دعا هنگام ذبح قربانی (زاد المعاد)

اعمال ماه ذی الحجه؛ روز دهم ذی الحجه که روز عید قربان است و سنّت است كه دعا بخواند در وقت كشتن قربانی. چنان‌كه به سند صحيح از حضرت صادق عليه السّلام منقول است كه چون قربانى را بخرى، روى آن را به قبله كن و در وقت نحر يا ذبح بگو:

(وَجَّهْتُ وَجْهِيَ لِلَّذِي فَطَرَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ حَنِيفاً) ^[1] مُسْلِماً وَ ما أَنَا مِنَ الْمُشْرِكِينَ،

رو گردانيدم به طرف كسى كه آفريدۀ آسمان‌ها و زمين است، خداپرست و مسلمان و از دوگانه‌پرستان نيستم.

(إِنَّ صَلاتِي وَ نُسُكِي وَ مَحْيايَ وَ مَماتِي لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمِينَ لا شَرِيكَ لَهُ وَ بِذلِكَ أُمِرْتُ)^[2] وَ أَنَا مِنَ الْمُسْلِمِينَ،

به راستى نمازم و عبادتم و زندگى‌ام و مرگم براى خداست كه پروردگار عالميان است، شريك نيست براى او و به اين دستور داده شده‌ام و من از مسلمانانم.

اللَّهُمَّ مِنكَ وَ لَكَ بِسْمِ اللَّهِ وَ اللَّهُ أَكْبَرُ.^[3]

خدايا! از تو و براى توست، به نام خدا، و خدا بزرگ است.

پس نحر يا ذبح بكند و بگويد:

اللَّهُمَّ تَقَبَّلْ مِنِّي.

خدايا از من قبول فرما.

و فرمود كه تا نميرد سرش را جدا مكن و چون پوست بكند سنّت است كه يك حصه را خود و اهل خانه‌اش بخورند و بهتر آن است كه خود به آن افطار كند و يك حصه را براى همسايگان به هديه بفرستد و اگر پريشان باشند بهتر است و يك صحه را به فقرا و سؤال‌كنندگان بدهد و اگر اكثر را تصدّق كند بهتر باشد و سنّت است كه پوست و كله و جميع اجزاى حلال آن را تصدّق كند و تصرّف نكند و به قصاب ندهد مگر آن‌كه قصاب پريشان باشد و به تصدق به او بدهد.

و در حديث صحيح وارد شده است كه پوستش را مى‌تواند دباغت كند و بر روى آن نماز كند و بنشيند.

و اگر گوسفند يافت نشود سنّت است كه قيمت وسطش را تصدّق كند.

و اگر يك حيوان براى خود و عيال خود بكشد كافى است و اگر يكى از براى خود و يكى از براى عيال خود بكشد بهتر است و اگر به عدد عيال بكشد ثوابش بيش‌تر خواهد بود و از براى پدر و مادر و اولاد و خويشان كه مرده باشند قربانى كردن خوب است و اگر از براى حضرت رسول صلّى اللّه عليه و آله و ائمّۀ عليهم السّلام قربانى كند ظاهرا خوب است.

و منقول است كه حضرت رسول دو گوسفند قربانى كردند و در اوّل فرمودند كه خداوندا! اين از من و از هركه قربانى نكرده است از اهل بيت من، و در دويّم فرمودند: خداوندا! اين از من و از هركه قربانى نكرده است از امّت من. حضرت امير المؤمنين عليه السّلام هرسال اوّل يك گوسفند قربانى مى‌كرد و مى‌فرمود خداوندا! اين از پيغمبر توست، پس يك گوسفند ديگر از براى خود قربانى مى‌فرمود.

و اگر جمعى قادر نباشد كه هريك قربانى جدا بكنند جايز است كه با يك‌ديگر شريك شوند تا هفت نفر بلكه هفتاد نفر. حق تعالى فرموده است كه خدا را ياد كنيد در ايّام معدودات يعنى در روزى چند شمرده شده.

[1] ) سوره انعام، آیه 79.                  [2] ) سوره انعام، آیه 162-163.                   [3] ) اقبال الاعمال ص 450.