پیامبر اکرم (ص) فرمودند: اوصيكم بالشبّان خيراً فانهم ارقّ افئدة ان الله بعثنى بشيرا و نذيرا فحالفنى الشبّان و خالفنى الشيوخ ثم قراء "فطال عليهم الامد فقست قلوبهم"
به شماها درباره نيكى كردن به جوانان سفارش مى كنم، زيرا كه آنها دلى رقيق تر و قلبى فضيلت پذيرتر دارند. خداوند مرا به پيامبرى برانگيخت تا مردم را به رحمت الهى بشارت دهم و از عذابش بترسانم. جوانان سخنانم را پذيرفتند و با من پيمان محبت بستند، ولى پيران از قبول دعوتم سر باز زدند و به مخالفتم برخاستند و دچار قساوت و سخت دلى شدند. آنگاه اين آيه را خواندند: «و عمر آنان به درازا كشيد و دلهايشان سخت گرديد».
(سفينة البحار، ج ۲، ص ۱۷۶)
**********************************************************
امام علی (ع) فرمودند: بادر شبابك قبل هرمك، و صحّتك قبل سقمك
درياب جوانى ات را قبل از پيرى و سلامت خود را قبل از بيماری.
(روضه كافى، ص 93؛ غررالحكم، ص 340)
***********************************************************
امام على (ع) در وصيّت به فرزندش امام حسن (ع): اِنَّما قَلْبُ الْحَدَثِ كَالاَرضِ الخاليَةِ ما اُلْقىَ فيها مِنْ شَىْءٍ قَبِلَتْهُ فَبادَرتُكَ بِالاَدَبِ قَبْلَ اَنْ يَقْسُوَ قَلْبُكَ وَيَشْتَغِلَ لُبُّكَ
دل جوان، مانند زمين كشتناشده است. آنچه در آن افكنده شود، مىپذيرد. از اين رو، پيش از آنكه دلت سخت گردد و خِرَدَت سرگرم شود، به تربيت تو همت گماشتم.
(نهج البلاغة، نامه ۳۱)
************************************************************
امام صادق (ع) از پدران خود، در تفسير آيه «و لا تنس نصيبك من الدنيا» روايت كرده است كه: لا تنس صحتك وقوتك و فراغك و شبابك و نشاطك و غناك و ان تطلب به الاخره
سلامت، نيرومندى، فراغت، جوانى، نشاط و بى نيازى خود را فراموش نکن، در دنيا از آنها بهره بردارى كن و متوجه باش كه از آن سرمايه هاى عظيم به نفع آخرت خود استفاده نمايى.
(اصول كافى، ج 2، ص 454)
************************************************************
پیامبر اکرم (ص) فرمودند: مَنْ تَعَلَّمَ فى شَبابِهِ كانَ بِمَنْزِلَةِ الْوَشْمِ فِى الْحَجَرِ وَ مَن تَعَلَّمَ وَ هُوَ كَبيرٌ كانَ بِمَنْزِلَةِ الْكِتابِ عَلى وَجْهِ الْماءِ
هر كس در جوانىاش بياموزد، آموختهاش مانند نقش بر سنگ است و هر كس در بزرگسالى بياموزد، مانند نوشتن بر روى آب است.
(نوادر راوندى، ص ۱۳۲، ح ۱۶۹)
************************************************************
امام صادق (ع) فرموده است: كان فيما وعظ به لقمان ابنه يا بنى و اعلم انك ستسال غدا اذا وقفت بين يدى الله عزوجل عن اربع، شبابك فيما ابليته و عمرك فيما افنيه و مالك مما اكتسبته و فيما انفقته
از مواعظ لقمان حكيم به فرزند خود اين بود كه فرزندم! بدان فردا (ی قیامت) كه در پيشگاه الهى براى حساب، حاضر مى شوى درباره چهار چيز از تو مى پرسند: جوانى ات را در چه راهى صرف كردى؟ عمرت را در چه كارى فانى نمودى؟ ثروتت را چگونه به دست آوردى و آن را در چه راهى مصرف كردى؟
(كافى، ج 2، ص 135)
***********************************************************
امام صادق (ع) فرمودند: بادِروا اَحْداثَكُمْ بِالْحَديثِ قَبْلَ اَنْ تَسْبِقَكُمْ اِلَيْهِمُ الْمُرْجِئَةُ
به آموختن حديث (معارف دينى) به جوانانتان، پيش از آنكه منحرفين، آنان را گمراه سازند، اقدام نماييد.
