بی‏‌توجهی و سر به هوایی کودکان

نوشته زیر برگرفته از کتاب «نسیم مهر» (متن پیاده شده برنامه پرسش و پاسخ رادیویی استاد حسین دهنوی) می باشد.

سؤال: پسری 8 ساله دارم که بسیار سر به هوا و به سخنان من بی‏‌توجه است. آیا این حالت، به او لطمه می‏‌زند؟

پاسخ:
بی‏‌توجهی و سر به هوایی کودک در حد معمول، طبیعی است و اگر از حد معمول بگذرد، ممکن است به او لطمه‏‌هایی وارد سازد و این لطمه‏‌ها، اعتماد به نفس او را بگیرد.
برای تخفیف این رفتار، ریشه‏‌ها را بیابید و آن‏‌ها را از بین ببرید:
1. مشکلات روحی ـ روانی:
یکی از علل سر به هوایی کودک شما، مشکلات روحی ـ روانی است. مشکلات او ممکن است مربوط به خانه یا مدرسه باشد که می‏‌توانید با گفت و گو یا ایجاد ارتباط با مدرسه، منشأ آن‏‌ها را بیابید و از بین ببرید.
2. مشغولیت فکری:
اموری از قبیل اردو، مسابقه، امتحان، قرار با دوستان و... فکر او را مشغول می‏‌کند و سر به هوا می‏‌شود. بی‏‌توجهی و سر به هوایی کودک در این حالت طبیعی است و باید با آن مدارا کنید. این مشکل در بزرگسالان هم فراوان دیده می‏‌شود.
3. گریز از کار:
امر و نهی فراوان والدین، کودک را خسته می‏‌کند و این خستگی سبب می‏‌شود به سخنان شما توجه نکند؛ پس امر و نهی‏‌ها را متعادل کنید.
4. غرق شدن در کار:
گاهی کودک، چنان در فعالیتی (تماشای تلویزیون، بازی با رایانه، بازی با همسالان و...) غرق می‏‌شود که به واقع، صدای شما را نمی‏‌شنود. در این موارد، از بی‏‌توجهی او چشم بپوشید.

چند توصیه:
الف. روشن بودن پرسش و دستور:
وقتی از او چیزی می‏‌پرسید یا به او دستوری می‏‌دهید، پرسش و دستورتان روشن باشد و فرمان‏‌های خود را تغییر ندهید.
ب. نگاه مستقیم کودک به شما:
هنگام سخن گفتن با او یا درخواست چیزی، برقراری تماس چشمی لازم است.
ج. آموزش تسلط بر خود:
به او بیاموزید که با گفتار شفاهی، رفتار خود را کنترل کند. بگوید: باید حواسم را به کارم جمع کنم. نباید اجازه دهم حواسم پرت شود.
د. پرهیز از به کارگیری القاب ناپسند:
برخی والدین به کودکان سر به هوای خود، القاب ناپسندی چون دست و پا چلفتی، چلمن، کور، گیج و منگ و... می‏‌دهند که درست نیست. از تأثیر تلقینی این القاب غافل نشوید.
 

منبع:
نسیم مهر جلد 1، پرسش و پاسخ تربیت کودک و نوجوان؛ حسین دهنوی