زیارت حضرت عباس (ع) (مفاتیح الجنان)

مقصد سوم در فصل هفتم از باب زیارات: کیفیت زیارت امام حسین علیه السلام و زیارت حضرت عباس:در زيارت حضرت عباس بن على بن ابى طالب عليهم السلام است: شيخ اجل جعفر بن قولويه قمى به سند معتبر از ابو حمزه ثمالى روايت كرده كه حضرت امام جعفر صادق عليه السلام فرمود كه چون اراده نمايى كه زيارت كنى قبر عباس بن على عليهما السلام را و آن بر كنار فرات محاذى حاير است مى ‏ايستى بر در روضه و مى گويى‏

سَلاَمُ اللَّهِ وَ سَلاَمُ مَلاَئِكَتِهِ الْمُقَرَّبِينَ وَ أَنْبِيَائِهِ الْمُرْسَلِينَ وَ عِبَادِهِ الصَّالِحِينَ وَ جَمِيعِ الشُّهَدَاءِ وَ الصِّدِّيقِينَ‏

سلام خدا و سلام فرشتگان مقرب خدا و رسولان خدا و بندگان شايسته خدا و سلام تمام شهيدان راه خدا و صادقان با ايمان كامل

(وَ) الزَّاكِيَاتُ الطَّيِّبَاتُ فِيمَا تَغْتَدِي وَ تَرُوحُ عَلَيْكَ يَا ابْنَ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ‏

و نفوس پاكيزه پاك و نكو سيرت در آنچه صبح و شام است سلام همه آنان بر تو باد اى فرزند امير المؤمنين

أَشْهَدُ لَكَ بِالتَّسْلِيمِ وَ التَّصْدِيقِ وَ الْوَفَاءِ وَ النَّصِيحَةِ لِخَلَفِ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ الْمُرْسَلِ‏

گواهى مى‏ دهم براى تو كه حضرتت مقام تسليم و تصديق و وفادارى و خيرخواهى در حد كمال داشتى نسبت به حضرت حسين فرزند پيغمبر صلى الله عليه و آله

وَ السِّبْطِ الْمُنْتَجَبِ وَ الدَّلِيلِ الْعَالِمِ وَ الْوَصِيِّ الْمُبَلِّغِ وَ الْمَظْلُومِ الْمُهْتَضَمِ‏

و سبط برگزيده رسول و رهبر داناى خلق و وصى پيغمبر و رساننده حكم خدا به خلق آن امام مظلوم جور و جفا كشيده

فَجَزَاكَ اللَّهُ عَنْ رَسُولِهِ وَ عَنْ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ وَ عَنِ الْحَسَنِ وَ الْحُسَيْنِ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَيْهِمْ أَفْضَلَ الْجَزَاءِ

پس خدا تو را از جانب رسولش و از جانب امير المؤمنين و از حضرت حسن و حسين صلوات الله عليهم بهترين پاداش عطا كند

بِمَا صَبَرْتَ وَ احْتَسَبْتَ وَ أَعَنْتَ فَنِعْمَ عُقْبَى الدَّارِ

و بواسطه آن صبر و تحمل مصايبى كه در يارى برادرت كردى پس دار سعادت عقبى تو را نيكوست

لَعَنَ اللَّهُ مَنْ قَتَلَكَ وَ لَعَنَ اللَّهُ مَنْ جَهِلَ حَقَّكَ وَ اسْتَخَفَّ بِحُرْمَتِكَ وَ لَعَنَ اللَّهُ مَنْ حَالَ بَيْنَكَ وَ بَيْنَ مَاءِ الْفُرَاتِ‏

خدا لعنت كند كسانى را كه حق تو را ندانستند و از جهل هتك احترامت كردند و خدا لعنت كند كسى را كه بين تو و آب فرات حايل گرديد

أَشْهَدُ أَنَّكَ قُتِلْتَ مَظْلُوماً وَ أَنَّ اللَّهَ مُنْجِزٌ لَكُمْ مَا وَعَدَكُمْ‏

