ماه رمضان چگونه ماه مهمانی خداست؟

این چه مهمانی است؟! در مهمانی که به آدم گرسنگی و تشنگی نمی دهند!

گر چه اکثر مردم این سوال را به شوخی مطرح می کنند، اما واقعا سوال خوبی است و جای تامل دارد . 

برای جواب به این سوال اول یک اشتباه فراگیر در زبان محاوره را گوشزد می کنیم و بعد همان را پایه جواب سوال قرار می دهیم. من نمی دانم از کی رایج شد که کلمه دل را به جای شکم به کار ببرند. مثلا یکی شکمش درد می‌گیرد می‌گوید دلم درد می کند. شکم یکی از اعضای بدن است و دل با روح انسان ارتباط دارد. شکم جای خورد و خوراک است و دل کانون عواطف انسان است که مثلا میگویی دلم سوخت یا دلم شاد شد، یا کسی را دوست می داری می گویی در دلم جا کرده و ...

 و اتفاقا این دو دقیقا در نقطه مقابل همند. یعنی انسان هر چه به یکی توجه می کند از دیگری باز می ماند:

تا كه اصطبل  شكم‏ معمور است‏ * كاخ دل را نتوان كرد آباد[1]

از همین جا به سراغ جواب آن سوال برویم. 

ریشه سوالی که در ابتدا مطرح شد این حدیث از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله است که درباره ماه رمضان می فرمایند: وَ هُوَ شَهْرٌ دُعِیتُمْ فِیهِ إِلَى ضِیَافَةِ اللَّهِ ؛ و آن ماهی است که در آن به میهمانی خدا دعوت شده اید.[2]

در این مهمانی قرار است کدام مهمان شود دل ما یا شکم ما؟ و اگر اصل دل ماست که همینگونه هم هست و قطعا دل ماست که باید رو سوی ملکوت کند و با خدا آشتی کند و میهمان او شود پس نتیجه همین می شود که برای اینکه بتوانی به این مهمانی که به آن دعوت شده‌ای بروی باید مقداری دست از شکمت برداری و اندکی از مشغولیت های همیشگیت کم کنی. 

اینطوری زمینه اولیه برای بار یافتن به خانه دوست پیدا می شود و البته بسته به آنچه که انجام می دهی و به همان اندازه که روزه ات کامل تر باشد میهمان محترم تری می‌شوی و اکرامت بر صاحب خانه واجب تر می شود. دیگر صاحب خانه چطور از تو پذیرائی می کند خودش می داند. همینقدر که می بینی حال معنویت بهتر شده و خدا را نزدیکتر حس میکنی بدان که مهمانت کرده است طعام هم دارد البته از آن نوعی که شایسته شأن دل توست نه شکمت. 

 

اين دهان بستي دهاني باز شد 

تا خورنده‌ی لقمه هاي راز شد

 

لب فرو بند از طعام و از شراب 

سوی خوان آسمانی كن شتاب

 

گر تو اين انبان ز نان خالي كنی 

پر ز گوهرهای اجلالي كنی

 

طفل جان از شير شيطان باز كن 

بعد از آنش با ملك انباز كن

 

چند خوردي چرب و شيرين از طعام 

امتحان كن چند روزي در صيام

(مولوی)

 

-----

[1]. علامه حسن زاده، دیوان اشعار

[2]. عیون اخبار الرضا، ج1، ص 295.