وام در احادیث

وام در احادیث

۱۶ اسفند ۱۳۹۳ 0

نكوهش وام گرفتن

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

إيّاكم و الدَّينَ ، فإنّه هَمٌّ بِالليلِ و ذُلٌّ بالنهارِ .
 از وام گرفتن بپرهيزيد، كه آن غصّه شب و خوارىِ روز است .

الخصال ـ به نقل از ابو سعيد خدرى ـ :

سمعتُ رسولَ اللّه ِ صلى الله عليه و آله يقولُ : أعوذُ بِاللّه ِ مِنَ الكُفرِ و الدَّينِ ، قيلَ : يا رسولَ اللّه ِ ، أ يُعدَلُ الدَّينُ بالكُفرِ ؟! فقالَ صلى الله عليه و آله : نَعَم .
شنيدم كه رسول خدا صلى الله عليه و آله مى فرمايد : از كفر و وام، به خدا پناه مى برم . عرض شد : اى رسول خدا ! آيا وام با كفر برابرى مى كند؟ فرمود : آرى .

امام على عليه السلام :

الدَّينُ أحَدُ الرِّقَّينِ .
وام، يكى از بردگى هاست .

امام على عليه السلام :

كَثرَةُ الدَّينِ تُصَيِّرُ الصادِقَ كاذِباً و المُنجِزَ مُخْلِفاً .
بدهكارى زياد، راستگو را دروغگو مى كند و خوش قول را بد قول .

امام صادق عليه السلام :

الدَّينُ غَمٌّ بالليلِ و ذُلٌّ بالنهارِ .
وام، اندوه شب است و خوارى روز .

امام صادق عليه السلام :

خَفِّفوا الدَّينَ ، فإنّ في خِفَّةِ الدَّينِ زيادَةَ العُمُرِ
كمتر وام بگيريد كه كم قرض داشتن، عمر را زياد مى كند .

وام گرفتن در صورت نياز

امام كاظم عليه السلام :

مَن طَلَبَ هذا الرِّزقَ مِن حِلِّهِ لِيَعودَ بهِ عَلى نفسِهِ و عِيالِهِ كانَ كالمُجاهِدِ في سبيلِ اللّه ِ عزّ و جلّ ، فإن غَلَبَ علَيهِ فَلْيَستَدِنْ عَلَى اللّه ِ و عَلى رسولِهِ صلى الله عليه و آله ما يَقوتُ بهِ عِيالَهُ .
 هركه براى تأمين خود و خانواده اش در پى كسب اين روزى از راه حلال بر آيد مانند مجاهد در راه خداست . اما اگر نتوانست به دست آورد، به اميد خدا و رسول او به اندازه قوت خانواده اش وام بگيرد .

الكافى ـ به نقل از معاوية بن وهب ـ : به امام صادق عليه السلام عرض كردم:

إنّهُ ذُكِرَ لَنا أنَّ رجُلاً مِنَ الأنصارِ ماتَ و علَيهِ دِينارانِ دَيناً فلَم يُصَلِّ علَيهِ النبيُّ صلى الله عليه و آله و قالَ : صَلُّوا عَلى صاحِبِكُم، حتّى ضَمِنَهُما عَنهُ بعضُ قَرابَتِهِ!فقالَ أبو عبد اللّه عليه السلام : ذلِكَ الحَقُّ . ثُمّ قالَ : إنّ رسولَ اللّه ِ صلى الله عليه و آله إنّما فَعَلَ ذلِكَ لِيَتَّعِظوا و لِيَرُدَّ بعضُهُم على بعضٍ ، و لئلاّ يَستَخِفُّوا بالدَّينِ ، و قد ماتَ رسولُ اللّه ِ صلى الله عليه و آله و علَيهِ دَينٌ ، و ماتَ الحسنُ عليه السلام و عليه دَينٌ ، و قُتِلَ الحسينُ عليه السلام و عَليهِ دَينٌ
 آيا صحّت دارد كه مردى از انصار چون مُرد و دو دينار بدهكار بود، پيامبر صلى الله عليه و آله بر او نماز نخواند و فرمود : خود بر دوستتان نماز بخوانيد . تا آن كه يكى از نزديكان او پرداختِ آن دو دينار را به عهده گرفت؟ امام صادق عليه السلام فرمود : درست است. سپس فرمود : رسول خدا صلى الله عليه و آله اين كار را كرد، تا مسلمانان عبرت بگيرند و بدهكاريهاى خود را به يكديگر بپردازند و موضوع وام را سبك نشمارند . [و گر نه خود ]رسول خدا صلى الله عليه و آله وقتى رحلت نمود ، بدهكار بود ، و حسن عليه السلام نيز بدهكار در گذشت و حسين عليه السلام هم وقتى به شهادت رسيد، بدهكار بود .

