زیارت قبور در احادیث
۲۰ تیر ۱۳۹۴ 0 اهل بیت علیهم السلامعناوین
زيارت پيامبر صلى الله عليه و آله
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :
مَن أتانِي زائرا كُنتُ شَفِيعَهُ يَومَ القِيامَةِ
هر كه به زيارت من بيايد، در روز قيامت شفيع او باشم .
( بحار الأنوار : ۱۰۰/۱۴۲/۱۸ )
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :
مَن سَلَّمَ عَلَيَّ في شَيءٍ مِنَ الأرضِ اُبلِغْتُهُ ، و مَن سَلَّمَ عَلَيَّ عندَ القَبرِ سَمِعتُهُ
هر كه در هر نقطه اى از روى زمين به من سلام كند ، سلامش به من مى رسد و هر كه بر سر قبرم به من سلام كند ، آن را مى شنوم .
( بحار الأنوار : ۱۰۰/۱۸۲/۴ )
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :
مَن زارَني حَيّا و مَيِّتا كُنتُ لَهُ شَفيعا يَومَ القِيامَةِ
هر كه مرا زيارت كند ، زنده باشم يا نباشم، روز قيامت شفيع اويم .
( قرب الإسناد : ۶۵/۲۰۵ )
زيارت اهل بيت عليهم السلام
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله ـ در پاسخ به حسن بن على عليه السلام كه عرض كرد : پدر جان! پاداش كسى كه شما را زيارت كند چيست؟ ـ فرمود :
يا بُنَيَّ ، مَن زارَني حَيّا و مَيّتا أو زارَ أباكَ أو زارَ أخاكَ أو زارَكَ كانَ حَقّا عَلَيَّ أن أزُورَهُ يَومَ القِيامَةِ فَاُخَلِّصَهُ مِن ذُنوبِهِ .
پسركم ! هر كه زنده و مرده مرا يا پدر تو يا برادرت و يا خودت را زيارت كند ، بر من است كه در روز قيامت ديدارش كنم و او را از گناهانش نجات دهم .
( علل الشرائع : ۴۶۰/۵ )
امام صادق عليه السلام :
مَن زارَنا في مَماتِنا فكأنّما زارَنا في حَياتِنا
هر كه پس از مردنمان ما را زيارت كند ، چنان است كه در زمان حياتمان زيارت كرده باشد .
( بحار الأنوار : ۱۰۰/۱۲۴/۳ )
امام كاظم عليه السلام :
مَن زارَ أوَّلَنا فقد زارَ آخِرَنا ، و مَن زارَ آخِرَنا فَقَد زارَ أوَّلَنا ، و مَن تَوَلَّى أوَّلَنا فَقَد تَوَلّى آخِرَنا ، و مَن تَوَلّى آخِرَنا فَقَد تَوَلّى أوَّلَنا
هر كه اوّلينِ ما را زيارت كند ، آخرينِ ما را زيارت كرده باشد و هر كه آخرينِ ما را زيارت كند ، اولينِ ما را زيارت كرده باشد و هر كه ولايتِ اولينِ ما را بپذيرد ولايتِ آخرينِ ما را پذيرفته باشد و هر كه ولايتِ آخرينِ ما را بپذيرد ولايتِ اولينِ ما را پذيرفته باشد .
( كامل الزيارات : ۵۵۲/۸۴۲ )
امام رضا عليه السلام :
إنّ لِكُلِّ إمامٍ عَهدا في عُنُقِ أوليائهِ و شِيعَتِهِ ، و إنّ مِن تَمامِ الوَفاءِ بالعَهدِ و حُسنِ الأداءِ زيارَةَ قُبُورِهِم ، فَمَن زارَهُم رَغبَةً في زيارَتِهِم و تَصدِيقا بما رَغِبُوا فيهِ كانَ أئمَّتُهُم شُفَعاءَهُم يَومَ القِيامَةِ
هر امامى به گردن دوستان و شيعيان خود عهدى دارد كه وفاى كامل به اين عهد ، و بجاى آوردن نيكوى آن ، با زيارت قبور آنان است. پس ، كسانى كه با رغبت و علاقه به زيارت ايشان و باور داشتن آنچه آنان ترغيب كرده اند، زيارتشان كنند ، امامانِ آنها در روز قيامت شفيعشان باشند .
( بحار الأنوار : ۱۰۰/۱۱۶/۱ )
زيارت امام على عليه السلام
امام صادق عليه السلام :
إذا أرَدتَ زيارَةَ أميرِ المؤمنينَ عليه السلام فاعلَمْ أنَّكَ زائرُ عِظامِ آدَمَ ، و بَدَنِ نوحٍ ، و جِسمِ عَلِيِّ بنِ أبي طالبٍ عليه السلام
هرگاه خواستى امير مؤمنان عليه السلام را زيارت كنى، بدان كه تو زاير استخوانهاى آدم و بدن نوح و پيكر على بن ابى طالب عليهم السلام هستى .
( كامل الزيارات : ۹۰/۹۱)
امام صادق عليه السلام :
صإنَّ إلى جانِبِها [أي جانِبِ الكوفَةِ ]قَبرا لا يَأتِيهِ مَكروبٌ فَيُصَلِّي عِندَهُ أربَعَ رَكعاتٍ، إلاّ رَجَعَهُ اللّه ُ مَسرورا بقَضاءِ حاجَتِهِ
نزديك كوفه قبرى است كه هر غم ديده اى آن جا رود و در كنار آن چهار ركعت نماز گزارد ، خداوند با برآوردن حاجتش او را شادمان برگرداند .
