غیرت در احادیث

ستايش غيرت

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

 إنّ الغَيرَةَ مِن الإيمانِ .
 راستى كه غيرت از ايمان است.

( كتاب من لا يحضره الفقيه : ۳/۴۴۴/۴۵۴۱ )

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

إنَّ الغَيرَةَ مِن الإيمانِ ، و إنّ المَذاءَ .حديث مِن النِّفاقِ .
غيرت، از ايمان است و بى غيرتى از نفاق.

( كنز العمّال : ۷۰۶۵ )

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

الغَيرةُ مِن الإيمانِ ، و البَذاءُ من الجَفاءِ
غيرت، از ايمان است و بد زبانى از نا فرهيختگى.

( بحار الأنوار : ۱۰۳/۲۵۰/۴۴ )

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

 كانَ إبراهيمُ أبي غَيورا و أنا أغيَرُ مِنهُ ، و أرغَمَ اللّه ُ أنفَ مَن لا يَغارُ مِن المؤمنينَ .
 پدرم ابراهيم با غيرت بود و من با غيرت تر از اويم. خدا ، بينى مؤمنى را كه غيرت ندارد، به خاك مالد.

( بحار الأنوار : ۱۰۳/۲۴۸/۳۳)

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

إنّ اللّه َ تعالى يُحِبُّ مِن عِبادِهِ الغَيورَ .
 خداوند متعال بندگان غيرتمند خويش را دوست مى دارد.

( كنز العمّال : ۷۰۷۰ )

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

إنّي لَغَيُورٌ ، و اللّه ُ عَزَّ و جلَّ أغيَرُ مِنّي ، و إنَّ اللّه َ تعالى يُحِبُّ مِن عِبادِهِ الغَيورَ .
 من غيرتمندم و خداى عزّ و جلّ از من غيرتمندتر است و خداوند متعال بندگان غيرتمند خود را دوست مى دارد.

( كنز العمّال : ۷۰۷۶ )

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

 إنَّ اللّه َ تعالى لَيُبغِضُ الرجُلَ يُدخَلُ علَيهِ في بَيتِهِ فلا يُقاتِلُ .
 خداوند متعال، بي گمان نفرت دارد از مردى كه به زور وارد خانه اش شوند و او [براى دفاع از خود ]نجنگد.

( كنز العمّال : ۷۰۷۴ )

امام على عليه السلام :

غَيرَةُ المُؤمِنِ باللّه ِ سبحانَهُ .
غيرت مؤمن، از خداوند سبحان است.

( غرر الحكم : ۶۳۹۵ )

امام على عليه السلام :

على قَدْرِ الحَمِيَّةِ تكونُ الغَيرَةُ .
 غيرت به اندازه تعصّب و ننگ داشتن [از كارهاى زشت ]، بستگى دارد.

(  غرر الحكم : ۶۱۷۵ )

امام على عليه السلام :

غَيرَةُ الرجُلِ على قَدرِ أنَفَتِهِ .
غيرتِ مرد به اندازه ننگ داشتن و تعصّب اوست.

( غرر الحكم : ۶۳۸۵ )

امام على عليه السلام :

قَدرُ الرجُلِ على قَدرِ هِمَّتِهِ ··· و شَجاعَتُهُ على قَدرِ أنَفَتِهِ ، و عِفَّتُهُ على قَدرِ غَيرَتِهِ .
 ارزش مرد به اندازه همّت اوست··· و دليرى او، به اندازه ننگ داشتن اوست [از تن دادن به پستيها و زبونيها] و پاكدامنى او به اندازه غيرت او.

(  نهج البلاغة : الحكمة ۴۷)

امام على عليه السلام :

ما زَنى غَيورٌ قطُّ .
 هيچ غيرتمندى هرگز زنا نكرده است.