گواهى مى ‏دهم كه تو مظلوم كشته شدى و خدا آنچه را كه وعده داده محققا به تو عطا كند

جِئْتُكَ يَا ابْنَ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ وَافِداً إِلَيْكُمْ وَ قَلْبِي مُسَلِّمٌ لَكُمْ وَ تَابِعٌ‏

اى فرزند امير المؤمنين من به زيارت شما آمده ‏ام در حاليكه بر شما واردم و قلبم تسليم امر شما و تابع فرمان شما

وَ أَنَا لَكُمْ تَابِعٌ وَ نُصْرَتِي لَكُمْ مُعَدَّةٌ حَتَّى يَحْكُمَ اللَّهُ وَ هُوَ خَيْرُ الْحَاكِمِينَ‏

و من پيرو شما و براى يارى شما مهيا هستم تا هنگامى كه فرمان و حكم خدا فرا رسد كه او بهترين حكم كنندگان است

فَمَعَكُمْ مَعَكُمْ لاَ مَعَ عَدُوِّكُمْ إِنِّي بِكُمْ وَ بِإِيَابِكُمْ (وَ بِآبَائِكُمْ) مِنَ الْمُؤْمِنِينَ‏

پس من با شما هستم و با تمام قواى خود با شما هستم نه با دشمنان شما من به شما ايمان دارم و به بازگشت شما نيز ايمان دارم

وَ بِمَنْ خَالَفَكُمْ وَ قَتَلَكُمْ مِنَ الْكَافِرِينَ قَتَلَ اللَّهُ أُمَّةً قَتَلَتْكُمْ بِالْأَيْدِي وَ الْأَلْسُنِ‏

و به دين و آيين دشمنان و مخالفان شما و قاتلان شما از كافران و منكرانم خدا بكشد امتى را كه به دست و زبان شما را كشتند.

پس داخل روضه شو و خود را به ضريح بچسبان و بگو

السَّلاَمُ عَلَيْكَ أَيُّهَا الْعَبْدُ الصَّالِحُ‏

سلام بر تو اى بنده شايسته حق

الْمُطِيعُ لِلَّهِ وَ لِرَسُولِهِ وَ لِأَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ وَ الْحَسَنِ وَ الْحُسَيْنِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِمْ وَ سَلَّمَ‏

و مطيع امر خدا و رسول خداو مطيع امير المؤمنين و حضرت حسن و حسين صلوات الله و سلامه عليهم

السَّلاَمُ عَلَيْكَ وَ رَحْمَةُ اللَّهِ وَ بَرَكَاتُهُ وَ مَغْفِرَتُهُ وَ رِضْوَانُهُ وَ عَلَى رُوحِكَ وَ بَدَنِكَ‏

سلام بر تو و رحمت و بركات خدا و مغفرت و رضا و خوشنودى خدا بر روح و جسم شما باد

أَشْهَدُ وَ أُشْهِدُ اللَّهَ أَنَّكَ مَضَيْتَ عَلَى مَا مَضَى بِهِ الْبَدْرِيُّونَ وَ الْمُجَاهِدُونَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ‏

گواهى مى‏ دهم و خدا را گواه مى ‏گيرم كه تو از جهان درگذشتى با همان مقام رفيع شهادت كه شهداى بدر يافتند و ديگر جهاد كنندگان در راه خدا

الْمُنَاصِحُونَ لَهُ فِي جِهَادِ أَعْدَائِهِ الْمُبَالِغُونَ فِي نُصْرَةِ أَوْلِيَائِهِ الذَّابُّونَ عَنْ أَحِبَّائِهِ‏

كه همه خيرخواهان دين خدا بر عليه دشمنان خدا جهاد كامل و با دوستان خدا و دفاع از محبان خدا منتهاى نصرت و يارى را كردند

فَجَزَاكَ اللَّهُ أَفْضَلَ الْجَزَاءِ وَ أَكْثَرَ الْجَزَاءِ وَ أَوْفَرَ الْجَزَاءِ

