توحید مفضل: حکمت ساعات شب و روز (+پوستر)

اى مفضّل! در اندازه شب و روز و اينكه به مصلحت مردم چنين تدبير شده نيك بينديش. غالبا ساعات شب و يا روز به بيش از پانزده ساعت نمى‌‏رسد. براستى اگر طول روز صد يا دويست ساعت بود چه مى‌‏شد؟ آيا در اين صورت، تمام جانداران از انسان تا گياه و حيوان نابود و بى‏جان نمى‌‏گشتند؟ و این به آن جهت است كه در طول اين مدت، نه حيوان از چريدن و حركت دست بر مى‌‏داشت و نه آدمى از كار و كوشش كناره مى‌‏گرفت و اين كار آنقدر ادامه می یافت تا به هلاكتشان ختم مى‏‌گشت. و از سوی دیگر، گياه و رويندگان خشك مى‌‏شدند چرا که نور مستمر و مداوم خورشيد و حرارت يك سره آن، آنها را خشك و نابود مى‏‌كرد و مى‏‌سوزانيد. شب نيز چنين است. اگر يكسره ادامه داشت، حيوانات از حركت و تلاش و طلب معاش و روزى باز مى‏‌ماندند تا از گرسنگى بميرند. گياهان نيز حرارت طبيعى خود را از دست مى‌‏دادند و فاسد و گنديده مى‏‌شدند. 
منبع: شگفتیهای آفرینش (ترجمه توحید مفضل)