( بحار الأنوار : ۱۰۰/۲۵۹/۷ )
امام رضا عليه السلام :
فَضلُ زيارَةِ قَبرِ أميرِ المؤمنينَ على زيارَةِ قَبرِ الحُسينِ كَفَضلِ أميرِ المؤمنينَ عَلَى الحُسينِ
برترى قبر امير مؤمنان بر زيارت قبر حسين همچون برترى خود امير مؤمنان بر حسين است .
( بحار الأنوار : ۱۰۰/۲۶۲/۱۴ )
زيارت فاطمه دخت رسول خدا عليها السلام
تهذيب الأحكام : يزيد بن عبد الملك از پدرش از جدّش روايت كرده است :
دَخَلتُ عَلى فاطِمَةَ عليها السلام، فَبَدأَتني بِالسَّلامِ، ثُمَّ قالَت : ما غَدا بِكَ ؟ قُلتُ : طَلَبُ البَرَكَةِ . قالَت : أخبَرَني أبي و هُوَ ذا هُوَ أنَّهُ مَن سَلَّمَ عَلَيهِ و عَلَىَّ ثَلاثَةَ أيّامٍ أوجَبَ اللّه ُ لَهُ الجَنَّةَ . قُلتُ لَها : في حَياتِهِ و حَياتِكِ ؟ قالَت : نَعَم، و بَعدَ مَوتِنا
بر فاطمه عليها السلام وارد شدم. به من سلام داد و فرمود: چه چيزى سبب شده، اينجا بيايى ؟ گفتم: طلب بركت. فرمود: پدرم ـ او همان است [كه مى شناسيد] ـ به من خبر داد كه هر كس بر او و بر من سه روز سلام دهد، خداوند بهشت را بر او واجب مى كند. به او گفتم: در حيات او و حيات تو؟ فرمود: آرى و پس از وفات ما.
( تهذيب الأحكام : ۶/۹/ ۱۸، المزار للمفيد : ۱۷۷/۱)
تهذيب الأحكام به نقل از ابراهيم بن محمّد بن عيسى بن محمّد عريضى : امام باقر عليه السلام روزى با ما سخن گفت و فرمود:
إذا صِرتَ إلى قَبرِ جَدَّتِكَ فاطِمَةَ عليها السلام فقُل :«يا مُمتَحَنَةُ امتَحَنَكِ اللّه ُ الَّذي خَلَقَكِ قَبلَ أن يَخلُقَكِ، فَوَجَدَكِ لِمَا امتَحَنَكِ صابِرَةً، و زَعَمنا أنّا لَكِ أولِياءُ و مُصَدِّقونَ و صابِرونَ لِكُلِّ ما أتانا بِهِ أبوكِ صلى الله عليه و آله و أتانا بِهِ وَصِيُّهُ صلى الله عليه و آله ، فَإِنّا نَسأَلُكِ إن كُنّا صَدَّقناكِ إلاّ ألحَقتِنا بِتَصديقِنا لَهُما بِالبُشرى، لِنُبـشِّرَ أنفُسَنا بأَنّا قَد طَهُرنا بِوَلايَتِكِ »
هرگاه به زيارت قبر جدّه ات فاطمه عليها السلام رفتى، بگو : «اى آزمون شده ! خدايى كه تو را آفريده پيش از آفريدنت تو را آزمود، پس تو را براى آنچه امتحان كرد، شكيبا يافت و پنداشتيم كه ما هوا داران توييم و بر آنچه پدرت ـ كه درود خدا بر او ـ براى ما آورد و جانشين او ـ كه درود خدا بر او ـ براى ما آورد، پذيرنده و شكيباييم. ما اگر تو را تصديق كرديم، از تو مى خواهيم كه با تصديقمان نسبت به پيامبر و وصىّ او ما را به بشارت ملحق سازى، تا به خودمان مژده دهيم كه به سبب ولايت تو، پاك شده ايم ».
( تهذيب الأحكام : ۶/۱۰/ ۱۹ )
زيارت امام حسن عليه السلام
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :
مَن زارَ الحَسَنَ في بَقِيعِهِ ، ثَبَتَ قَدَمُهُ على الصِّراطِ يَومَ تَزِلُّ فيهِ الأقدامُ
هر كه حسن را در بقيع زيارت كند ، خداوند در آن روزى كه پاها مى لرزد ، پاى او را بر صراط استوار گرداند .
( بحار الأنوار : ۱۰۰/۱۴۱/۱۴)
امام باقر عليه السلام :
إنَّ الحُسينَ بنَ عليٍّ كانَ يَزُورُ قَبرَ الحَسَنِ عليه السلام في كُلِّ عَشِيَّةِ جُمُعَةٍ
حسين بن على هر شب جمعه به زيارت قبر حسن عليه السلام مى رفت .
( قرب الإسناد : ۱۳۹/۴۹۲ )
زيارت امام حسين عليه السلام
امام صادق عليه السلام :
مَن زارَ الحُسينَ عليه السلام عارِفا بِحَقِّهِ كَتَبَ اللّه ُ لَهُ ثوابَ ألفِ حَجَّةٍ مَقبولَةٍ و ألفِ عُمرَةٍ مَقبولَةٍ ، و غَفَرَ لَهُ ما تَقَدَّمَ مِن ذَنبِهِ و ما تَأخَّرَ
هر كه حسين عليه السلام را، با معرفت به حق و مقام او، زيارت كند خداوند ثواب هزار حجّ پذيرفته و هزار عمره پذيرفته را برايش بنويسد و گناهان گذشته و آينده او را ببخشد .
( بحار الأنوار : ۱۰۰/۲۵۷/۱ )
امام صادق عليه السلام :
مَن لَم يَأتِ قَبرَ الحُسينِ عليه السلام حتّى يَمُوتَ كانَ مُنتَقَصَ الدِّينِ ، مُنتَقَصَ الإيمانِ ، و إن اُدخِلَ الجَنَّةَ كانَ دُونَ المؤمنينَ في الجَنَّةِ
هر كه تا زنده است به زيارت قبر حسين عليه السلام نرود ، دين و ايمانش ناقص باشد و اگر به بهشت هم برود، مقامش در آن جا از همه مؤمنان پايين تر باشد .