پس خدا به شما بهتر و بيشتر و كاملترين پاداشى عطا كند

وَ أَوْفَى جَزَاءِ أَحَدٍ مِمَّنْ وَفَى بِبَيْعَتِهِ وَ اسْتَجَابَ لَهُ دَعْوَتَهُ وَ أَطَاعَ وُلاَةَ أَمْرِهِ‏

كه به احدى از كسانى كه به عهدش وفا كردند و دعوتش را اجابت كردند و از ولى امر حق و خلفاى الهى اطاعت كردند عطا فرمايد

أَشْهَدُ أَنَّكَ قَدْ بَالَغْتَ فِي النَّصِيحَةِ وَ أَعْطَيْتَ غَايَةَ الْمَجْهُودِ

گواهى مى ‏دهم كه تو نهايت كوشش را در نصيحت و كمال جهد و اهتمام را در راه دين خدا ادا كردى

فَبَعَثَكَ اللَّهُ فِي الشُّهَدَاءِ وَ جَعَلَ رُوحَكَ مَعَ أَرْوَاحِ السُّعَدَاءِ

تا آنكه خدايت در مقام رفيع شهيدان مبعوث كرد و روح پاكت را با ارواح پاك سعادتمندان عالم محشور

وَ أَعْطَاكَ مِنْ جِنَانِهِ أَفْسَحَهَا مَنْزِلاً وَ أَفْضَلَهَا غُرَفاً وَ رَفَعَ ذِكْرَكَ فِي عِلِّيِّينَ (فِي الْعَالَمِينَ)

و از بهشت بهترين منازل و نيكوترين غرفه بهشتى عطا كند و نام شريفت را در عالم بلند گرداند

وَ حَشَرَكَ مَعَ النَّبِيِّينَ وَ الصِّدِّيقِينَ وَ الشُّهَدَاءِ وَ الصَّالِحِينَ وَ حَسُنَ أُولَئِكَ رَفِيقاً

و با پيغمبران و صادقان در ايمان و شهيدان و صالحان كه اينها بهترين رفيقانند محشور فرمايد

أَشْهَدُ أَنَّكَ لَمْ تَهِنْ وَ لَمْ تَنْكُلْ وَ أَنَّكَ مَضَيْتَ عَلَى بَصِيرَةٍ مِنْ أَمْرِكَ مُقْتَدِياً بِالصَّالِحِينَ وَ مُتَّبِعاً لِلنَّبِيِّينَ‏

گواهى مى ‏دهم كه تو هيچ سستى و كوتاهى نكردى و در كار خود با بصيرت و حجت از جهان درگذشتى و هميشه در اعمالت اقتداء به صالحان و پيروى از رسولان خدا كردى

فَجَمَعَ اللَّهُ بَيْنَنَا وَ بَيْنَكَ وَ بَيْنَ رَسُولِهِ وَ أَوْلِيَائِهِ فِي مَنَازِلِ الْمُخْبِتِينَ فَإِنَّهُ أَرْحَمُ الرَّاحِمِينَ‏

پس خدا بين ما و تو بزرگوار و بين رسول خدا و اولياء و دوستان خدا در منزلهاى بهشتى اهل خضوع و تقوى جمع گرداند كه خدا مهربانترين مهربانان عالم است.

مؤلف گويد كه خوب است اين زيارت را پشت سر قبر رو به قبله بخوانى چنانكه شيخ در تهذيب فرموده ثم ادخل فانكب على القبر و قل و أنت مستقبل القبلة السَّلاَمُ عَلَيْكَ أَيُّهَا الْعَبْدُ الصَّالِحُ و نيز بدان كه زيارت جناب عباس موافق روايت مذكور همين بود كه ذكر شد لكن سيد بن طاوس و شيخ مفيد و ديگران بعد از اين فرموده ‏اند كه پس برو بسمت بالا سر و دو ركعت نماز كن و بعد از آن آنچه خواهى نماز كن و بخوان خدا را بسيار و بگو در عقب نماز

اَللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ

پروردگارا درود فرست بر محمد و آل محمد

وَ لاَ تَدَعْ لِي فِي هَذَا الْمَكَانِ الْمُكَرَّمِ وَ الْمَشْهَدِ الْمُعَظَّمِ ذَنْباً إِلاَّ غَفَرْتَهُ‏

و بر من ديگر در اين مكان گرامى و مشهد معظم گناهى باقى مگذار تمام گناهانم را ببخش و بيامرز

وَ لاَ هَمّاً إِلاَّ فَرَّجْتَهُ وَ لاَ مَرَضاً إِلاَّ شَفَيْتَهُ وَ لاَ عَيْباً إِلاَّ سَتَرْتَهُ وَ لاَ رِزْقاً إِلاَّ بَسَطْتَهُ‏

و هم و غمم را بر طرف ساز تمام مرض و دردهايم را شفا عنايت فرما و هر عيب و عار مرا پرده پوشى كن و رزقم را وسيع ساز

وَ لاَ خَوْفاً إِلاَّ آمَنْتَهُ وَ لاَ شَمْلاً إِلاَّ جَمَعْتَهُ وَ لاَ غَائِباً إِلاَّ حَفِظْتَهُ وَ أَدْنَيْتَهُ‏

و از هر خوف و هراسم ايمنى كامل بخش پريشاني هايم همه را اصلاح فرما و غايب مرا محفوظ بدار و لقايش نزديك

وَ لاَ حَاجَةً مِنْ حَوَائِجِ الدُّنْيَا وَ الْآخِرَةِ لَكَ فِيهَا رِضًى وَ لِي فِيهَا صَلاَحٌ إِلاَّ قَضَيْتَهَا يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ‏

و تمام حاجتهاى دنيا و آخرتم را كه رضاى تو و صلاح من در آن است همه را روا گردان اى مهربانترين مهربانان عالم.

پس برگرد بسوى ضريح و نزد پاها بايست و بگو

السَّلاَمُ عَلَيْكَ يَا أَبَا الْفَضْلِ الْعَبَّاسَ ابْنَ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ السَّلاَمُ عَلَيْكَ يَا ابْنَ سَيِّدِ الْوَصِيِّينَ‏

سلام بر تو اى ابا الفضل العباس فرزند امير المؤمنين سلام بر تو اى فرزند سيد جانشينان پيغمبر

السَّلاَمُ عَلَيْكَ يَا ابْنَ أَوَّلِ الْقَوْمِ إِسْلاَماً وَ أَقْدَمِهِمْ إِيمَاناً وَ أَقْوَمِهِمْ بِدِينِ اللَّهِ وَ أَحْوَطِهِمْ عَلَى الْإِسْلاَمِ‏

سلام بر تو اى فرزند اول كسى كه اسلام اختيار كرد و در رتبه ايمان بر همه امت تقدم و برترى داشت و در دين خدا از همه كس پايدارتر و در حفظ اسلام از همه مراقبتش بيشتر بود

أَشْهَدُ لَقَدْ نَصَحْتَ لِلَّهِ وَ لِرَسُولِهِ وَ لِأَخِيكَ فَنِعْمَ الْأَخُ الْمُوَاسِي فَلَعَنَ اللَّهُ أُمَّةً قَتَلَتْكَ‏

گواهى مي دهم كه تو در راه خدا و رسول و برادرت خيرخواه بودى و نيكو برادرى بودى كه با حضرت حسين مساوات و مواسات نمودى

وَ لَعَنَ اللَّهُ أُمَّةً ظَلَمَتْكَ وَ لَعَنَ اللَّهُ أُمَّةً اسْتَحَلَّتْ مِنْكَ الْمَحَارِمَ وَ انْتَهَكَتْ حُرْمَةَ الْإِسْلاَمِ‏

بارى خدا لعنت كند امتى را كه هتك حرمت شما و ريختن خون شما و حرمت اسلام را حلال شمردند

فَنِعْمَ الصَّابِرُ الْمُجَاهِدُ الْمُحَامِي النَّاصِرُ وَ الْأَخُ الدَّافِعُ عَنْ أَخِيهِ‏