(تهذيب الأحكام، ج ۸، ص ۱۱۱، ح ۳۸۱)
************************************************************
پیامبر اکرم (ص) فرمودند: ان العبد لا تزول قدماه يوم القيامه حتى يسال عن عمره فيما افنا و عن شبابه فيما ابلاه
در قيامت هيچ بنده اى قدم از قدم بر نمى دارد تا به اين پرسش ها پاسخ دهد: اول، آن كه عمرش را در چه كارى فانى نموده است. دوم، جوانى اش را در چه راهى صرف كرده است؟
(تاريخ يعقوبى، ص 59)
***********************************************************
امام علی (ع) فرمودند: شيئان لا يعرف فضلهما الا من فقد هما: الشباب و الافيه
دو چيز است كه قدر و قيمتشان را نمى شناسد مگر كسى كه آن دو را از دست داده باشد: يكى جوانى و ديگرى تندرستى است.
(غرر الحكم، ص 449)
*************************************************************
امام على (ع) فرمودند: لا تَقْسِروا اَوْلادَكُمْ عَلى آدابِكُم، فَاِنَّهُمْ مَخْلوقونَ لِزَمانٍ غَيْرِ زَمانِكُم
آداب و رسوم خود را به فرزندانتان تحميل نكنيد، زيرا آنان براى زمانى غير از زمان شما آفريده شدهاند.
(شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد، ج۲۰، ص۲۶۷، ح۱۰۲)
*************************************************************
رسول اكرم (ص) به ابوذر غفارى فرمودند: يا اباذر اغتنم خمسا قبل الخمس، شبابك قبل هرمك و صحتك قبل سقمك و غناك قبل فقرك و فراغك قبل شغلك و حيوتك قبل موتك
پنج چيز را پيش از پنج چيز، غنيمت بشمار! جوانى ات را قبل از پيرى؛ سلامتت را قبل از بيمارى؛ تمكنت را قبل از تهيدستى؛ فراغتت را قبل از گرفتارى؛ زندگانى ات را قبل از مرگ.
(روضه كافی، ص 93)
*************************************************************
امام على (ع) فرمودند: يا مَعْشَرَ الْفِتْيانِ، حَصِّنوا اَعْراضَكُمْ بِالاَدَبِ وَ دينَـكُمْ بِالْعِلْمِ
اى جوانان! آبرويتان را با ادب و دينتان را با دانش حفظ كنيد.
(تاريخ يعقوبى، ج ۲، ص ۲۱۰)
***********************************************************
رسول اكرم (ص) فرمودند: فلياخذ العبد المؤمن من نفسه لنفسه، و من دنياه لاخرته، وفى الشبيبة قبل الكبر و فى الحيوة قبل الممات
بر مرد با ايمان لازم است كه از نيروى خود به نفع خويشتن استفاده نمايد، از دنياى خود براى آخرت خويش، و از جوانى خود پيش از فرا رسيدن ايام پيرى، و از زندگى پيش از رسيدن مرگ.
(بحار الانوار، ج 67، ص 362)
************************************************************
پیامبر اکرم (ص) فرمودند: ان لله ملكا ينزل فى كل ليلة فينادى يا ابناء العشرين جدوا واجتهدوا
فرشته الهى هر شب به جوانان بيست ساله ندا مى دهد: [براى سعادت و رستگارى خود] كوشش و تلاش كنيد.
(مستدرك الوسائل، ج 2، ص 35)
**************************************************************
رسول خدا (ص) فرمودند: ما مِنْ شابٍ تَزَوَّجَ فى حَداثَةِ سِنِّهِ اِلاّ عَجَّ شَيْطانُهُ: يا وَيْلَهُ، يا وَيْلَهُ! عَصَمَ مِنّى ثُلُـثَى دينِهِ، فَلْيَتَّقِ اللّهَ الْعَبدُ فِى الثُّـلُثِ الْباقى
هر جوانى كه در سن كم ازدواج كند، شيطان فرياد بر مىآورد: واى بر من، واى بر من! دو سوم دينش را از دستبرد من، مصون نگه داشت. پس بنده بايد براى حفظ يك سومِ باقى مانده دينش، تقواى الهى پيشه سازد.