( بحار الأنوار: ۱۰۱/۴/۱۴ )
امام صادق عليه السلام :
اِيتُوا قَبرَ الحُسينِ عليه السلام في كُلِّ سَنَةٍ مَرَّةً
سالى يك بار ، به زيارت قبر حسين عليه السلام برويد .
( بحار الأنوار : ۱۰۱/۱۳/۵ )
امام صادق عليه السلام :
إنَّ اللّه َ تباركَ و تعالى يَتَجَلَّى لِزُوّارِ قَبرِ الحُسينِ صلواتُ اللّه ِ علَيهِ قَبلَ أهلِ عَرَفاتٍ، و يَقضِي حَوائجَهُم و يَغفِرُ ذُنوبَهُم و يُشَفِّعُهُم في مَسائلِهِم، ثُمّ يُثَنّي بِأهلِ عرفاتٍ فَيَفعَلُ ذلكَ بِهِم
خداوند تبارك و تعالى ، پيش از جلوه كردن بر اهل عرفات ، بر زايران قبر حسين عليه السلام جلوه مى كند و حاجاتشان را برمى آورد و گناهانشان را مى بخشايد و خواهشهاى آنان از طرف ديگران را مى پذيرد و سپس به اهل عرفات مى پردازد و با آنان نيز چنين مى كند .
( بحار الأنوار : ۱۰۱/۳۷/۵ )
امام صادق عليه السلام :
إنّ الحُسينَ بنَ عليٍّ عليهما السلام عندَ ربِّهِ يَنظُرُ ··· و يقولُ : لَو يَعلَمُ زائرِي ما أعَدَّ اللّه ُ لَهُ لَكانَ فَرَحُهُ أكثَرَ مِن جَزَعِهِ . و إنّ زائرَهُ لَيَنقَلِبُ و ما علَيهِ مِن ذَنبٍ
حسين بن على عليه السلام نزد خدا مى نگرد . . . و مى گويد : اگر زاير من بداند كه خداوند چه برايش آماده كرده است ، شادى اش بيش از بيتابى اش [از رنج سفر ]خواهد بود . همانا زاير حسين عليه السلام پاك از هر گناهى، به خانه خود بر مى گردد .
( الأمالي للطوسي : ۵۵/۷۴ )
دعاى امام صادق عليه السلام براى زوّار حسين عليه السلام
بحار الأنوار به نقل از معاوية بن وهب :
اِستَأذَنتُ على أبِي عبدِ اللّه ِ عليه السلام ، فَقِيلَ لي : اُدخُلْ ، فَدَخَلتُ فَوَجَدتُهُ في مُصَلاّهُ في بَيتِهِ ، فَجَلَستُ حتّى قَضى صلاتَهُ ، و سَمِعتُهُ و هُو يُناجِي رَبَّهُ و هُو يقولُ :اللّهُمّ يا مَن خَصَّنا بالكَرامَةِ ، و وَعَدَنا بالشَّفاعَةِ ، و خَصَّنا بالوَصِيَّةِ ، و أعطانا عِلمَ ما مَضى و ما بَقِيَ ، و جَعَلَ أفئدَةً مِنَ الناسِ تَهوِي إلَينا ، اِغفِرْ لي و لإِخوانِي و زُوّارِ قَبرِ أبِيَ الحُسينِ ، الذينَ أنفَقُوا أموالَهُم و أشخَصُوا أبدانَهُم رَغبَةً في بِرِّنا ، و رَجاءً لِما عِندَكَ في صِلَتِنا ، و سُرورا أدخَلُوهُ على نَبِيِّكَ ···اللّهُمّ إنَّ أعداءَنا عابُوا علَيهِم على خُرُوجِهِم فلَم يَنهَهُم ذلكَ عنِ الشُّخُوصِ إلَينا خِلافا مِنهُم على مَن خالَفَنا ، فارحَمْ تلكَ الوُجُوهَ التي غَيَّرَتْها الشَّمسُ ، و ارحَمْ تلكَ الوُجُوهَ التي تَتَقَلَّبُ على حُفرَةِ أبي عبدِ اللّه ِ ···اللّهُمّ إنّي أستَودِعُكَ تلكَ الأنفُسَ و تلكَ الأبدانَ حتّى نُوافِيَهُم على الحَوضِ يَومَ العَطَشِ
از امام صادق عليه السلام اجازه شرفيابى خواستم ، به من گفته شد : داخل شو . من داخل شدم و ديدم حضرت در مصلاّى خانه خود مشغول نماز است . نشستم تا نماز خود را تمام كرد و شنيدم با پروردگارش مناجات مى كند و مى گويد : الهى! اى آن كه كرامت را مختصّ ما كردى و وعده شفاعت به ما دادى و وصايت را ويژه ما گردانيدى و دانش گذشته و آينده را به ما بخشيدى و دلهاى مردمان را شيفته ما كردى! من و برادران من و زوّار قبر پدرم حسين را بيامرز ؛ همانان كه به نيّت نيكى به ما و به اميد پاداشى كه به سبب پيوند با ما مى دهى و به قصد شاد كردن پيامبر تو ، اموالشان را خرج مى كنند و رنج و زحمت سفر [براى زيارت حسين عليه السلام ]را بر خود هموار مى سازند . .الهى! دشمنان ما ، از آنان به سبب اين سفر، عيبجويى مى كنند اما آنان ، برخلاف انتقادات مخالفان ما، به سوى ما مى آيند . پس ، بر آن چهره هايى كه داغىِ آفتاب تغييرشان داده است، رحمت آر و به آن چهره هايى كه بر تربت قبر ابى عبد اللّه ماليده مى شود رحم كن . .الهى! من اين جانها و اين پيكرها را به تو مى سپارم ، تا در آن روز تشنگى (قيامت) در كنار حوض [كوثر] با آنان ديدار كنيم .
