زیارت قبور مومنین (کامل الزیارات)
۰۱ آذر ۱۳۹۴ 0 ادعیه و زیاراتحدیث اول
حَدَّثَنِي أَبُو الْعَبَّاسِ مُحَمَّدُ بْنُ جَعْفَرٍ الرَّزَّازُ الْقُرَشِيُّ الْكُوفِيُّ عَنْ خَالِهِ مُحَمَّدِ بْنِ الْحُسَيْنِ بْنِ أَبِي الْخَطَّابِ عَنْ عَمْرِو بْنِ عُثْمَانَ الرَّازِيِّ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا الْحَسَنِ الْأَوَّلَ ع يَقُولُ
ابو العباس بن محمّد بن جعفر رزّاز قرشى كوفى، از دائى خود محمّد بن الحسين بن ابى الخطّاب، از عمرو بن عثمان الرّازى وى گفت: از ابا الحسن الاوّل عليه السّلام شنيدم كه مى فرمودند:
مَنْ لَمْ يُقَدِّرْهُ أَنْ يَزُورَنَا فَلْيَزُرْ صَالِحِي مَوَالِينَا يُكْتَبْ لَهُ ثَوَابُ زِيَارَتِنَا
كسى كه نمى تواند ما را زيارت كند پس دوستان صالح و شايسته ما را زيارت كند كه ثواب زيارت ما برايش نوشته مى شود
وَ مَنْ لَمْ يَقْدِرْ عَلَى صِلَتِنَا فَلْيَصِلْ عَلَى صَالِحِي مَوَالِينَا يُكْتَبْ لَهُ ثَوَابُ صِلَتِنَا
و كسى كه بر احسان به ما قادر نباشد پس به دوستان شايسته و صالح ما احسان كند كه ثواب احسان به ما برايش نوشته مى شود
حدیث دوم
حَدَّثَنِي مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ الْوَلِيدِ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ مَتِّيلٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ مِهْرَانَ عَنْ عَمْرِو بْنِ عُثْمَانَ قَالَ سَمِعْتُ الرِّضَا ع يَقُولُ
محمّد بن الحسن بن احمد بن الوليد، از حسن بن متيل، از محمّد بن عبد اللَّه بن مهران، از عمرو بن عثمان، وى مى گويد: از حضرت رضا عليه السّلام شنيدم كه مى فرمودند:
مَنْ لَمْ يَقْدِرْ عَلَى صِلَتِنَا فَلْيَصِلْ عَلَى صَالِحِي مَوَالِينَا يُكْتَبْ لَهُ ثَوَابُ صِلَتِنَا
كسى كه بر احسان به ما قادر نيست پس به دوستان شايسته و صالح ما احسان كند كه ثواب احسان به ما برايش نوشته مى شود
وَ مَنْ لَمْ يَقْدِرْ عَلَى زِيَارَتِنَا فَلْيَزُرْ صَالِحِي مَوَالِينَا يُكْتَبْ لَهُ ثَوَابُ زِيَارَتِنَا.
و كسى كه بر زيارت ما قادر نيست، دوستان صالح و شايسته ما را زيارت كند كه ثواب زيارت ما برايش نوشته مى شود.
حدیث سوم
حَدَّثَنِي أَبِي وَ مُحَمَّدُ بْنُ يَعْقُوبَ وَ جَمَاعَةُ مَشَايِخِي ره عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ يَحْيَى عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ يَحْيَى قَالَ:
پدرم، و محمّد بن يعقوب، و جماعتى از اساتيدم رحمة اللَّه عليهم از محمّد بن يحيى، از محمّد بن احمد بن يحيى نقل كرده اند كه وى گفت:
كُنْتُ بِفَيْدَ فَمَشَيْتُ مَعَ عَلِيِّ بْنِ بِلَالٍ إِلَى قَبْرِ مُحَمَّدِ بْنِ إِسْمَاعِيلَ بْنِ بَزِيعٍ قَالَ فَقَالَ لِي عَلِيُّ بْنُ بِلَالٍ
من در «فيد» (شهركى است بين كوفه و مكّه) بودم پس با على بن بلال به طرف قبر محمّد بن اسماعيل بن بزيع مى رفتيم، على بن بلال به من گفت:
قَالَ لِي صَاحِبُ هَذَا الْقَبْرِ عَنِ الرِّضَا ع قَالَ
صاحب اين قبر از حضرت رضا عليه السّلام برايم نقل كرد كه آن جناب فرمودند:
مَنْ أَتَى قَبْرَ أَخِيهِ الْمُؤْمِنِ ثُمَّ وَضَعَ يَدَهُ عَلَى الْقَبْرِ وَ قَرَأَ إِنَّا أَنْزَلْنَاهُ سَبْعَ مَرَّاتٍ أَمِنَ يَوْمَ الْفَزَعِ الْأَكْبَرِ.
