وحدت در قرآن
۲۹ آذر ۱۳۹۴ 0 فرهنگ و اجتماع
پيش از شرح و تفسير آيات نكتهاي درباره « وحدت» بيان مي شود.
درقرآن كريم واژة «وحدت» بكار نرفته است بلكه از واژههاي «اعتصام» و «امت واحد» استفاده شده است كه درهمه آنها مسلمانان را به داشتن وحدت تشويق ميكند. آن آيات عبارتند از:
1. وَاعْتَصِمُواْ بِحَبْلِ اللّهِ جَمِيعًا وَلاَ تَفَرَّقُواْ وَاذْكُرُواْ نِعْمَةَ اللّهِ عَلَيْكُمْ إِذْ كُنتُمْ أَعْدَاء فَأَلَّفَ بَيْنَ قُلُوبِكُمْ فَأَصْبَحْتُم بِنِعْمَتِهِ إِخْوَانًا [آل عمران/ 103]
و همگى به ريسمان خدا چنگ زنيد، و پراكنده نشويد و نعمت خدا را بر خود ياد كنيد: آن گاه كه دشمنان [يكديگر] بوديد، پس ميان دلهاى شما الفت انداخت، تا به لطف او برادران هم شديد.
*****
2. وَلاَ تَكُونُواْ كَالَّذِينَ تَفَرَّقُواْ وَاخْتَلَفُواْ مِن بَعْدِ مَا جَاءهُمُ الْبَيِّنَاتُ [آل عمران/ 105]
و چون كسانى مباشيد كه پس از آنكه دلايل آشكار برايشان آمد، پراكنده شدند و با هم اختلاف پيدا كردند، و براى آنان عذابى سهمگين است.
*****
3. حَتَّى إِذَا فَشِلْتُمْ وَتَنَازَعْتُمْ فِي الأَمْرِ وَعَصَيْتُم مِّن بَعْدِ مَا أَرَاكُم مَّا تُحِبُّونَ مِنكُم مَّن يُرِيدُ الدُّنْيَا وَمِنكُم مَّن يُرِيدُ الآخِرَةَ [آل عمران/ 152]
تا آنكه سست شديد و در كار [جنگ و بر سر تقسيم غنايم] با يكديگر به نزاع پرداختيد و پس از آنكه آنچه را دوست داشتيد [يعنى غنايم را] به شما نشان داد، نافرمانى نموديد. برخى از شما دنيا را و برخى از شما آخرت را مىخواهد.
*****
4. يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ خُذُواْ حِذْرَكُمْ فَانفِرُواْ ثُبَاتٍ أَوِ انفِرُواْ جَمِيعًا [نساء/ 71]
اى كسانى كه ايمان آوردهايد، [در برابر دشمن] آماده باشيد [اسلحه خود را برگيريد] و گروه گروه [به جهاد] بيرون رويد يا به طور جمعى روانه شويد.
*****
5. إِنَّ الَّذِينَ فَرَّقُواْ دِينَهُمْ وَكَانُواْ شِيَعًا لَّسْتَ مِنْهُمْ فِي شَيْءٍ [أنعام/ 159]
كسانى كه دين خود را پراكنده ساختند و فرقه فرقه شدند، تو هيچ گونه مسئول ايشان نيستى.
*****
6. وَلَوْ أَرَاكَهُمْ كَثِيرًا لَّفَشِلْتُمْ وَلَتَنَازَعْتُمْ فِي الْأَمْرِ [أنفال/ 43]
و اگر ايشان را (سپاه دشمن را) به تو بسيار نشان ميداد قطعاً سست میشديد و حتماً در كار (جهاد) منازعه ميكرديد.
*****
7. وَلاَ تَنَازَعُواْ فَتَفْشَلُواْ وَتَذْهَبَ رِيحُكُمْ [أنفال/ 46]
و با هم نزاع مكنيد كه سُست شويد و مهابت شما از بين برود.
*****
8. وَقَاتِلُوا الْمُشْرِكِينَ كَافَّةً كَمَا يُقَاتِلُونَكُمْ كَافَّةً [توبه/ 36]
و همگي با مشركان بجنگيد، چنانكه آنان همگي با شما ميجنگند.
*****
9. إِنَّ هَذِهِ أُمَّتُكُمْ أُمَّةً وَاحِدَةً وَأَنَا رَبُّكُمْ فَاعْبُدُونِ [انبیاء/ 92]
اين است امت شما كه امتى يگانه است، و منم پروردگار شما، پس مرا بپرستيد.
*****
10. وَإِنَّ هَٰذِهِ أُمَّتُكُمْ أُمَّةً وَاحِدَةً وَأَنَا رَبُّكُمْ فَاتَّقُونِ [مومنون/ 52]
و در حقيقت، اين امت شماست كه امتي يگانه است، و من پروردگار شمايم؛ پس از من پروا داريد.
*****
11. وَلَا تَكُونُوا مِنَ الْمُشْرِكِينَ مِنَ الَّذِينَ فَرَّقُوا دِينَهُمْ وَكَانُوا شِيَعاً [روم/ 31و 32]
و از مشركان مباشيد: از كساني كه دين خود را قطعه قطعه كردند و فرقه فرقه شدند.
*****
12. إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الَّذِينَ يُقَاتِلُونَ فِي سَبِيلِهِ صَفًّا كَأَنَّهُم بُنيَانٌ مَّرْصُوصٌ [صف/ 4]
در حقيقت، خدا دوست دارد كسانى را كه در راه او صف در صف، چنان كه گويى بنايى ريخته شده از سُرباند، جهاد مى كنند.
آيات فوق طبق ترتيب سور شريفه نقل شده است. از جهتي بطور كلّي آيات را به دو دستة عمده ميتوان تقسيم كرد: يك دسته، آياتي كه تشويق به وحدت ميكند و دستة دوّم آياتي كه نهي از اختلاف و تفرقه ميكند.