( بحار الأنوار : ۱۰۱/۵۱/۱ )
آداب زيارت امام حسين عليه السلام
بحار الأنوار به نقل از محمّد بن مسلم :
قالَ الإمامُ الباقرُ عليه السلام ـ لَمّا قالَ لَهُ محمّدُ بنُ مُسلمٍ : إذا خَرَجنا إلى أبِيكَ أ فَلَسنا في حَجٍّ ؟ ـ : بَلى ، قلتُ : فَيَلزَمُنا ما يَلزَمُ الحاجَّ ؟ قالَ : ما ذا ؟ قلتُ : مِن الأشياءِ التي يَلزَمُ الحاجَّ ؟ قالَ : يَلزَمُكَ حُسنُ الصَّحابَةِ لِمَن يَصحَبُكَ ، و يَلزَمُكَ قِلَّةُ الكَلامِ إلاّ بخَيرٍ ، و يَلزَمُكَ كَثرَةُ ذِكرِ اللّه ِ ، و يَلزَمُكَ نَظافَةُ الثِّيابِ ، و يَلزَمُكَ الغُسلُ قَبلَ أن تَأتِيَ الحَيرَ ، و يَلزَمُكَ الخُشوعُ ، و كَثرَةُ الصَّلاةِ ، و الصَّلاةُ عَلى محمّدٍ و آلِ محمّدٍ ، و يَلزَمُكَ التَّوقِيرُ لِأخذِ ما لَيسَ لكَ ، و يَلزَمُكَ أن تَغُضَّ بَصَرَكَ ، و يَلزَمُكَ أن تَعودَ عَلى أهلِ الحاجَةِ مِن إخوانِكَ إذا رَأيتَ مُنقَطِعا ، و المُواساةُ . و يَلزَمُكَ التقيَّةُ التي قِوامُ دِينِكَ بها ، و الوَرَعُ عمّا نُهِيتَ عَنهُ ، و الخُصُومَةِ ، و كَثرةِ الأيمانِ ، و الجِدالِ الذي فيهِ الأيمانُ ، فإذا فَعَلتَ ذلكَ تَمَّ حَجُّكَ و عُمرَتُكَ
به امام عليه السلام عرض كردم : اگر به زيارت پدر شما برويم حج كرده ايم؟ فرمود: آرى . پرسيدم : پس آنچه بر حاجى لازم است بر ما نيز لازم است؟ فرمود : چه چيز؟ عرض كردم : چيزهايى كه براى حاجى لازم است . فرمود : لازم است با همسفرت خوش رفتار باشى ، لازم است كمتر حرف بزنى، مگر در خير و خوبى ، لازم است ياد خدا بسيار كنى ، لازم است جامه ات تميز باشد ، لازم است پيش از رسيدن به حائر [حسينى ]غسل كنى ، لازم است خاشع باشى و نماز زياد بخوانى و بر محمّد و آل محمّد بسيار صلوات فرستى ، لازم است از برداشتن آنچه مال تو نيست خوددارى كنى ، لازم است چشمت را [از حرام ]فرو بندى ، اگر ديدى يكى از برادران همسفرت توشه اش تمام شده و از سفر بازمانده ، لازم است به او رسيدگى و كمك مالى كنى . لازم است تقيّه را، كه قوام و استحكام دين تو به آن است، رعايت كنى و از منهيّات و ستيزه و جرّ و بحث و قسم خوردن زياد و جدال و بحث، كه در آن سوگند خورده شود، دورى كنى . پس ، اگر اينها را رعايت كردى حج و عمره تو به طور كامل انجام شده است .
( بحار الأنوار : ۱۰۱/۱۴۲/۱۱)
امام صادق عليه السلام :
إذا زُرتَ أبا عبدِ اللّه ِ عليه السلام فَزُرْهُ و أنتَ حَزينٌ مَكروبٌ شَعْثٌ مُغْبَرٌّ جائعٌ عَطشانُ ، فإنَّ الحُسينَ عليه السلام قُتِلَ حَزينا مَكروبا شَعْثا مُغْبَرّا جائعا عَطشانا، و اسألْهُ الحوائجَ و انصَرِفْ عَنهُ و لا تَتَّخِذْهُ وَطَنا
هر گاه به زيارت ابا عبد اللّه عليه السلام رفتى ، با دلى غمزده و اندوهناك و پيكرى ژوليده و غبار گرفته و گرسنه و تشنه زيارتش كن ؛ زيرا كه حسين عليه السلام غمزده و اندوهناك و ژوليده و غبار گرفته و گرسنه و تشنه كشته شد . حوايج خود را از او بخواه و برگرد و در كنار قبر او سكونت مگزين .
( ثواب الأعمال: ۱۱۴/۲۱ )
بحار الأنوار ـ به نقل از خزام ـ : به امام صادق عليه السلام عرض كردم :
جُعِلتُ فِداكَ ، إنّ قَوما يَزُورُونَ قَبرَ الحُسينِ عليه السلام فَيُطَيِّبُونَ السُّفَرَ . قالَ : فقالَ أبو عبدِ اللّه ِ عليه السلام : أما إنّهم لَو زارُوا قُبورَ آبائهِم ما فَعَلُوا ذلكَ
فدايت شوم! گروهى به زيارت قبر حسين عليه السلام مى روند و سفر را خوش مى گذرانند ؛ حضرت فرمود : آنها اگر به زيارت قبور پدران خود مى رفتند ، چنين نمى كردند .
