دعای محمد بن ابی قره در شب شانزدهم رمضان
۲۵ اسفند ۱۳۹۴ 0 ادعیه و زیاراتالجزء الأول؛ أبواب أحكام شهر رمضان؛ الباب العشرون فيما نذكره من زيادات و دعوات في الليلة السادسة عشر و يومها و فيها ما نختاره من عدة روايات
جلد اول، باب های احکام ماه رمضان؛ باب بیستم اعمال و دعاهای وارد شده در روایات در شب و روز شانزدهم ماه و چندین روایت از دعاهای این شب بیان شده است از جمله (دعای دوم):
مِنْهَا مِنْ كِتَابِ ابْنِ أَبِي قُرَّةَ فِي عَمَلِ شَهْرِ رَمَضَانَ فِي اللَّيْلَةِ السَّادِسَةِ عَشَرَ مِنْهُ
به نقل از كتاب «عمل شهر رمضان» نوشتهى «ابن ابى قرّه» در شب شانزدهم:
اللَّهُمَّ أَنْتَ إِلَهِي وَ لِي إِلَيْكَ حَاجَةٌ وَ بِي إِلَيْكَ فَاقَةٌ وَ لَا أَجِدُ إِلَيْكَ شَافِعاً
خداوندا، تو معبود منى و من به تو حاجت و نياز دارم و در دل خود شفاعتكنندهاى به درگاه تو
وَ لَا مُتَقَرِّباً أَوْجَهُ فِي نَفْسِي وَ لَا أَعْظَمُ رَجَاءً عِنْدِي مِنْكَ وَ قَدْ نَصَبْتُ يَدِي إِلَيْكَ فِي تَعْظِيمِ ذِكْرِكَ
و وسيلهى تقرّبى بلندمرتبهتر و پراميدتر از تو نمىيابم و اكنون براى تعظيم ياد و بزرگداشت اسمائت، دست بهسوى تو بلند كردهام
وَ تَفْخِيمِ أَسْمَائِكَ وَ إِنِّي أُقَدِّمُ إِلَيْكَ بَيْنَ يَدَيْ حَوَائِجِي بَعْدَ ذِكْرِي نَعْمَاءَكَ عَلَيَّ بِإِقْرَارِي لَكَ
و پيشاپيش خواستههاى خود و بعد از به ياد آوردن نعمتهايت بر من، اعتراف به درگاهت
وَ مَدْحِي إِيَّاكَ وَ ثَنَائِي عَلَيْكَ وَ تَقْدِيسِي مَجْدَكَ وَ تَسْبِيحِي قُدْسَكَ الْحَمْدُ لَكَ بِمَا أَوْجَبْتَ عَلَيَّ مِنَ الشُّكْرِ [شُكْرَكَ]
و مدح و ثنا و به پاكى ستودن بزرگى و تسبيح مقام قدست را مقدم مىدارم. ستايش تو را كه سپاسگزارى از خود را بر من واجب نمودى
وَ عَرَّفْتَنِي مِنْ نَعْمَائِكَ وَ أَلْبَسْتَنِي مِنْ عَافِيَتِكَ وَ أَفْضَلْتَ عَلَيَّ مِنْ جَزِيلِ عَطِيَّتِكَ
و نعمتت را به من شناساندى و عافيتت را به من پوشاندى و عطاياى بزرگ و برترت را به من ارزانى داشتى؛
فَإِنَّكَ قُلْتَ سَيِّدِي (لَئِنْ شَكَرْتُمْ لَأَزِيدَنَّكُمْ وَ لَئِنْ كَفَرْتُمْ إِنَّ عَذابِي لَشَدِيدٌ)[1] وَ قَوْلُكَ صِدْقٌ وَ وَعْدُكَ حَقٌّ
زيرا -اى آقاى من-فرمودى: «اگر سپاسگزارى كنيد، قطعا [نعمت خود را]افزون مىكنم و اگر ناسپاسى كنيد، كيفر من بسيار سخت است.» و سخن تو راست و وعدهات حق است
وَ قُلْتَ سَيِّدِي (وَ إِنْ تَعُدُّوا نِعْمَتَ اللَّهِ لا تُحْصُوها)[2] وَ قُلْتَ (ادْعُوا رَبَّكُمْ تَضَرُّعاً وَ خُفْيَةً)[3]
و نيز-اى آقاى من- فرمودى: «اگر بخواهيد نعمت خدا را به شماره درآوريد، نمىتوانيد.» و نيز فرمودى: «خدا را از روىتضرّع و بهصورت نهانى بخوانى.»
وَ قُلْتَ (ادْعُوهُ خَوْفاً وَ طَمَعاً إِنَّ رَحْمَتَ اللَّهِ قَرِيبٌ مِنَ الْمُحْسِنِينَ)[4]
و فرمودى: «خدا را از روى بيم و آزمندى بخوانيد، كه رحمت او به نيكوكاران نزديك است.»
اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ قَلِيلًا مِنْ كَثِيرٍ مَعَ حَاجَةٍ بِي إِلَيْهِ عَظِيمَةٌ
خدايا، من اندك از بسيار را درخواست مىكنم با اينكه نياز من به آن بسيار و بىنيازى تو از آن ديرينه است
وَ غِنَاكَ عَنْهُ قَدِيمٌ وَ هُوَ عِنْدِي كَثِيرٌ وَ هُوَ عَلَيْكَ سَهْلٌ يَسِيرٌ
و آن نزد من بسيار، و برآوردن آن براى تو آسان و راحت است.
اللَّهُمَّ إِنَّ عَفْوَكَ عَنْ ذَنْبِي وَ تَجَاوُزَكَ عَنْ خَطِيئَتِي وَ صَفْحَكَ عَنْ ظُلْمِي وَ سَتْرَكَ عَلَى قَبِيحِ عَمَلِي
خداوندا، اينكه گناه مرا عفو كردى و از خطايم درگذشتى و ستم مرا ناديده گرفتى و عمل زشتم را پوشيدى
وَ حِلْمَكَ عَنْ كَبِيرٍ جُرْمِي عِنْدَ مَا كَانَ مِنْ خَطَئِي وَ عَمْدِي أَطْمَعَنِي فِي أَنْ أَسْأَلَكَ مَا لَا أَسْتَوْجِبُهُ مِنْكَ فَصِرْتُ
و در برابر جرم بزرگ [بسيار]من بردبارى نمودى، خواه خطا بوده و يا به عمد، مرا آزمند نموده كه چيزى را از تو بخواهم كه مستحق آن نيستم.
أَدْعُوكَ آمِناً وَ أَسْأَلُكَ مُسْتَأْنِساً لَا خَائِفاً وَ لَا وَجِلًا مُدِلًّا عَلَيْكَ فِيمَا قَصَدْتُ فِيهِ إِلَيْكَ
از اينرو، اكنون چنان گرديدهام كه با ايمنى، تو را مىخوانم و با دلبستگى و انس تو را از تو تقاضا مىكنم، نه با بيم و هراس و در آنچه آهنگ تو را نمودهام، بر تو اعتماد دارم
فَإِنْ أَبْطَأَ عَنِّي عَتَبْتُ بِجَهْلِي عَلَيْكَ وَ لَعَلَّ الَّذِي أَبْطَأَ عَنِّي هُوَ خَيْرٌ لِي
و اگر خواستهام به تأخير افتد، با جهل خود تو را سرزنش مىكنم، درحالىكه شايد تأخير آن به خير من بوده است،
لِعِلْمِكَ بِعَاقِبَةِ الْأُمُورِ فَلَمْ أَرَ مَوْلًى كَرِيماً أَصْبَرَ عَلَى عَبْدٍ لَئِيمٍ مِنْكَ عَلَيَّ
زيرا تو از عاقبت همه چيز آگاهى. بنابراين، اى پروردگار من، آقايى بزرگوارتر و شكيباتر از تو كه بر [نادانى]بندهى فرومايهاش صبر كند، نديدهام؛
يَا رَبِّ إِنَّكَ تَدْعُونِي فَأُوَلِّي عَنْكَ وَ تَتَحَبَّبُ إِلَيَّ فَأَتَبَغَّضُ إِلَيْكَ وَ تَتَوَدَّدُ إِلَيَّ فَلَا أَقْبَلُ مِنْكَ
زيرا اى پروردگار من، تو مرا مىخوانى و من از تو رو برمىگردانم و با من اظهار دوستى مىكنى و من اظهار خشم مىكنم و تو به من مهربانى مىكنى و من نمىپذيرم،
كَأَنَّ لِي التَّطَوُّلَ عَلَيْكَ ثُمَّ لَا يَمْنَعُكَ ذَلِكَ مِنَ الرَّحْمَةِ لِي وَ الْإِحْسَانِ إِلَيَّ وَ التَّفَضُّلِ عَلَيَّ بِجُودِكَ وَ كَرَمِكَ
بهگونهاى كه گويى من بر تو منّت گذارده و چيزى بخشيدهام، ولى اين همه مانع از رحمت و نيكوكارى و تفضّل تو به جود و كرمت بر من نشد،
فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ ارْحَمْ عَبْدَكَ الْجَاهِلَ وَ عُدْ عَلَيْهِ بِفَضْلِ إِحْسَانِكَ وَ جُودِكَ إِنَّكَ جَوَادٌ كَرِيم
پس بر محمّد و آل محمّد درود فرست و بر اين بندهى نادانت رحم آر و با فضل نيكوكارىات بر او ببخش، به راستى كه تو بخشنده و بزرگوارى.
[1]) سوره ابراهیم، آیه 7 [2]) همان، آیه 34 [3]) سوره الاعراف، آیه 55 [4]) همان، آیه 56