غنیمت شمردن در احادیث

چيزهايى كه بايد آنها را غنيمت شمرد

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

 اِغتَنِمْ خَمسا قَبلَ خَمسٍ : حَياتَكَ قبلَ مَوتِكَ ، و صِحَّتَكَ قَبلَ سُقمِكَ ، و فَراغَكَ قبلَ شُغلِكَ ، و شَبابَكَ قَبلَ هَرَمِكَ ، و غَناءَكَ قبلَ فَقرِكَ .

پنج چيز را پيش از پنج چيز غنيمت شمار : زندگيت را پيش از مردنت، و تندرستيت را پيش از بيماريت، و فراغت و آسايشت را پيش از گرفتار شدنت، و جوانيت را پيش از پير شدنت، و توانگريت را پيش از نيازمنديت.

امام على عليه السلام ـ درباره آيه «و بهره ات را از دنيا فراموش مكن» ـ فرمود :

لا تَنسَ صِحَّتَكَ و قُوَّتَكَ و فَراغَكَ و شَبابَكَ و نَشاطَكَ ، أن تَطلُبَ بها الآخِرَةَ .
 تندرستى و توانايى و فراغت و جوانى و شادابيت را از ياد مبر و با استفاده از اينها آخرت را بجوى.

امام على عليه السلام : 

اِغتَنِمْ صَنائعَ الإحسانِ ، وَ ارْعَ ذِمَمَ الإخوانِ .
اعمال نيكو كارانه را غنيمت شمار و پيمانهايى را كه با برادران بسته اى، رعايت كن.

امام على عليه السلام : 

اغتَنِمِ الصِّدقَ في كُلِّ مَوطِنٍ تَغنَمْ ، و اجتَنِبِ الشَّرَّ و الكَذِبَ تَسلَمْ .
راستى را در هر جايى غنيمت شمار، تا سود برى و از بدى و دروغ دورى كن، تا سالم مانى.

امام على عليه السلام : 

إنّكُم إنِ اغتَنَمتُم صالِحَ الأعمالِ نِلتُم مِن الآخِرَةِ نِهايَةَ الآمالِ .
شما اگر كارهاى نيك را غنيمت شماريد، در آخرت به اوجِ آرزوهاى خود مى رسيد.

امام على عليه السلام :

خُذْ مِن نفسِكِ لِنفسِكَ ، و تَزَوَّدْ مِن يَومِكَ لِغَدِكَ ، و اغتَنِمْ غَفوَ الزَّمانِ ، و انتَهِزْ فُرصَةَ الإمكانِ .
 از وجودِ خويشتن براى خودت بهره برگير و از امروزت براى فردايت توشه بردار و خوابِ سبكِ زمانه را غنيمت شمار و فرصتِ توانايى را درياب.

امام على عليه السلام :

رَحِمَ اللّه ُ امرَأً (عَبدا) سَمِعَ حُكما فَوَعى ··· اغتَنَمَ المَهَلَ، و بادَرَ الأجَلَ ، و تَزَوَّدَ مِن العَمَلِ .
رحمت خدا بر آن كس (بنده اى) كه سخن حكيمانه اى را شنيد و پذيرا شد،··· مهلت عمر را غنيمت شمرد و بر مرگ پيشى گرفت و از عمل توشه اندوخت.

امام على عليه السلام ـ در سفارش به فرزند خويش ـ فرمود :

 إذا وَجَدتَ مِن أهلِ الفاقَةِ مَن يَحمِلُ لكَ زادَكَ إلى يَومِ القِيامَةِ ، فَيُوافِيكَ بهِ غَدا حيثُ تَحتاجُ إلَيهِ ، فَاغتَنِمْهُ و حَمِّلْهُ إيّاهُ .
 هرگاه از نيازمندان كسى را يافتى كه با خودش توشه تو را به روز قيامت بَرَد و فردا روز كه تو به آن توشه نياز دارى آن را به تو رساند، وجود او را غنيمت شمار و آن بارِ توشه را بر دوش او نِه

امام على عليه السلام ـ در سفارش به فرزندش ـ فرمود :

اغتَنِمْ مَنِ استَقرَضَكَ في حالِ غِناكَ ، لِيَجعَلَ (يَحصلَ) قَضاءَهُ لكَ في يَومِ عُسرَتِكَ .
 وجود كسى را كه در روزگار توانگريت از تو وام خواهد تا در روز سختى و تنگ دستيت (روز قيامت) آن وام را به تو پس دهد، غنيمت شمار .

امام باقر عليه السلام :

اِغتَنِمْ مِن أهلِ زَمانِكَ خَمسا : إن حَضَرتَ لم تُعرَفْ ، و إن غِبتَ لم تُفتَقَدْ ، و إن شَهِدتَ لم تُشاوَرْ ، و إن قُلتَ لَم يُقبَلْ قَولُكَ ، و إن خَطَبتَ لم تُزَوَّجْ .
از مردم روزگارت پنج چيز را [براى خود] غنميت دان : هرگاه حضور داشته باشى، تو را نشناسند و هرگاه غايب باشى، كسى جوياى تو نشود و هرگاه در انجمنى باشى، با تو مشورت نشود و اگر سخنى گويى سخنت پذيرفته نشود و اگر به خواستگارى رفتى به تو همسر ندهند.

غنيمت زيركان

امام على عليه السلام :

غَنيمَةُ الأكياسِ مُدارَسَةُ الحِكمَةِ .
 غنيمت زيركان، آموختن حكمت است.

امام على عليه السلام :

فَوتُ الغِنى غَنيمَةُ الأكياسِ و حَسرَةُ الحَمقى .
 از دست شدن توانگرى براى زيركان، غنيمت است و براى نابخردان، مايه دريغ.

امام على عليه السلام : 

إنَّ شرائعَ الدِّينِ واحِدَةٌ ، و سُبُلَهُ قاصِدَةٌ ، مَن أخَذَ بها لَحِقَ و غَنِمَ ، و مَن وَقَفَ عنها ضَلَّ و نَدِمَ .
شرايع دين يكى و راههاى آن هموار است. هر آن كس كه در اين راهها قدم گذارد، برسد و غنيمت برد و هر آن كس كه از آنها باز ايستد گمراه و پشيمان گردد.

امام على عليه السلام :

إنَّ اللّه َ سبحانَهُ جَعَلَ الطاعَةَ غَنيمَةَ الأكياسِ عندَ تَفرِيطِ العَجَزَةِ .
 خداوند سبحان طاعت خود را، در آن جا كه نا توانان از انجام آن كوتاه مى آيند، غنيمتى براى زيركان قرار داد.

میزان الحکمه،جلد هشتم.