دعای امام صادق (ع) در وقت تلاوت قرآن در ماه رمضان (اقبال الاعمال)
۱۸ اسفند ۱۳۹۴ 0 ادعیه و زیاراتالجزء الأول؛ أبواب أحكام شهر رمضان؛ الباب الخامس فيما نذكره من سياقة عمل الصائم في نهاره و فيه فصول؛ فصل فيما نذكره مما يدعى به عند نشر المصحف لقراءة القرآن
جلد اول، باب های احکام ماه رمضان؛ باب پنجم: طریقه عمل روزه دار در روز ماه رمضان؛ فصل دهم دعا هنگام گشودن قرآن براى تلاوت آن:
رَوَيْنَا ذَلِكَ بِإِسْنَادِنَا إِلَى يُونُسَ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ عَنْ عَلِيِّ بْنِ مَيْمُونٍ الصَّائِغِ أَبِي الْأَكْرَادِ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع
در حديثى آمده است از جمله دعاهاى حضرت امام صادق-عليه السّلام-:
أَنَّهُ كَانَ مِنْ دُعَائِهِ إِذَا أَخَذَ مُصْحَفَ الْقُرْآنِ وَ الْجَامِعَ قَبْلَ أَنْ يَقْرَأَ الْقُرْآنَ وَ قَبْلَ أَنْ يَنْشُرَهُ يَقُولُ حِينَ يَأْخُذُهُ بِيَمِينِهِ
هنگامى كه قرآن را به دست راست مىگرفت، پيش از آنكه آن را بگشايد و قرائت كند، مىفرمود:
بِسْمِ اللَّهِ اللَّهُمَّ إِنِّي أَشْهَدُ أَنَّ هَذَا كِتَابُكَ الْمُنْزَلُ مِنْ عِنْدِكَ عَلَى رَسُولِكَ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ
به نام خدا. خداوندا، گواهى مىدهم كه اين همان كتابى است كه از نزد تو بر پيامبرت حضرت محمّد بن عبد اللّه-درود و سلام خدا بر او و خاندان او-فروفرستاده شده
وَ كِتَابُكَ النَّاطِقُ عَلَى لِسَانِ رَسُولِكَ وَ فِيهِ حُكْمُكَ وَ شَرَائِعُ دِينِكَ أَنْزَلْتَهُ عَلَى نَبِيِّكَ وَ جَعَلْتَهُ عَهْداً مِنْكَ إِلَى خَلْقِكَ وَ حَبْلًا مُتَّصِلًا فِيمَا بَيْنَكَ وَ بَيْنَ عِبَادِكَ
و همان كتابى است كه بر زبان پيامبرت سخن گفت و احكام و مقرّرات دين تو در آن وجود دارد و تو آن را بر پيامبرت فرو فرستاده و عهدنامهاى از سوى خود به آفريدگانت و رشتهاى پيوسته ميان خود و بندگانت قرار دادهاى.
اللَّهُمَّ إِنِّي نَشَرْتُ عَهْدَكَ وَ كِتَابَكَ اللَّهُمَّ فَاجْعَلْ نَظَرِي فِيهِ عِبَادَةً وَ قِرَاءَتِي تَفَكُّراً وَ فِكْرِي اعْتِبَاراً وَ اجْعَلْنِي مِمَّنِ اتَّعَظَ بِبَيَانِ مَوَاعِظِكَ فِيهِ
خدايا، عهدنامه و كتابت را گشودم. خدايا، پس نگاه من را به آن عبادت و خواندنم را انديشيدن و انديشيدنم را مايهى عبرت قرار ده و از كسانى بگردان كه از بيان پندهاى آن، پند آموخته
وَ اجْتَنَبَ مَعَاصِيَكَ وَ لَا تَطْبَعْ عِنْدَ قِرَاءَتِي كِتَابَكَ عَلَى قَلْبِي وَ لَا عَلَى سَمْعِي وَ لَا تَجْعَلْ عَلَى بَصَرِي غِشَاوَةً وَ لَا تَجْعَلْ قِرَاءَتِي قِرَاءَةً لَا تَدَبُّرَ فِيهَا
و از گناهان پرهيز كنم و هنگام قرائت كتابت بر دل و گوشم مهر و بر ديدهام پرده منه و قرائتم را بىتدبر مگردان،
بَلِ اجْعَلْنِي أَتَدَبَّرُ آيَاتِهِ وَ أَحْكَامَهُ آخِذاً بِشَرَائِعِ دِينِكَ وَ لَا تَجْعَلْ نَظَرِي فِيهِ غَفْلَةً وَ لَا قِرَاءَتِي هَذْرَمَةً إِنَّكَ أَنْتَ الرَّءُوفُ الرَّحِيم
بلكه چنانم كن كه در آيات و احكام آن تدبر نموده و مقرّرات دينت را بگيرم [و بدان عمل كنم]و نگاه من به آن را غفلتآميز و قرائتم را تند و باشتاب مكن، به راستى كه تو مهرورز و مهربانى.