كسى كه بالاى قبر برادر مؤمنش رفته و دست روى آن گذارده و سوره «انّا انزلناه»[1] را هفت مرتبه بخواند از روز فزع اكبر در امان مى باشد.
حدیث چهارم
حَدَّثَنِي مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ بْنِ مَتٍّ الْجَوْهَرِيُّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ يَحْيَى بْنِ عِمْرَانَ قَالَ:
محمّد بن الحسين بن متّ الجوهرى، از محمّد بن احمد بن يحيى بن عمران، وى گفت:
كُنْتُ بِفَيْدَ فَقَالَ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ بِلَالٍ مُرَّ بِنَا إِلَى قَبْرِ مُحَمَّدِ بْنِ إِسْمَاعِيلَ بْنِ بَزِيعٍ فَذَهَبْنَا إِلَى عِنْدِ قَبْرِهِ فَقَالَ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيٍّ
من در «فيد» بودم، محمّد بن على بن بلال گفت: ما را به طرف قبر محمّد بن اسماعيل بن بزيع مرور دادند پس به قبر رسيديم، محمّد بن علىّ گفت:
حَدَّثَنِي صَاحِبُ هَذَا الْقَبْرِ عَنْ أَحَدِهِمَا ع
صاحب اين قبر از حضرت رضا عليه السّلام برايم نقل كرد كه آن جناب فرمودند:
أَنَّهُ مَنْ زَارَ قَبْرَ أَخِيهِ الْمُؤْمِنِ فَاسْتَقْبَلَ الْقِبْلَةَ وَ وَضَعَ يَدَهُ عَلَى الْقَبْرِ
كسى كه قبر برادر مؤمنش را زيارت كند پس رو به قبله كرده و دستش را روى قبر گذارد
وَ قَرَأَ إِنَّا أَنْزَلْنَاهُ فِي لَيْلَةِ الْقَدْرِ سَبْعَ مَرَّاتٍ أَمِنَ مِنَ الْفَزَعِ الْأَكْبَرِ.
و سوره «إِنَّا أَنْزَلْناهُ فِي لَيْلَةِ الْقَدْرِ» را هفت مرتبه بخواند از فزع اكبر سالم بماند.
حدیث پنجم
وَ حَدَّثَنِي مُحَمَّدُ بْنُ الْحُسَيْنِ بْنِ مَتٍّ الْجَوْهَرِيُّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَحْمَدَ عَنْ عَلِيِّ بْنِ إِسْمَاعِيلَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَمْرٍو عَنْ أَبَانٍ عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ قَالَ:
محمّد بن الحسين بن متّ الجوهرى، از محمّد بن احمد، از على بن اسماعيل، از محمّد بن عمرو، از ابان، از عبد الرحمن بن ابى عبد اللَّه، وى مى گويد:
سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع كَيْفَ أَضَعُ يَدِي عَلَى قُبُورِ الْمُؤْمِنِينَ
از حضرت ابى عبد اللَّه پرسيدم: چگونه دستم را بر قبور مؤمنين بگذارم؟
وَ أَشَارَ بِيَدِهِ إِلَى الْأَرْضِ فَوَضَعَهَا عَلَيْهَا وَ هُوَ مُقَابِلُ الْقِبْلَةِ.
حضرت با دست مباركشان به زمين اشاره كرده پس آن را بر زمين نهادند در حالى كه مقابل قبله قرار داشتند.
