درسهایی از زندگی پیامبر (ص): علم و دانش

تعلیم و تعلم

• در مدينه روزى پيامبر صلى الله عليه و آله اسلام صلى الله عليه و آله وارد مسجد گرديد، چشمش به دو اجتماع افتاد كه در دو دسته تشكيل شده بودند و هر دسته اى حلقه اى تشكيل داده و سرگرم بودند؛ يك دسته به عبادت و ذكر خدا، و دسته اى به تعليم و تعلم و ياد دادن و ياد گرفتن سرگرم و مشغول بودند.

• حضرت از ديدن هر دو دسته مسرور و خرسند گرديد و به همراهانش فرمود:اين هر دو دسته كار نيك نموده و بر خير و سعادتند. لكن من براى دانا كردن و دانا شدن مردم فرستاده شده و مبعوث گشته ام . پس خودش به طرف همان دسته كه به تعليم و تعلم اشتغال داشتند، رفت و در حلقه آنان (در سايه اولياء خدا، محمود شريعت زاده ، ص 40.) نشست .

• مردى به نزد پيامبر صلى الله عليه و آله آمد و عرض كرد: اى رسول خدا! شگفتى ها و مسائل غريب علم را به من بياموز

• رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمود: از آغاز دانش چه آموخته اى ، كه از انتهايش سؤ ال مى كنى ؟

• عرض ‍ كرد: يا رسول الله ! آغاز دانش چيست ؟

• فرمود: خداى را به حق شناختن .

• اعرابى گفت : حق معرفت خداوند چيست ؟

• فرمود: خداى بدون مثل و مانند و ضد و شريك را بشناسى ، و نيز بدانى كه خداى يكتا و يگانه ، ظاهر و باطن و اول و آخر است و همتايى ندارد و چيزى نظير او نمى باشد. اين حق معرفت خداوند و سر آغاز دانش است . (تفسير نورالثقلين ، ج 3، ص 399.)

آموختن علم و دانش

مردى از انصار به محضر رسول اكرم صلى الله عليه و آله آمد و عرض كرد: يا رسول الله صلى الله عليه و آله ! اگر جنازه اى حاضر باشد و مجلس ‍ عالمى ، كداميك را دوست تر دارى كه من حضور يابم ؟ رسول الله صلى الله عليه و آله فرمودند:

اگر براى تشييع و دفن ، كسانى باشند كه عهده دار انجام آن شوند، حضور يافتن در مجلس دانشمند، از حاضر شدن در تشييع هزار جنازه و عيادت هزار بيمار و از نماز شب و روزه هزار روز و از هزار صدقه به مستمندان دادن و از هزار حج مستحب و از هزار جنگ مستحب در راه خدا با مال و جان برتر است ، كجا اينها با فضيلت حضور در محضر عالم برابرى مى كند؟! آيا ندانسته اى كه اطاعت و عبادت خدا وابسته به علم و دانش ‍ است و خير دنيا و آخرت با علم مى باشد و بدى دنيا و آخرت با نادانى است ؟! (بحارالانوار، ج 1، ص 204.)

 مقام دانشجو

صفوان بن عسال گويد: به محضر رسول اكرم صلى الله عليه و آله رسيدم . حضرت در مسجد نشسته و بر برد سرخ رنگ خود تكيه زده بود. عرض ‍ كردم : يا رسول الله صلى الله عليه و آله من به طلب علم آمده ام فرمود:

اى دانشجو، خوش آمدى . همانا فرشتگان با پر و بال خود دانشجو را فرا گيرند و آن چنان انباشته باشند و هجوم آورند كه برخى بر برخى ديگر سوار شدند، تا به آسمان دنيا رسند، از جهت محبت و دوستى كه به دانشجو و دانش دارند(منية المريد، ص 107).

عالم بی عمل

انس بن مالك گويد: رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمودند: شبى كه مرا به آسمان بردند و سير دادند، به گروهى از مردم گذشتم كه لبهايشان با مقراض هاى آهنين بريده مى شد، و من گفتم : اى جبرئيل ، اينها چه كسانى هستند؟ گفت : ايشان گويندگانى از اهل دنيا و از جمله كسانى هستند كه مردم را به كارهاى خير و نيك امر مى كردند و خود را فراموش ‍ مى نمودند.(تفسير و نورالثقلين ، ج 1، ص 75.)

منبع: يكصد و بيست درس زندگى از سيره حضرت محمد (ص )،حميد رضا كفاش