را محزون و غمناك و ژوليده مو و غبار آلوده و گرسنه و تشنه كه آن حضرت با اين احوال شهيد شده است و حاجات خود را طلب نما و برگرد و آن را وطن خود قرار مده

سوم- آنكه در سفر زيارت آن حضرت توشه را از چيزهاى لذيذ مانند بريانى و حلواها قرار ندهد و خوراك خود را نان با لبن يعنى شير يا ماست قرار دهد از حضرت صادق عليه السلام روايت است كه فرمود شنيده ‏ام كه جماعتى به زيارت امام حسين عليه السلام مى‏ روند و با خود سفره‏ ها برمى ‏دارند كه در آنها بزغاله‏ هاى بريان و حلواها هست و اگر به زيارت قبر پدران يا دوستان خود بروند اينها را با خود برنمى‏ دارند و در حديث معتبر ديگر منقول است كه آن حضرت به مفضل بن عمر فرمود كه زيارت كنيد امام حسين عليه السلام را بهتر از آن است كه زيارت نكنيد و زيارت نكنيد بهتر از آن است كه زيارت كنيد مفضل گفت پشت مرا شكستى فرمود كه و الله اگر به زيارت قبر پدران خود برويد اندوهگين و غمناك مى ‏رويد و به زيارت آن حضرت كه مى ‏رويد سفره ‏ها با خود برمى ‏داريد بلكه مى ‏بايد ژوليده مو و گرد آلود برويد مؤلف گويد پس چقدر شايسته است براى اغنيا و تجار كه ملاحظه اين مطلب را در اين سفر بنمايند و هرگاه در بلادى كه در بين راه ايشان است تا كربلا بعض دوستانشان كه ايشان را دعوت و ميهمانى مى‏ كنند و در زمان حركت از منزلشان سفره و ناهار خوريهاى آنها را از مطبوخات لذيذه و مرغ بريان و ساير برياني ها مملو مى‏ كنند قبول نكنند و بگويند كه ما مسافر كربلا هستيم و شايسته نيست براى ما تغذى به اين نحو غذاها شيخ كلينى رحمة الله عليه روايت كرده كه بعد از شهادت امام حسين عليه السلام زوجه كلبيه آن حضرت اقامه ماتم نمود براى آن حضرت و گريست و گريستند ساير زنها و خدمتكاران تا حدى كه اشكهاى آنها خشك شد و ديگر اشكشان نيامد پس از يك جايى براى آن مخدره هديه فرستادند جونى كه معنى آن را مرغ قطا گفته ‏اند براى آنكه از خوردن آن قوتى بگيرند در گريستن بر امام حسين عليه السلام چون آن محترمه آن را ديد پرسيد اين چيست گفتند هديه ‏اى است كه فلانى فرستاده براى شما كه استعانت بجوئيد به آن در ماتم حسين عليه السلام فرمود لسنا في عرس فما نصنع بها ما كه در عروسى نيستيم ما را چه به اين خوراك پس امر فرمود آن را از خانه بيرون بردند

چهارم- از چيزهايى كه در سفر زيارت امام حسين عليه السلام مندوب است تواضع و فروتنى و خشوع و راه رفتن مانند بنده ذليل پس كسانى كه در طريق زيارت آن حضرت سوار مى ‏شوند بر اين مراكب جديده كه به قوه بخار بسرعت حركت مى ‏نمايد و امثال آن بايد خيلى ملتفت خود باشند كه تجبر و تكبر نكنند و بر ساير زايرين و بندگان خدا كه بسختى و مشقت به كربلا مى ‏روند بزرگى ننمايند و آنها را به چشم حقارت نظر نكنند علماء در احوال اصحاب كهف نقل كرده ‏اند كه آنها از مخصوصين دقيانوس و بمنزله وزراى او بودند وقتى كه حق تعالى رحمت خود را شامل حال آنها فرمود و بفكر خدا پرستى و اصلاح كار خود برآمدند صلاح خود را در اين ديدند كه از مردم كناره گيرند و در غارى مأوى گرفته به عبادت خدا مشغول شوند پس سوار بر اسبها شده و از شهر بيرون آمدند همين كه سه ميل راه رفتند تمليخا كه يكى از آنها بود گفت يا إخوتاه جاءت مسكنه الآخرة و ذهب ملك الدنيا انزلوا عن خيولكم و امشوا على أرجلكم اى برادران اين راه راه آخرت است و بايد بنحو فقيرى و مسكنت رفت و ملك و رياست دنيا را بايد كنار گذاشت اكنون از اسبها بايد پياده شويد و با پاى پياده به درگاه حق تعالى برويد تا شايد پروردگار شما بر شما رحم نمايد و گشايشى در امر شما نصيب شما فرمايد پس همگى از اسبهاى خويش پياده شدند و در آن روز آن محترمين معظمين با پاى پياده هفت فرسخ راه رفتند تا آنكه پاهاى ايشان مجروح شد و خون از آنها متقاطر گرديد پس زايرين اين قبر مطهر اين مطلب را در نظر داشته باشند و هم بدانند كه هر چه در اين راه شخص براى خدا تواضع كند باعث رفعت مقام او خواهد شد و لهذا در آداب زيارت آن جناب از حضرت امام جعفر صادق عليه السلام منقول است كه هر كه به زيارت قبر امام حسين عليه السلام برود پياده حق تعالى بنويسد از براى او به عدد هرگامى هزار حسنه و محو مى‏كند از او هزار گناه و بلند كند از براى او در بهشت هزار درجه پس چون به شط فرات برسى غسل كن و پاهاى خود را برهنه كن و نعلهاى خود را در دست خود بگير و راه رو مانند راه رفتن بنده ذليل