حدیث ششم
وَ عَنْهُ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَحْمَدَ عَنْ مُوسَى بْنِ عِمْرَانَ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ الْحَجَّالِ عَنْ صَفْوَانَ الْجَمَّالِ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع يَقُولُ
از محمّد بن الحسين، از محمّد بن احمد، از موسى بن عمران، از عبد اللَّه الحجّال، از صفوان الجمّال، وى مى گويد: از امام صادق عليه السّلام شنيدم كه مى فرمودند:
كَانَ رَسُولُ اللَّهِ ص يَخْرُجُ فِي مَلَإٍ مِنَ النَّاسِ مِنْ أَصْحَابِهِ كُلَّ عَشِيَّةِ خَمِيسٍ إِلَى بَقِيعِ الْمَدَنِيِّينَ فَيَقُولُ ثَلَاثاً
رسول خدا صلّى اللَّه عليه و آله و سلّم در هر شب جمعه با گروهى از اصحابشان به قبرستان بقيع در مدينه تشريف مى بردند و در آنجا سه مرتبه مى فرمودند:
السَّلَامُ عَلَيْكُمْ يَا أَهْلَ الدِّيَارِ
سلام و درود بر شما اى اهل شهرها
وَ ثَلَاثاً
و سه مرتبه مى فرمودند:
رَحِمَكُمُ اللَّهُ
خدا شما را رحمت كند
ثُمَّ يَلْتَفِتُ أَصْحَابَهُ وَ يَقُولُ هَؤُلَاءِ خَيْرٌ مِنْكُمْ
سپس به اصحابشان توجّه نموده و مى فرمودند: اين اهل قبور از شما بهتر هستند.
فَيَقُولُونَ يَا رَسُولَ اللَّهِ وَ لِمَ آمَنُوا وَ آمَنَّا وَ جَاهَدُوا وَ جَاهَدْنَا
اصحاب عرض مى كردند: اى رسول خدا براى چه؟ ايشان ايمان آورده، ما نيز ايمان آورده ايم، ايشان جهاد كرده اند، ما نيز جهاد كرده ايم؟
فَيَقُولُ إِنَّ هَؤُلَاءِ (آمَنُوا وَ لَمْ يَلْبِسُوا إِيمانَهُمْ بِظُلْمٍ)[2] وَ مَضَوْا عَلَى ذَلِكَ [وَ أَنَا عَلَى ذَلِكَ] شَهِيدٌ
حضرت فرمودند: ايشان ايمان آورده ولى ايمانشان را به ظلم و ستم آلوده نكردند و با همين حال از دنيا رفتند و من بر اين امر شهادت مى دهم
وَ أَنْتُمْ تَبْقَوْنَ بَعْدِي وَ لَا أَدْرِي مَا تُحْدِثُونَ بَعْدِي.
و شما پس از من در اين دنيا باقى مى مانيد و نمى دانم پس از من چه خواهيد كرد.
مترجم گويد: اين كلام حضرت اشاره است به ارتداد و ستم هاى اصحاب پس از رحلت آن وجود مبارك پس كلمه «لا ادرى» نه به معناى نفى علم باشد بلكه كنايه است از حوادث واقعه بعد از آن جناب چنانچه در عرف اين نحو تعبير معمول مى باشد.
حدیث هفتم
خحَدَّثَنِي مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ جَعْفَرٍ الْحِمْيَرِيُّ عَنْ أَبِيهِ عَنْ هَارُونَ بْنِ مُسْلِمٍ عَنْ مَسْعَدَةَ بْنِ زِيَادٍ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ ع قَالَ:
محمّد بن عبد اللَّه بن جعفر حميرى از پدرش از هارون بن مسلم از مسعدة بن زياد از حضرت جعفر بن محمّد از پدران بزرگوارشان عليهم السّلام حضرت فرمودند:
دَخَلَ عَلِيٌّ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ مَقْبَرَةً وَ مَعَهُ أَصْحَابُهُ فَنَادَى
حضرت امير المؤمنين على عليه السّلام در حالى كه اصحابشان همراه بودند وارد قبرستانى شده و با صداى بلند فرمودند:
يَا أَهْلَ التُّرْبَةِ وَ يَا أَهْلَ الْغُرْبَةِ وَ يَا أَهْلَ الْخُمُودِ وَ يَا أَهْلَ الْهُمُودِ أَمَّا أَخْبَارُ مَا عِنْدَنَا
اى اهل خاك، و اى اهل غربت و اى اهل خموشى، و اى مردگان، امّا خبرهائى كه نزد ما است عبارتند از:
فَأَمَّا أَمْوَالُكُمْ قَدْ قُسِمَتْ وَ نِسَاؤُكُمْ قَدْ نُكِحَتْ وَ دُورُكُمْ قَدْ سُكِنَتْ
اموال شما قسمت شد، زنانتان ازدواج كردند، خانه هايتان را ديگران ساكن شدند.
