داستان های ائمه: امام رضا (ع): جایزه به شاعران اهل بیت علیهم السلام
۲۲ آذر ۱۳۹۴ 0 اهل بیت علیهم السلامهنگامى كه مأمون، حضرت رضا عليه السّلام را وليعهد خود نمود، و شاعران به سوى آن حضرت روانه شدند، و مديحه سرائى نمودند و رأى مأمون را در اشعار خود، تحسين كردند، يكى از آنها «دعبل بن على خزاعى» بود. او به حضور امام رضا عليه السّلام رسيد و عرض كرد: «من قصيده اى را سروده ام، و با خود عهد كرده ام كه آن را قبل از حضور شما، در هيچ جا نخوانم».
امام رضا عليه السّلام به او فرمود: «بنشين تا مجلس خلوت شود، وقتى كه مجلس خلوت شد، به او فرمود: قصيده خود را بخوان، او قصيده خود را خواند كه نخستين شعرش اين است:
مدارس آيات خلت من تلاوة
و منزل وحى مقفر العرصات
«مدرسه هاى آيات قرآنى، كه از تلاوت قرآن خالى مانده،
و خانه هاى وحى الهى كه عرصه آن از سكونت افراد، خالى شده است».
سپس «ابراهيم بن عبّاس» كه همراه دعبل بود، اين شعر را خواند:
ازالت عزاء القلب بعد التجلّد
مصارع اولاد النّبىّ محمّد«1»
بسبب اعطای ولایتعهدی به امام رضا(ع)
تمامی دردها و مصائب اهل بیت، زایل شد
امام رضا عليه السّلام بيست هزار درهم، از درهم هائى كه نام شريفش در آنها ضرب شده بود، و مأمون در همان وقت، دستور ثبت نام آن حضرت را روى سكّه ها داده بود، به دعبل و ابراهيم داد. دعبل، ده هزار درهم خود را گرفت و به قم رفت، و در قم هر درهمى را به ده درهم فروخت «2» و در نتيجه، داراى صد هزاردرهم، شد، ولى ابراهيم، قسمتى از آن ده هزار درهم (نصيب خود) را به بعضى هديه داد، و قسمتى را در معاش زندگى خانواده اش مصرف كرد، تا تمام شد، از جمله كفن و تجهيزات مرگ خود را با آن پول، فراهم نمود.
ابراهيم بن عبّاس، در مدح حضرت رضا عليه السّلام اشعار بسيار سرود، و اشعار او معروف بود، و تا زمان خلافت متوكّل (دهمين خليفه عبّاسى) نسخه بردارى و تكثير مى شد، تا اينكه در عصر متوكّل، ابراهيم آن اشعار را جمع كرد و از ترس متوكّل، آنها را سوزانيد. او دو پسر به نام حسن و حسين داشت، هنگامى كه متوكّل روى كار آمد، او از ترس متوكّل، نام آنها را به اسحاق و عبّاس، تغيير داد.
پی نوشت ها:
(1) شايد اين شعر، اشاره به اين باشد كه موقعيت بدست آمده براى حضرت رضا عليه السّلام، نتيجه فداكارىها و خونهاى پاك فرزندان پيامبر صلّى اللّه عليه و آله است كه در مصاف با طاغوتيان بنى اميّه و بنى عبّاس، براى اعلاى كلمه حقّ، ريخته شد (مترجم).
(2) اين فراز تاريخى، بيانگر علاقه شايان مردم قم، به حضرت رضا عليه السّلام و خاندان رسالت است، تا آنجا كه يك درهم دعبل را كه نام حضرت رضا عليه السّلام در آن بود، به ده درهم مى خريدند، اين است كه قم به عنوان آشيانه آل محمّد صلّى اللّه عليه و آله ناميده شده است، هم اكنون نيز آثار آن آشكار مى باشد (مترجم).
منبع: انوار البهیه، شيخ عباس قمى / مترجم محمد محمدى اشتهاردى، قم، ناصر:1380،صص361،362.