نگاهی گذرا به زندگی حضرت معصومه سلام الله علیها

حضرت فاطمه معصومه سلام الله عليها از با فضیلت ترین بانوان خاندان اهل بيت عليهم السّلام مي‎باشد. ایشان دختر امام موسی‌کاظم علیه‌السلام و خواهر تنی امام رضا علیه السلام از پرهیزگارترین زنان شیعه بوده اند. مرقد ایشان در شهر قم واقع است و در روایات بر فضیلت زیاد زیارت ایشان تاکید بسیاری شده است.
حضرت فاطمه معصومه (سلام الله علیها) در روز اول ذيقعده سال 173 هجري، در شهر مدينه چشم به جهان گشود.[1] پدر بزرگوار او حضرت «موسي بن جعفر» امام هفتم شيعيان مي‎باشد و مادر گرامي ایشان «نجمه» مادر بزرگوار امام رضا ـ عليه السّلام ـ مي‎باشد. نجمه از بانوان با فضيلت و از اسوه‎هاي تقوا و شرافت و از مخدرات كم نظير تاريخ بشريت است.
درباره تعداد فرزندان حضرت موسي بن جعفر ـ عليه السّلام ـ و اين كه چند تن از آن‎ها فاطمه نام داشته‎اند اختلاف است. شيخ مفيد تعداد آنان را سي و هفت تن ذكر كرده است؛ نوزده پسر و هجده دختر كه دو تن از دختران، فاطمه نام داشتند. فاطمة‌الكبري و فاطمة الصغري. حضرت فاطمه معصومه بعد از امام رضا ـ عليه السّلام ـ از ديگر فرزندان حضرت موسي بن جعفر ـ عليه السّلام ـ فاضل‎تر و داراي مقامي شامخ‎تر مي‎باشد.[2] ایشان از زنان عالم و محدث بودند و روایات متعددی از طریق ایشان در کتب حدیث شیعه و اهل سنت آمده است که می تواند بیانگر نقش حضرت معصومه سلام الله علیها در نشر احادیث خاندان عصمت باشد. [3]

حضرت معصومه از ولادت تا حرکت به سمت خراسان

در اين سال‎ها محل رشد آن حضرت خانداني بود كه او را با دريايي از علم و معرفت رو به رو ساخت. ولي بيش از ده بهار از عمر شريفش نگذشته بود كه پدر بزرگوارش با زهر جفا در زندان هارون به شهادت رسيد و دريايي از غم و اندوه بر قلب شريفش فرو ريخت كه در اين ايام غم و تنهايي، تنها ماية تسلي او برادرش امام رضا ـ عليه السّلام ـ بود كه ناگهان «مأمون» وجود اقدس امام هشتم را از كانون خانواده جدا نمود و به اقامت اجباري در خراسان وادار نمود. حضرت معصومه ـ سلام الله عليها ـ دوري يك ساله فراق برادر را تحمل كرد.[4]

حضرت معصومه در راه مرو

ایشان در سال 201 هـجری، یک سال پس از ورود امام رضا علیه‌السلام به مرو، برای دیدار برادر به قصد مرو بیرون آمد. اما در بین راه و در شهر ساوه بیمار شد. پرسید بین ساوه و قم چقدر مسافت است؟ گفتند: ده فرسخ. خدمتکار خود را فرمود تا او را برداشته و به قم آورد و در خانه موسی بن جعفر خزرج بن سعد اشعری فرود آمدند.
به روایت دیگر و به نوشته حسن بن محمد بن حسن قمی در تاریخ قم به روایت صحیح چون شبانگاه خبر به آل سعد رسید، موسی بن خزرج به نمایندگی آنان در همان شب از قم به قصد ساوه بیرون آمد تا ایشان را به قم دعوت کند. پس از دیدار حضرت و پذیرفتن دعوت وی، خود افسار شتر ایشان را گرفت و به سمت قم و به منزل خویش آورد. حضرت پس از هفده روز اقامت در خانه موسی بن خزرج و در حال بیماری درگذشتند. موسی بن خزرج بر پیکر مطهر ایشان نماز خواند و سپس در باغ «بابلان» دفن کردند.