فَمَا خَبَرُ مَا عِنْدَكُمْ ثُمَّ الْتَفَتَ إِلَى أَصْحَابِهِ وَ قَالَ
حال بگوئيد اخبار نزد شما چيست؟!! سپس به اصحابشان توجّه نموده و فرمودند:
أَمَا وَ اللَّهِ لَوْ يُؤَذَنُ لَهُمْ فِي الْكَلَامِ لَقَالُوا
به خدا سوگند اگر اذن به ايشان داده شود كه سخن بگويند خواهند گفت:
لَمْ يُتَزَوَّدْ مِثْلَ التَّقْوَى زَادٌ خَيْرُ الزَّادِ التَّقْوَى.
هيچ توشه اى براى اين جا مثل تقوى و پرهيزكارى نيست (بهترين توشه تقوا است).
حدیث هشتم:
حَدَّثَنِي أَبِي وَ مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ مَتِّيلٍ عَنْ سَهْلِ بْنِ زِيَادٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِنَانٍ عَنْ إِسْحَاقَ بْنِ عَمَّارٍ عَنْ أَبِي الْحَسَنِ ع قَالَ:
پدرم رحمة اللَّه عليه و محمّد بن الحسن، از حسن بن متّيل، از سهل بن زياد، از محمّد بن سنان، از اسحق بن عمّار، از حضرت ابى الحسن عليه السّلام، اسحق مى گويد:
قُلْتُ لَهُ الْمُؤْمِنُ يَعْلَمُ بِمَنْ يَزُورُ قَبْرَهُ
محضر مباركش عرضه داشتم: آيا مؤمن آگاه است از كسى كه قبر او را زيارت مى كند؟
قَالَ نَعَمْ وَ لَا يَزَالُ مُسْتَأْنِساً بِهِ مَا زَالَ عِنْدَهُ
حضرت فرمودند: بلى، پيوسته تا مادامى كه زائر بر سر قبرش هست با او مأنوس مى باشد
فَإِذَا قَامَ وَ انْصَرَفَ مِنْ قَبْرِهِ دَخَلَهُ مِنِ انْصِرَافِهِ عَنْ قَبْرِهِ وَحْشَةٌ.
و وقتى زائر بلند شده و او سر قبر او بر مى گردد از برگشتن وى وحشتى در مؤمن ميّت پيدا مى شود.
حدیث نهم:
حَدَّثَنِي الْحَسَنُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَدِّهِ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ الْمُغِيرَةِ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ سِنَانٍ قَالَ:
حسن بن عبد اللَّه بن محمّد بن عيسى، از پدرش، از جدّش، از عبد اللَّه بن مغيره، از عبد اللَّه بن سنان، وى مى گفت:
قُلْتُ لِأَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع كَيْفَ أُسَلِّمُ عَلَى أَهْلِ الْقُبُورِ
محضر مبارك حضرت ابى عبد اللَّه عليه السّلام عرض كردم: بر اهل قبور چگونه سلام دهم؟
قَالَ نَعَمْ تَقُولُ
حضرت فرمودند: آرى، بگو:
السَّلَامُ عَلَى أَهْلِ الدِّيَارِ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ وَ الْمُسْلِمِينَ أَنْتُمْ لَنَا فَرَطٌ وَ نَحْنُ إِنْ شَاءَ اللَّهُ بِكُمْ لَاحِقُونَ
درود بر مؤمنين و مسلمين كه اهل شهرها مى باشند شما بر ما سبقت گرفتيد ما نيز ان شاء اللَّه پشت سر شما خواهيم آمد.
حَدَّثَنِي أَبِي ره عَنِ الْحُسَيْنِ بْنِ الْحَسَنِ بْنِ أَبَانٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أُورَمَةَ عَنِ ابْنِ أَبِي نَجْرَانَ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ سِنَانٍ قَالَ:
پدرم رحمة اللَّه عليه، از حسين بن حسن بن ابان، از محمّد بن اورمه، از عبد اللَّه بن سنان نقل كرده كه وى گفت:
قُلْتُ لِأَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع وَ ذَكَرَ مِثْلَهُ.
محضر مبارك حضرت ابى عبد اللَّه عليه السّلام عرض كردم ... عين حديث گذشته را ذكر نموده است.