(نوادر راوندى ، ص ۱۱۲)
****************************************************************
رسول اكرم (ص) فرموده است: سبعة يظلّهم الله فى ظله يوم لا ظل الا ظلة، الامام العدل و شاب نشاء فى عبادة الله ...
خداوند هفت گروه را در سايه رحمت خود جاى مى دهد، روزى كه سايه اى جز سايه او نيست: اول زمامدار دادگر و دوم جوانى كه در عبادت خداوند، پرورش يافته باشد... .
(كافى، ج 6، ص 47)
**************************************************************
پيامبر اکرم (ص) فرمودند: يا مَعْشَرَ الشَّبابِ عَلَيْكُم بِالْباهِ فَاِنْ لَمْ تَسْتَطيعوهُ فَعَلَيْـكُمْ بِالصّيامِ فَاِنَّهُ وِجاؤُهُ
اى گروه جوانان! ازدواج كنيد. اگر نمىتوانيد، روزه بگيريد، كه روزه مهارِ شهوت است.
(كافى، ج ۴، ص ۱۸۰، ح ۲)
*************************************************************
امام علی (ع) فرمودند: من كرمت عليه نفسه لم يهنها بالمعصية
كسى كه نفس شرافتمند و با عزت دارد، هرگز آن را با پليدى گناه، خوار و پست نخواهد ساخت.
(غرر الحكم، ص 677)
**************************************************************
امام علی (ع) فرمودند: كم من شهوة ساعة اورثت حزنا طويلا
چه بسا لذت كوتاه و شهوت زود گذرى كه غصه ها و اندوه فراوانى به دنبال دارد.
(مستدرك الوسائل، ج 2، ص 532)
*************************************************************
امام على (ع) فرمودند: اِذَ ا احْتَجْتَ اِلَى الْمَشْوَرَةِ فى اَمْرٍ قَدْ طَرَاَ عَلَيْكَ فَاسْتَبْدِهِ بِبِدايَةِ الشُّبّانِ، فَاِنَّهُمْ اَحَدُّ اَذْهانا وَ اَسْرَعُ حَدْسا، ثُمَّ رُدَّهُ بَعْدَ ذالِكَ اِلى رَاْىِ الْكُهولِ وَ الشُيوخِ لِيَسْتَعْقِبوهُ وَ يُحْسِنُوا، اَلاِخْتيارَ لَهُ، فَاِنَّ تَجْرِبَتَهُمْ اَكْثَرُ
هرگاه به مشورت نيازمند شدى، نخست به جوانان مراجعه نما، زيرا آنان ذهنى تيزتر و حدسى سريعتر دارند. سپس (نتيجه) آن را به نظر ميانسالان و پيران برسان تا پيگيرى نموده، عاقبت آن را بسنجند و راه بهتر را انتخاب كنند، چرا كه تجربه آنان بيشتر است.
(شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد، ج ۲۰، ص ۳۳۷، ح ۸۶۶)
*************************************************************
امام صادق (ع) فرمودند: لَسْتُ اُحِبُّ اَنْ اَرَى الشّابَّ مِنْـكُمْ اِلاّ غادياً فى حالَيْنِ: اِمّا عالِماً اَوْ مُتَعَلِّما، فَاِنْ لَمْ يَفْعَلْ فَرَّطَ، فَاِنْ فَرَّطَ ضَيَّعَ، وَ اِنْ ضَيَّعَ اَثِمَ، وَ اِنْ اَثِمَ سَـكَنَ النّارَ وَ الَّذى بَعَثَ مُحَمَّدا بِالْحَقِّ
دوست ندارم جوانانِ شما را جز در دو حالت ببينم: دانشمند يا دانشاندوز. اگر جوانى چنين نكند، كوتاهى كرده و اگر كوتاهى كرد، تباه ساخته و اگر تباه ساخت، گناه كرده است و اگر گناه كند، سوگند به آن كس كه محمّد (ص) را به حق برانگيخت، دوزخنشين خواهد شد.