فضیلت زیارت حضرت معصومه سلام الله علیها

روایت شده است که حضرت امام صادق علیه السلام به گروهی از مردم ری که به دیدنشان رفته بودند خبر دفن یکی از نوادگانشان را در قم دادند و در فضیلت زیارت مرقد آن بانو تأکید نمودند.[5]
هنگامي که يکي از محدثان برجسته قم، به نام سعد بن سعد به محضر مقدس امام رضا (علیه‌السلام) شرفياب مي شود، امام هشتم خطاب به ايشان مي فرمايد: اي سعد! از ما در نزد شما قبري است. سعد مي گويد: فدايت شوم! آيا قبر فاطمه دختر موسي بن جعفر (علیه‌السلام) را مي فرماييد؟ مي فرمايد: آري، هر کس او را زيارت کند، در حالي که به حق او آگاه باشد، بهشت از آن اوست.
همچنین از امام جواد (علیه‌السلام) نقل شده که فرمود: هر کس عمه ام را در قم زيارت کند، بهشت از آن اوست.[6]

زیارت نامه حضرت معصومه سلام الله علیها

يکي از ويژگيهاي حضرت معصومه (علیها السلام)، ورود زيارتنامه اي از سوي معصومان (علیهم السلام) درباره ايشان است که پس از حضرت فاطمه زهرا (علیها السلام)، او تنها بانوي بزرگواري است که زيارت مأثور دارد. بانوان برجسته اي چون: آمنه بنت وهب، فاطمه بنت اسد، خديجه بنت خويلد، فاطمه ام البنين، زينب کبري، حکيمه خاتون و نرجس خاتون که هيچ شک و ترديدي در مقام بلند و جايگاه رفيع آن ها نيست. هيچ کدام زيارت مأثور از سوي معصومان (علیهم السلام) ندارند و اين نشان دهنده مقام والاي اين بانوي گرانقدر اسلام است. باشد که شيعيان و پيروان اهل بيت عصمت و طهارت (علیهم السلام) به ويژه بانوان، اين مقام بزرگ و عالي را پاس بدارند و همواره الگو و مظهر عفاف و تقوا و حيا باشند. تنها در اين صورت است که روح باعظمت اين بانوي بزرگ از همه ما خشنود خواهد شد.

لقب حضرت معصومه سلام الله علیها

بر اساس پاره اي از روايات، اين لقب از سوي امام رضا (علیه‌السلام) به اين بانوي والامقام داده شده است. علامه مجلسي (رحمه الله) در اين باره مي‌گويد: امام رضا (علیه‌السلام) در جايي فرمود: «هرکس معصومه را در قم زيارت کند، مانند کسي است که مرا زيارت کرده است».
___________________________
پی نوشت:
1. نگاهي گذرا بر زندگينامه حضرت معصومه (س)، سایت موسسه تحقیقاتی حضرت ولی عصر (عج)
2. زندگينامه حضرت معصومه(س)، مختار اصلانی
3. معاونت پژوهش مرکز حوزه‌های علمیه خواهران, بانوان عالمه و آثار آن‌ها
4. زندگينامه حضرت معصومه(س)، مختار اصلانی
5. معاونت پژوهش مرکز حوزه‌های علمیه خواهران, بانوان عالمه و آثار آن‌ها
6. نگاهي گذرا بر زندگينامه حضرت معصومه (س)، سایت موسسه تحقیقاتی حضرت ولی عصر (عج)

مطالب مرتبط:

• حرم حضرت معصومه عليهاالسلام
• ميلاد فرخنده حضرت فاطمه معصومه عليهاالسلام
• فهرست مشاهیر مدفون در حرم حضرت معصومه عليهاالسلام