حدیث دهم:
حَدَّثَنِي الْحَسَنُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ عَنْ أَبِيهِ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ عَمْرِو بْنِ أَبِي الْمِقْدَامِ عَنْ أَبِيهِ قَالَ:
حسن بن عبد اللَّه، از پدرش، از حسن بن محبوب، از عمرو بن ابى المقدام، از پدرش، وى گفت:
مَرَرْتُ مَعَ أَبِي جَعْفَرٍ ع بِالْبَقِيعِ فَمَرَرْنَا بِقَبْرِ رَجُلٍ مِنْ أَهْلِ الْكُوفَةِ مِنَ الشِّيعَةِ فَقُلْتُ لِأَبِي جَعْفَرٍ جُعِلْتُ فِدَاكَ هَذَا قَبْرُ رَجُلٍ مِنَ الشِّيعَةِ
در خدمت حضرت ابى جعفر عليه السّلام به قبرستان بقيع عبور كرديم، به قبر مردى از شيعيان كه اهل كوفه بود رسيديم، به حضرت عرض كردم: اين قبر يكى از شيعيان است فدايت شوم.
قَالَ فَوَقَفَ عَلَيْهِ وَ قَالَ
راوى مى گويد: حضرت درنگ نمود و فرمودند:
اللَّهُمَّ ارْحَمْ غُرْبَتَهُ وَ صِلْ وَحْدَتَهُ وَ آنِسْ وَحْشَتَهُ وَ آمِنْ رَوْعَتَهُ
بار خدايا به غربتش رحم فرما، وحدت و تنهائيش را به پيوند مبدّل كن، در حال وحشتش انس بر قرار فرما، هراس او را بر طرف كن،
وَ أَسْكِنْ إِلَيْهِ مِنْ رَحْمَتِكَ مَا يُسْتَغْنَى بِهِ عَنْ رَحْمَةِ مَنْ سِوَاكَ وَ أَلْحِقْهُ بِمَنْ كَانَ يَتَوَلَّاهُ.
از رحمتت آن قدر نصيبش نما كه از رحمت غير تو بى نياز گردد، و ملحقش كن به آنان كه وى ايشان را دوست دارد.
حدیث یازدهم:
حَدَّثَنِي أَبِي ره عَنِ الْحُسَيْنِ بْنِ الْحَسَنِ بْنِ أَبَانٍ عَنِ الْحُسَيْنِ بْنِ سَعِيدٍ عَنِ النَّضْرِ بْنِ سُوَيْدٍ عَنِ الْقَاسِمِ بْنِ سُلَيْمَانَ عَنْ جَرَّاحٍ الْمَدَائِنِيِّ قَالَ:
پدرم رحمة اللَّه عليه، از حسين بن حسن بن ابان، از حسين بن سعيد، از نضر بن سويد، از قاسم بن سليمان، از جرّاح مدائنى، وى مى گويد:
سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع كَيْفَ التَّسْلِيمُ عَلَى أَهْلِ الْقُبُورِ قَالَ تَقُولُ
از حضرت ابى عبد اللَّه عليه السّلام پرسيدم: سلام دادن به اهل قبور چگونه است؟ حضرت فرمودند: بگو:
السَّلَامُ عَلَى أَهْلِ الدِّيَارِ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ وَ الْمُسْلِمِينَ رَحِمَ اللَّهُ الْمُسْتَقْدِمِينَ مِنْكُمْ وَ الْمُسْتَأْخِرِينَ وَ إِنَّا إِنْ شَاءَ اللَّهُ بِكُمْ لَاحِقُونَ
درود بر اهل شهرها كه عبارتند از مؤمنين و مسلمين خدا رحمت كند سابقين و لاحقين ايشان را ان شاء اللَّه ما نيز به شما ملحق خواهيم شد.
وَ رَوَاهُ الْبَرْقِيُّ عَنْ أَبِيهِ عَنِ النَّضْرِ بْنِ سُوَيْدٍ عَنِ الْقَاسِمِ بْنِ سُلَيْمَانَ عَنْ جَرَّاحٍ الْمَدَائِنِيِّ قَالَ:
برقى از پدرش، از نضر بن سويد، از قاسم بن سليمان، از جرّاح مدائنى نقل كرده كه وى گفت:
سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع وَ ذَكَرَ مِثْلَهُ.
از حضرت ابى عبد اللَّه عليه السّلام پرسيدم ... و مثل همان حديث قبلى را ذكر نموده است.