(امالى طوسى ، ص ۳۰۳، ح ۶۰۴)
************************************************************
پيامبر اكرم (ص) فرمودند: ما من شىء احبّ الى الله من شابّ تائب
محبوبتر از هر چيز نزد خداوند، جوان توبه کننده است.
(مستدرك الوسائل، ج 2، ص 532)
***********************************************************
امام صادق (ع) فرمودند: مَنْ قَرَاَ الْقُرآنَ وَ هُوَ شابٌّ مُؤمِنٌ اِخْتَلَطَ الْقُرآنُ بِلَحْمِهِ وَ دَمِهِ وَ جَعَلَهُ اللّهُ عَزَّوَجَلَّ مَعَ الْسَّفَرَةِ الْكِرامِ الْبَرَرَةِ، وَ كانَ الْقُرآنُ حَجيزا عَنْهُ يَوْمَ الْقيامَةِ
هر جوان مؤمنى كه در جوانى قرآن تلاوت كند، قرآن با گوشت و خونش مىآميزد و خداوند عزّوجلّ او را با فرشتگان بزرگوار و نيك قرار مىدهد و قرآن نگهبان او در روز قيامت، خواهد بود.
(كافى، ج ۲، ص ۶۰۳، ح ۴)
***************************************************************
امام على (ع) فرمودند: اَصْحابُ الْمَهْدىِّ شَبابٌ لا كُهولٌ فيهِم اِلاّ مِثْلَ كُحْلِ الْعَيْنِ وَ الْمِلحِ فِى الزّادِ وَ اَقَلُّ الزّادِ الْمِلْحُ
ياران مهدى (عج) جواناند و كهنسالان در ميان آنان كماند، مانند سُرمه در چشم و نمك در زاد و توشه، كه كمترين قسمت توشه، نمك است.
(الغيبة طوسى، ص ۴۷۶، ح ۵۰۱)
***************************************************************
پيامبر اکرم (ص) فرمودند: مَنْ اَحْسَنَ عِبادَةَ اللّهِ فى شَبيبَتِهِ، لَقّاهُ اللّهُ الْحِكمَةَ عِنْدَ شَيْبَتِهِ، قالَ اللّهُ تَعالى: «وَ لَمَّا بَلَغَ اَشُدَّهُ وَاسْتَوى ءَآتَيْناهُ حُكْما وَ عِلْما» ثُمَّ قالَ تَعالى: «وَ كَذالِكَ نَجْزِى الْمُحْسِنينَ»
هر كس كه در جوانى خوب بندگى خدا كند، خداوند در پيرى به او حكمت مىآموزد. خداى متعال مىفرمايد: «و چون به رشد و كمال خويش رسيد، به او حكمت و دانش عطا كرديم» و در ادامه آيه مىفرمايد: «و نيكوكاران را چنين پاداش مىدهيم».
(قصص، آيه ۱۴؛ أعلام الدين ، ص ۲۹۶)
***************************************************************
رسول خدا (ص) فرمودند: اَوْسِعوا لِلشَّبابِ فِى الْمَجْلِسِ وَ اَفْهِموهُمُ الْحَديثَ فَاِنَّهُمُ الْخُلوفُ وَ اَهْلُ الْحَديثِ
براى جوانان در مجالس جاى باز كنيد، و امور نو و جديد را به آنان تفهيم كنيد، چرا كه اين گروه جايگزين شما و درگير مسائل جديد خواهند شد.
(الفردوس، ج ۱، ص ۹۸، ح ۳۲۰)
*****************************************************************
رسول گرامی اسلام (ص) فرمودند: اَلتَّوبَةُ حَسَنٌ وَ لكِنْ فِى الشَّبابِ اَحْسَنُ
توبه زيباست، ولى از جوان زيباتر.
(كنز العمّال ، ح ۴۳۵۴۲)
******************************************************************
منبع: آنچه يك جوان بايد بداند (ويژه دختران)، رضا فرهاديان - بتول فرهاديان و سایت حدیث نت
