توحید مفضل: حکمت طلوع و غروب خورشید (+پوستر)

اى مفضّل! در طلوع و غروب آفتاب انديشه كن. اگر طلوع خورشيد نبود كار جهان يكسره درهم مى‌‏شكست و مردم قادر به زندگى و رسيدن به امور خود نبودند. دنيا تاريكستانى به زيان آنان بود و بدون نور، زندگى گوارا نبود و از آن لذت نمى‌‏بردند. در راز غروب خورشيد انديشه كن. اگر غروب نبود، مردم آرامش و قرار نداشتند. حال آنكه آنان بيش از هر چيز به آرامش و استراحت جسم و جان و حواس و مهلت يافتن هاضمه براى هضم غذا و رساندن غذا به تمام اعضا نيازمندند. اگر غروبى نبود، حرص آدميزاد باعث مى‌‏گشت‏ كه همواره كار كنند و بدن آنان از كار بيفتد. چرا که بسيارى از مردم اگر شب فرا نرسد و تاريكى بر اينان حاكم نگردد، به خاطر حرص و آز و جمع و ذخيره مال، هيچ آرام و قرار ندارند. از سوی دیگر، زمين از تابش هميشگى آفتاب تفتيده مى‏‌شد و تمام جانداران اعم از گياه و حيوان از حرارت زياد نابود مى‏‌شدند. پس خداوند حكيم چنان تدبير انديشيده كه خورشید، زمانى برآيد و وقتى ديگر پنهان شود تا مانند چراغى باشد كه اهل خانه براى كارى بر مى‌‏افروزند و براى آرامش، خاموش مى‏‌گردانند. با اين طلوع و غروب، نور و ظلمت كه ضدّ يك ديگرند چنان در اطاعت‏اند كه صلاح و قوام جهان را با هم تأمين مى‏‌كنند.
منبع: شگفتیهای آفرینش (ترجمه توحید مفضل)