حکمت و فلسفه سختی ها: تضرّع و زاری و یاد خدا

وَ لَقَدْ أَرْسَلْنا إِلی أُمَمٍ مِنْ قَبْلِکَ فَأَخَذْناهُمْ بِالْبَأْساءِ وَ الضَّرَّاءِ لَعَلَّهُمْ یَتَضَرَّعُونَ

(أنعام، 42)
و همانا به سوی امّت های پیش از تو (نیز پیامبرانی) فرستادیم، (و چون سرپیچی کردند) آنان را به تنگدستی و بیماری گرفتار کردیم. باشد که تضرّع کنند.

نکته ها

«بأساء» به معنای جنگ، فقر، قحطی، سیل، زلزله و امراض مُسری است و «ضراء» به معنای غم، غصّه، آبروریزی، جهل و ورشکستگی.
حضرت علی علیه السلام فرمود: اگر هنگام ناگواری ها مردم صادقانه به درگاه خدا ناله کنند، مورد لطف او قرار می گیرند. (تفاسیر صافی و نورالثقلین) مولوی در ترسیم این حقیقت می گوید:
پیش حقّ یک ناله از روی نیاز به که عمری در سجود و در نماز
زور را بگذار و زاری را بگیر رحم سوی زاری آید ای فقیر

پیام ها

1. در تربیت و ارشاد، گاهی فشار وسخت گیری هم لازم است. «فَأَخَذْناهُمْ بِالْبَأْساءِ وَ الضَّرَّاءِ»
2. مشکلات، راهی برای بیداری فطرت و توجّه به خداوند است. «یَتَضَرَّعُونَ»
3. هر رفاهی لطف نیست و هر رنجی قهر نیست. «لَعَلَّهُمْ یَتَضَرَّعُونَ»