کلیپ تصویری عید غدیر: اطلس معرفت (انیمیشن)

در آیات (1 ـ 3) سوره«معارج» می خوانیم: «سَاَلَ سایلُ بِعَذَاب وَاقِع * لِّلْکفِرِینَ لَیْس لَهُ دَافِعٌ * مِّنَ اللَّهِ ذِى الْمَعَارِجِ»؛ (تقاضا کننده اى تقاضاى عذابى کرد که واقع شد! * این عذاب کافران است، و هیچ کس نمى تواند آن را دفع کند. * از سوى خداوند صاحب فضایل و مواهب).

شان نزول:

«مجمع البیان» از «ابوالقاسم حَسَکانى»، با سلسله سندش از امام صادق (علیه السلام) نقل می کن که:

«هنگامى که رسول خدا (صلى الله علیه وآله) على (علیه السلام) را در روزِ «غدیر خم» به خلافت منصوب فرمود و درباره او گفت: «مَنْ کُنْتُ مَوْلاهُ فَعَلِیٌّ مَوْلاهُ»؛ (هر کس من مولى و ولى او هستم، على مولى و ولى او است)، «نعمان بن حارث فهرى» خدمت پیامبر(صلى الله علیه وآله) آمده، عرض کرد:

«تو به ما دستور دادى: شهادت به یگانگى خداو این که تو فرستاده او هستى دهیم، ما هم شهادت دادیم، آن گاه دستور به جهاد، حج، روزه، نمازو زکات دادى، ما همه اینها را نیز پذیرفتیم، اما به اینها راضى نشدى تا این که این جوان (اشاره به على(علیه السلام) است) را به جانشینى خود منصوب کردى، و گفتى: «مَنْ کُنْتُ مَوْلاهُ فَعَلِیٌّ مَوْلاهُ».

آیا این سخنى است از ناحیه خودت یا از سوى خدا؟! 

پیامبر(صلى اللهعلیه وآله) فرمود: «قسم به خدایى که معبودى جز او نیست، این از ناحیه خداست».

«نعمان» روى بر گرداند، در حالى که مى گفت:«اللّهُمَّ اِنْ کانَ هذا هُوَ الْحَقَّ مِنْ عِنْدِکَ فَاَمْطِرْ عَلَیْنا حِجارَهً مِنَ السَّماء»؛ (خداوندا! اگر این سخن حق است و از ناحیه تو، سنگى از آسمان بر ما بباران)!.

اینجا بود که: سنگى از آسمان بر سرش فرود آمد و او را کشت، همین جا بود که آیه «سَاَلَ سایلُ بِعَذَاب وَاقِع * لِّلْکفِرِینَ لَیْس لَهُ دَافِعٌ» نازل گشت.

همین مضمون را بسیارى از مفسران «اهل سنت» و رواتِ حدیث، با مختصرى تفاوت نقل کرده اند. مرحوم «علامه امینى» در «الغدیر»، آن را از سى نفر از علماى معروف اهل سنتنقل مى کند (با ذکر مدرک و نقل عین عبارت) از جمله: 

در بسیارى از این کتب، تصریح شده که آیات فوق در همین رابطه نازل شده است، اما درباره این که این شخص «حارث بن نعمان» بوده یا «جابر بن نذر» یا «نعمان بن حارث فهرى»؟ اختلاف است و مى دانیم: این امر تاثیرى در اصل مطلب ندارد.

 

• واقعه غدیر در دانشنامه اسلامی

• سوره معارج در دانشنامه اسلامی