فضیلت روزه ماه شعبان (زاد المعاد)

بدان كه فضل ماه شعبان زياده از ماه رجب است و منسوب است به حضرت سيّد انبياء صلّى اللّه عليه و آله. چنان‌كه منقول است از حضرت صادق عليه السّلام كه چون حضرت رسول صلّى اللّه عليه و آله ماه شعبان را مشاهده مى‌نمود، امر مى‌فرمود نداكننده را كه ندا كند در ميان مردم كه «اى اهل مدينه! من رسولم از جانب خدا به سوى شما» و مى‌فرمايد كه شعبان ماه من است، خدا رحمت كند كسى را كه يارى من كند بر ماه من.

پس حضرت امير المؤمنين عليه السّلام فرمود: از روزى كه نداى منادى آن حضرت را شنيدم، روزه‌ى شعبان را ترك نكردم و تا زنده‌ام ترك نخواهم كرد-ان شاء اللّه تعالى-و فرمود كه روزه‌ى ماه شعبان و ماه رمضان توبه است از جانب خدا براى جميع گناهان.

و ايضا منقول است از امّ سلمه كه حضرت رسول صلّى اللّه عليه و آله هيچ ماه را تمام روزه نمى‌داشت، مگر ماه شعبان كه آن را وصل مى‌كرد به ماه رمضان.

و ايضا منقول است كه از آن حضرت سؤال كردند كه كدام روزه از روزه‌هاى سنّت افضل است؟ فرمود كه روزه‌ى شعبان براى تعظيم ماه رمضان.

و از حضرت امام محمّد باقر عليه السّلام منقول است كه حضرت رسول صلّى اللّه عليه و آله شعبان را روزه مى‌داشت و وصل مى‌كرد به ماه رمضان و مى‌فرمود كه هردو ماه خداست و روزه‌ى هردو كفّاره‌ى گناهان گذشته و آينده است.

و ايضا از حضرت باقر عليه السّلام منقول است كه هركه ماه شعبان را روزه دارد او را پاك گرداند از هرلغزشى و از قسم‌هاى معصيت و قسم‌ها در وقت غضب.

و از حضرت رسالت‌پناه صلّى اللّه عليه و آله منقول است كه ماه شعبان ماهى است شريف و آن ماه من است و حاملان عرش الهى آن را تعظيم مى‌نمايند و حق و حرمت آن را مى‌شناسند و آن ماهى است كه زياده مى‌شود در آن روزى‌هاى بندگان از براى ماه رمضان و زينت مى‌كنند در آن بهشت‌ها را و آن را شعبان نام كرده‌اند براى آن‌كه متشعّب و بسيار مى‌گردد در آن روزى‌هاى مؤمنان و حسنه در آن ماه مضاعف مى‌گردد هفتاد برابر و گناه در آن پست مى‌گردد و آمرزيده مى‌شود و اعمال خير در آن مقبول مى‌گردد و خداوند جبّار نظر مى‌كند به سوى روزه‌داران و عبادت‌كنندگان اين ماه پس مباهات مى‌كند به ايشان با حاملان عرش. ^[1]

پس در فضيلت روزۀ هرروز اين ماه آن‌قدر فرمود كه ذكرش موجب تطويل كلام است.

و به سند معتبر از حضرت صادق عليه السّلام منقول است كه روزه‌ى شعبان ذخيره‌ى بنده است از براى روز قيامت و هربنده كه در شعبان روزه‌ى بسيار بگيرد، البته حق تعالى امر معيشت او را به اصلاح آورد و كفايت كند شرّ دشمنان او را و كم‌تر ثوابى كه به روزه‌دار روزى از شعبان مى‌دهند آن است كه بهشت آن را واجب گردد.

و به سندهاى معتبر از آن حضرت منقول است كه حضرت رسول صلّى اللّه عليه و آله فرمود كه شعبان ماه من است و رمضان ماه خداست، پس هركه يك روز از ماه من روزه بدارد، من شفيع او باشم در قيامت و هركه دو روز از ماه من روزه بدارد، گناهان گذشته و آينده‌ى او آمرزيده گردد و هركه سه روز روزه دارد، او را ندا كنند كه عمل را از سر گير، يعنى هيچ گناهى ندارد. و به سند عالى از حضرت امام رضا عليه السّلام منقول است كه هركه يك روز شعبان را از براى خدا روزه بدارد، داخل بهشت شود و هركه در يك روز شعبان هفتاد مرتبه استغفار كند، در قيامت در زمره‌ى حضرت رسول صلّى اللّه عليه و آله محشور گردد و گرامى داشتن خدا او را واجب گردد و هركه در شعبان تصدّقى بكند، اگر به نصف دانه‌ى خرما باشد، بدن او را بر آتش جهنّم حرام گرداند و هركه سه روز از آخر شعبان روزه بدارد و وصل كند به ماه رمضان، خدا ثواب روزه‌ى دو ماه متّصل براى او بنويسد.