( بحار الأنوار : ۱۰۱ /۱۴۱/۶ )
زيارت امامان بقيع عليهم السلام
امام صادق عليه السلام :
مَن زارَني غُفِرَتْ لَهُ ذُنُوبُهُ و لَم يَمُتْ فَقيرا
هر كه مرا زيارت كند ، گناهانش آمرزيده شود و در فقر نميرد .
( بحار الأنوار : ۱۰۰/۱۴۵/۳ )
امام صادق عليه السلام ـ وقتى از ايشان سؤال شد : ثواب كسى كه يكى از شما را زيارت كند چيست؟ ـ فرمود :
كَمَن زارَ رسولَ اللّه ِ صلى الله عليه و آله .
مانند ثواب كسى كه رسول خدا صلى الله عليه و آله را زيارت كند .
( الكافي : ۴/۵۷۹/۱ )
امام عسكرى عليه السلام :
مَن زارَ جعفرا و أباهُ ، لم يشتَكِ عينَهُ ، و لمْ يصبْهُ سُقمٌ ، و لمْ يمتُ مُبتلى
هر كس امام جعفر صادق و پدرش عليهما السلام را زيارت كند ، به چشم درد و بيمارى مبتلا نشود و دردمند و گرفتار نميرد .
( تهذيب الأحكام:۶/۷۸/۱۵۴ )
زيارت امام كاظم عليه السلام
امام رضا عليه السلام ـ در پاسخ به ابن سنان كه پرسيد : ثواب كسى كه پدر شما را زيارت كند چيست؟ ـ فرمود :
لَهُ الجَنَّةُ فَزُرْهُ
پاداش او بهشت است ؛ پس آن بزرگوار را زيارت كن .
( بحار الأنوار : ۱۰۲/۱/۳ )
بحار الأنوار : امام رضا عليه السلام فرمود: خداوند بغداد را به بركت وجود قبر امام كاظم عليه السلام نجات داد . و فرمود :
و قبرٌ بِبَغدادَ لِنَفسٍ زَكِيَّةٍ
تَضَمَّنَها الرحمانُ في الغُرُفاتِ
و قبرٌ بِطُوسَ يا لَها مِن مُصِيبَةٍ
ألَحَّتْ عَلَى الأحشاءِ بالزَّفَراتِ .
و قبرى در بغداد است از آنِ نفسى پاك
كه خداى رحمان آن را در غرفه هاى بهشت جاى داده است
و قبرى ديگر در طوس است كه وا مصيبتا بر آن قبر
كه مصيبت آن بر دل ها و جگرها آتش مى نشاند
( بحار الأنوار:۱۰۲/۲/۴)
زيارت امام رضا عليه السلام
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :
سَتُدفَنُ بَضعَةٌ مِنّي بأرضِ خُراسانَ ، لا يَزُورُها مُؤمِنٌ إلاّ أوجَبَ اللّه ُ عزّ و جلّ لَهُ الجَنَّةَ و حَرَّمَ جَسَدَهُ على النّارِ
زود باشد كه پاره اى از تن من در خاك خراسان دفن شود . هيچ مؤمنى آن را زيارت نكند مگر آن كه خداوند عزّ و جلّ بهشت را بر او واجب و بدنش را بر آتش دوزخ حرام گرداند .
( بحار الأنوار:۱۰۲/۳۱/۱ )
امام على عليه السلام :
سَيُقتَلُ رُجُلٌ مِن وُلدِي بِأرضِ خُراسانَ بِالسَّمِّ ظُلما ، اسمُهُ اسمِي ، و اسمُ أبِيهِ اسمُ ابنِ عِمرانَ موسى عليه السلام ، ألا فَمَن زارَهُ في غُربَتِهِ غَفَرَ اللّه ُ تعالى ذُنوبَهُ
زودا كه مردى از فرزندان من در خاك خراسان به زهر ستم كشته شود ؛ نام او نام من است و نام پدرش نام پسر عمران ، موسى عليه السلام . بدانيد كه هر كس او را در غربتش زيارت كند ، خداوند متعال گناهانش را بيامرزد .
( عيون أخبار الرِّضا : ۲/۲۵۹/۱۷ )
امام باقر عليه السلام :
إنَّ بَينَ جَبَلَي طُوسَ قَبضَةً قُبِضَتْ مِنَ الجَنَّةِ ، مَن دَخَلَها كانَ آمِنا يَومَ القِيامَةِ مِنَ النارِ
ميان دو [رشته] كوه طوس، خاكى است كه از بهشت آورده شده است . هر كه به آن خاك [براى زيارت ] قدم گذارد ، در روز قيامت از آتش دوزخ ايمن باشد .
( عيون أخبار الرِّضا : ۲/۲۵۶/۶ )
امام كاظم عليه السلام :
إنَّ ابنِي عَلِيّا مَقتولٌ بِالسُّمِّ ظُلما و مَدفونٌ إلى جَنبِ هارُونَ بِطُوسَ ، مَن زارَهُ كَمَن زارَ رسولَ اللّه ِ صلى الله عليه و آله
فرزندم على به زهر ستم كشته و در كنار هارون، در طوس دفن مى شود . هر كه او را زيارت كند مانند كسى است كه رسول خدا صلى الله عليه و آله را زيارت كرده باشد .
( عيون أخبار الرِّضا : ۲/۲۶۰/۲۳ )
امام رضا عليه السلام :
ما زارَنِي أحَـدٌ مِن أولِيائي عارِفا بِحَقِّي إلاّ تَشَفَّعتُ لَهُ يَومَ القِيامَةِ
هيچ يك از دوستان من كه عارف به حق و مقام من باشد زيارتم نكند مگر اين كه در روز قيامت شفاعتش كنم .
