روزه گرفتن به سبب نزول سوره هل اتی (زاد المعاد)
۲۹ تیر ۱۳۹۴ 0 ادعیه و زیاراتاعمال ماه ذی الحجه؛ ديگر از ايّام متبرّكه روز بيست و پنجم است و مشهور آن است كه در اين روز سورۀ كريمۀ هل أتى در شأن حضرت امير المؤمنين عليه السّلام و فاطمۀ زهرا و امام حسن و امام حسين-صلوات اللّه عليهم-نازل شده به سبب آن‌كه حسن و حسين عليهما السّلام بيمار شدند و حضرت رسول صلّى اللّه عليه و آله به عيادت ايشان رفت و امر فرمود كه حضرت امير و فاطمه و حسن و حسين-عليهم السّلام-نذر كردند كه اگر خدا ايشان را عافيت دهد سه روز روزه بگيرند و چون خدا عافيت كرامت كرد به چهار بزرگوار با فضّه خادمۀ ايشان روزه گرفتند و نداشتند چيزى كه به آن افطار نمايند، پس حضرت امير عليه السّلام قدر پشم از شمعون يهودى گرفت با سه صاع از جو كه حضرت فاطمه (س) هرروز ثلث آن پشم را بريسد و يك صاع از آن جو را به مزد خود بردارد.
پس در روز اول حضرت فاطمه قدر ثلث آن پشم را گرفت و رشت و به مزد آن صاعى از جو برداشت و آرد كرد و پنج گرده نان پخت و چون حضرت امير عليه السّلام با حضرت رسول صلّى اللّه عليه و آله نماز شام كرد و به خانه برگشت حضرت فاطمه پنج گرده نان را حاضر كرد و خواستند افطار نمايند، مسكينى بر در خانه ندا كرد كه السّلام عليكم اى اهل بيت محمّد! من مسكينم از مساكين مسلمانان مرا طعام دهيد تا خدا شما را از مائدهاى بهشت طعام دهد. پس حضرت امير ابتدا كرد و فرمود كه من نان خود را مى‌دهم و ساير اهل بيت عليهم السّلام با فضه با آن حضرت موافقت كردند و نان‌هاى خود را به سايل دادند و به آب افطار كردند.
و روز ديگر را روزه داشتند و باز حضرت فاطمه به مزد رشتن يك ثلث ديگر از پشم، يك صاع ديگر را برداشت و آرد كرد و پنج گرده ديگر پخت و چون خواستند افطار كنند سايلى بر در خانه آمد و صدا زد كه السّلام عليكم اى اهل بيت محمد صلّى اللّه عليه و آله! من يتيمى‌ام از اولاد مهاجرين و پدرم در روز عقبه شهيد شده است، مرا طعام دهيد تا خدا شما را از خانه‌هاى بهشت طعام دهد. پس حضرت امير مؤمنان اوّل نان خود را داد و بعد از او فاطمۀ زهرا و بعد از او دو گوشوارۀ عرش خدا و بعد از ايشان فضۀ سعادتمند همگى نان‌هاى خود را به يتيم دادند و به آب افطار نمودند. و در روز سوّم روزه داشتند و باز حضرت سيدة النساء در روز سوّم بقيۀ پشم را رشت و بقيۀ جو را گرفت و در آسيا خورد كرد و باز پنچ گرده نان پخت و چون حضرت امير كبير از نماز برگشت و حضرت فاطمه طعام را حاضر ساخت كه افطار نمايند، ناگاه اسيرى از اسيران كافران ندا كرد كه السّلام عليكم اى اهل بيت محمّد صلّى اللّه عليه و آله! ما را اسير مى‌كنيد و مى‌بنديد و طعام نمى‌دهيد بخوريم! پس به نحو شب‌هاى سابق همه گرده‌هاى نان را به سايل دادند و به آب بحت افطار فرمودند.