ترغيب به يادداشت كردن بدهكاريها

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

أصنافٌ لا يُستَجابُ لَهُم ، مِنهُم مَن أدانَ رَجُلاً دَيناً إلى أجَلٍ فلَم يَكتُبْ علَيهِ كِتاباً و لَم يُشهِدْ علَيهِ شُهُوداً .
 چند گروهند كه دعايشان مستجاب نمى شود از جمله ، كسى كه وام مدّت دار به كسى بدهد اما آن را يادداشت نكند يا چند گواه نگيرد .

امام صادق عليه السلام :

 مَن ذَهَبَ حَقُّهُ عَلى غَيرِ بَيِّنَةٍ لَم يُؤجَرْ .
 كسى كه به دليل نداشتن گواه، حقّش ضايع شود، مأجور نيست .

نهى از تعلّل در پرداخت بدهى

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

مَن يَمطُلْ على ذِي حَقٍّ حَقَّهُ و هُو يَقدِرُ على أداءِ حَقِّهِ فعلَيهِ كُلَّ يومٍ خَطيئةُ عَشّارٍ .
 اگر كسى بتواند حقّ كسى را بپردازد و تعلّل ورزد، هر روز كه بگذرد، گناه باجگير برايش نوشته شود .

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

 الدَّينُ على ثلاثةِ وُجُوهٍ : رَجُلٌ إذا كانَ لَهُ فَأنظَرَ و إذا كانَ علَيهِ أعطى و لَم يُماطِلْ فذلكَ لَهُ و لا علَيهِ ، و رجلٌ إذا كانَ لَهُ استَوفى و إن كانَ علَيهِ أوفى فذلكَ لا لَهُ و لا علَيهِ ، و رجلٌ إذا كانَ لَهُ استَوفى و إذا كانَ علَيهِ مَطَلَ فذلك علَيـهِ و لا لَهُ
بدهى سه گونه است : كسى كه هرگاه طلبكار باشد مهلت مى دهد و چون بدهكار باشد [به موقع ]مى پردازد و تعلّل نمى ورزد؛ چنين كسى سود مى برد و زيان نمى كند، و كسى كه اگر طلبكار باشد ، به موقع مى گيرد و اگر بدهكار باشد، نيز به موقع مى پردازد ؛ چنين كسى نه سودى مى برد و نه زيانى مى كند، و كسى كه اگر طلبكار باشد به موقع پس مى گيرد و اگر بدهكار باشد در پرداخت آن تأخير و تعلّل مى ورزد ، چنين كسى زيان مى كند و سودى نمى برد .

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

 مَطْلُ الغَنِيِّ ظُلمٌ .
تعلّل ورزيدن توانگر [در پرداخت بدهى] ظلم است .

میزان الحکمه،جلد چهارم.

کانال قرآن و حدیث را درشبکه های اجتماعی دنبال کنید.
آپارات موسسه اهل البیت علیهم السلام
کانال عکس نوشته قرآن و حدیث در اینستاگرام
تلگرام قرآن و حدیث
کانال قرآن و حدیث در ایتا
کانال قرآن و حدیث در گپ
پیام رسان سروش _ کانال قرآن و حدیث