( عيون أخبار الرِّضا : ۲/۲۵۸/ ۱۶ )
امام رضا عليه السلام :
مَن زارَنِي عَلَى بُعدِ دارِي ، أتَيتُهُ يَومَ القِيامَةِ في ثلاثِ مَواطِنَ حتّى اُخَلِّصَهُ مِن أهوالِها : إذا تَطايَرَتِ الكُتُبُ يَمينا و شِمالاً ، و عِندَ الصِّراطِ و عِندَ المِيزانِ
هر كه مرا در ديار غربت زيارت كند ، روز قيامت در سه جا به داد او مى رسم و از هراسها و سختيهاى آنها نجاتش مى دهم : وقتى كه نامه هاى اعمال از راست و چپ پراكنده شوند و هنگام گذشتن از صراط و موقع سنجيدن ميزان [اعمال] .
( عيون أخبار الرِّضا : ۲/۲۵۵/۲ )
زيارت امام جواد عليه السلام
امام هادى ـ در پاسخ به ابراهيم بن عقبه كه از ايشان درباره زيارت ابى عبد اللّه الحسين و ابو الحسن امام كاظم عليهما السلام و ابو جعفر (امام جواد عليه السلام ) سؤال كرد ـ فرمود :
أبو عبدِ اللّه عليه السلام المُقَدَّمُ، و هذا أجمَعُ و أعظَمُ أجرا
زيارت امام حسين مقدّم است اما اين جامعتر و ثوابش بيشتر است .
( الكافي : ۴/۵۸۳/۳ )
زيارت امام هادى و امام عسكرى عليهما السلام
كامل الزيارات : از برخى روايت شده كه گفته است :
رُوِىَ عَنْ بَعضِهِم أنَّهُ قالَ : إذا أرَدتَ زِيارَةَ (قَبرِ) أبِي الحَسَنِ الثّالِثِ عَلِىِّ بن مُحمَّدٍ الجوادِ و أبي محمَّدٍ الحسنِ العسكريِ عليهما السلام تقولُ : السَّلامُ عَلَيكُما يا حُجَّتَي اللّه ، السَّلامُ عَلَيكُما يا نُوري اللّه ِ في ظلماتِ الأرضِ ··· أَتَيْتُكُما عارِفا بِحَقِّكُما مُعادِيا لِأَعدائِكُما، مُوالِيا لأِولِيائِكُما مُؤمِنا بِما آمَنتُما بِهِ كافِرا بِما كَفَرتُما بِهِ ، مُحَقـقا لِما حَقَّقتُما، مُبطِلاً لِما أبطَلتُماأسألُ اللّه َ ربّي و ربَّكُما أن يَجعَلَ حَظّي مِن زيارَتِكُمَا الصَّلاةَ عَلى محمَّدٍ و آله و أن يَرزُقَني مُرافَقَتَكُما في الجِنانِ مَعَ آبائِكُما الصّالِحينَ و أسأَلُهُ أن يُعتِقَ رَقَبَتي مِنَ النّارِ، و يَرزُقَنى شَفاعَتَكُما و مُصاحَبَتَكُما، و يَعرِفَ بَيني و بَينَكُما، و لا يَسلُبَني حُبَّكُما و حُبَّ آبائِكُمَا الصّالحينَ، و أن لا يَجعَلَهُ آخِرَ العَهدِ مِن زيارَتِكُما، و يَحشُرَني مَعَكُما فِي الجَنَّةِ بِرَحمَتِهِ . اللهُمَّ ارزُقني حُبَّهُما و تَوَفَّني عَلى مِلَّتِهِما، اللهُمَّ العَن ظالِمي آل مُحَمَّدٍ حَقَّهُم، و انْتَقِم مِنْهُم اللهُمَّ العَنِ الأَوَّلينَ مِنهُم و الآخِرينَ، و ضاعِف عَلَيهِمُ العَذابَ، و بَلِّغ بِهِم و بأشياعِهِم و أتباعِهِم، و مُحِبّيهِم و مُتَّبِعيهِم أسفَلَ دَركٍ مِنَ الجَحيمِ، إنَّكَ عَلى كُلِّ شَى ءٍ قَديرٌ. اللهُمَّ عَجِّل فَرَجَ وَلِيِّكَ و ابنِ وَلِيِّكَ، و اجعَل فَرَجَنا مَعَ فَرَجِهِم يا أرحَمِ الرّاحِمينَ !
هرگاه خواستى قبر امام جواد و امام عسكرى عليهما السلام را زيارت كنى، بگو : سلام بر شما اى حجت هاى خداوند! سلام بر شما اى دو نور خدا در ظلمت هاى زمين! به زيارت شما آمدم در حالى كه به حق شما معرفت كامل دارم و با دشمنانتان دشمن و با دوستانتان دوستم. به آنچه شما به آن ايمان داريد، مؤمنم و به آنچه كافريد، كافرم. آنچه شما آن را حق مى دانيد، حق مى دانم و آنچه شما باطل مى دانيد، باطل مى دانم. از پروردگار خود و شما درخواست مى كنم كه نصيبم را از زيارت شما دو بزرگوار، صلوات بر محمّد و خاندان او قرار دهد و همراهى شما و نياكانتان را در بهشت روزيم فرمايد. از او درخواست مى كنم كه مرا از آتش رهاييم دهد و شفاعت و همنشينى شما را نصيبم كند و ميان من و شما معرفت ايجاد كند و محبتم به شما و نياكان صالحتان را از دلم بيرون نكند و اين [زيارت]را آخرين زيارت شما قرار برايم ندهد. و مرا به رحمت خود با شما در بهشت محشور فرمايدبار الها! دوستى اين دو تن را روزى من بفرما و مرا بر دين آنها بميران . بار الها! به ستم كنندگان بر خاندان محمّد و حقوقشان لعنت فرست و از آنان انتقام بگير. بار الها! اولين و آخرين آنان را لعن كن و عذابشان را دو چندان فرما و آنها و پيروان و ره پويان و دوستان و تابعانشان را به پايين ترين درجه جهنم بفرست كه تو حقا بر هر چيزى توانايى . بار الها! در گشايش امر وليّت و فرزند وليّت شتاب فرما و گشايش امر ما را با گشايش امر آنان قرار بده، اى مهربان ترين مهربانان !