پس شما (در راه وفاى ‏با برادرت حسين «ع» ) نيكو صبر و تحمل و جهاد و حمايت و نصرت و دفاع كامل از حريم برادر

الْمُجِيبُ إِلَى طَاعَةِ رَبِّهِ الرَّاغِبُ فِيمَا زَهِدَ فِيهِ غَيْرُهُ مِنَ الثَّوَابِ الْجَزِيلِ وَ الثَّنَاءِ الْجَمِيلِ‏

و امر پروردگارش را اطاعت كردى و در راه فداكارى آن حضرت و ثواب بزرگ نصرت و يارى او كه ديگران رو گردانيدند تو مشتاقانه شتافتى و ثواب عظيم و نام نيكو در دو عالم يافتى

وَ أَلْحَقَكَ (فَأَلْحَقَكَ) اللَّهُ بِدَرَجَةِ آبَائِكَ فِي جَنَّاتِ النَّعِيمِ‏

و خدايت در بهشت نعيم با پدران بزرگوارت ملحق گرداند

اللَّهُمَّ إِنِّي تَعَرَّضْتُ لِزِيَارَةِ أَوْلِيَائِكَ رَغْبَةً فِي ثَوَابِكَ وَ رَجَاءً لِمَغْفِرَتِكَ وَ جَزِيلِ إِحْسَانِكَ‏

پروردگارا من خود را مهيا بر زيارت اولياء و دوستان تو نموده ‏ام به اشتياق ثواب و به اميد مغفرت و لطف و احسان بزرگ تو

فَأَسْأَلُكَ أَنْ تُصَلِّيَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الطَّاهِرِينَ وَ أَنْ تَجْعَلَ رِزْقِي بِهِمْ دَارّاً وَ عَيْشِي بِهِمْ قَارّاً

پس از تو درخواستم اين است كه درود فرستى بر محمد و آلش و بواسطه آنها هميشه روزى مرا وسيع و زندگانيم را پايدار و خوش بگردانى

وَ زِيَارَتِي بِهِمْ مَقْبُولَةً وَ حَيَاتِي بِهِمْ طَيِّبَةً وَ أَدْرِجْنِي إِدْرَاجَ الْمُكْرَمِينَ‏

و زيارتم را به شفاعتشان بپذيرى و حيوة طيب نصيبم فرمايى و مرا در صف اهل كرامت درج فرمايى

وَ اجْعَلْنِي مِمَّنْ يَنْقَلِبُ مِنْ زِيَارَةِ مَشَاهِدِ أَحِبَّائِكَ مُفْلِحاً مُنْجِحاً

و از آن خوبان و سعادتمندان كه چون از زيارت مشهد محبان و دوستانت باز گردند رستگار و حاجت روا شده

قَدِ اسْتَوْجَبَ غُفْرَانَ الذُّنُوبِ وَ سَتْرَ الْعُيُوبِ وَ كَشْفَ الْكُرُوبِ إِنَّكَ أَهْلُ التَّقْوَى وَ أَهْلُ الْمَغْفِرَةِ

و مستوجب قطعى آمرزش گناه شده‏ اند و عيوب و زشتي هايشان مستور و هم و غمشان برطرف گرديده از آنان قرارم دهى كه تو اى خدا اهل تقوى و مغفرتى.

و چون خواهى وداع كنى آن حضرت را پس برو به نزد قبر شريف و بگو اين را كه در روايت ابو حمزه ثمالى است و علما نيز ذكر كرده ‏اند

أَسْتَوْدِعُكَ اللَّهَ وَ أَسْتَرْعِيكَ وَ أَقْرَأُ عَلَيْكَ السَّلاَمَ‏

از تو اى بزرگوار تقاضاى وداع مى ‏كنم و خدا را از تو درخواست توجه و لطف خاص دارم و بر تو تحيت و سلام خوانده

آمَنَّا بِاللَّهِ وَ بِرَسُولِهِ وَ بِكِتَابِهِ وَ بِمَا جَاءَ بِهِ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ اللَّهُمَّ فَاكْتُبْنَا مَعَ الشَّاهِدِينَ‏