حدیث دوازدهم:
وَجَدْتُ فِي بَعْضِ الْكُتُبِ مُحَمَّدُ بْنُ سِنَانٍ عَنِ الْمُفَضَّلِ [الْفُضَيْلِ] قَالَ قَالَ:
در برخى از كتب چنين يافتم: محمّد بن سنان، از مفضل نقل كرده، وى گفت: فرمود:
مَنْ قَرَأَ إِنَّا أَنْزَلْنَاهُ عِنْدَ قَبْرِ مُؤْمِنٍ سَبْعَ مَرَّاتٍ
كسى كه «انا انزلناه» را هفت مرتبه نزد قبر مؤمنى بخواند
بَعَثَ اللَّهُ إِلَيْهِ مَلَكاً يَعْبُدُ اللَّهَ عِنْدَ قَبْرِهِ وَ يُكْتَبُ لَهُ وَ لِلْمَيِّتِ ثَوَابُ مَا يَعْمَلُ ذَلِكَ الْمَلَكُ
خداوند متعال فرشته اى را به آنجا فرستاده تا خدا را در همان مكان عبادت كند و براى خواننده و ميّت ثواب عبادت آن فرشته منظور مى شود.
فَإِذَا بَعَثَهُ اللَّهُ مِنْ قَبْرِهِ لَمْ يَمُرَّ عَلَى هَوْلٍ إِلَّا صَرَفَهُ اللَّهُ عَنْهُ بِذَلِكَ الْمَلَكِ الْمُوَكَّلِ حَتَّى يُدْخِلَهُ اللَّهُ بِهِ الْجَنَّةَ
و وقتى خداوند ميّت را از قبر بيرون آورد بواسطه آن فرشته موكّل هول و هراس را از او بر طرف مى كند تا داخل بهشتش نمايد.
وَ يَقْرَأُ مَعَ إِنَّا أَنْزَلْنَاهُ سُورَةَ الْحَمْدِ وَ الْمُعَوِّذَتَيْنِ وَ قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ وَ آيَةَ الْكُرْسِيِّ ثَلَاثَ مَرَّاتٍ كُلَّ سُورَةٍ وَ إِنَّا أَنْزَلْنَاهُ سَبْعَ مَرَّاتٍ وَ تَقْرَأُ بَعْدَ الْحَمْدِ إِنَّا أَنْزَلْنَاهُ سَبْعاً وَ الْمُعَوِّذَتَيْنِ وَ قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ وَ آيَةَ الْكُرْسِيِّ ثَلَاثاً ثَلَاثاً.
بعد از حمد سوره «إِنَّا أَنْزَلْناهُ» را هفت بار بخوان سپس «معوّذتين» يعنى قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ الْفَلَقِ[3] و قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ النَّاسِ[4] و «قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ»[5] و «آية الكرسى»[6] هر كدام را سه بار قرائت نما.
حدیث سیزدهم
حَدَّثَنِي أَبِي ره عَنِ الْحُسَيْنِ بْنِ الْحَسَنِ بْنِ أَبَانٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أُورَمَةَ عَنِ النَّضْرِ بْنِ سُوَيْدٍ عَنْ عَاصِمِ بْنِ حُمَيْدٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ ع قَالَ سَمِعْتُهُ يَقُولُ
پدرم رحمة اللَّه عليه، از حسين بن حسن بن ابان، از محمّد بن اورمه، از نضر بن سويد، از عاصم بن حميد، از محمّد بن مسلم از حضرت ابى جعفر عليه السّلام، وى گفت: شنيدم آن حضرت مى فرمودند:
كَانَ رَسُولُ اللَّهِ ص إِذَا مَرَّ بِقُبُورِ قَوْمٍ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ قَالَ
رسول خدا صلّى اللَّه عليه و آله و سلّم هر گاه به قبور دسته اى از مؤمنين عبور مى كردند مى فرمودند:
السَّلَامُ عَلَيْكُمْ مِنْ دِيَارِ قَوْمٍ مُؤْمِنِينَ وَ إِنَّا إِنْ شَاءَ اللَّهُ بِكُمْ لَاحِقُونَ.