( كامل الزيارات : ۵۲۰ )
زيارت فاطمه، دخت امام كاظم عليهما السلام
امام صادق عليه السلام :
إنّ ··· لَنا حَرَما و هُو قُمّ ، و سَتُدفَنُ فيه امرَأةُ مِن وُلدِي تُسَمّى فاطِمَةَ ، مَن زارَها وَجَبَت لَهُ الجَنَّةُ
ما را حرمى است و آن قم است . بزودى زنى از فرزندان من به نام فاطمه در آن جا دفن خواهد شد . هر كه او را زيارت كند ، بهشت بر او واجب مى شود .
( بحار الأنوار : ۱۰۲/۲۶۷/۵ )
امام جواد عليه السلام :
مَن زارَ قَبرَ عَمَّتِي بِقُمّ فَلَهُ الجَنَّةُ
هر كه قبر عمّه ام را در قم زيارت كند ، پاداشش بهشت باشد .
( بحار الأنوار : ۱۰۲/۲۶۵/۳ )
زيارت حضرت عبد العظيم حسنى عليه السلام
ثواب الأعمال ـ به نقل از محمّد بن يحيى ـ : يكى از اهالى رى گفت :
دَخَلتُ على أبي الحسَنِ العَسكرِيِّ عليه السلام فقالَ : أينَ كُنتَ؟ فَقُلتُ : زُرْتُ الحُسينَ عليه السلام ، قالَ : أما إنّكَ لو زُرْتَ قَبرَ عبدِ العظيمِ عِندَكُم لَكُنتَ كَمَن زارَ الحُسينَ بنَ عَلِيٍّ عليهما السلام
خدمت امام هادى عليه السلام مشرّف شدم . حضرت پرسيد : كجا بودى؟ عرض كردم : به زيارت حسين عليه السلام رفته بودم . حضرت فرمود : بدان كه اگر قبر عبد العظيم در شهر خودتان را زيارت كنى ، همچون كسى باشى كه حسين بن على عليهما السلام را زيارت كرده باشد .
( ثواب الأعمال : ۱۲۴/۱)
زيارت قبور صالحان
امام صادق عليه السلام :
مَن لَم يَقدِرْ على زِيارَتِنا فَلْيَزُرْ صالِحِي مَوالِينا ، يُكتَبْ لَهُ ثَوابُ زِيارَتِنا
هر كه قادر به زيارت ما نيست ، دوستان صالح ما را زيارت كند ، كه ثواب زيارت ما برايش نوشته مى شود .
( بحار الأنوار : ۷۴/۳۵۴/۲۹ )
امام كاظم عليه السلام :
مَن لَم يَستَطِعْ أن يَزُورَ قُبُورَنا فَلْيَزُرْ قُبُورَ صُلَحاءِ إخوانِنا
هر كه نتواند قبرهاى ما را زيارت كند ، قبور برادرانِ صالح ما را زيارت نمايد .
( بحار الأنوار : ۷۴/۳۱۱/۶۵ )
زيارت قبور
امام على عليه السلام :
زُورُوا مَوتاكُم ؛ فإنّهُم يَفرَحُونَ بِزِيارَتِكُم ، و لْيَطلُبِ الرَّجُلُ حاجَتَهُ عِندَ قَبرِ أبيهِ و اُمِّهِ بعدَ ما يَدعُو لَهُما
اموات خود را زيارت كنيد ؛ زيرا آنان از ديدار شما خوشحال مى شوند ؛ انسان بايد بعد از آن كه بر سر قبر پدر و مادر خود برايشان دعا كرد حاجت خود را[از خدا] بخواهد .
( الخصال : ۶۱۸/۱۰ )
امام صادق عليه السلام ـ در پاسخ به داوود رقّى كه عرض كرد : انسان سر قبر پدر خود و خويشاوند و غريبه مى رود . آيا اين كار براى او سودى دارد؟ ـ فرمود :
نَعَم إنّ ذلك يَدخُلُ علَيهِ كما يَدخُلُ عَلى أحَدِكُم الهَدِيَّةُ ، يَفرَحُ بِها
آرى ، همان طور كه اگر به يكى از شما هديه اى داده شود خوشحال مى گردد ، مرده نيز از كار شما خوشحال مى شود .
( بحار الأنوار : ۱۰۲/۲۹۶/۶ )
سلام كردن به اهل قبور
بحار الأنوار : امام على عليه السلام هنگام عبور از گورستان فرمود :
السَّلامُ علَيكُم يا أهلَ القُبُورِ ، أنتُم لَنا سَلَفٌ ، و نَحنُ لَكُم خَلَفٌ ، و إنّا إن شاءَ اللّه ُ بِكُم لاحِقُونَ . أمّا المَساكنُ فَسُكِنَتْ ، و أمّا الأزواجُ فَنُكِحَتْ ، و أمّا الأموالُ فَقُسِّمَتْ ، هذا خَبَرُ ما عِندَنا ، فَلَيتَ شِعرِي ما خَبَرُ ما عِندَكُم ؟ ـ ثُمّ قالَ : ـ أما إنَّهُم إن نَطَقُوا لَقالوا : وَجَدنا التَّقوى خَيرَ زادٍ
سلام بر شما اى خفتگان گور . شما رفتيد و ما مانديم و اگر خدا بخواهد به شما خواهيم پيوست. در خانه ها[ى شما ]ديگران مى نشينند و همسرانتان ازدواج كرده اند و اموالتان تقسيم شده است. اين خبرى است كه ما داريم. كاش مى دانستم شما چه خبر داريد؟ آن گاه فرمود : بدانيد كه اگر آنها زبان داشتند مى گفتند : ما تقوا را بهترين ره توشه يافتيم .