پنجم- آنكه اگر در بين راه زوار پياده ديد كه وامانده و خسته شده و از او استعانتى خواست تا ممكن شود در كار او اهتمام نموده و او را به منزل برساند و مبادا با او استخفاف و بى ‏اعتنايى نمايد شيخ كلينى به سند معتبر از أبو هارون روايت كرده كه من حاضر بودم در خدمت حضرت صادق عليه السلام كه فرمود به مردمى كه در نزد او بودند چه شده از براى شما كه استخفاف مى ‏نمائيد به ما پس برخاست از بين آنها مردى از اهل خراسان و گفت پناه مى‏بريم به خدا از آنكه ما استخفاف كنيم به شما يا به چيزى از امر شما فرمود آرى تو خودت يكى از آن اشخاص هستى كه سبك شمردى و خوار نمودى مرا آن مرد گفت پناه مى ‏برم به خدا كه من خوار نموده باشم شما را فرمود واى بر تو آيا نشنيدى فلان كس را در وقتى كه نزديك به جحفه بوديم با تو گفت مرا بقدر يك ميل سوار كن كه به خدا سوگند من خسته شدم به خدا سوگند كه تو سر بسوى او بلند نكردى و استخفاف به او نمودى و هر كسى كه مؤمنى را خوار نمايد ما را خوار نموده و حرمت خدا را ضايع كرده مؤلف گويد كه ما در آداب زيارت در ادب نهم كلامى با روايتى از على بن يقطين كه مناسب است با اين مقام ذكر كرديم به آنجا رجوع كن كه در آن موعظه نيكويى است و اين ادب كه در اينجا ذكر شد اختصاص به زوار امام حسين عليه السلام ندارد لكن چون اين مطلب در راه زيارت آن حضرت خيلى اتفاق مى‏ افتد لهذا ما در اينجا ذكر نموديم

ششم- از ثقه جليل القدر محمد بن مسلم مروى است كه به حضرت امام محمد باقر عليه السلام عرض كرد كه چون ما به زيارت پدرت حسين بن على عليهما السلام مى‏ رويم آيا نه چنان است كه در حجيم فرمود بلى گفت پس بر ما لازم است آنچه بر حاجيان لازم است فرمود كه بر تو لازم است كه نيكو مصاحبت بنمايى با هر كه رفيق تو است و بر تو لازم است كه كم سخن بگويى مگر سخن خير و لازم است بر تو كه ياد خدا بسيار بكنى و لازم است كه جامه ‏هايت پاكيزه باشد و لازم است كه غسل كنى پيش از آنكه داخل حاير شوى و لازم است كه با خشوع و رقت باشى و نماز بسيار بكنى و صلوات بر محمد و آل محمد بسيار بفرستى و بايد كه خود را نگاه دارى از چيزهايى كه سزاوار نيست تو را و بايد كه ديده خود را از حرام و شبهه بپوشانى و احسان به برادران مؤمن پريشان خود بكنى و اگر كسى را ببينى كه خرجيش تمام شده او را دستگيرى كنى و خرجى خود را ميان خود و ايشان برابر قسمت كنى و لازم است بر تو تقيه كه قوام دين تو به آن است و پرهيزكارى از چيزهايى كه خدا از آنها نهى كرده است و ترك كنى خصومت و بسيار قسم خوردن و مجادله و منازعه كه در آن قسم باشد پس چون چنين كنى تمام مى‏ شود ثواب حج و عمره از براى تو و مستوجب مى ‏شوى از جانب آن كسى كه طلب ثواب او كرده به مال خرج كردن و از اهل خود دور افتادن اينكه برگردى به آمرزش گناهان و رحمت و خوشنودى خدا

هفتم- در روايت ابو حمزه ثمالى از حضرت صادق عليه السلام در باب زيارت امام حسين عليه السلام منقول است كه چون به نينوا رسيدى بارهاى خود را در آنجا بگذار و روغن بر خود ممال و سرمه مكش و گوشت مخور مادامى كه در آنجا مقيم مى ‏باشى‏.