سلام بر شما كه از شهرهاى قوم اهل ايمان هستيد ما نيز ان شاء اللَّه به شما ملحق خواهيم شد
حدیث چهاردهم
وَ عَنِ الْحُسَيْنِ بْنِ الْحَسَنِ بْنِ أَبَانٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أُورَمَةَ عَنْ عَلِيِّ بْنِ الْحَكَمِ عَنِ ابْنِ عَجْلَانَ قَالَ:
و پدرم از حسين بن حسن بن ابان، از محمّد بن ارومه، از على بن الحكم، از ابن عجلان نقل كرده كه وى گفت:
قَامَ أَبُو جَعْفَرٍ ع عَلَى قَبْرِ رَجُلٍ فَقَالَ
حضرت ابو جعفر عليه السّلام بر سر قبر مردى ايستاده و فرمودند:
اللَّهُمَّ صِلْ وَحْدَتَهُ وَ آنِسْ وَحْشَتَهُ وَ أَسْكِنْ إِلَيْهِ مِنْ رَحْمَتِكَ مَا يَسْتَغْنِي بِهِ عَنْ رَحْمَةِ مَنْ سِوَاكَ.
خدايا وحدت و تنهائى او را به پيوند مبدّل كن و در حال وحشتش انس برقرار كن و از رحمتت آن قدر نصيبش نما كه از رحمت و عنايت غير تو بى نياز گردد
حدیث پانزدهم
وَ حَدَّثَنِي مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ جَعْفَرٍ الْحِمْيَرِيُّ عَنْ أَبِيهِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ الْبَرْقِيِّ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ عَلِيٍّ الْوَشَّاءِ عَنْ عَلِيِّ بْنِ أَبِي حَمْزَةَ قَالَ:
و محمّد بن عبد اللَّه بن جعفر حميرى، از پدرش، از احمد بن محمّد ابى عبد اللَّه برقى، از حسن بن على الوشّاء از على بن ابى حمزه، وى گفت:
سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع كَيْفَ نُسَلِّمُ عَلَى أَهْلِ الْقُبُورِ قَالَ نَعَمْ تَقُولُ
از حضرت ابى عبد اللَّه عليه السّلام پرسيدم: بر اهل قبور چگونه سلام دهيم؟ حضرت فرمودند: آرى، بگو:
السَّلَامُ عَلَى أَهْلِ الدِّيَارِ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ وَ الْمُسْلِمِينَ وَ الْمُسْلِمَاتِ أَنْتُمْ لَنَا فَرَطٌ وَ إِنَّا بِكُمْ إِنْ شَاءَ اللَّهُ لَاحِقُونَ.
درود بر اهل شهرها كه مؤمنين و مؤمنات و مسلمين و مسلمات باشند، شما بر ما سبقت گرفتيد و ما نيز به شما ان شاء اللَّه ملحق خواهيم شد.
حدیث شانزدهم
حَدَّثَنِي أَبِي وَ عَلِيُّ بْنُ الْحُسَيْنِ وَ غَيْرُهُمَا عَنْ سَعْدِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ هَارُونَ بْنِ الْجَهْمِ عَنِ الْمُفَضَّلِ بْنِ صَالِحٍ عَنْ سَعْدِ بْنِ طَرِيفٍ عَنِ الْأَصْبَغِ بْنِ نُبَاتَةَ قَالَ:
پدرم رحمة اللَّه عليه و على بن الحسين و غير اين دو، از سعد بن عبد اللَّه، از احمد بن محمّد بن خالد، از پدرش، از هارون بن جهم، از مفضّل بن صالح، از سعد بن طريف، از اصبغ بن نباته، وى گفت:
مَرَّ عَلِيٌّ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ ع عَلَى الْقُبُورِ فَأَخَذَ فِي الْجَادَّةِ ثُمَّ قَالَ عَنْ يَمِينِهِ
حضرت امير المؤمنين على عليه السّلام بر قبور عبور كردند، پس در وسط راه ايستاده سپس به طرف راست توجّه كرده و فرمودند:
السَّلَامُ عَلَيْكُمْ يَا أَهْلَ الْقُبُورِ مِنْ أَهْلِ الْقُصُورِ أَنْتُمْ لَنَا فَرَطٌ وَ نَحْنُ لَكُمْ تَبَعٌ وَ إِنَّا إِنْ شَاءَ اللَّهُ بِكُمْ لَاحِقُونَ
درود بر شما اى كسانى كه در قصرها بوده و اكنون در قبرها خفته ايد شما بر ما سبقت گرفتيد و ما بدنبال شما بوده و ان شاء اللَّه به شما ملحق خواهيم شد.
ثُمَّ الْتَفَتَ عَنْ يَسَارِهِ فَقَالَ
سپس به طرف چپ توجّه نموده و فرمودند:
السَّلَامُ عَلَيْكُمْ يَا أَهْلَ الْقُبُورِ
السلام على اهل القبور ...