چون صبح شد، حق تعالى سورۀ كريمۀ هل اتى را در شأن ايشان فرستاد و در آن سوره اشاره به اين قصه نمود كه
(يُوفُونَ بِالنَّذْرِ وَ يَخٰافُونَ يَوْماً كٰانَ شَرُّهُ مُسْتَطِيراً وَ يُطْعِمُونَ اَلطَّعٰامَ عَلىٰ حُبِّهِ مِسْكِيناً وَ يَتِيماً وَ أَسِيراً إِنَّمٰا نُطْعِمُكُمْ لِوَجْهِ اَللّٰهِ لاٰ نُرِيدُ مِنْكُمْ جَزٰاءً وَ لاٰ شُكُوراً إِنّٰا نَخٰافُ مِنْ رَبِّنٰا يَوْماً عَبُوساً قَمْطَرِيراً)[1] يعنى وفا مى‌كنند به نذر و مى‌ترسند از روزى كه شرّ آن اكثر خلق را فراگرفته است و مى‌خورانند طعام را با خواهش و محبت آن، يا از براى محض خدا به مسكين و يتيم و اسير و مى‌گويند: (يعنى در دل خود و نيت ايشان اين است كه) ما طعام نمى‌دهيم شما را مگر براى رضاى خدا؛ نمى‌خواهيم از شما جزا و پاداشى را و نه شكر و نه ثنايى را؛ ما مى‌ترسيم از روز قيامت كه در نهايت شدت و هول است.
و چون در روز چهارم كه بيست و پنجم ماه ذى الحجه بود سورۀ هل اتى در مدح ايشان نازل شد، حضرت رسول صلّى اللّه عليه و آله به خانۀ اهل بيت-عليهم السام-آمد و ايشان را با آن شدّت گرسنگى و آن حالت غريب مشاهده نمود گريست و فرمود كه اين چه حالت است كه در شما مشاهده مى‌نمايم؟ و امام حسن و امام حسين-صلوات اللّه عليهما-را ديد كه از نقاهت بيمارى و از گرسنگى مانند جوجه كه از تخم بيرون آيد مى‌لرزند و حضرت فاطمه-صلوات اللّه عليها-در محراب عبادت ايستاده و از گرسنگى شكم مباركش به پشت چسبيده بود و چشم‌هايش فرورفته بود. چون از نماز فارغ شد، حق تعالى خوانى از بهشت براى حضرت فاطمه فرستاد كه در آن كاسه بود از گوشت و تريد گرم و در آن ميان بود كه مى‌جوشيد و بوى بهتر از بوى مشك از آن ساطع بود. پس حضرت فاطمه آن خوان را به نزد حضرت رسول صلّى اللّه عليه و آله آورد و حضرت فرمود: اى فرزند! اين را از كجا آوردى؟ گفت: از جانب خدا آمده است، خدا هركه را خواهد روزى مى‌دهد بى‌حساب، حضرت فرمود كه الحمد للّه از دنيا نرفتم تا در اهل بيت خود شبيه مريم مادر عيسى را ديدم. پس از آن تناول نمودند و تا هفت روز از آن مى‌خوردند و آخر نمى‌شد. و حضرت صادق عليه السّلام فرمود كه آن كاسه نزد ما است و حضرت صاحب الامر آن را ظاهر خواهد كرد و طعام بهشت از آن تناول خواهد بود. و سنّيان نيز اين روايت را با نزول مائده به طرق بسيار نقل كرده‌اند و تفصيل اين قصّه را در ساير كتب ذكر كرده‌ام.
پس مناسب است كه شيعيان اهل بيت عليهم السّلام در اين روز تاسّى نمايند به مولاى خود در تصدّق كردن بر مساكين و يتيمان و سعى نمايند در اطعام ايشان و شيخ مفيد رحمه اللّه گفته است كه مستحبّ است كه اين روز را روزه بدارند براى شكر نعمت نزول سورۀ هل اتى در شأن آل عبا و ايضا مناسب است غسل زيارت و زيارت ائمه-عليهم السّلام-و زيارات جامعه را خواندن در اين روز مناسب است و چون بعضى از علما اين روز را روز مباهله مى‌دانند، پس دعاهاى مباهله را در اين روز نيز خواندن خوب است.