فصل فيما نذكره من دعاء إذا فرغ من قراءة بعض القرآن
فصل دوازدهم دعا هنگام فراغت از تلاوت قرآن
رَوَيْتُهُ بِالْإِسْنَادِ الْمُتَقَدِّمِ
در روايتى از امام صادق-عليه السّلام-آمده است
عِنْدَ ذِكْرِ نَشْرِ الْمُصْحَفِ الْكَرِيمِ- فَيَقُولُ عِنْدَ الْفَرَاغِ مِنْ قِرَاءَةِ بَعْضِ الْقُرْآنِ الْعَظِيمِ
هنگام فراغت از تلاوت بخشى از قرآن عظيم، بگو
اللَّهُمَّ إِنِّي قَرَأْتُ بَعْضَ مَا قَضَيْتَ لِي مِنْ كِتَابِكَ الَّذِي أَنْزَلْتَهُ عَلَى نَبِيِّكَ مُحَمَّدٍ صَلَوَاتُكَ عَلَيْهِ وَ رَحْمَتُكَ فَلَكَ الْحَمْدُ رَبَّنَا وَ لَكَ الشُّكْرُ وَ الْمِنَّةُ عَلَى مَا قَدَّرْتَ وَ وَفَّقْتَ
خداوندا، [بخشى]از كتابت را كه بر من مقرّر نمودهاى خواندم، كتابى كه بر پيامبرت حضرت محمّد-درودها و رحمت تو بر او-فرو فرستادهاى. پس ستايش تو را اى پروردگار ما، و در برابر قدرت و توفيقى كه دادى سپاسگزارم و منّتت را مىكشم.
اللَّهُمَّ اجْعَلْنِي مِمَّنْ يُحِلُّ حَلَالَكَ وَ يُحَرِّمُ حَرَامَكَ وَ يَتَجَنَّبُ [وَ يَجْتَنِبُ] مَعَاصِيَكَ وَ يُؤْمِنُ بِمُحْكَمِهِ وَ مُتَشَابِهِهِ وَ نَاسِخِهِ وَ مَنْسُوخِهِ وَ اجْعَلْهُ لِي شِفَاءً وَ رَحْمَةً وَ حِرْزاً وَ ذُخْراً
خداوندا، مرا از كسانى قرار ده كه حلالت را حلال و حرامت را حرام مىشمارند و از گناهان مىپرهيزند و به محكم و متشابه و ناسخ و منسوخ قرآن ايمان دارند و آن را موجب بهبودى و رحمت و نگاهدار و اندوختهى من قرار ده.
اللَّهُمَّ اجْعَلْهُ لِي أُنْساً فِي قَبْرِي وَ أُنْساً فِي حَشْرِي وَ أُنْساً فِي نَشْرِي وَ اجْعَلْ لِي بَرَكَةً بِكُلِّ آيَةٍ قَرَأْتُهَا وَ ارْفَعْ لِي بِكُلِّ حَرْفٍ دَرَسْتُهُ دَرَجَةً فِي أَعْلَى عِلِّيِّينَ آمِينَ يَا رَبَّ الْعَالَمِينَ
خدايا، قرآن را مونس من در قبر و هنگام زنده و برانگيخته شدن [در قيامت]قرار ده و در برابر هر آيهاى كه خواندم، بركتى براى من قرار ده و در برابر هر حرفى كه آموختم، مرا يك درجه در بالاترين جاى علّيّين [بالاترين جاى بهشت]بالا بر. اجابت فرما، اى پروردگار جهانيان.
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ نَبِيِّكَ وَ صَفِيِّكَ وَ نَجِيِّكَ وَ دَلِيلِكَ وَ الدَّاعِي إِلَى سَبِيلِكَ وَ عَلَى أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ وَلِيِّكَ وَ خَلِيفَتِكَ مِنْ بَعْدِ رَسُولِكَ
خداوندا، بر حضرت محمّد، پيامبر و برگزيده و منتخب و رازدار و فراخواننده به راه تو و نيز بر امير مؤمنان،
وَ عَلَى أَوْصِيَائِهِمَا الْمُسْتَحْفِظِينَ دِينَكَ الْمُسْتَوْعِبِينَ [الْمُسْتَوْدَعِينَ] حَقَّكَ الْمُسْتَرْعِينَ خَلْقَكَ وَ عَلَيْهِمْ أَجْمَعِينَ السَّلَامُ وَ رَحْمَةُ اللَّهِ وَ بَرَكَاتُهُ
ولىّ و جانشين تو بعد از پيامبرت و بر جانشينان آن دو كه نگاهبان دين تو و كامل اداكنندگان [سپردهشدگان]حقّت و رعايتكنندگان آفريدگانت هستند، درود بفرست. سلام ورحمت و بركات خداوند بر همهى آنان باد!
أقول و ليختم صوم نهاره بنحو ما قدمناه في خاتمة ليله و ذكرناه من أسراره
روزه دار بايد روزهى خود را به همان صورت كه در آخرين عمل از هر شب از ماه رمضان ذكر كرده و اسرار آن را بيان كرديم، ختم كند.