( نهج البلاغة : الحكمة ۳۰۵ )

غيرت از صفات خداست

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

ألا و إنَّ اللّه َ حَرَّمَ الحَرامَ ، و حَدَّ الحُدودَ ، و ما أحَدٌ أغيَرَ مِن اللّه ِ ، و مِن غَيرَتِهِ حَرَّمَ الفَواحِشَ .
 بدانيد كه خدا حرام را ممنوع فرموده و حدود را مشخص كرده است و كسى غيرتمندتر از خدا نيست و از غيرت اوست كه زشت كاريها را حرام فرموده است.

( بحار الأنوار : ۷۶/۳۳۲/۱ )

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

لا أحَدَ أغيَرُ مِن اللّه ِ ؛ فلذلكَ حَرَّمَ الفَواحِشَ ما ظَهَرَ مِنها و ما بَطَنَ
 هيچ كس غيرتمندتر از خدا نيست؛ از همين روست كه زشت كاريها را، چه آشكار و چه نهان، حرام كرده است.

( الدرّ المنثور : ۳/۴۴۷  )

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : 

إنّ اللّه َ تعالى يَغارُ و إنّ المؤمنَ يَغارُ ، و غَيرَةُ اللّه ِ أن يَأتِيَ المؤمنُ ما حَرَّمَ اللّه ُ علَيهِ .
راستى كه خداوند غيرت دارد و راستى كه مؤمن غيرت دارد و غيرت خدا اين است كه مؤمن آنچه را خداوند بر او حرام كرده است، انجام دهد.

( كنز العمّال : ۷۰۷۲ )

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

إنَّ اللّه َ تعالى يَغارُ للمسلمِ ، فَلْيَغَرْ .
 همانا خداوند متعال نسبت به مسلمان غيرت دارد. پس مسلمان بايد غيرت داشته باشد.

( كنز العمّال : ۷۰۷۱ )

امام على عليه السلام :

إنَّ اللّه َ يَغارُ للمؤمِنِ ، فَلْيَغَرْ مَن لا يَغارُ ؛ فإنّهُ مَنكوسُ القَلبِ .
 همانا خداوند نسبت به مؤمن غيرت دارد؛ پس، بى غيرت از خود غيرت نشان دهد؛ زيرا كه آدم بى غيرت واژگونه دل (زيبا بيننده زشتى) است.

(  المحاسن : ۱/۲۰۴/۳۵۵)

امام صادق عليه السلام : 

إنّ اللّه َ تباركَ و تعالى غَيورٌ يُحِبُّ كُلَّ غَيورٍ ، و لِغَيرَتِهِ حَرَّمَ الفواحِشَ ظاهِرَها و باطِنَها .
خداى تبارك و تعالى غيرتمند است و هر غيرتمندى را دوست مى دارد. و از غيرتمندى اوست كه زشت كاريها را ، چه پيدا و چه ناپيدا، حرام فرموده است.

( الكافي : ۵/۵۳۵/۱ )

مرد بى غيرت

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله ـ در پاسخ به اين پرسش كه : ديّوث كيست؟ ـ فرمود :

 الذي تَزنِي امرَأتُهُ و هُو يَعلَمُ بها .
مردى كه زنش زنا دهد و او خبر داشته باشد.

( وسائل الشيعة : ۱۴/۱۰۹/۹ )

كتاب من لا يحضره الفقيه : پيامبر خدا صلى الله عليه و آله فرمود :

إنَّ الجَنَّةَ لَتُوجَدُ ريحُها مِن مَسيرَةِ خَمسِمائةِ عامٍ ، و لا يَجِدُها عاقٌّ و لا دَيُّوثٌ . قيلَ : يا رسولَ اللّه ِ ، و ما الدَّيُّوثُ ؟ قالَ : الذي تَزنِي امرأتُهُ و هُو يَعلَمُ بها
بوى بهشت از فاصله پانصد سال راه به مشام مى رسد، اما فرزند نا خلف و شخص ديّوث آن را استشمام نمى كنند. عرض شد : اى پيامبر خدا! ديّوث كيست؟فرمود : مردى كه زنش زنا دهد و او از آن مطلع باشد.