( بحار الأنوار : ۷۸/۷۱/۳ )
نهج البلاغه : امام على عليه السلام در بازگشت از صفّين و هنگام نزديك شدن به گورستان كوفه فرمود :
يا أهلَ الدِّيارِ المُوحِشَةِ ، و المَحالِّ المُقفِرَةِ ، و القُبورِ المُظلِمَةِ ، يا أهلَ التُّربَةِ ، يا أهلَ الغُربَةِ ، يا أهلَ الوَحدَةِ ، يا أهلَ الوَحشَةِ ، أنتُم لَنا فَرَطٌ سابِقٌ ، و نَحنُ لَكُم تَبَعٌ لاحِقٌ ، أمّا الدُّورُ فَقَد سُكِنَتْ ، و أمّا الأزواجُ فَقَد نُكِحَتْ ، و أمّا الأموالُ فَقَد قُسِمَتْ . هذا خَبَرُ ما عِندَنا فَما خَبَرُ ما عِندَكُم ؟ ـ ثُمَّ التَفَتَ إلى أصحابِهِ ـ فقال : أما لَو اُذِنَ لَهُم في الكَلامِ لأَخبَرُوكُم أنَّ خَيرَ الزّادِ التَّقوى
اى خفتگان خانه هاى تنهايى، و جاهاى خشك و خالى، و گورهاى ظلمانى! اى خاك نشينان ، اى ساكنان ديار غربت ، اى تنهايان ، اى بى همدمان! شما پيشروان ماييد كه جلوتر از ما رفتيد و ما نيز در پى شما آمده به شما خواهيم پيوست . [بدانيد كه] در خانه هاى شما، كسانِ ديگر جاى گرفته اند و همسرانتان شوهر كرده اند و اموالتان تقسيم شده است . اين خبرى است كه ما داريم ؛ شما چه خبر داريد؟ امام سپس رو به ياران خود كرد و فرمود : بدانيد كه اينان اگر اجازه سخن گفتن مى داشتند، به شما خبر مى دادند كه : بهترين ره توشه، تقوا است .
( نهج البلاغة : الحكمة ۱۳۰ )
امام على عليه السلام ـ در هنگام عبور از گورستان ـ فرمود :
«السَّلامُ على أهلِ لا إلَهَ إلاّ اللّه ُ ، مِن أهلِ لا إلَهَ إلاّ اللّه ُ ، يا أهلَ لا إلهَ إلاّ اللّه ُ كيفَ وَجَدتُم كَلِمَةَ لا إلهَ إلاّ اللّه ُ ؟ يا لا إلهَ إلاّ اللّه ُ بِحَقِّ لا إلهَ إلاّ اللّه ُ اغفِرْ لِمَن قالَ لا إلهَ إلاّ اللّه ُ ، واحشُرْنا في زُمرَةِ مَن قالَ لا إلهَ إلاّ اللّه ُ»سَمِعتُ رسولَ اللّه ِ صلى الله عليه و آله يقولُ : مَن قالَها إذا مَرَّ بالمَقابِرِ غُفِرَ لَهُ ذُنوبُ خَمسِينَ سَنةً ، فقالوا : يا رسولَ اللّه ِ ، مَن لَم يَكُن لَهُ ذُنوبُ خَمسِينَ سَنةً ؟ قالَ : لِوالِدَيهِ و إخوانِهِ و لعامَّةِ المسلمينَ
«سلام و درود از اهل لا اله الا اللّه ، بر اهل لا اله الا اللّه ، اى اهل لا اله الا اللّه ! كلمه لا اله الا اللّه را چگونه يافتيد؟ اى لا اله الا اللّه ! به حقّ لا اله الا اللّه ، هر كه گفت لا اله الا اللّه ، او را بيامرز و ما را در زمره كسانى محشور فرما كه گفتند لا اله الا اللّه »شنيدم رسول خدا صلى الله عليه و آله مى فرمود : هر كه در هنگام عبور از گورستان، اين جملات را بگويد ، گناهان پنجاه سالش بخشوده مى شود . اصحاب ، عرض كردند : اى رسول خدا! كسى كه گناه پنجاه سال نداشته باشد چه؟ فرمود : گناهان [پنجاه سال ]پدر و مادر و برادرانش و عموم مسلمانان بخشوده مى شود .
( بحار الأنوار : ۹۳/۲۰۳/۴۱ )
مشكاة الأنوار به نقل از على بن ابى حمزه : از امام صادق عليه السلام پرسيدم : بر اهل قبور سلام بگويم؟ حضرت فرمود : آرى . عرض كردم : چگونه سلام گويم؟ حضرت فرمود :
السلامُ على أهلِ الدِّيارِ مِنَ المؤمنينَ و المؤمناتِ ، و المسلمينَ و المسلماتِ ، أنتُم لنا فَرَطٌ ، و إنّا بِكُم إن شاءَ اللّه ُ لاحِقونَ
سلام بر ساكنان اين خانه ها، بر مردان و زنان مؤمن و مردان و زنان مسلمان ، شما پيشروان ما هستيد و ما به خواست خدا به شما ملحق خواهيم شد .
( مشكاة الأنوار : ۳۵۰/۱۱۳۲ )
میزان الحکمه،جلد پنجم.