و ابن بابويه روايت كرده است كه از اسامه پرسيدند كه كدام ماه را حضرت رسول صلّى اللّه عليه و آله زياده از ماه‌هاى ديگر روزه مى‌داشت؟ گفت: شعبان را و مى‌فرمود كه مردم از آن غافل‌اند. آن ماهى است كه عمل‌ها در آن به سوى خدا بالا مى‌رود و دوست مى‌دارم كه عمل من بالا برود در وقتى كه روزه باشم.

و به سند معتبر صحيح از حضرت صادق عليه السّلام منقول است كه هركه سه روز از ماه شعبان روزه دارد، بهشت او را واجب گردد و رسول خدا او را شفيع باشد.

و ايضا به سند معتبر از حضرت صادق عليه السّلام روايت كرده است كه چون ماه شعبان داخل مى‌شد، حضرت امام زين العابدين عليه السّلام اصحاب خود را جمع مى‌نمود و مى‌فرمود كه اى گروه اصحاب من! مى‌دانيد كه اين چه ماهى است؟ اين ماه شعبان است و حضرت رسول صلّى اللّه عليه و آله مى‌فرمود كه شعبان ماه من است؛ پس روزه بداريد در اين ماه از براى محبّت پيغمبر خود و از براى تقرّب به سوى پروردگار خود. به حقّ آن خداوندى كه جان على بن الحسين عليه السّلام به دست اوست سوگند ياد مى‌كنم كه شنيدم از پدرم حسين بن على عليه السّلام كه گفت: شنيدم از امير المؤمنين عليه السّلام كه هركه روزه دارد ماه شعبان را از براى محبّت پيغمبر خود و از براى تقرّب به خدا، خدا او را دوست دارد و نزديك گرداند به كرامت خود در روز قيامت و بهشت از براى او واجب گرداند.^[2]

و ايضا از حضرت امير المؤمنين عليه السّلام روايت كرده است كه حضرت رسول صلّى اللّه عليه و آله فرموده كه: شعبان ماه من است و رمضان ماه خداست؛ پس هركه ماه مرا روزه بدارد، من شفاعت كنم او را در روز قيامت و هركه روزه بدارد ماه خدا را، حق تعالى مونس او گردد و در وحشت قبر او را تنها نگذارد و از قبر بيرون آيد در قيامت با روى سفيد نورانى و نامه‌ى عمل او را به دست راست او دهند و نامه‌ى مخلّد بودن در بهشت را به دست چپ او دهند تا آن‌كه او را نزد عرش الهى حاضر سازند؛ پس حضرت حق تعالى او را ندا كند كه اى بنده‌ى من! او گويد: لبّيك اى خداوند من! پس خدا گويد كه روزه داشتى از براى من؟ گويد: بلى اى آقاى من! پس خداوند جليل ندا كند ملائكه را كه بگيريد دست بندۀ مرا و ببريد نزد پيغمبر من؛ پس بياورند او را به نزد من. من به او گويم كه ماه مرا روزه داشتى؟ او گويد: بلى. من گويم كه امروز شفاعت تو مى‌كنم؛ پس حق تعالى فرمايد كه من حقوق خود را به بنده‌ى خود بخشيدم، امّا حقوق خلق را هركه از او عفو كند من آن‌قدر عوض به او بدهم كه او راضى شود؛ پس من دست او را بگيرم و بياورم نزد صراط؛ پس ببينم كه صراط لغزنده است و مى‌لغزد و مى‌لرزد و پاى گناه‌كاران بر او بند نمى‌شود؛ پس دست او را بگيرم. ملكى كه موكّل است بر صراط، گويد: كيست اين مرد؟ من گويم كه اين فلان كس است از امّت من كه در دنيا ماه مرا روزه گرفته است به اميد شفاعت من و ماه خدا را روزه داشته است از براى طلب وعده‌ى خدا؛ پس او را از صراط بگذرانم به عفو خدا، تا آن‌كه او را به در بهشت برسانم؛ پس رضوان گويد كه امروز روزى است كه در را براى امّت تو مى‌گشايم و او را داخل بهشت مى‌گردانم. پس حضرت امير المؤمنين عليه السّلام فرمود كه روزه بداريد ماه حضرت رسالت را تا شفيع شما گردد در قيامت و روزه بداريد ماه خدا را تا بياشاميد از شراب سر به مهر بهشت.^[3]

[1] ) إقبال الأعمال: ص  ١٩۵ .                                                          [2] ) بحار الأنوار: ج  ٩۴ ، باب  ۵۶ ، ح  ۵٣ .

[3] ) بحار الأنوار: ج  ٩۴ ، ص  ٨٣ ، باب  ۵۶ ، ح  ۵۴ .