( كتاب من لا يحضره الفقيه : ۳/۴۴۴/۴۵۴۲ )

امام صادق عليه السلام :

إذا اُغِيرَ الرجُلُ في أهلِهِ أو بَعضِ مَناكِحِهِ مِن مَملوكِهِ فلم يَغَرْ و لم يُغَيِّرْ ، بَعَثَ اللّه ُ إلَيهِ طائرا يقالُ لَهُ : القَفَندَرُ حتّى يَسقُطَ على عارِضَةِ بابِهِ ، ثُمّ يُمهِلَهُ أربَعينَ يوما ثُمّ يَهتِفَ بهِ : إنّ اللّه َ غَيورٌ يُحِبُّ كُلَّ غَيورٍ ··· ثُمّ يَطيرُ عَنهُ فَيَنزِعَ اللّه ُ بعدَ ذلكَ مِنهُ رُوحَ الإيمانِ ، و تُسَمِّيَهُ المَلائكةُ : الدَّيُّوثَ .
هرگاه با زنِ يك مرد يا يكى از كنيزان او عملى ننگ آور صورت گيرد و او به غيرت نيايد و وضع را تغيير ندهد، خداوند پرنده اى به نام قَفَنْدَر به سوى آن مرد بفرستد كه بر روى چارچوب در خانه او مى نشيند و آن گاه چهل روز مهلتش مى دهد. سپس بانگ سر مى دهد : همانا خدا غيرتمند است و هر غيرتمندى را دوست مى دارد··· آن گاه پرواز مى كند و مى رود و از آن به بعد خداوند روح ايمان را از آن مرد بر مى كَنَد و فرشتگان نام ديّوث بر او مى نهند.

( وسائل الشيعة : ۱۴/۱۰۸/۴ ) 

امام صادق عليه السلام :

 إنّ شَيطانا يقالُ لَهُ : القَفَندَرُ ، إذا ضُرِبَ في مَنزِلِ الرَّجُلِ أربَعينَ صَباحا بالبَربَطِ و دَخَلَ علَيهِ الرِّجالُ، وَضَعَ ذلكَ الشيطانُ كُلَّ عُضوٍ مِنهُ على مِثلِهِ مِن صاحِبِ البيتِ ، ثُمّ نَفَخَ فيهِ نَفخَةً فلا يَغارُ بعدَ هذا؛ حتّى تُؤتى نِساؤهُ فلا يَغارُ .
شيطانى است به نام قَفَندَر، كه هرگاه در منزل مردى چهل بامداد بربط نواخته شود و مردها بر آن وارد شوند، آن شيطان هر يك از اعضاى بدن خود را بر روى اعضاى همانندش در بدن صاحب خانه بگذارد و سپس در او بدمد، كه از آن پس ديگر غيرتى برايش نماند، به طورى كه پيش زنانش بيايند و او غيرت به خرج ندهد.

( وسائل الشيعة : ۱۴/۱۰۸/۵ )

امام صادق عليه السلام : 

إذا لم يَغِرِ الرجُلُ فهُو مَنكوسُ القَلبِ
مردى كه غيرت نداشته باشد، واژگونه دل است.

( الكافي : ۵/۵۳۶/۲ )

نكوهش غيرت ورزى و تعصّب بى جا

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

مِن الغَيرَةِ ما يُحِبُّ اللّه ُ ، و مِنها ما يَكرَهُ اللّه ُ ، فأمّا ما يُحِبُّ فالغَيرَةُ فِي الرِّيبةِ، و أمّا ما يَكرَهُ فالغَيرَةُ في غيرِ الرِّيبةِ .
غيرتى هست كه خدا دوست دارد و غيرتى هست كه دوست ندارد. غيرتى كه آن را دوست دارد غيرت ورزى هنگام شكّ است و غيرتى كه دوست ندارد، غيرت نشان دادن در جايى است كه شكّى در بين نباشد.