إِلَى آخِرِهِ.
تا آخر كلمات زيارت.
حدیث هفدهم
حَدَّثَنِي مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ بْنِ الْوَلِيدِ عَمَّنْ ذَكَرَهُ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ الْبَرْقِيِّ عَنْ أَبِيهِ عَنْ سَعْدَانَ بْنِ مُسْلِمٍ عَنْ عَلِيِّ بْنِ أَبِي حَمْزَةَ عَنْ أَبِي بَصِيرٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ:
محمّد بن الحسن بن الوليد از كسى كه ذكرش نموده، از احمد بن ابى عبد اللَّه برقى، از پدرش، از سعد بن مسلم، از على بن ابى حمزه از ابى بصير، از حضرت ابى عبد اللَّه عليه السّلام، حضرت فرمودند:
يَخْرُجُ أَحَدُكُمْ إِلَى الْقُبُورِ فَيُسَلِّمُ وَ يَقُولُ
هر گاه يكى از شما به قبرستان رفتيد، و ابتداء به اهل قبور سلام كرده و سپس بگوئيد:
السَّلَامُ عَلَى أَهْلِ الْقُبُورِ السَّلَامُ عَلَى مَنْ كَانَ فِيهَا مِنَ الْمُؤْمِنِينَ وَ الْمُسْلِمِينَ
درود بر اهل قبور، درود بر مؤمنين و مسلمين كه در قبور مى باشند،
أَنْتُمْ لَنَا فَرَطٌ وَ نَحْنُ لَكُمْ تَبَعٌ وَ إِنَّا بِكُمْ لَاحِقُونَ وَ (إِنَّا لِلَّهِ وَ إِنَّا إِلَيْهِ راجِعُونَ)[7]
شما بر ما سبقت گرفتيد و ما تابع شما بوده و ان شاء اللَّه به شما ملحق خواهيم شد، ما براى خدا بوده و به سوى او برمى گرديم،
يَا أَهْلَ الْقُبُورِ بَعْدَ سُكْنَى الْقُصُورِ يَا أَهْلَ الْقُبُورِ بَعْدَ النِّعْمَةِ وَ السُّرُورِ صِرْتُمْ إِلَى الْقُبُورِ
اى كسانى كه در قبرها خفته ايد بعد از آنكه در قصرها بوديد، اى كسانى كه در قبرها خوابيده ايد بعد از آنكه اهل نعمت و سرور و شادى بوديد، به قبور داخل شديد،
يَا أَهْلَ الْقُبُورِ كَيْفَ وَجَدْتُمْ طَعْمَ الْمَوْتِ
اى اهل قبور: مزه مرگ را چگونه يافتيد؟!
ثُمَّ يَقُولُ
سپس بگوئيد:
وَيْلٌ لِمَنْ صَارَ إِلَى النَّارِ
واى بر كسى كه پس از اين وادى به دوزخ داخل شود.
ثُمَّ يُهْرِقُ دَمْعَتَهُ وَ يَنْصَرِفُ.
سپس اشگ هاى آن حضرت ريخت و از قبرستان باز گشتند.
حدیث هجدهم:
وَ عَنْهُ بِإِسْنَادِهِ عَنِ الْبَرْقِيِّ قَالَ حَدَّثَنَا بَعْضُ أَصْحَابِنَا عَنْ عَبَّاسِ بْنِ عَامِرٍ الْقَصَبَانِيِّ عَنْ يَقْطِينٍ قَالَ أَخْبَرَنَا رَبِيعُ بْنُ مُحَمَّدٍ الْمُسْلِيُّ قَالَ:
محمّد بن الحسن الوليد باسنادش از برقى، وى گفت: برخى اصحاب از عبّاس بن عامر قصبانى، از يقطين، گفت: ربيع بن محمّد مسلىّ به ما خبر داد و گفت:
كَانَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع إِذَا دَخَلَ الْجَبَّانَةَ يَقُولُ
حضرت ابى عبد اللَّه عليه السّلام هر گاه به قبرستان داخل مى شدند مى فرمودند:
السَّلَامُ عَلَى أَهْلِ الْجَنَّةِ.
درود بر اهل بهشت.
[1] ) سوره قدر [2] ) سوره انبیاء، آیه 82 [3] ) سوره فلق
[4] ) سوره ناس [5] ) سوره توحید (اخلاص) [6] ) سوره بقره، آیات 255-257