در حالى كه بخدا و رسول و كتاب او آورده و بهرچه از اوامر و نواهى كه از جانب خدا آورده بهمه ايمان دارم پروردگارا تو مرا با گواهان و اهل ايمان ثابت مقدر فرما

اللَّهُمَّ لاَ تَجْعَلْهُ آخِرَ الْعَهْدِ مِنْ زِيَارَتِي قَبْرَ ابْنِ أَخِي رَسُولِكَ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ‏

پروردگارا اين زيارت را آخرين عهدم از قبر مطهر فرزند برادر پيغمبرت صلى الله عليه و آله قرار مده

وَ ارْزُقْنِي زِيَارَتَهُ أَبَداً مَا أَبْقَيْتَنِي وَ احْشُرْنِي مَعَهُ وَ مَعَ آبَائِهِ فِي الْجِنَانِ‏

و هميشه تا در حيوة مرا باقى دارى زيارتش نصيبم گردان و مرا با آن حضرت و با پدران بزرگوارش در بهشت برين محشور گردان

وَ عَرِّفْ بَيْنِي وَ بَيْنَهُ وَ بَيْنَ رَسُولِكَ وَ أَوْلِيَائِكَ‏

و ميان من و او و رسول اكرم و اولياء دين خود ائمه هدى شناسايى برقرار دار

اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ

پروردگارا درود فرست بر محمد و آل محمد

وَ تَوَفَّنِي عَلَى الْإِيمَانِ بِكَ وَ التَّصْدِيقِ بِرَسُولِكَ‏

و بميران مرا بر ايمان (به وحدانيت) خود و تصديق به رسالت پيغمبر

وَ الْوِلاَيَةِ لِعَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ وَ الْأَئِمَّةِ مِنْ وُلْدِهِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ‏

و ولايت و دوستى على (ع) و ائمه طاهرين از فرزندان على عليهم السلام

وَ الْبَرَاءَةِ مِنْ عَدُوِّهِمْ فَإِنِّي قَدْ رَضِيتُ يَا رَبِّي بِذَلِكَ وَ صَلَّى اللَّهُ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ

و بر تبرى و بيزارى از دشمنان اينها كه من اى خدا به اين دين و عقيده خوشنودم و درود خدا بر محمد و آل محمد باد

پس دعا كن از براى خود و از براى پدر و مادر و مؤمنين و مسلمين و اختيار كن از دعاها هر دعايى كه مى‏ خواهى

مؤلف گويد كه روايت شده در خبرى از حضرت سيد سجاد عليه السلام آنچه حاصلش آن است كه فرمودند خدا رحمت كند عباس را كه ايثار كرد بر خود برادر خود را و جان خود را فداى آن حضرت نمود تا آنكه در يارى او دو دستش را قطع كردند و حق تعالى در عوض دو دست او دو بال به او عنايت فرمود كه با آن دو بال با فرشتگان در بهشت مانند جعفر بن ابى طالب پرواز مى ‏كند و از براى عباس عليه السلام در نزد خداوند منزلتى است در روز قيامت كه مغبوط جميع شهدا است و جميع شهدا را آرزوى مقام او است و نقل شده كه حضرت عباس عليه السلام در وقت شهادت سى و چهار ساله بود و آنكه ام البنين مادر عباس عليه السلام در ماتم او و برادران اعيانى او بيرون مدينه در بقيع مى‏ شد و در ماتم ايشان چنان ندبه و گريه مى‏ كرد كه هر كه از آنجا مى ‏گذشت گريان مى‏ گشت گريستن دوستان عجبى نيست مروان بن الحكم كه بزرگتر دشمنى بود خاندان نبوت را چون بر ام البنين عبور مى‏ كرد از اثر گريه او گريه مى ‏كرد و اين اشعار از ام البنين در مرثيه حضرت ابو الفضل عليه السلام و ديگر پسرانش نقل شده:

و نیز از اوست:

پاورپوینت صوتی زیارت حضرت عباس (ع)