( كنز العمّال : ۷۰۶۷ )

امام على عليه السلام ـ در سفارش به فرزند خود حسن عليه السلام ـ فرمود :

 إيّاكَ و التَّغايُرَ في غيرِ مَوضِعِ الغَيرَةِ، فإنَّ ذلكَ يَدعُو الصَّحيحَةَ مِنهُنَّ إلَى السَّقَمِ ، و لكن أحكِمْ أمرَهُنَّ فإن رَأيتَ عَيبا فَعَجِّلِ النَّكيرَ علَى الكبيرِ و الصغيرِ .
از غيرت نابجا [نسبت به زنان ]بپرهيز كه آن، زن سالم را به بيمارى مى كشاند و پاكدامن را به بدگمانى (انديشه گنهكارى)، بلكه درباره آنان محكم كارى كن. آن گاه اگر عيبى ديدى در مجازات كوچك و بزرگ درنگ مكن.

( بحار الأنوار : ۷۷/۲۱۴/۱ )

امام على عليه السلام :

غَيرَةُ الرّجُلِ إيمانٌ ، غَيرَةُ المرأةِ عُدوانٌ .
غيرتِ مرد [از ]ايمان است و غيرت ورزى زن ستم و تجاوز.

( غرر الحكم : ۶۳۸۳ ، ۶۳۸۴ )

امام على عليه السلام :

غَيرَةُ المرأةِ كُفرٌ ، و غَيرَةُ الرجُلِ إيمانٌ .
غيرت زن كفر است و غيرت مرد ، ايمان.

( نهج البلاغة : الحكمة ۱۲۴)

امام باقر عليه السلام :

غَيرَةُ النِّساءِ الحَسَدُ ، و الحَسَدُ هو أصلُ الكُفرِ ، إنّ النِّساءَ إذا غِرْنَ غَضِبنَ ، و إذا غَضِبنَ كَفَرنَ إلاّ المُسلِماتِ مِنهُنَّ .
 غيرت زنان [از]حسادت است و حسادت ريشه كفر است. زنان هرگاه غيرت و رشك ورزند خشم گيرند و چون خشم گيرند به كفر گرايند، مگر زنان مسلمان.

( الكافي : ۵/۵۰۵/۴ )

امام صادق عليه السلام :

لا غَيرَةَ في الحَلالِ··· .
در حلال، غيرت و تعصّب نيست··· .

( الكافي : ۵/۵۳۷/۱ )

الكافى :

ذَكَرَ رجُلٌ لأبي عبدِ اللّه ِ عليه السلام امرأتَهُ فَأحسَنَ علَيها الثَّناءَ ، فقالَ لَهُ أبو عبدِ اللّه ِ عليه السلام : أغَرْتَها ؟ قالَ : لا ، قالَ : فَأغِرْها ، فَأغارَها فَثَبَتَت ، فقالَ لأبي عبدِ اللّه ِ عليه السلام : إنّي قد أغَرتُها فَثَبَتَت ، فقالَ : هِي كما تَقولُ .
مردى در حضور امام صادق عليه السلام از زن خود سخن به ميان آورد و از او تعريف كرد. حضرت به او فرمود : آيا [تا به حال ]غيرت [و حسادت] او را تحريك كرده اى؟ عرض كرد : نه. فرمود : غيرتش را تحريك كن. آن مرد رشك همسر خود را برانگيخت، امّا زن پايدارى نشان داد. مرد به امام صادق عليه السلام عرض كرد : غيرتش را تحريك كردم، اما شكيبايى به خرج داد. حضرت فرمود : پس او همان گونه است كه تو مى گويى.

 (  الكافي : ۵/۵۰۵/۵)

میزان الحکمه،جلد هشتم